Ямяйя уйьунлашма нечя мярщялядян ибарятдир?

251.Qanunu leqal əməksiz gəlirlərə daxil olan variant seç.

a) Mükafat

b) Mənfəət

c) Əmək haqqı

d) Möhtəkirlik

e))Sosial transfertlər

252.Qeyri əmək gəlirlərinə (əməksiz) aid olmayan variantı seç.

a) Müavinət

b) Pensiya

c) Icarə haqqı

d) Faiz

e) Mənfəət

253.İş qüvvəsinin beynəlxalq miqrasiyasının formalarına aid olmayan variantı göstərin.

a) Qacqınlar

b) Qeyri-leqal mühacirlər

c) Qanuni yolla gələn mühacirlər

d) Sığınacaq istəyən mühacirlər

e)) Sığınacaq istəməyən mühacirlər

254.İş qüvvəsini idxal edən ölkələr üçün sosial-iqtisadi nəticələrinə xas olmayan variant hansıdır.

a) Xarici işçilərə təqaüd verilmir.

b) Istehsal xərci azalır

c) Əlavə əmtəə və xidmətlərə tələbat artır

d) Əmtəələrin rəqabət qabiliyyəti artır

e)) Ölkə üçün ucuz dönərli valyuta yaradır

255.Əhalinin məşğulluğunun iqtisadi metodlarına aid olmayan variant hansıdır.

a) Sahibkarlara güzəştli kreditlərin verilməsi

b) Iş yerlərinin yaradılması

c) Vergi və büdcə siyasətinin yaradılması

d) Peşəkar kadrların hazırlanması

e)) Iş gününün uzunluğu

256.Mülkiyyətin xarakterinə görə bankların növünə aid olmayan variantı göstərin.

a) Bələdiyyə bankı

b) Dövlət bankı

c) Səhmdar bankı

d) Kooperativ bankı

e)) Beynəlxalq bank

257. Ev təsərrüfatı bölməsi nəyə xidmət edir.

a) Xarici vətəndaşların tələbatının ödənilməsinə

b) Firmanın tələbatının ödənilməsinə

c) Ictimai tələbatın ödənilməsinə

d) Geniş təkrar istehsalın həyata keçirilməsinə

e)) Tələbatın ödənilməsinə

258.İntensiv geniş təkrar istehsalı təmin etmək üçün zəruri olmayan amili göstərən variant hansıdır.

a) Maddi resurslara qənaət

b) Texnikanın təzələnməsi

c) Kadrların ixtisasının artırılması

d) Idarəetmənin təkmilləşdirilməsi

e)) Işçi qüvvəsini artırmaq

259.İntensiv təkrar istehsalın növünə aid olmayan varianthansıdır.

a) Hərtərəfli

b) Əməyə qənaət

c) Fonda qənaət

d) Materiala qənaət

e)) Fond tutumunu artırmaq

260.Geniş təkrar istehsalın intensiv növünün göstəricilərinə aid olmayan variantı göstərin.

a) Istehsal olunan məhsulun rəqabət qabiliyyətliliyi

b) Istehsalın təşkili səviyyəsi

c) Istehsalın avtomatlaşdırılması dərəcəsi

d) Fond tutumu, enerji tutumu

e)) Işçilərin kəmiyyət tərkibi

261.Milli gəlirin tərkibinə daxil olmayan variant hansıdır.

a) Şirkətlərin bölünməyən mənfəəti

b) Müzdlu işçilərin əmək haqqı, icarə haqqı

c) Faiz, mülkiyyətə görə əldə edilən mənfəət

d) Mənfəətdən vergi, dvidentlər

e)) Amortizasiya

262.Şəxsi istehlakla əlaqədar xərclərə aid olmayan variantı göstərin.

a) Ictimai-iaşə ilə əlaqədar çəkilən xərclər

b) Bir neçə ildən bir çəkilən xərclər

c) Gündəlik çəkilən xərclər

d) Xidmətlərlə əlaqədar çəkilən xərclər

e)) Məhsul istehsalı ilə əlaqədar çəkilən xərclər

263.Daxili xüsusi investisiyalara aid olmayan variantı seçin.

a) Ehtiyatların dəyişməsi

b) Sahibkarlar tərəfindən maşın, avadanlıq alınmasına çəkilən xərclər

c) Sahibkarlar tərəfindən xammal, material alınmasına çəkilən xərclər

d) Bütün tikinti

e)) Məhsulun satışı ilə əlaqədar xərclər

264.Ümumi investisiyalar amortizasiyadan çox olarsa bu nəyi göstərir.

a) Satışın azalmasını

b) Iqtisadiyyatın durğunluğunu

c) Iqtisadiyyatın tənəzzülünü

d) Istehlakın azalmasını

e)) Iqtisadiyyatın yüksəlişini

265.Xalis investisiyalar necə hesablanır.

a) Ümumi investisiya-amortizasiya

b) Amortizasiya-ümumi investisiya

c) Xüsusi investisiya –amortizasiya

d) Daxili investisiya-amortizasiya

e))Ümumi investisiya –amortizasiya ayırmaları

266.İnvestisiyaların həcminə təsir göstərməyən amili göstərin.

a) Xarici ticarətin vəziyyəti

b) Kreditə görə faiz

c) Vergilər

d) Pul vahidinin kursu

e)) Başqa ölkələrdə əhalinin gəlirlərinin həcmi

267.Ümumi milli məhsul dəyərcə necə hissədən ibarətdir.

a) 1

b) 2

c) 4

d) 5

e))3

268.Qeyri-məhsuldar sövdələşmələri əks etdirməyən variantı göstərin.

a) Köhnə əmtəələrin satılması

b) Dövlət transfert ödənişləri

c) Xüsusi transfert ödənişləri

d) Qiymətli kağızların alqı-satqısı

e)) Yeni əmtəələrin alqı-satqısı

269.Real əmək haqqına təsir göstərən amillərə aid olmayan variantı seç.

a) əmtəə və xidmətlərin qiyməti

b) əmək haqqındakı milli fərqlər

c) iş qüvvəsinin dəyəri

d) müharibələr və sürətlə silahlanma

e)) Başqa ölkələrin milli gəliri

270.Sosial siyasətin istiqamətlərinə aid olmayan variant hansıdır.

a) əmək haqqı siyasəti

b) Sosial sığorta

c) əhalinin sosial müdafiəsi

d) mənzil siyasəti

e)) Monetar siyasət

271.Nominal gəlir nə deməkdir.

a) Pul gəlirindən vergi çıxıldıqdan sonra pul gəliridir

b) Pul gəlirindən vergi və məcburi ödəmələr çıxandan sonra pul gəliridir

c) Pul gəlirinin yaşayış vasitələrində ifadə olunmasıdır

d) Şəxsi yardımçı təsərrüfatdan şəxsi istehlaka natural formada daxil olan vasitələrdir

e)) Pul formasında gəlirdir

272.Sərəncamda qalan gəlir nə deməkdir.

a) Pul gəlirindən vergi və məcburi ödəmələr çıxandan sonra pul gəliridir

b) Pul formasında gəlirdir

c) Pul gəlirinin yaşayış vasitələrində ifadə olunmasıdır

d) Şəxsi yardımçı təsərrüfatdan şəxsi istehlaka natural formada daxil olan vasitələrdir

e))Pul gəlirindən vergi çıxıldıqdan sonra pul gəliridir

273.Natural gəlir nə deməkdir.

a) Pul gəlirindən vergi çıxıldıqdan sonra pul gəliridir

b) Pul formasında gəlirdir

c) Pul gəlirindən və məcburi ödəmələr çıxandan sonra pul gəliridir

d) Pul gəlirinin yaşayış vasitələrində ifadə olunmasıdır

e)) Şəxsi yardımçı təsərrüfatdan şəxsi istehlaka natural formada daxil olan vasitələrdir

274.Gəlirlərin qeyri-bərabərliyinin iqtisadi səbəblərini göstərən vaiantı seç.

a) Bazarda hökmran mövqe tutmaq

b) Təhsil səviyyəsi

c) Himayədarların olması

d) Peşəkarlıq zövqü və risk

e)) Ölkənin iqtisadi inkişaf səviyyəsi

275.BMT-nin təklifinə əsasən həyat səviyyəsi göstəricilərinə aid olmayan variantı seç.

a) Əhalinin alıcılıq qabiliyyəti

b) Səhiyyənin səviyyəsi

c) Təhsilin səviyyəsi

d) Əhalinin alıcılıq qabiliyyəti

e)) Savadsızlığın səviyyəsi

276.Vaxtamuzd əmək haqqı nədir? Burada əmək haqqı müəyyən edilir:

a)) Görülən işinkeyfiyyəti ilə

b) Istehsal olunan məhsulun miqdarı ilə

c) Məhsul hissəsinin miqdarı ilə

d) Görülən işin kəmiyyəti ilə

e) Sərf olunan vaxtla

277.Aşağıdakı variantlardan hansı ətraf mühitin qorunması və ehtiyatlardan səmərəli istifadə edilməsi sahəsində qarşıda duran vəzifəyə aid deyil.

a))Torpaqlardan səmərəsiz istifadə olunması

b) Təbiəti mühafizə tədbirlərinin səmərəliliyinin yüksəldilməsi

c) Aztullantılı və tillantısız texnologiyalara üstünlük verilməsi

d) Torpaqdan səmərəli istifadə olunması

e) Su ehtiyatları, bitki və heyvanlar aləminin mühafizəsinin gücləndirilməsi

278.Yoxsul və varlı ölkələr arasında fərqin azaldılması yollarına aid olmayan variant hansıdır.

a))Inkişaf etmiş ölkələrdə müstəqil məhkəmə hakimiyyətini yaratmamaq

b) Dünya gəlirinin yoxsul və varlı ölkələr arasında təkrar bölgüsü

c) Zəif inkişaf etmiş ölkələr üçün şərait yaradılması

d) Texnoloji proseslərin bazar xarakterinin korrektə olunması

e) Korrupsiyadan azad dövlətçiliyə malik olmaq

279.Zəif inkişaf etmiş ölkələrin iqtisadi geriliyinin səbəbi olmayan amili seç.

a))Ölkələrin ixracının əsasını hazır məhsul təşkil etməsi

b) əsas əmtəə bazarının inkişaf etmiş ölkələrin nəzarətində olması

c) sənaye əmtəələri bazarının qapılarının onlar üçün bağlı olması

d) inkişaf üçün kreditlərin, maliyyə yardımlarının verilməsi şərtlərinin ağır olması

e) məhsuldar qüvvələrin zəif inkişaf etməsi

280.İnflyasiya nə deməkdir.

a))Qiymətlərin fasiləsiz artması, iqtisadiyyatda ümumi tarazlığın pozulmasıdır

b) Qiymətin azalmasıdır

c) Qiymətin orta səviyyəsinin azalmasıdır

d) Qiymətlərin artmasının istehsalın durğunluğu ilə uzlaşdırılmasıdır

e) Keyfiyyətin yüksəldilməsi hesabına qiymətin qalxmasıdır

281.Müasir dövrdə inflyasiyanın xüsusiyyətlərinə aid olmayan cəhət hansı variantda verilmişdir.

a))Inflyasiyanın surəti bərabər gedir

b) Ümumdünya xarakteri daşıyır

c) Daimi xarakter daşıyır

d) Surəti daxili amillərlə müıyyən olunur

e) Surəti aşağı düşmüş olur

282.İnflyasiyaya təsir edən daxili amillərə aid olmayan variantı seçin.

a))Idxal və ixrac olunan əmtəələrin qiymətlərinin artması

b) Dövlət büdcəsinin kəsiri

c) Investisiya qoyulmasının artması

d) Hərbi xərclərin artırılması

e) Inhisarçılığın mövcud olması

283.İnflyasiyaya təsir edən xarici amili göstərən variant hansıdır.

a))Idxal və ixrac olunan əmtəələrin qiymətlərinin artması

b) Dövlət büdcəsinin kəsiri

c) Investisiya qoyulmasının artması

d) Hərbi xərclərin artırılması

e) İnhisarçılığın mövcud olması

284.Əmək bazarının mahiyyətinə dair klassik nəzəriyyənin fikrini göstərən variant hansıdır.

a))Bazar iqtisadiyyatı tam məşğulluğu təmin edir

b) Iş qüvvəsinin dəyəri tələb və təklifdən asılı olaraq dəyişir

c) İş qüvvəsinə tələb məcmu tələblə tənzimlənir

d) Məşğulluq problemi müxtəlif instisional islahatlarla həll edilir

e) Işçilərlə sahibkarlar arasında razılaşma aparılır

285.Əmək bazarının mahiyyətinə dair neoklassik nəzəriyyənin fikrini göstərən variant hansıdır.

a))Iş qüvvəsinin dəyəri tələb və təklifdən asılı olaraq dəyişir

b) Bazar iqtisadiyyatı tam məşğulluğu təmin edir

c) İş qüvvəsinə tələb məcmu tələblə tənzimlənir

d) Məşğulluq problemi müxtəlif instisional islahatlarla həll edilir

e) Işçilərlə sahibkarlar arasında razılaşma aparılır

286.Əmək bazarının mahiyyətinə dair Keynisçi cərəyanın fikrini göstərən variant hansıdır.

a))İş qüvvəsinə tələb məcmu tələblə tənzimlənir

b) Bazar iqtisadiyyatı tam məşğulluğu təmin edir

c) Iş qüvvəsinin dəyəri tələb və təklifdən asılı olaraq dəyişir

d) Məşğulluq problemi müxtəlif instisional islahatlarla həll edilir

e) Işçilərlə sahibkarlar arasında razılaşma aparılır

287.Əmək bazarının mahiyyətinə dair instisional-sosioloji məktəbin fikrini göstərən variant hansıdır.

a))Məşğulluq problemi müxtəlif instisional islahatlarla həll edilir

b) Bazar iqtisadiyyatı tam məşğulluğu təmin edir

c) Iş qüvvəsinin dəyəri tələb və təklifdən asılı olaraq dəyişir

d) İş qüvvəsinə tələb məcmu tələblə tənzimlənir

e) Işçilərlə sahibkarlar arasında razılaşma aparılır

288.Əmək bazarının mahiyyətinə dair çevik bazar konsepsiyasının fikrini göstərən variant hansıdır.

a))Işçilərlə sahibkarlar arasında razılaşma aparılır

b) Bazar iqtisadiyyatı tam məşğulluğu təmin edir

c) Iş qüvvəsinin dəyəri tələb və təklifdən asılı olaraq dəyişir

d) İş qüvvəsinə tələb məcmu tələblə tənzimlənir

e) Məşğulluq problemi müxtəlif instisional islahatlarla həll edilir

289.İqtisadi fəal əhali necə hesablanır.

a))Ümumi əhali –iqtisadi qeyri fəal əhali

b) Ümumi əhali - iqtisadi fəal əhali

c) Ümumi əhali: iqtisadi qeyri fəal əhali

d) Ümumi əhali: iqtisadi fəal əhali

e) Ümumi əhali + iqtisadi fəal əhali

290.İqtisadi qeyri fəal əhali necə hesablanır.

a))Ümumi əhali - iqtisadi fəal əhali

b) Ümumi əhali –iqtisadi qeyri fəal əhali

c) Ümumi əhali: iqtisadi qeyri fəal əhali

d) Ümumi əhali: iqtisadi fəal əhali

e) Ümumi əhali + iqtisadi fəal əhali

291.İqtisadi qeyri fəal (instisional) əhaliyə aid olmayan variantı seçin.

a))Iş axtaranlar

b) Şagirdlər

c) əyani tələbələr

d) təqaüdçülər

e) xəstələrə baxanlar

292.İşsizlərə daxil olmayan variantı göstərin.

a))Təqaüdçülər

b) Işləməyənlər

c) Iş axtaranlar

d) Işə hazırlaşmağa başlayanlar

e) Məşğulluq idarəsinin göndərişilə oxuyanlar

293. İşsizliyi ifadə edən kateqoriyaya aid olmayan variantı göstərin.

a))əmək qabiliyyətini itirənlər

b) işdən çıxarılma nəticəsində iş yerini itirənlər

c) işdən könüllü çıxıb gedənlər

d) müəyyən fasilədən sonra əmək bazarına müraciət edənlər

e) əmək bazarına ilk dəfə gələnlər

294.Aşağıdakı variantlardan hansında işsizliyin səbəblərinə dair Maltusçuluq nəzəriyyəsinin fikri verilib.

a))əhali artıqlığı

b) texniki tərəqqi

c) kapital yığımı nəzəriyyəsi

d) bazar tələbinin çatışmamazlığı

e) əmək haqqı səviyyəsinin yüksək olması

295.Aşağıdakı variantlardan hansında işsizliyin səbəblərinə dair texnoloji nəzəriyyənin fikri verilib.

a))texniki tərəqqi

b) əhali artıqlığı

c) kapital yığımı nəzəriyyəsi

d) bazar tələbinin çatışmamazlığı

e) əmək haqqı səviyyəsinin yüksək olması

296.Aşağıdakı variantlardan hansında işsizliyin səbəblərinə dair Marksist nəzəriyyənin fikri verilib.

a))kapital yığımı nəzəriyyəsi

b) əhali artıqlığı

c) texniki tərəqqi

d) bazar tələbinin çatışmamazlığı

e) əmək haqqı səviyyəsinin yüksək olması

297.Aşağıdakı variantlardan hansında işsizliyin səbəblərinə dair Keyns nəzəriyyəsinin fikri verilib.

a))bazar tələbinin çatışmamazlığı

b) əhali artıqlığı

c) texniki tərəqqi

d) kapital yığımı nəzəriyyəsi

e) əmək haqqı səviyyəsinin yüksək olması

298.Aşağıdakı variantlardan hansında işsizliyin səbəblərinə dair “azad sahibkarlar” məktəbinin fikri verilib.

a))əhali artıqlığı

b) texniki tərəqqi

c) kapital yığımı nəzəriyyəsi

d) bazar tələbinin çatışmamazlığı

e) əmək haqqı səviyyəsinin yüksək olması

299.İqtisadiyyatı əhatələmə dərəcəsinə görə işsizliyin formalarına aid olmayan variant hansıdır.

a))Aşkar işsizlik

b) Ümumi işsizlik

c) Region işsizliyi

d) Sahə işsizliyi

e) Kütləvi işsizlik

300.Təzahüretmə meyarına görə işsizliyin formasına aid olan variant hansıdır.

a))Aşkar və gizli

b) Real və rəsmi

c) Durğun və axar

d) Etnik və peşə

e) Ümumi və region

300.Uçot meyarına görə işsizliyin formasına aid olan variant hansıdır.

a))Real və rəsmi

b) Aşkar və gizli

c) Durğun və axar

d) Etnik və peşə

e) Ümumi və region

301.Müddətinə görə işsizliyin formasına aid olan variant hansıdır.

a) Durğun və axar

b))Aşkar və gizli

c) Real və rəsmi

d) Etnik və peşə

e) Ümumi və region

302.Yaranma səbəblərinə görə işsizliyin formalarına aid olmayan variantı göstərin.

a) Gizli

b))Friksion

c) Mövsümi

d) Struktur texnoloji

e) Tsiklik

303.Əhalinin məşğulluğu və əmək bazarının dövlət tənzimlənməsinin təşkilatı metodlarına daxil olmayan variantı göstərin.

a) Məşğulluq xidmətinin yaradılması

b))Iş yerlərinin yaradılması

c) Işədüzəltmə xidmətinin yaradılması

d) Peşəyönümlü kadrların yenidən hazırlanması

e) Informasiya sistemlərini yaratmaq

304.Valyuta məzənnəsi nə deməkdir.

a) Milli pul vahidi məzənnəsinin xarici pul vahidi məzənnəsində təsbit olunmasıdır

b))Bir ölkənin pul vahidinin başqa ölkənin pul vahidində ifadə olunmuş qiymətidir

c) Valyutanı ucuz olan bazardan alıb baha satmaqdır

d) Milli valyutanın dönərliliyidir

e) Bir ölkənin hüdudlarında tətbiq olunan valyutadır

305.Valyuta qiyməti nə deməkdir.

a) Bir ölkənin pul vahidinin başqa ölkənin pul vahidində ifadə olunmuş qiymətidir

b))Milli pul vahidi məzənnəsinin xarici pul vahidi məzənnəsində təsbit olunmasıdır

c) Valyutanı ucuz olan bazardan alıb baha satmaqdır

d) Milli valyutanın dönərliliyidir

e) Bir ölkənin hüdudlarında tətbiq olunan valyutadır

306.Müəssisə, idarə və təşkilatların maliyyəsinə aid olmayan variantı göstərin.

a) Kommersiya ilə məşğul olan müəssisələrin maliyyəsi

b))Dövlət krediti

c) Dövlət müəssisələrin maliyyəsi

d) Təşkilat və idarələrin maliyyəsi

e) Ictimai birliklərin maliyyəsi

307.Sığorta maliyyəsinə aid olan variantı göstərin.

a) Dövlət krediti

b))Sosial, şəxsi və əmlak sığortası

c) Ictimai birliklərin maliyyəsi

d) Dövlət müəssisələrinin maliyyəsi

e) Büdcədənkənar borclar

308.Dövlət büdcəsinin gəlirlərinə daxil olmayan variantı göstərin.

a) Vergilər

b))Dövlət borcu üzrə tədiyyələr

c) Gömrük rüsumları

d) Qeyri-vergi daxilolmaları

e) Sosial sığorta, pensiya, məşğulluq fondlarına ödəmələr

309.Variantlardan hansında beynəlxalq kreditin təyinatına və müddətinə görə formalarına aid növü göstərilmişdir.

a) məhsuldar kredit

b))əmtəə formasında verilən kredit

c) qeyri-məhsuldar kredit

d) qısa və orta müddətli kredit

e) uzun müddətli kredit

310.Əməyin təşkilinin səmərəlilik göstəricilərindən biri belə adlanır.

A) Əməyin səviyuyəsindən razılıq

B))Əməyin məzmunundan razılıq

C) Əməyin kəmiyyətindən razılıq
D) Əməyin tutumundan razılıq
E) Əmək sərfindən razılıq

311.Əmək bölgüsünün dərinləşməsi əmək kooperasiyasının yaxşılaşdırılması, iş yerlərinə xidmətin yaxşılaşdırılması əməyin təşkilinin hansı məvhumunu ifadə edir.

A) Əməyin təşkilinin metodlarını

B))Əməyin təşkilinin prinsiplərini
C) Əməyin təşkilinin səviyyəsini
D) Əməyin təşkilinin keyfiyyətini
E) Əməyin təşkilinin kəmiyyətini

312.Fəhlələrin yerləşdirilməsi və onlar arasında məsuliyyətlərin müəyyənləşdirilməsi yaranmış hansı sistemə əsaslanır.

A) Əmək sisteminə

B))Əmək bölgüsünə
C) Əmək məsuliyyətinə
D) Əmək sərfi
E) Əməyin normalaşdırılması

313.Əmək haqqının təşkili prinsipinin əsasını təşkil edir.

A) İş qüvvəsinin həcmi

B))İş qüvvəsinin dəyəri
C) İş qüvvəsinin təhlili
D) İş qüvvəsinin mübadiləsi
E) İş qüvvəsinin sərfi

314.Müəssisələrdə əmək haqqının tənzimlənməsində istifadə olunan sənəd.

A) İdarətmə sistemi

B))Tarif sistemi
C) Tarif kompleksi
D) Əmək göstəriciləri
E) İdarəetmə koimleksi

315.Əməyin vaxt vahidi ondə istehsal etmək qabiliyyəti belə adlanır.

A) Əməyin istehsal norması

B))Əmək məhsuldarlığı
C) Əməyin istehsal gücü
D) Əməyin istehsal səviyyəsi
E) Əməyin səmərəliliyi

316.Əhəmiyyətinə və məsuliyyətinə görə fərqlənən işlərin işçilərin taarif maaşı belə müəyuyən olunur.

A) Müstəsna hesablama əsasında

B))Kollektiv müqavilə əsasında
C) Maaşı mürəkkəblik əmsalına vurmaqla
D) Maaşı məsuliyyət əmsalına vurmaqla
E)Kollektivin iclasının qərarı əsasında

317.Əmək haqqı ilə işçinin əməyinin səmərəliliyi arasındakı münasibəti müəyyən edin.

A) Tərs mütənasibdir

B))Düz mütənasibdir
C) Əmək haqqı daha çoxdur
D) Əməyin sənərəliliyi daha çoxdur
E) Bir-birinə bərabərdir

318.Əməyin ödənilməsi sahəsində müəssisənin siyasət amilindən biri belə adlanır.

A) İşçi qüvvəsinin səviyyəsi

B))Müəssisənin maliyyə vəziyyəti
C) Dövlətin maliyyə vəziyyəti
D) Dövlətin maliyyə siyasəti
E) əmək haqqı fondunun əmələ gəlməsi

319.Müəssisələrdə tətbiq olunan əmək haqqı formaları bunlardır

A) Vaxta görə, işə görə, gəlirə görə

B))Vaxta görə, işə görə
C) Vaxta görə, gəlirə görə, satışa görə
D) İşə görə, satışa görə, keyfiyyətə görə
E) Satışa görə, gəlirə görə, keyfiyyətə görə

320.Əməyin ödənilməsinmin işə muzd formasının sistemlərindən biri belə adlanır.

A) Texniki sistemi

B))Akkord sistemi
C) Texnoloji sistemi
D) Sabit sistemi
E) Əlaqəli sistemi

321.Əməyin ödənilməsinin tarifsiz sisteminin amillərindən biri belə adlanır

A) İşçinin təcrübə səviyyəsi

B))İşçinin ixtisas səviyyəsi
C) İşin yerinə yetirilmə səviyyəsi
D) İşin mürəkkəblik səviyyəsi
E) İşin texnoloji səviyyəsi

322.Mükafatlandırma sisteminmin tərkib elementlərinə aid olmayanı.

A) Mükafatlandırma göstəriciləri və sərfi

B))Mükafatlandırma formaları
C) Mükafatlandırılan işçilərin sayı
D) Mükafatın ölçüsü
E) Mükafatın ödəniolmə mənbələri

323.İstehsal əsas fondları nəyin dəyər ifadəsidir.

A) Əmək cisimlərinin

B))Əmək vasitələrinin
C) İstehsal vasitələrinin
D) Əsas kapitalın
E) Dövriyyə kapitalının

324. Mövcud uçot qaydasına görə istehsal əsas fondlarının tərkibinə daxil edilmir.

A) Əsas istehsalda istifadə edilən avadanlıqların dəyəri

B))Əsaslı tikinti balansında olan avadanlıqların dəyəri
C) Köməkçi istehsalda istifadə edilən avadanlıqların dəyəri
D) Qeyri-İstehsal maddi aktivlər
E) Xidmətedici sexlərin binaları

325.Əsas fondların istehsal strukturu nəyi səciyyələndirən göstəricidir.

A) İstehsalın texnoloji səviyyəsini

B))İstehsalın texniki səviyyəsini
C) İstehsalın mexanikləşmə səviyyəsini
D) İstehsalın elmi səviyyəsini
E) Ümumiyyətlə göstərici deyil

326.Elmi-texniki tərəqqinin istehsal əsas fondlarının təsir etdiyi əsas göstərici belə adlanır.

A) Səviyyəsinin dəyişməsi

B) Qiymətinin dəyişməsi
C))Strukturunun dəyişməsi
D) Formasının dəyişməsi
E) Keyfiyyətinin dəyişməsi

327. Normalaşdırılmış tapşırıqlı vaxtamuzd əmək haqqı sisteminin digər adı belədir

A) sadə vaxtamuzd

B) vaxtamuzd mukafatı
C)) işəmuzd - vaxtamuzd
D) vaxtamuzd mütərəqqi
E) akkord

328. Müəssisənin fəaliyyətində əmlakın olması nəyi ifadə edir?

A) müəssisənin əsas fondlarını

B) müəssisənin əsas göstəricilərini
C)) müəssisənin əsas əlamətini
D) müəssisənin fəaliyyət istiqamətini
E) müəssisənin texniki səviyyəsini

329. Dövriyyədənkənar aktivlərin ümumi əlaməti:

A) dəyərini məhsulun üzərinə birdəfəlik keçirməsi

B) qısa müddətli dövrdə istehlak olunması
C)) uzun həyat tsiklinə malik olması
D) natural görünüşünü tez dəyişməsi
E) yüksək sürətlə dövr etməsi

330. İstehsal əsas fondlarını ifadə edən ölçü vahidi:

A) şərti natural

B) natural ifadə
C)) dəyər ifadəsi
D) soy ifadəsində
E) həcm vahidi ilə

331. Mövcud uçot qaydasına əsasən fondların tərkibinə daxil edilməyən vasitələrdən hesab edilmir:

A) təchizat və satış təşkilatlarının anbarlarında olan avadanlıqlar

B) istehsal firmalarının anbarlarında olan avadanlıqlar
C)) müəyyən funksiyaları yerinə yetirən avadanlıqlar
D) quraşdırılması nəzərdə tutulan avadanlıqlar
E) yolda və tikinti balansında olan avadanlıqlar

332. İstehsal əsas fondlarından olan qeyri – maddi aktivlərə aid olmayanı müəyyən edin:

A) əmtəə nişanları

B) torpaqdan istifadə
C)) ötürücü qurğular
D) ticarət markaları
E) lisenziyalar

333. Əsas istehsal fondlarının quruluşunun müəyyən edilməsində məqsəd nədir?

A) iş yerlərini düzgün təşkil etmək

B) müəssisənin optimal ölçüsünə nail olmaq
C)) ən yüksək xüsusi çəkiyə diqqətin artırılması
D) aktiv və passiv arasında nisbəti tarazlaşdırmaq
E) məhsulun qiymətini daha dəqiq müəyyən etmək

334. Əməyin normalaşdırılmasının analitik metodunun əməliyyatlarına aid deyil:

A) iş yerinə xidmətin yaxşılaşdırılması tədbirlərinin hazırlanması;

B) əmək məsrəflərinə təsir edən bütün amillərin öyrənilməsi;

C)) müntəzəm istehsl təlimatlarının təşkili;

D) işin yerinə yetirilməsi üçün vaxtın hesablanması;

E) normaların istehsalata tətbiqi.

335.Əməyin səmərəlilik səviyyəsi nə ilə müəyyən olunur:

A) əmək haqqı ilə;

B) əmək tutumu ilə;

C)) əmək məhsuldarlığı ilə;

D) əməyin keyfiyyəti ilə;

E) əməyin mürəkkəbliyi ilə.

336. Əmək məhsuldarlığı nədir:

A) konkret əməyin vaxt vahidində məhsul satmaq imkanıdır;

B) konkret əməyin vaxt vahidində sərfiyyat normasıdır;

C)) konkret əməyin vaxt vahidində məhsul istehsal etmək qabiliyyəti;

D) ictimai əməyin vaxt vahidində kəmiyyətdir;

E) ictimai əməyin keçmiş əməklə birləşməsidir.

337. Əmək məhsuldarlığının səviyyəsini xarakterizə edən göstəricilərdən hesab edilir:

A) hazırlanan məhsulun keyfiyyəti;

B) hazırlanan məhsulun kəmiyyəti;

C)) hazırlanan məhsulun əmək tutumu;

D) məhsul vahidinə xammal sərfi;

E) hazırlanan məhsulun enerji tutumu.

338. Əmək məhsuldarlığının öyrənilməsində əməyin nəticəsini xarakterizə edən göstəricilər bunlardır:

A) dəyər, çəki, ölçü;

B) natural, dəyər, çəki, ölçü;

C)) natural, şərti-natural, dəyər;

D) natural, şərti natural, çəki, ölçü;

E) çəki, ölçü, pul.

339. Əmək məhsuldarlığının öyrənilməsində natural göstəricidən istifadə hansı şərt daxilində mümkündür:

A) məhsul mürəkkəb olduqda;

B) müxtəlif məhsullar istehsal edildikdə;

C)) eyni məhsul istehsal edildikdə;

D) taralar müxtəlif olduqda;

E) nəqledilməyə yararlı olduqda.

340. Əmək normalarının müəyyən edilməsinin analitik-tədqiqat metodu ilə iş vaxtı sərfinin öyrənilməsi nəyə əösaslanır:

A) mətbuat informasiyasına;

B) sorğuya;

C)) müşahidəyə;

D) ilkin məlumatlara;

E) çap məlumatlarına.

341.Əmək normalarının müəyyən edilməsinin analitik-tədqiqat metodunun müşahidə yoluna aid deyil:

A) iş gününün fotoqrafiyası yolu;

B) xronometraj yolu;

C)) iş gününün gərginləşdirilməsi yolu;

D) ani müşahidə yolu;

E) birdəfəlik müşahidə yolu.

342. Əməyin ödənilməsi sahəsində müəssisənin siyasətinə təsir edən amillərə daxil edilmir:

A) regiondaişsizliyin səviyyəsi;

B) müəssisənin maliyyə vəziyyəti;

C)) iqtisadi inkişafın artım səviyyəsi;

D) əmək haqqı sahəsində dövlət tənzimlənməsinin səviyyəsi;

E) həmkarlar ittifaqının təsiri.

343. Əməyin ödənilməsinin formaları bunlardır:

A) gəlirə görə, saya görə;

B) kəmiyyətə görə, keyfiyyətə görə;

C)) işə görə, vaxta görə;

D) satışa görə, gəlirə görə;

E) xidmətə görə, keyfiyyətə görə.

344.Əməyin normalaşdırılması nədir:

A) menecerin fəhlələri işlətdiyi ümumi vaxtdır;

B) işin yerinə yetirilməsinə işçinin sərf etdiyi vaxtdır;

C)) normal iş şəraitində konkret işə və ya əməliyyata müəyyən olunmuş vaxtdır;

D) məhsul vahidinin gün ərzində hazırlanma vaxtıdır;

E) müəssisə işçilərinin il ərzində içlədiyi saatların miqdarıdır.

345.Əməyin ödənilməsinin tarifsiz sistemi üzrə əmək haqqının ölçüsünün amillərinə aid deyil:

A) işçinin iş təçrübəsi;

B) işçinin ixtisas səviyyəsi;

C)) işçinin ixtisas dərəcəsi;

D) işçinin əməkdə iştirak əmsalı;

E) işçinin faktiki sərf etdiyi vaxt.

346. Əməyin ödənilməsinin tarifsiz sisteminin növü olan kontrakt sistemində müqavilənin tərkibində əks olunmayan hissə:

A) tərəflərin hüquq və vəzifələri;

B) əmək şərtləri;

C)) əməkdə iştirak əmsalı;

D) iş rejimi və əməyin ödənilmə səviyyəsi;

E) müqavilənin fəaliyyət müddəti.

347.Əməyin normalaşdırılmasının metodu hesab olunur:

A) operativ;

B) sintetik;

C)) analitik;

D) normativ;

E) fizioloji.

348. İctimai istehsalın iqtisadi səmərəliliyinin məqsədi belədir:

A) məhsulun dəyərini ödəmək üçün qiyməti mütəmadi artırmaq;

B) məhsul artımına xərcləri artırmaqla nail olmaq;

C)) çəkilən xərclərin mütəmadi aşağı salınması ilə məhsul artımına nail olmaq;

D) məhsulun mübadilə prosesində tarazlıq yaratmaq;

E) maddi texniki təchizat işini vaxtında həyata keçirmək.

349. İctimai istehsalın məqsədi nədir?

A) istehlak şeyləri istehsal etmək;

B) istehsal vasitələri istehsal etmək;

C)) insanların məhsullara tələbatını ödəmək;

D) maddi-texniki vasitələr istehsal etmək;

E) dövlətin tələbatını ödəmək.

350. İctimai istehsalın iqtisadi səmərəliliyinin yüksəldilməsinin təsərrüfat

tədbirlərinə aid deyil:

A) məhsuldar qüvvələrin düzgün yerləşdirilməsi;

B) əsaslı vəsait qoyuluşundan səmərəli istifadə;

C)) istehsalın ərazi üzrə səpələnməsi;

D) əmək və material ehtiyyatlarından maksimum istifadə;

E) elmi-texniki tərəqqinin sürətləndirilməsi.

351. Ümumi milli məhsul hansı metodlara hesablanır?

A) sərf olunmuş əməyə və vergi tutumuna görə;

B) sərf olunmuş əməyin kəmiyyətinə görə;

C) məhsulun tərkibində keyfiyyətli məhsulun xüsusi çəkisinə görə;

D)) çəkilən xərclərə və gəlirlərin həcminə görə;

E) məhsulun saxlanma müddətinə görə.

352. İllik istehsalın bazar dəyuərinin hesablanmasında istifadə olunan xərc

kateqoriyalarına aid deyil:

A) dövlətin aldığı əmtəə və xidmətlər;

B) şəxsi istehlak xərcləri;

C) məcmu xüsusi daxili investisiyalar;

D)) ictimai istehlak xərcləri;

E) xalis ixracat.

353. Sənaye sahəsində son nəticənin mahiyyəti belədir:

A) istehsala çəkilmiş xərclərin artımıdır;

B) məhsulun bölüşdürülməsidir;

C) istehsalla istehlak arasında nisbətdir;

D)) istehsala çəkilmiş xərclərin gətirdiyi səmərədir;

E) istehsala çəkilmiş xərclərin xüsusi çəkisidir.

354. Sənayedə əsaslı vəsait qoyuluşunun səmərəsi özünü nədə biruzə verir?

A) xammaldan istifadədə;

B) məhsulun ümumi həcmində;

C) qiymətin artımında;

D)) milli gəlirin artımında;

E) istehsal xərcinin azalmasında.

355. Əsaslı vəsait qoyuluşunun hesablanma istiqamətləri belə adlanır:

A) dolayı və müqayisəli;

B) sabit və dəyişən;

C) müqayisəli və sabit;

D)) mütləq və müqayisəli;

E) dolayı və mütləq.

356. Əsaslı vəsait qoyuluşunun ümumi iqtisadi səmərəliliyinin

hesablanmasında istifadə olunan göstərici hesab edilir:

A) əsaslı vəsait qoyuluşunun məhsulun qiymətinə nisbəti ilə;

B) əsaslı vəsait qoyuluşunun milli gəlirin illik artımına nisbəti ilə;

C) məhsulun qiymətinin əsaslı vəsaitin dəyərinə nisbəti ilə;

D)) milli gəlirin illik artımının əsaslı vəsait qoyuluşuna nisbəti ilə;

E) heç biri düzgün deyil.

357. Əsaslı vəsait qoyuluşunun məqsədi hesab olunur:

A) xammal və materialları anbarlarda saxlamaq və istehsala cəlb etmək;

B) məhsul istehsalına çəkilən xərcləri maksimum səviyyədə azaltmaq;

C) məhsulun istehlakçılara vaxtında və keyfiyyətlə çatdırılmasını təmin etmək;

D)) istehsal əsas fondlarını yaratmaq, əmək və materialları istehsala cəlb etmək;

E) müəssisənin xarici əlaqələrini hər tərəfli inkişaf etdirmək.

358. İctimai istehsalın səmərəlilik meyarı hesab olunur:

A) illik əmək haqqının ümumi miqdarı;

B) il ərzində istehlak edilmiş məhsulun miqdarı;

C) illik istehsal xərclərinin məcmuu;

D)) il ərzində istehsal edilmiş milli gəlir;

E) il ərzində anbarlaşdırımış məhsulun miqdarı.

359. Müəssisələrdə istehsalın iqtisadi səmərə belə müəyyən edilir:

A) istehsal xərclərinin əmək haqqına nisbəti ilə;

B) ümumi məhsulun istehsal fondlarının dəyəri, əmək haqqı və təbiəti mühafizə xərclərinin cəminə nisbəti;

C) satlıq məhsulun istehsal fondlarının dəyəri, əmək haqqı və təbiəti mühafizə xərclərinin cəminə nisbəti;

D)) xalis məhsulun istehsal fondları, əmək haqqı və təbiəti mühafizə xərclərinin cəminə nisbəti;

E) xammal və material xərclərinin bütövlukdə istehsal xərclərinə nisbəti.

360. Sosial- iqtisadi səmərəliliyin meyarı kimi əhalinin hər nəfəsinə düşən hansı məhsul qəbul edilə bilər:

A) reallaşdırılmış məhsulun həcmi;

B) ümumi milli məhsulun həcmi;

C) ümumi daxili məhsulun miqdarı;

D)) istehlak fondunun həcmi;

E) istehlak xərcinin həcmi.

361. Sənayenin sahə quruluşunun əsasını təşkil edən ilkin əmək bölgüsü belə

adlanır:

A) tarixi əmək bölgüsü;

B) ictimai əmək bölgüsü;

C) texniki əmək bölgüsü;

D)) təbii əmək bölgüsü;

E) coğrafi əmək bölgüsü.

362. İctimai əmək bölgüsünün formaları bunlardır:

A) sadə, mürəkkəb, qarışıq;

B) iqtisadi, sosial, təbii;

C) birgə, qarışıq, fərdi;

D)) ümumi,xüsusi,fərdi;

E) texniki, texnoloji, bioloji.

363. Sənaye sahəsinin müəssisələr qoyduğu tələblərə aid edilmir:

A) məhsullarının eyni iqtisadi təyinat alması;

B) həmcins xammal material istehlak etmək;

C) oxşar maşınlar sisteminin tətbiqi;

D)) məhsul satışının formalarının fərqlənməsi;

E) iş şəraitinin ümumi cəhətlərinə görə fərqlənməməsi.

364. Sənaye sahələrinin təsnifləşdirilməsinin prinsipləri, əlamət və nişanələrinin tərkibinə aid edilmir:

A) idarəçilik və tabeçilik əlamətinə görə;

B) məhsulun aldığı iqtisadi təyinatına görə;

C) əmək predmetinə təsiretmə xüsusiyyətinə görə;

D)) dövlət qarşısında öhdəliklərinə görə;

E) iqtisadi ösünəməxsusluq əlamətinə görə.

365. Ümumi əmək bölgüsü nə ilə əlaqədar olmuşdur:

A) kənd təsərrüfatının meşə təsərrüfatından ayrılması;

B) maşınqayırmanın tikintidən ayrılması;

C) tikintinin sənətkarlıqdan ayrılması;

D)) sənətkarlığın əkinçilikdən ayrılması;

E) ovçuluğun meşə təsərrüfatından ayrılması.

366. Əmək bölgüsünün xüsusi forması nəyə səbəb olmuşdur:

A) sənayenin xammalla təmin olunmasına;

B) sənayenin tərkib hissələrinə birləşməsinə;

C) sənaye müəssisələrinə uyğunlaşmasına;

D)) sənayenin tərkib hissələrinə bölünməsinə;

E) sənaye məhsullarının satılmasına.

367. Əmək bölgüsünün fərdi formasının baş verdiyi məkan:

A) sahə;

B) cəmiyyət;

C) dövlət;

D)) müəssisə;

E) heç biri düzgün deyil.

368. Sənayenin tərkibi və sənayeyə daxil olan sahələrin kəmiyyət nisbəti və

onlar arasındakı qarşılıqlı əlaqə belə adlanır:

A) sənayenin kadr quruluşu;

B) sənayenin fond quruluşu;

C) sənayenin xassə quruluşu;

D)) sənayenin sahə quruluşu;

E) sənayenin inkişaf quruluşu.

369. Sənayenin sahə qurluşunu təhlil etməküçün istifadə olunan göstəricilər

qrupuna aid deyil:

A) sənaye sahələrindən hər hansı birinin inkişaf sürəti;

B) sənaye sahələrinin sayı;

C) müəyyən göstərici üzrə sənaye sahəsinin malik olduğu xüsusi çəki;

D)) sənaye müəssisələrinin ayrılıqda inkişaf tempi;

E) sahələrin bir-birini inkişaf sürətinə görə qabaqlama əmsalı.

370. Sənayenin sahə qurluşuna təsir edən amillərə aid deyil:

A) sahələrarası,sahədaxili proporsiyaların optimallığı;

B) sahələrin üstün inkişafı;

C) təbii sərvətlərin mövcudluğu və onların dövriyyəyə cəlb olunması;

D)) dövlətin sosial məsələlər üzrə tədbirləri;

E) ictimai-siyasi şərait.

371. Sənayedə sahələrarası əlaqələrin tərkibi hesab edilir:

A) sahə müəssisələrinin inkişaf dinamikası;

B) xarici ölkələrin iqtisadi inkişafı;

C) müəssisələrin sahələr üzrə qurluşu;

D)) xarici ölkələrlə sahələrarası əlaqə;

E) sahələrin intensiv inkişaf səviyyəsi.

372. İstehsal qarşısında qoyulmuş tapşırıqların səmərəli yerinə yetirilməsi üçün

əmək kollektivinə, onların fəaliyyətinin təşkili və uzlaşdırılması işinə

məqsədyönlü təsiretmə tədbirləri nə adlanır:<