 |
2.7 Курстық жұмыс. 2.7.1 Курстық жұмыстың мақсаты, көлемі және мазмұны
|
|
|
|
2. 7 Курстық жұ мыс
2. 7. 1 Курстық жұ мыстың мақ саты, кө лемі жә не мазмұ ны
«Кө лік техникасының энергетикалық қ ондырғ ылары» пә ні бойынша курстық жұ мыстың орындалуы бү кіл теориялық курсты ұ йғ арып алу барысында іске асырылады. Курстық жұ мыста студент ө з бетімен қ озғ алтқ ышты жаң ғ артады немесе жаң а қ озғ алтқ ыштың қ ұ рылымын ойлап табады. Курстық жұ мыстың негізгі жә не міндетті тү рдегі мақ саты, ол жаң адан жобаланғ ан қ озғ алтқ ыштың техника-экономикалық кө рсеткіштері алғ ашқ ынікінен жақ сы болуы тиіс.
Курстық жұ мыстың мақ саты:
- студенттердің «Кө лік техникасының энергетикалық қ ондырғ ылары» пә ні бойынша алғ ан білімдерін бекіту жә не кең ейту;
- инженерлік есептерді жасауғ а дағ дарыс алу;
- талдау жасап, кейбір параметрлерді ө з бетімен дұ рыс таң дауды ү йрену;
- қ ажетті оқ у-ә дістемелік қ ұ ралдарды пайдалануды ү йрену.
Курстық жұ мыс есептік-тү сіндірме хат жә не де кө лемі графикалық бө ліктен тұ рады. Қ ұ жаттар ФСТ39114145-У-е-008-2006 стандарты бойынша жасалады.
Есептік-тү сіндірме хат:
а) тапсырма;
б) жобаланатын қ озғ алтқ ышты техника-экономикалық негіздеу жә не қ озғ алтқ ышты есептеуге қ ажетті негізгі параметрлерді таң дау;
в) жылулық есебі;
г) сыртқ ы жылдамдық сипаттамалары;
д) кинематикалық есебі;
е) динамикалық есебі;
ж) қ озғ алтқ ыштың негізгі бө лшектерінің ө лшемдерін анық тау;
|
|
|
з) қ озғ алтқ ыштың негізгі бө лшектерін беріктікке есептеу;
и) пайдаланылғ ан ә дебиеттер тізімі.
Жұ мыстың графикалық бө лігі:
Миллиметрлік қ ағ азда орындалғ ан динамикалық жә не жылулық есептерге қ атысты графиктер:
– қ озғ алтқ ыштың индикаторлық диаграммасы жә не газ тарату кезең дерінің диаграммасы;
– сыртқ ы жылдамдық сипаттамалары;
– бұ ралу бұ рышы бойынша жазылғ ан газдар қ ысымы кү штерінің, піспекке ә сер ететін инерциялық кү штердің жә не инерциялық пен газдар қ ысымы кү штерінің қ осынды диаграммасы;
– қ осиінді-бұ лғ ақ ты механизмде (Қ БМ) ә сер ететін кү штер сү лбесі;
– бү ірлік кү штің, қ осиін шең беріне жанама ә сер ететін кү штің жә не қ осиін радиусының бойымен ә сер ететін кү штің диагарммаларын;
– қ озғ алтқ ыштың қ осынды индикаторлық бұ раушы моментінің диаграммасы;
– бұ лғ ақ мойынтасына тү сетін қ ысымның (жү ктеменің ) полярлық жә не жазылғ ан диаграммалары;
– бұ лғ ақ тық мойынтасының тозу диаграммасы.
2. 7. 2 Курстық жұ мысты орындауғ а арналғ ан ә дістемелік нұ сқ аулар
Қ озғ алтқ ыштардың энергетикалық жә не ү немділік кө рсеткіштері, ә рбір жұ мыс цилиндрінде мезгіл-мезгіл қ айталанып отыратың тізбектелген барыстардың жиынтығ ы ретінде қ арастырылатын жұ мыс циклының жетілгендігіне жә не жанармай жанғ ан кезде бө лініп шығ атын жылудың, механикалық жұ мысқ а айналуына тә уелді болады.
Тө рт тактылы поршеньді ІЖҚ -дың жұ мыс циклы келесі негізгі термодинамикалық жә не қ осымша барыстардан тұ рады: кіргізу – цилиндрді жаң а зарядпен толық тыру; осы зарядты сығ у; жанармайдың жануы; жану ө німдерінің ұ лғ аюы (механикалық жұ мыстың алынуы); шығ ару –цилиндрлерді жану ө німдерінен тазарту.
|
|
|
Қ озғ алтқ ыштың жұ мыс циклын жылулық есептеу дегеніміз, бұ л қ озғ алтқ ыштың цилиндрінде болатын нақ ты барыстарды термодинамикалық есептеу, жұ мыс циклын сипаттайтын параметрлерді жә не қ озғ алтқ ыштың энергетикалық жә не ү немділік жұ мыстарының кө рсеткіштерін анық тау, нақ ты индикаторлық диаграмманы қ ұ ру, қ озғ алтқ ыштың негізгі қ ұ рамдылық ө лшемдерін (цилиндрдің диаметерін D жә не поршеньнің жү рісін S) анық тау.
Қ озғ алтқ ыштардың жұ мыс циклының жылулық есептелуі негізінен ү ш кезең ге бө лінеді. Бірінші кезендегі жылулық есептеуге керекті алғ ашқ ы параметрлер жә не коэффициенттер белгіленеді жә не негізделінеді. Мұ нда жанармайғ а қ атысты алдын-ала есептеу жү ргізіледі, жұ мыс қ оспасының қ ұ рамы жә не кіргізу барысының соң ындағ ы нү ктедегі қ оспаның параметрлері есептелінеді.
Екінші кезең де жұ мыс циклының негізгі барыстары тізбегімен қ аралады: сығ ылу, жану жә не ұ лғ аю. Есептелінген индикаторлық диаграмманың негізгі нү ктелеріндегі жұ мыс қ оспасының параметрлері анық талады. Сонан кейін, есептелінген индикаторлық диаграмманың жалпы нұ сқ асы белгіленеді жә не ол онан ә рі қ арай қ ұ рылады.
Ү шінші кезең де қ озғ алтқ ыштың индикаторлық жә не тиімділік кө рсеткіштері есептелінеді, сондай-ақ қ озғ алтқ ыштың негізгі ө лшемдері (поршеньнің диамтері D жә не поршеньнің жү рісі S) анық талады. Жылулық есептеуден кейін, қ озғ алтқ ыштың жылу балансы қ арастырылады.
Сыртқ ы жылдамдылық сипаттаманы жеткілікті дә режедегі дә лдікпен, қ озғ алтқ ыштың бір тә ртіптегі – ең жоғ арғ ы (номиналдық ) қ уаттық тә ртіптегі, жұ мысына сә йкес жылулық есептеудің нә тижелері бойынша, немесе эмпирикалық тә уелділікті пайдалана отырып қ ұ руғ а болады.
|
|
|
Қ озғ алтқ ышты жылулық есептеу, белгіленген немесе берілген алгашқ ы параметрлерге негізделеді. Барлық ә р тү рлі қ озғ алтқ ыштар ү шін, жылулық есептеудің жалпы алғ ашқ ы параметрлері болып мыналар есептеледі: қ озғ алтқ ыштың тү рі. номиналдық тиімді қ уат Ne, номиналдық қ уаттағ ы иінді біліктің айналым жиілігі nNe, сығ ылу, дә режесі ε , цилиндрлердің саны жә не олардың орналасуы, S /D қ атынасы, жану камерасының тү рі жә не қ оспа жасалу тә сілі, суыту жү йесінің тү рі жә не т. б.
Жылулық есептеу ә детте жұ мыс циклының барыстарын қ арастырудан басталады (кіргізу, сығ у, жану, ұ лғ аю, шығ ару) жә не индикаторлық диаграмманың тә н нү ктелеріндегі сонғ ы параметрлерді, қ озғ алтқ ыштың индикаторлық жә не тиімділік кө рсеткіштерін, цилиндрдің негізгі ө лшемдерін анық таудан басталады. Циклдың материалдық балансы: тандап алынғ ан жанармай ү шін теориялық тұ рғ ыда қ ажетті ауаның мө лшерін анық тау, артық тық коэффициентін тандау, сондай-ақ нақ ты керекті ауаның мө лшерін, жану ө німдерінің қ ұ рамын, молекулярлық коэффициенттің ө згеруін анық тау жә не т. б., осының бә рі жану барысын есептегенде жә не оның параметрлерін анық тағ анда пайдаланылады.
2. 7. 3 Курстық жұ мыстар тақ ырыптары:
1. Карбюраторлы 4-тактылы V-тә різді тө рт цилиндрлі қ озғ алтқ ыштың жылулық есебін жасау.
2. Карбюраторлы 4-тактылы қ атарлы тө рт цилиндрлі қ озғ алтқ ыштың жылулық есебін жасау.
3. Карбюраторлы 4-тактылы қ атарлы алты цилиндрлі қ озғ алтқ ыштың жылулық есебін жасау.
4. Карбюраторлы 4-тактылы V-тә різді сегіз цилиндрлі қ озғ алтқ ыштың жылулық есебін жасау.
|
|
|
5. Карбюраторлы 2-тактылы бір цилиндрлі қ озғ алтқ ыштың жобалау.
6. Дизельді 2-тактылы екі цилиндрлі қ озғ алтқ ыштың жылулық есебін жасау.
7. Ү рлеусіз дизельді 4-тактылы қ атарлы екі цилиндрлі қ озғ атқ ыштың жылулық есебін жасау.
8. Ү рлеусіз дизельді 4-тактылы қ атарлы тө рт цилиндрлі қ озғ атқ ыштың жылулық есебін жасау.
9. Ү рлеусіз дизельді 4-тактылы қ атарлы алты цилиндрлі қ озғ атқ ыштың жылулық есебін жасау.
10. Ү рлеусіз дизельді 4-тактылы V-тә різді алты цилиндрлі қ озғ атқ ыштың жылулық есебін жасау.
11. Ү рлеусіз дизельді 4-тактылы V-тә різді сегіз цилиндрлі қ озғ атқ ыштың жылулық есебін жасау.
12. Газтурбиналы ү рлейтін дизельді 4-тактылы қ атарлы тө рт цилиндрлі қ озғ алтқ ыштың жылулық есебін жасау.
13. Газтурбиналы ү рлейтін дизельді 4-тактылы қ атарлы алты цилиндрлі қ озғ алтқ ыштың жылулық есебін жасау.
14. Газтурбиналы ү рлейтін дизельді 4-тактылы V-тә різді алты цилиндрлі қ озғ алтқ ыштың жылулық есебін жасау.
15. Газтурбиналы ү рлейтін дизельді 4-тактылы V-тә різді сегіз цилиндрлі қ озғ алтқ ыштың жылулық есебін жасау.
Ә дебиеттер тізімі: [3], [4], [13], [21].
|
|
|
