 |
І. «Клиникалық тексерулердің әдістері » стандарттары
|
|
|
|
Тә жірибелік машық тары жә не білімгерлердің біліктіліктерінің кә сіби стандартары «Ішкі аурулар пропедевтикасы жә не терапиядағ ы мейірбике ісі »пә нінен
III курс VI семестр мамандығ ы«Мейірбике ісі»
І. «Клиникалық тексерулердің ә дістері » стандарттары
1. Негізгі тексеру ә дістері:
а) Субъективтік – сұ рау (паспорттық бө лім, шағ ымдары, деттің анамнезі, ө мір анамнезі).
б)Объективтік – жалпы қ арау (жалпы, жергілікті), пальпация, перкуссия, аускультация.
2. Қ осымша тексеру ә дістері:
а) Зертханалық – ағ задан бө лінген секрециялар мен...... нә жіс, зә р, қ ан, экссудаттар жә не транссудаттар.
б) Қ ұ ралдармен тексеру ә дістері: ренгенологиялық тексеру, эндоскопиялық тексеру, функционалдық тексеру, радиоизотоптық тексеру, ультрадыбыстық тексеру.
2. 2. Стандарт «Сұ растыру»
1. Науқ астың аты-жө ні
2. Жасы
3. Жынысы
4. Ұ лты
5. Тұ рақ ты мекен-жайы
6. Жұ мыс орны, қ ызметі
2. Науқ астың шағ ымы:
1. Негізгі шағ ым
2. Қ осымша шағ ым
3. Ауру тарихы (anamesis morbi)-дерттің бастапқ ы дамуынан осы уақ ытқ а дейінгі кезең ді қ амтиды.
1. Қ ашан басталды?
2. Қ алай басталды?
3. Қ алай ө тіп жатыр?
4. Қ андай тексерулерден ө туі жә не оның нә тижесі?
5. Қ андай емдер жү ргізілді жә не оның нә тижесі?
4. Ө мір баяны (аnamnesis vitae)-науқ астың медициналық ө мір баяны (сә билік кезең, балалық шақ, жасө спірім, ересек кезең і)
1. Жалпы ө мірбаяны
2. Ә леуметтік – тұ рмыстық жағ дай
3. Жұ мыс орнының жағ дайы
|
|
|
4. Балалық шағ ынан осы кү нге дейін ауырғ ан дерттері
5. Жанұ ялық жә не тұ қ ымқ уалаушылық анамнез
6. Аллергиялық анамнез
2. 3. Стандарт « Тексеру»
Тексеру ережелері:
1. Тексеру табиғ и кү н сә улесінің жарығ ымен немесе кү ндізгі лампа сә улесінің кө мегімен жү ргізіледі;
2. Науқ асты реттілікпен шешіндіріп, кү н сә улесінің тік жә не жанама сә улелелерінің тү су жарығ ымен қ арайды;
3. Науқ асты вертикальды жағ дайда қ арағ ан тиімді
Жалпы қ арау - науқ астың жалпы симптомын анық таудың мағ ынасы:
а)науқ астың жалпы жағ дайына бағ алау:
- қ анағ аттанарлық;
- орташа;
- ауыр;
б)науқ астың сана сезімін бағ алау:
- анық;
- анық емес (ступор, сопор, кома);
в)науқ астың іс-ә рекетін бағ алау:
- белсенді;
- енжар;
- мә жбү рлі;
г) науқ астың дене бітімін бағ алау:
- нормостеникалық;
- гипостеникалық (астеникалық );
- гиперстеникалық;
Жергілікті қ арау -науқ асты кезең мен жә не жү йелеп қ арау:
- басын қ арау;
- бет ә лпетін, кө зін жә не қ абағ ын, мұ рнын, ауыз қ уысын қ арау;
- мойнын қ арау;
- терісін жә не тырнағ ын;
- тері асты май қ абатынының дамуын;
- лимфа бездерін қ арау;
- бұ лшық ет жү йесін қ арау;
- буындарды қ арау;
- тө менгі бө лікті қ арау.
2. 4. Стандарт «Пальпация жү ргізудің жалпы ережесі»
- Бө лме жарық жә не тыныш болу керек.
- Науқ астың жә не тексерушінің жағ дайы тексеру жү ргізуге ың ғ айлы болу қ ажет.
- Тексерушінің қ олы жылы жә не тырнағ ы қ ысқ а болу керек
Терең дік пальпация 4 кезең ді қ амтиды:
І кезең - қ олды орналастыру ережесі:
Оң қ олдың саусақ тарын сә л бү гіп науқ астың іш пердесінің алдың ғ ы беткейіне мына тә сілмен орналастырады, бү гілген саусақ тардың ұ шы тексерілетін мү шенің тө менгі шегіне параллель орналасуы қ ажет.
|
|
|
ІІ кезең - жиырылғ ан тері қ ыртыстары сипалау кезінде қ олдың қ имылына жә не терінің созылуына кедергі жасамау қ ажет.
ІІІ кезең - оң қ олдың бү гілген саусақ тары іш пердесінің терең дігіне енгізу, науқ астың терең дем шығ ару кезінде жә не іш пердесінің алдың ғ ы бұ лшық еттерінің босаң су кезең інде жү ргізіледі
IV кезең - бү гілген оң қ олдың саусақ ұ шы тексеру мү шесінің беткейінде, іш пердесінің артқ ы қ абырғ асына тақ ап жү ргізіледі. Осы кезде саусақ ұ штары тексеру мү шесінің ү стімен жылжиды, сонымен қ атар тексерілген мү шенің орналасу жерін, пішінін, диаметрін(см), тығ ыздығ ын (консистенция), (жұ мсак, тығ ыз), беткейінің тегіс немесе бү дірлігі, жылжымалылығ ын, ауырсыну сезімталдылығ ын жә не қ ұ рылдау даусын анық тайды.
2. 5 Стандарт «Перкуссия жү ргізудің жалпы ережесі»
1. Бө лме жарық жә не тыныш болу керек.
2. Дә рігердің қ олы жылы жә не тырнағ ы қ ысқ а болу керек
3. Науқ астың жә не тексерушінің жағ дайы тексеру жү ргізуге ың ғ айлы болу қ ажет.
4. Плессиметр саусағ ы теріге тығ ыз орналстырылады.
5. Қ ақ қ ылау саусағ ы плессиметр саусағ ына перпендикуляр орналасады.
6. Соқ қ ы білезік буының қ имылы арқ ылы жү ргізіледі.
2. 6. Стандарт «Аускультация жү ргізудің жалпы ережесі»
- Бө лме жарық жә не тыныш болу керек.
- Аускультация кезінде науқ ас тексеруге ың ғ айлы жағ дайда тұ рады, орындық та отырады немесе тө сек қ алпында жатады. Тексеру науқ астың жалпы жағ дайына байланысты.
- Тың дау кезінде стетоскоп науқ астың денесіне тығ ыз орналасу керек.
- Тексеруші стетоскопты екі саусағ ымен нық ұ стау керек.
- Тексеруші тексеру кезінде алдына қ ойылғ ан талаптарғ а байланысты науқ астың қ алпын ө згертіп тұ рады.
2. 7 Стандарт «Кеуде қ уысының пальпациясы»
|
|
|
Оң жә не сол кеуде қ уысының симметриялы жерлеріне оң жә не сол алақ анды тығ ыз орналастыру арқ ылы пальпация екі қ олдың кө мегімен жү ргізіледі.
1. пальпация арқ ылы анық тайды:
2. кеуде қ уысының ауырсынуын;
3. кеуде қ уысының серпімділігін;
4. эпигастральды аймақ тың енін;
5. дауыс дірілін.
2. 7. 1 Стандарт «Кеуде қ уысының ауырсынуын анық тау»
1. Науқ асты беліне дейін шешінуін ө тінеміз.
2. Тексеру науқ астың тұ рғ ан қ алпында немесе отырғ ызып жү ргізіледі.
3. Бір уақ ытта екі қ олдың да саусақ ұ штарын кеуде қ уысының симметриялы аймағ ына қ оя отырып, пальпация 2 қ олмен жү ргізіледі
4. Бұ ғ ана ү сті аймағ ы, бұ ғ анақ тар, бұ ғ ана асты аймақ тар, кеуде, қ абырғ алар, қ абырғ а аралық тары кезегімен сипаланады. Содан кейін кеуде қ уысының бү йірі жә не жауырын ү сті жауырын ортасы аймақ тары сипаланады.
|
|
|
