 |
145-сурет. Эндометридің безді-кисталы гиперплазиясы
|
|
|
|
145-сурет. Эндометридің безді-кисталы гиперплазиясы
жоқ, тек қ ана эктоцервикстегі жалпақ эпителий мойындық (эндоцервикстегі) цилиндрлі эпителиймен алмасқ ан. Олар жатыр мойнында, ақ шыл қ ызыл тү сті шырышты қ абық тың арасында, қ ып-қ ызыл болып кө рініп тү рады. Эндоцервикоз дамуының ал-гашқ ы кезең інде цервикалдық эпителий кө бейсе, оның " жазылу" кезең інде қ ынап эпителийінің пролиферациясы кө рінеді. Кө п қ абатты эпителий цервикалдық цилиндрлік эпителийдің астына, осы жердегі бездердің ішіне қ арай ө се бастайды. Осығ ан байланысты бездердің жолдары жабылып, олар кең іп, шырышқ а толғ ан кисталарғ а айналады (безді эндоцервикоз). Оның бір кө рінісін Набот бездері деп атайды.
Эндоцервикоздың дамуын гормондар тепе-тендігінің бү зылу-ымен тү сіндіреді. Тек кейде ол жатыр мойнының бала туу кезінде жыртылып кетуіне байланысты пайда болады. Бү л жағ дайда жатыр мойны ө зегінің шырышты қ абаты сыртқ а айналып кетеді (эк-тропион).
ЖАТЫР ПОЛИПТЕРІ
Жатыр полиптері оның мойын бө лігінен немесе денесінен (эн-дометрийден) ө седі. Жатыр мойнының полипі домалақ немесе бү рлі тү рде кө рініп оның кө лденең і 1-1, 5 см аспайды. Жің ішке сабақ қ а
Ж. Ахметов. Патологаялық анатомия
ілініп тү рады. Полиптің ү сті цилиндрлі эпителиймен, кейде кө п қ абатты эпителиймен қ апталғ ан. Эндометрийдің полипі кө бінесе жатырдың тү бінде немесе бү рыштарында ө седі. Полип ө детте жатыр эпителийімен қ апталғ ан. Оның стромасы жү мсақ, қ ан тамыр-ларына бай. Полиптерінің қ ауіптілігі біріншіден олардың сабақ та-рының бү ралып қ алуына байланысты некрозга ү шырауы, қ абынуы немесе қ ан кетуге себеп болуы, екіншіден, сирек жағ дайларда, аденоматоздық полиптердің қ атерлі ісіктерге айналып кетуі (ма-лигнизациясы).
|
|
|
ЖАТЫР ІСІКТЕРІ
|
|
|
146-сурет. Хорионэпителиома |
Жатырғ а тә н ісіктерге трофобластық аурулар қ атарына кіретін инвазиялық қ ағ анақ тығ ыны (хорионаденома) жә не хорионэпите-лиома жатады. Инвазиялық қ аеанақ тыгыны хорион бү рлерінің жатыр жә не жамбас веналарына бойлай ө суімен сипатталады. Соның нә тижесінде ісініп ү лкейген хорион бү рлері ө кпені (эмболия есебінде), жатыр мен қ ынап қ абырғ асын бү за бастайды. Бірақ
|
АЪІ |
17 бө лім. Жыныс агзаларының жә не сут бездерінің аурулары
та хорион бү рлерінде қ атерлі ісікке тә н ө згерістер болмайды, бү л метастаздар кө бінесе ө з-ө зінен жойылып кетеді. Ең жаманы, осы ісіктердің жартысьшан кө бі аса қ ауіпті ісік — хорионэпителиомағ а айналады. Хорионэпителиома трофобласт элементтерінен ө сіп-ө нетін, қ ағ анақ тығ ынынан кейін, тү сіктен кейін, жатыр тү тігіндегі жү ктіліктен кейін, кейде тіпті қ алыпты ө ткен жү ктіліктен кейін қ алғ ан хорион қ алдық тарынан дамитын, тез арада гематогенді метастаз беретін ісік (146-сурет). Ісікте қ ан қ ү йылуы жә не некроз ошақ тары болғ андық тан ол шү бар тү сті, жү мсақ тү йіндер тү рінде кө рінеді. Некроз нә тижесінде жатырдан, қ ьшаптан қ ан ағ уы мү мкін. Микроскоппен қ арағ анда хорионэпителиома цитотрофобласт жә не синцитиотрофобласт элементтерінен қ ү ралғ ан, стромасы жә не қ ан-тамырлары жоқ. Цитотрофобласт (Лангханс жасушалары), цитоп-лазмасы ашық тү сті жасушалар, олардың арасында митоздар кө п. Ал синцитий жасушалары цитоплазмасы қ оң ыр, аса ірі, ядролары полиморфты, арасьшда атипиялық митоздар кө п жасушаЗіар тобьш қ ү райды. Ісікжасушаларыньщ кө бі некрозданады, сондық тан оларды кейде іздеп табу қ иын. Хорионэпителиома басқ а ағ заларда (бауыр-да, кө кірек аралығ ында, еркектің тү қ ым безінде) ө ніп-ө скенде оны эктопиялық хорионэпителиома деп атайды.
|
|
|
Жатыр карциномасы
Жатырдың қ атерлі ісігі (карциномасы) оның мойын бө лігінен немесе денесінен (эндометриден) ө сіп шығ ады. Жатырдың мойын бө лігінің карциномасы ә йел қ атерлі ісіктерінің ішінде бірінші орында тү рады. Ол жатырдың мойын ө зегінен немесе қ ынап бө лігінен басталады, кейінірек оларды бір-бірінен ажырату қ иын. Қ ынаптан ө сетін карциномалар сыртқ а (экзофитті) немесе ішке қ арай (эндофитгі) ө седі. Морфологиясы бойынша: олар негізінен тү лейтін, тү лемейтін - жалпақ жасушалы рак, аденокарцинома, сирек жағ -дайларда безді жалпақ жасушалы рак, мезонефроидты жә не эндо-метроидты аденокарцинома (147-сурет).
Жатыр мойнының карциномасы осы жердегі рак алды ө згерістері негізінде дамиды. Оларғ а: эндоцервикоз, аденоматоз, полип, лейкоплакия, дисплазия жатады. Кейде рак алды ө згерістері-мен бірге орнық ты ракты да (Carcinoma in situ) кө реміз.
Эндометрий карциномасының негізгі гистиологи5ілық тү рі аденокарцинома (ө те жоғ ары жетілген, шамалы жетілген, жетілмеген). Ол 50 жастан кейін дамиды. Ө те сирек жағ дайларда жалпақ жасушалы рак, аденоканкроид, мезонефроидты карцинома кездеседі. Аденоканкроид аденокарциномағ а тә н безді тү тіктердің арасында кө пқ абатты жалпақ эпителийге ү қ сайтын аралшалар пай-
|
|
|
