 |
5. Өсімдіктен жасалған дәрілер.
|
|
|
|
5. Ө сімдіктен жасалғ ан дә рілер.
Колхамин (демекольцин жә не т. б. ) - 0, 002 г тү ймедағ ы жә не 0, 5% - 25 г майы. Бұ ны кө бінесе терінің қ атерлі ісіктеріне жә не қ ылтамақ ісігіне қ арсы қ олданады. Қ ылтамақ ісігіне сарколизинмен бірге колхаминді 6-10 мг кү ніне 2-3 рет береді, бү кіл еміне 50-110 мг беру керек. Колхаминді тері ісіктерінің І-ІІ сатыларында қ олдану керек. 1-1, 5 г майды жараның ү стіне жағ ып, дә кемен жауып, жабыстырғ ышпен жапсырып тастау керек. 10-12 рет жақ қ аннан кейін ісік жарасы бұ зылып ыдырай бастайды. Негізгі жағ у ұ зақ тығ ы 20-25 кү н, кейде 30-35 кү нге дейін барады. Ісіктің ІІІ жә не ІҮ сатысында метастаздық ісіктер денені алып бара жатқ анда бұ л дә ріні қ олдануғ а болмайды.
Винбластин (цитобластин, розевин жә не т. б. ) - 0, 005 жә не 0, 01 г ампуласы жә не флаконы. Бұ ны ұ нтақ ерітіндісімен бірге, қ ан тамыр арқ ылы 6-10мг/м2 мө лшерде 1-2 аптада 1 рет, немесе 2-3 мг-нан тамшы ретінде 24 сағ ат беріледі.
Винбластинді лимфогранулематозғ а, лимфомағ а, Капоши саркомасына, қ уық ісігіне, аталық ұ рық безінің ісігіне, бү йрек, кең ірдек ісіктеріне, нейробластомағ а, миеломдық ауруғ а, созылмалы лейкозғ а жә не хорионкарциномағ а қ арсы қ олданады. Қ анғ а, шеткі жү йкеге, асқ азанғ а, сү йекке, буынғ а жә не тамырларғ а кө птеген жанама ә серлері бар. Қ ан тү зілуі тежелгенде, жедел ішек аурулары мен асқ азан жә не он екі елі ішек жарасында, ө лім халінде, бактериялық инфекцияда жә не жү кті ә йелдерге қ олдануғ а болмайды.
|
|
|
Винкристин (онкокристин, цитокристин жә не т. б. ) - 0, 0005 жә не 0, 001 г флакондағ ы ерітіндісі; 0, 1% - 1, 2, 3 жә не 5 мл мө лшерлерде ампуласы бар. Бұ ны қ ан тамырғ а аптасына 1 рет 1, 5 мг/м2 - 2 мг/м2 дейін қ олданады.
Винкристинді лимфогранулематоз, лимфома, Юинг саркомасы, сү т безінің ісігі, ө кпенің жә не тағ ы басқ а ұ қ сас ісіктері кезінде қ олданады. Бұ л дә рінің жанама жә не кері ә серлері винбластинге ұ қ сас келеді.
6. Қ атерлі ісіктер кезінде қ олданылатын гормондық дә рілер мен олардың антагонистері. Олар ісік торшаларының кө беюін тоқ татып, толық емделуіне жағ дай жасайды.
Медротестрон пропионаты (дростанолон жә не т. б. ) - 5% - 1 мл майлы ерітіндісі. Бұ ны кү н сайын 0, 1 г бұ лшық етке, ремиссия кезінде кү ніне 0, 05 г-нан ұ зақ уақ ытқ а беріледі.
Медротестеронды сү т безінің қ атерлі ісігінің асқ ыну сатысының ө те кү рделі кезінде қ олданады. Жанама ә серлері: гиперкальциемия, жедел гепатит (паренхиматоздық сарғ аю), жү рек жұ мысының бұ зылуы. Жү рек-тамыр жү йесі, бауыр жә не бү йрек ауруларында, гиперкальциемияда қ олдануғ а болмайды.
Фосфэстрол (хонван жә не т. б. ) - 6% - 5 мл ампуласы жә не 0, 1 жә не 0, 2 г № 30 тү ймедағ ы. Бұ ны қ уық тү бі безі ісігіне қ ан тамыр арқ ылы 0, 5 -1, 5 г-нан тамшылатып (5% глюкозамен) 10-15 кү ндей беріледі, содан соң 0, 25 г 10-20 кү нге дейін қ олданылады. Қ ан тамыр арқ ылы бере алмағ ан жағ дайда тү ймедағ ы 0, 2 г-нан кү ніне 3 реттен беріледі. Кейбір жанама ә серлері болуы мү мкін, ал қ анның ұ юы кү шейгенде, бауыр ауруында, сү т безігінің ісігінде, тромбофлебитте жә не тромбоэмболияда қ олдануғ а болмайды.
|
|
|
Эстрамустин (эстрацит жә не т. б. ) - қ аптамасы 0, 14 г №100 жә не флакондағ ы ұ нтақ 0, 3 г егуге арналғ ан. Бұ ны да қ уық тү бі безінің ісігіне, гормондық емнің ә сері болмағ анда қ олданады. Кү ніне 4-5 қ аптамадан 2 рет береді. Лейкопения, тромбоцитопения, анемия, лоқ су, қ ұ су, ұ йқ ы қ ашу, ісіну, аллергиялық жә не т. б. ө згерістер болуы мү мкін. Бауыр, жү рек, асқ азан ауруларында қ олдануғ а болмайды.
Гестонорон капронаты (депостат жә не т. б. ) - 10% - 2 мл майлы ерітінді. Бұ ны бұ лшық етке 0, 2 - 0, 4 г аптасына 1 рет 2-3 ай ерлерге, оданда кө п уақ ытқ а ә йелдерге береді. Бұ л да қ уық тү бі безінің ісігіне, жатыр карциномасына жә не сү т безінің ісігіне падаланылады. Бауыр ісігіне жә не жү кті ә йелдерге қ олданбайды.
Фенастерид (проскар жә не т. б. ) - 0, 005 г тү ймедағ ын кү ніне 1 рет бірнеше ай бойы аденомағ а (қ атерсіз ісікке) қ арсы қ олданады, сол кезде оның ісігі азая бастайды. Ал бұ ны қ уық тү бі безінің қ атерлі ісігіне, жү кті ә йелдерге жә не балаларғ а пайдалануғ а болмайды.
Флутамид (флутакан жә не т. б. ) - 0, 25 г тү ймедағ ы. Бұ ны асқ ынғ ан қ уық тү бі безінің ісігінде жә не дертті асқ ындырмау ү шін 1 тү ймедақ тан кү ніне 3 рет береді, аурудың жағ дайына байланысты емі ұ зақ қ а созылады. Бұ ның кө птеген қ атерлі жанама ә серлері болып тұ рады. Бауыр, бү йрек жә не қ алқ анша без ауруларында қ олданылмайды.
Тамоксифен (нолвадекс жә не т. б. ) тү ймедағ ы- 0, 01 жә не 0, 02 г-нан №30, №60 жә не №100; 0, 03 жә не 0, 04 г-нан № 10 жә не №30. Бұ ны сү т безінің ісігіне, меланомағ а, жатыр ісігіне, қ уық тү бі безінің ісігіне, бү йректің, ұ рық безінің ісіктеріне, гипофиздің жә не жұ мсақ ұ лпалардың саркомасына қ арсы қ олданады. Бұ ның ә ртү рлі қ атерлі ә серлері байқ алып тү рады, ал лейкопенияда, тромбоцитопенияда жә не жү кті ә йелдерге берілмейді.
7. Қ атерлі ісіктерге қ арсы ә сер ететін ферменттер.
|
|
|
L – Аспарагиназа (лейназа жә не т. б. ) 3000 жә не 10000 ХБ флакондағ ы ұ нтағ ы егуге арналғ ан. Жедел лимфобластомалық лейкозғ а, қ айталанғ ан жедел миебластомалық лейкозғ а, лимфосаркомағ а, ретикулосаркомағ а, Т-клеткалық лимфомағ а қ арсы қ олданылады. 6000 – 10000 ХБ/м кү ніне 1 рет қ ан тамырғ а немесе бұ лшық етке немесе кү нара 1 рет беріледі, емі кө пке созылады, жалпы емге арналғ ан мө лшері 300000 – 400000 ХБ болады. Жанама ә серлері: қ ызба, лоқ су, қ ұ су, бас ауыру, аллергиялық ө згерістер, бауыр, бү йрек жә не ұ йқ ы безінің жұ мысының бұ зылуы байқ алады. Бауыр, бү йрек, ұ йқ ы бездің жә не орталық жү йке жү йесінің жұ мысы бұ зылғ анда, жү кті ә йелдерге қ олдануғ а болмайды.
8. Қ атерлі ісіктерге қ арсы қ олданылатын белсенділігі ү лкен ішкі - иммуномодуляторлық жә не вирусқ а қ арсы ә сері бар заттар (цитокиндер – интерферондар мен интерлейкиндер).
Альдеслейкин (пролейкин жә не т. б. ) 1, 2 мг (18000000 ХБ/мг) флакондағ ы ұ нтақ, ерітіндісін (5% - 500 мл глюкозамен) дайындағ ан соң тез егіледі, 1 реттен 5 кү н бойы, содан соң 4-5 кү н демалыс, сосын тағ ы да 5 кү н беріледі. Бұ ны бү йректің қ атерлі ісігіне жә не меланомағ а қ олданылады. Жанама ә серлері: гипотензия, аритмия, стенокардия, қ ан ұ юдың бұ зылысы, тромбозы, тіл кү рмелуі, есі кетуі, ө кпе, бауыр, бү йрек жұ мысының бұ зылуы, лейкопения, тромбоцитопения, анемия жә не т. б. бұ зылыстар байқ алады. Ө те ауыр жү рек-тамыр ауруларында, тыныс алу бұ зылысы байқ алғ анда, індетті жә не аутоиммундық ауруларда, лейкопения, тромбоцитопения, жү кті жә не емізетін ә йелдерге қ олдануғ а болмайды.
Rp.: Aldesleukini 0, 0012 (18000000 ХБ/мг)
Sol. Glucosae 5% - 500 ml
M. D. Ex tempore!
S. Тамырғ а кү ніне 1 реттен 1 мг/м 5 кү н қ атарынан.
Мазмұ ны.
|
|
|
Кіріспе.
І. Жалпы фармакология.
ІІ. Жалпы рецептура.
ІІІ. Жеке фармакология.
1 тарау. Шеткі жү йке жү йеге ә сер ететін дә рілер.
1. Афференттік иннервацияғ а ә сер ететін дә рілер.
1. 1. Жергілікті жансыздандыратын дә рілер.
1. 2. Тұ тқ ыр дә рілер.
1. 3. Қ аптаушы дә рілер.
1. 4. Тұ тқ ыш дә рілер.
1. 5. Тітіркендіргіш заттар.
2 тарау. 2. Эфференттік иннервацияғ а ә сер ететін дә рілер.
2. 1. Холинергиялық синапсқ а ә сер ететін дә рілер.
2. 1. 1. М- жә не Н-холинорецепторларғ а ә сер ететін заттар.
2. 1. 2. Антихолинэстеразды (М- жә не Н-холиномиметиктер) дә рілер.
2. 1. 3. М-холиномиметиктер (қ уаттаушы).
2. 1. 4. М-холиноблокаторлар (тежегіштер).
2. 1. 5. Н-холиномиметиктер.
2. 1. 6. Ганглиоблокаторлар.
2. 1. 7. Миорелаксанттар.
3 тарау. 2. Адренергиялық синапсқ а ә сер ететін дә рілер.
3. 2. 1. Адреномиметикалық дә рілер.
3. 2. 2. Адреноблокаторлар.
3. 2. 3. Симпатолитиктер.
4 тарау. Орталық жү йке жү йесінің жұ мысын реттейтін дә рілер.
4. 1. Наркоздық дә рілер.
4. 1. 1. Ингаляциялық дә рілер.
4. 1. 2. Ингаляциялық емес дә рілер.
4. 2. Этил спирті.
4. 3. Ұ йық тататын дә рілер.
4. 4. Ауырсынуды басатын дә рілер – анальгетиктер.
4. 4. 1. Наркотикалық анальгетиктер.
4. 4. 2. Наркотикалық емес анальгетиктер.
4. 5. Қ ояншық қ а қ арсы қ олданылатын дә рілер.
4. 6. Паркинсонизмге қ арсы қ олданылатын дә рілер.
5 тарау. Психотропты дә рілер.
5. 1. Антипсихозды (нейролептиктер) дә рілер.
5. 2. Антидепрессантар.
5. 3. Кө кіректікке (мания) қ арсы қ олданылатын дә рілер.
5. 4. Транквилизаторлар.
5. 5. Тыныштандыратын дә рілер.
5. 6. Психиканы қ уаттаушылар.
5. 7. Ноотропты (адам есін қ уаттайтын) дә рілер.
5. 8. Аналептиктер.
6 тарау. Тыныс жү йесіне ә сер ететін дә рілер.
6. 1. Тынысты қ уаттаушы дә рілер.
6. 2. Жө телге қ арсы қ олданылатын дә рілер.
6. 3. Қ ақ ырық ты шығ аратын дә рілер.
6. 4. Демікпе кезінде қ олданылатын дә рілер.
6. 5. Ө кпе ісінуінде қ олданылатын дә рілер.
7 тарау. Жү рек-тамыр жү йесіне ә сер ететін дә рілер.
7. 1. Жү рек гликозидтері (кардиотониктер).
7. 2. Аритмияғ а қ арсы қ олданылатын дә рілер.
7. 3. Стенокардияғ а қ арсы қ олданылатын дә рілер.
7. 4. Артериялық қ ысымды тө мендетін дә рілер.
7. 5. Артериялық қ ысымды жоғ арылататын дә рілер.
8 тарау. Асқ орыту жү йесінің қ ызметіне ә сер ететін дә рілер.
8. 1. Тә бетті жақ сартатын дә рілер.
|
|
|
8. 2. Тә бетті тө мендететін дә рілер.
8. 3. Сілекей бездерінің қ ызметіне ә сер ететін дә рілер.
8. 4. Антацидтік дә рілер.
8. 5. Гастропротекторлар.
8. 6. Асқ азан қ имылына ә сер ететін дә рілер.
8. 7. Қ ұ стыратын дә рілер.
8. 8. Қ ұ суғ а қ арсы дә рілер.
8. 9. Гастропротекторлар.
8. 10. Ө т айдайтын дә рілер.
8. 11. Ұ йқ ы безі сө лінің сыртқ а шығ уы бұ зылғ анда қ олданылатын дә рілер.
8. 12. Іш жү ргізетін дә рілер.
9 тарау. Зә р айдайтын дә рілер (диуретиктер).
10 тарау. Жатырдың бұ лшық етті қ абатына (миометрий) ә сер ететін дә рілер.
11 тарау. Қ ан тү зілуін реттейтін дә рілер.
11. 1. Эритропоэзге ә сер ететін дә рілер.
11. 2. Лейкопоэзге ә сер ететін дә рілер.
12 тарау. Қ ан ұ юына ә сер ететін дә рілер.
12. 1. Тромбоциттің агрегациясына қ арсы қ олданылатын дә рілер.
12. 2. Қ анның ұ юын тө мендететін дә рілер. (Антикоагулянттар).
12. 3. Фибринолиздік (тромболитиктер) дә рілер.
12. 4. Қ ан тоқ татын дә рілер (Гемостатиктер).
12. 5. Антифибринолиздік дә рілер.
13 тарау. Гормондық дә рілер.
13. 1. Гипофиздің гормондық дә рілері.
13. 2. Қ алқ анша жә не қ алқ анша маң ы безінің гормондық дә рілері.
13. 3. Ұ йқ ы безінің гормондық дә рілері.
13. 4. Бү йрек ү сті безінің глюкокортикоидтық дә рілері.
13. 5. Жыныс бездерінің гормондық дә рілері.
13. 5. 1. Эстрогендік дә рілер.
13. 5. 2. Гестагендік дә рілер.
13. 5. 3. Андрогенді дә рілер.
13. 5. 4. Анаболикалық стероидты дә рілер.
14 тарау. Дә румендік дә рілер.
14. 1. Суда еритін дә румендік дә рілер.
14. 2. Майда еритін дә румендік дә рілер.
15 тарау. Қ абынуғ а, аллергияғ а жә не иммунитетке ә сер ететін дә рілер.
15. 1. Қ абынуғ а қ арсы қ олданылатын дә рілер.
15. 2. Аллергиғ а қ арсы ә сер ететін дә рілер.
15. 3. Иммунитетке ә сер ететін дә рілер.
15. 3. 1. Иммунодепрессантар
15. 3. 2. Иммунитетті қ уаттаушы дә рілер.
16 тарау. Микробтарғ а қ арсы қ олданылатын дә рі-дә рмектер.
Антисептикалық жә не дезинфекциялық дә рілер.
17 тарау. Химиотерапиялық (бактерияларғ а қ арсы) дә рілер.
17. 1. Антибиотиктер.
17. 1. 1. Қ ұ рамында β -лактам сақ инасы бар антибиотиктер.
17. 1. 1. 1. Пенициллиндер.
17. 1. 1. 2. Цефалоспориндер.
17. 1. 1. 3. Карбапенемдер.
17. 1. 1. 4. Монобактамдар.
17. 1. 2. Макролидтер жә не азалидтер.
17. 1. 3. Тетрациклиндер.
17. 1. 4. Левомицетин тобы.
17. 1. 5. Аминогликозидтер тобы.
17. 1. 6. Циклді полипептидтер (полимиксиндер).
17. 2. Сульфаниламидтік дә рілер.
17. 3. Жасанды антибактериялық дә рілер.
17. 4. Мерезге қ арсы қ олданылатын дә рілер.
18 тарау. Туберкулезге қ арсы қ олданылатын дә рілер.
19 тарау. Вирусқ а қ арсы қ олданылатын дә рілер.
20 тарау. Протозойғ а қ арсы қ олданылатын дә рілер.
20. 1. Безгекке қ арсы қ олданылатын дә рілер.
20. 2. Амабиазды емдеугге арналғ ан дә рілер.
20. 3. Лямблиозғ а қ арсы қ олданылатын дә рілер.
20. 4. Трихомонозды емдеуге арналғ ан дә рілер.
20. 5. Токсопдазмозғ а қ арсы қ олданылатын дә рілер.
20. 6. Балантидиазғ а қ арсы қ олданылатын дә рілер.
20. 7. Лейшманиозғ а қ арсы қ олданылатын дә рілер.
21 тарау. Микоз ауруларына қ арсы қ олданылатын дә рілер.
22 тарау. Ішек қ ұ рттарына қ арсы қ олданылатын дә рілер.
23 тарау. Қ атерлі ісік ауруларына қ олданылатын дә рілер.
|
|
|
