 |
ӨКПЕ АБСЦЕСІ.. Сурет 102. Рентгенограммада өкпе абсцесі.
|
|
|
|
Ө КПЕ АБСЦЕСІ.
Ө кпенің жедел абсцесі - ө кпе тініндегі шектелген ірің дік, кө бінесе ірің ді аурулардың асқ ынуы болып келеді: 1. Крупозды немесе гриппозды пневмония, тыныс жолдарының бө где заттармен аспирациясы, бронхтарды тарылтатын ісіктер, терең кү йіктер;
2. Септикопиемия, тромбофлебитт, т. б ірің ді ауруларда ө кпеге инфекция гематогенді, лимфогенді жолмен тү скенде;
3. Инфицирленген ө кпе тіндерінің ашық, жабық жарақ аттары.
Біріншілік абсцесс сирек кездеседі. Жедел абсцесте қ абыну ошағ ында ірің ді инфильтрация салдарынан ө кпе паренхимасы жә не ұ сақ бронхтар ө ліеттеніп, ыдырайды. Қ абыну ошағ ының айналасында пиогенді капсула қ алыптасады. Егер де, абсцесс бронхпен байланыста болса, ірің жартылай сыртқ а шығ ады, абсцесс қ уысына кірген ауа 
сұ йық тық бетінде жиналады (102- сурет).
Сурет 102. Рентгенограммада ө кпе абсцесі.
Ө кпе абсцесінің этиологиясы пиогенді микробтардың ассоциациясы.
Клиникалық кө ріністері науқ астардың иммундық статусына жә не микроорганиздердің вируленттілігіне байланысты. Абсцесс ө кпенің кез келген бө лігінде орналасады. Ө кпе абсцесінің қ алыптасуын екі кезең ге бө леді: 1. ірің ді инфильтрация; 2. ө кпе тінінің ыдырауы. Ө кпеде абсцестің тү зілуінде науқ астың жағ дайы ауырлайды, дене қ ызуы кө теріліп, қ атты жө теледі. Ө кпе перкуссиясында абсцесс тұ сында ө кпе дыбысы анық естілмейді, аускультация кезінде ө кпеде бронхиалды немесе ә лсіреген тыныс естіледі, қ ан анализінде лейкоцитоз, лейкоцитарлық формула солғ а жылжиды. Ауырғ ан ө кпе тұ сында қ атты ауырсыну орын алады. Ауыр интоксикация жү рекке де кері ә серін тигізеді: тамыр соғ ысы жиілеп, қ ан қ ысымы тө мендейді, жү рек соғ ысы анық естілмейді. Рентгендік зерттеу кезінде ө кпеде деструкциялық ошақ тар анық талады. Аурудың клиникалық кө ріністері 4-10 кү нге дейін ө рши тү седі, сонан кейін ірің бронх арқ ылы жарылып, кө п мө лшерде, тә улігіне 200-800мл. қ ақ ырық пен сыртқ а шығ ады. Қ ақ ырық сасық иісті, ірің ді немесе шірікті, қ ұ рамында кө птеген лейкоцит, эритроцит, детрит, бактериялар, эластикалық тіндер анық талады. Гангренозды абсцесте ірің шірікті иісті ө те сасық болады. Ірің ді ыдысқ а қ ұ йып, тұ ндырғ анда 3-қ абатқ а бө лінеді: астында ірің мен тіндер детриті, ортасында сарғ ыш жылтыр сұ йық тық, бетінде кө бік. Абсцесс плевра қ уысына жарылғ ан жағ дайда пиопневмоторакс орын алады, науқ астың жағ дайы кү рт тө мендейді.
|
|
|
Диагноз қ ою бастапқ ы кезең де қ иынғ а соғ ады, ошақ ты пневмониямен шатастырады, абсцесс бронхқ а ашылып, кө п мө лшерде қ ақ ырық бө лінуі жә не рентгендік зерттеу дұ рыс диагноз қ оюғ а мү мкіндік береді. Жедел ө кпе абсцесін кавернозды туберкулез, актиномикоз, ірің деген ө кпе кистасы, бө лік аралық шектелген плеврит, ошақ ты пневмония, деструкцияланғ ан ө кпе рагі, абсцестенген біріншілік бронхоэктаз ауруларымен ажырату диагностикасын жү ргізу қ ажет.
Емі. Сырқ аттың кезең іне байланысты консервативті жә не оперативті ем жасалады. Бастапқ ы 4-5 аптада кешенді ем дұ рыс жү ргізілсе, консервативті ем жақ сы нә тиже береді:
|
|
|
1. Жақ сы кү тім жә не жоғ ары калориялы, витаминдерге бай тағ амдар беру;
2. Қ оздырғ ыштардың сезімталдығ ына сай антибиотиктерді тағ айындау;
3. Бронхпен байланысты абсцесс қ уысын бронхоскоп арқ ылы санациялау, антибиотик енгізу жә не науқ асты қ ақ ырық жең іл шығ атын жағ дайда орналастыру, қ ақ ырынғ аннан кейін трахеяғ а антибиотик енгізу;
4. Науқ астың иммунитетін кү шейту;
5. 100 - 200 мл. қ ан жә не қ ан алмастырғ ыш сұ йық тық тар қ ұ ю.
Консервативті ем нә тижесіз болғ ан жағ дайда 6-8 апта аралығ ында операция жасалуы қ ажет: қ абырғ а аралығ ы арқ ылы пневмотомия жасап абсцесті ашу немесе радикалды операцияларды қ олдану (лобэктомия, пневмонэктомия). Операциядан кейін консервативті емді жалғ астырады.
Жедел ө кпе абсцесінің асқ ынулары:
1. Пиопневмоторакс;
2. Ө кпеден қ ан кету;
3. Абсцестің гангренамен асқ ынуы;
4. Септикопиемия – миғ а, бауырғ а т. б. мү шелерге абсцестің метастазы;
5. Ірің нің сау ө кпеге қ ұ йылуы, онда пневмонияның дамуы.
Аурудың болжамы. Деркезінде жасалғ ан кешенді ем науқ астардың 70% толық сауық тырады.
Ірің ді плеврит, плевра эмпиемасы (pleuritis purulenta, empiema pleurae) ө кпенің плевралды қ абаттарының ірің ді қ абынуы. Кө бінесе басқ а мү шелердің ірің ді қ абынуларының асқ ынуы болып табылады. Біріншілік плеврит кеуденің ө тпелі жаралануында кездеседі. Қ оздырғ ышы кө бінесе стафилококк, сирек жағ дайда пневмококк, энтеробактериялар, грам теріс микрофлора немесе микробтар ассоциациясы. Балаларда ірің ді плевритті пневмококтар жиі шақ ырады. Аралас микрофлорадан туындағ ан плевриттер ауыр тү рде ө теді. Плевриттерді дұ рыс емдеу ү шін плевралды пункция жасап, бактериологиялық зерттеу жү ргізіп, қ оздырғ ыштардың антибиотиктерге сезімталдығ ын анық тау қ ажет.
Ірің ді плеврит, плевра эмпиемасының патогенезі. Кө бінесе ө кпе абсцесі плевра қ уысына жарылып ірің ді плевритке ә келеді немесе ө кпе абсцесінде инфекция плевра қ уысына лимфа жолдарымен де таралады (103-сурет, 158-бет).
|
|
|
Плевропневмонияның асқ ынулары - гриппозды пневмония, парапневмониялық жә не метапневмониялық ірің ді плевриттер. Метапневмониялық плеврит жиі кездеседі. Парапневмониялық плеврит пневмонияның қ ызу кезең імен қ атар жү ріп пневмонияны асқ ындырады, ал метапневмониялық плеврит пневмонияның бә сең деген кезең інде дамиды. Ө кпе гангренасында кө бінесе шірікті плеврит орын алады. Плевра қ уыстарының инфицирленген ө тпелі жараларында пайда болатын гемопневмоторакс ірің десе – гемопиоторакс дамиды. Тағ ы да кө птеген аурулар ірің ді плевритпен асқ ынулары мү мкін: ө кпе эхинококкозы жә не туа біткен ө кпенің кисталары жарылғ анда, деструкцияланғ ан ө кпе рагі, кавернозды ө кпе туберкулезі. Басқ а мү шелерде орналасқ ан ірің ді ошақ тардан (ірің ді аппендицит, холецистит, панкреатит, флегмоналар, сепсис) плевра қ уысына инфекция гематогенді, лимфогенді жолмен тү ссе, ірің ді плеврит дамиды. Плевра қ уысына тү скен инфекцияның вируленттілігі тө мен болса висцералды, париеталды плевра арасында болар- болмас фибринозды сұ йық тық жиналып, қ ұ рғ ақ плеврит орын алады. Вируленттілігі жоғ ары қ оздырғ ыштар экссудативті плевритке (серозды, фибринозды, ірің ді) ә келеді. Париеталды жә не висцералды плевра қ абаттарында қ ызару, ісіну, экссудация, қ анталау, фибрин тү зілу сияқ ты қ абынудың белгілері туындайды. Қ абыну тоқ тамай 
ө рши тү ссе, плевра беттерінде лейкоциттер тү зіліп ірің деуге ә келеді.
|
|
|
