Башкирское написание русское написание 6 глава

ливый

КАДИР ар., баш. — могуществен-ный, сильный, способныи; суро-вый, жестокий, свирепый

КАДИРГУЛ баш. — кадир силь­ный, могущественный+гул

КАЗАКБАЙ баш. — казак+бай;, 1) солдат конной армии; 2) ог этнонима к а з а х

КАЗАККУЛ баш. — казак +-кул (образована фамилия Казакку­лов)

КАЗАН др. баш. — котёл (имена-со словом казан распростра-нены у многих тюркскнх наро-дов. В разряд личных имен сло-во «казан» перешло как назва-ние посуды, имевшей важное-значение в быту древиих лю-дей, а затем как этноним. Как: известно, в составе древнебаш-кирских имен названия орудия> труда и быта, этнонимы полу-чили широкое отражение)

КАЗАНБАЙ баш. — казан + бай КАЗАНГУЛ баш.— казан котел-Ь гул (компонент мужских имен)» КАЗАНСЫ баш. — казан + сы (аф­фикс) — от этнонима «казан­сы»; известны названия дере-вень Казанчи, Старые Казан-чи, Новые Казанчи, Верхние* Казанчи)

49:

ҠАҘНАБАЙ ғәр., баш. — ҡаҙна (хазина, байлыҡ) + бай (ир-ат исемдәре ялғауы)

ҠАЗБУЛАТ ғәр., фарс.— ҡара: Хазбулат, Хасбулат

ҠАЗИХАН ғәр., баш.— ҡаҙый (хөкөм итеүсе) +хан (ир-ат исе­ме компоненты)

ҠАЙБАТЫР бор. баш. — ҡай (ныҡ, ҡыйыу) + батыр; боронғо башҡорт исемдәрендә «ҡай» һү­ҙе менән күп исемдәр осрай. Ҡай ҡыпсаҡ ырыуының бер араһының атамаһы булған

ҠАЙГИЛДЕ бор. баш. — ҡай (ныҡ, ҡыйыу, батыр) +гилде (килде)

ҠАЙҒОЛ бор. баш. — ҡай (ныҡ, батыр)+ғол (ҡол)

ҠАЙМЫРҘА бор. баш., фарс­ҡай (ныҡ, батыр) + мырҙа (ҡус­ты)

ҠАЙСУРА бор. баш. — ҡай (ныҡ, батыр)+сура (батыр, дуҫ, улан)

ҠАНГИЛДЕ баш. — хан + килде (Ҡангилдин фамилияһы бар)

ҠАНСУРА баш. — ҡара: Хансура ҠАЛДЫБАЙ баш.—ҡалды (үл­мәне) + бай ҠАРАБАЙ баш. — ҡара (көслө, ҡөҙрәтле) + бай

ҠАРАБАШ баш. — 1) ҡара сәсле; 2) борон ҡолдарға бирелгән исем; 3) көслө, ҡеүәтле, ғәй­рәтле; уҫал, дәһшәтле (йылға, ауыл исемдәре һәм Ҡарабашев фамилияһы бар)

ҠАРАГҮБӘК баш. — ҡара (көс­лө)-)-күбәк (батыр, иптәш, улан)

ҠАРАҒОЛ баш. — ҡара + ҡол;

һаҡсы, ҡарауылсы (Ҡарағол тигән ауыл исеме, Ҡарағолов фамилияһы бар)

ҠАРАҒУЖА баш., фарс. — ҡара (көслө, ҡөҙрәтле) +ғужа (Ҡа­рағужин, Ҡарагузин фамилия­лары яһалған)

ҠАРАҠАЙ баш. — ҡара+ҡай

(иркәләү аффиксы)

КАЗНАБАЙ ар., баш. — казна клад, сокровище, богатство-^- бай (компонент мужских имен)

КАЗБУЛАТ ар., перо. — см. Хаз­булат, Хасбулат

КАЗИХАН ар., баш. — кази су- бья+хан (компонент мужских имен)

КАЙБАТЫР др. баш. — кай креп­кий, смелый+ батыр храбрый (слово «кай» является названп-ем подразделения рода Кып-сак. — Рашид ад-дин. Сб. лето-писей, т. I, ки. 1, стр. 87—88, 203)

КАЙГИЛЬДИ др. баш.—кай крепкий, смелый, герой+тълъцп пришел

КАЙГУЛ др. баш. — кай крепкий, герой + гул (компонент мужских имен)

КАЙМУРЗА др. баш., перс — кай крепкий, герой + мурза брат

КАЙСУРА др. баш. — кай креп­кий, герой + сура герой; друг, сын

КАНГИЛЬДИ баш. — хан+гйль-ди пришел (сохранилось в фа-милии Кангильдин)

КАНСУРА баш. — см. Хансура

КАЛДИБАЙ баш. — калди остал- ся+бай

КАРАБАЙ баш. — кара черный; сильный могучий, грозный+баи (компонент мужских имен)

КАРАБАШ баш. — 1) черноволо-сый; 2) раб, слуга; 3) сильный, могучий, грозный (сохранилось в антропотопонимах и в фа-милии Карабашев)

КАРАГУБЕК баш.— кара чер­ный, сильный, могучий + губек товарищ, друг, сын

КАРАГУЛ баш. — ҡара + гул; ох-ранник, патруль, часовой (встре-чается в антропотопонимах Карагулова, образована фами­лия Карагулов)

КАРАГУЖА баш., перс. — кара сильный, могучий + гужа хозяин (образованы фамилии Карагу­жин, Карагузин)

КАРАКАЙ баш.—кара+кай

(уменын.-ласк. аффикс)

ҠАРАМЫШ баш. — ҡараны, кил­де (Ҡарамышев фамилияһы күп таралған)

ҠАРАНАЙ бор. баш. — ҡарағай (ҡарағай һымаҡ ныҡ булһын, тигән теләкте белдереп ҡушыл­ған; Ҡаранаев фамилияһы бар)

ҠАРАСАЙ бор. баш. — боронго башҡорт телендә иц ҡаты ҡыш­ҡы һыуыҡтың атамаһы булған. Боронғо иҫемдәрҙә һаҡланған

ҠАРАСУРА баш. — ҡара + сура (көслө, ҡеүәтле). Ҡарасурин фамилияһы бар

ҠАРАТАЙ баш., монг. — ҡара + тай; ҡара төҫтә; көслө, ҡеүәт­ле

ҠАРМЫШ баш.—халыҡ, төркөм, күпселек; был исем Юрматы шә­жәрәһендә XVI б. билдәле (БШ, 27—35 б.)

ҠАСИМ ғәр.—1) өләшеүсе; 2) ҡы­ҙыл төҫтә; матур, һылыу

ҠАСҠЫН баш. — ҡасыу һүҙе­нән (боронғо яуҙарға бәйле исем; Ҡасҡын тигән ауыл исе­мендә, Ҡасҡынов фамилияһын­да һаҡланған)

ҠАСҠЫНБАЙ баш. — ҡасҡын + бай; ҡасҡында тыуған

ҠАУИ ғәр. — көслө, ҡеүәтле

ҠАФИ ғәр. — булдыҡлы, һәләт­ле

ҠАҺАРМАН ғәр. — батыр, ир; көслө, ҡеүәтле

ҠАШҠАР бор. баш. — бүре (Ҡашҡар тигән ауыл исемдәре, Ҡашҡаров фамилияһы бар)

ҠИЯМ ғәр. —аяҡ өҫтө тороп хөр­мәтләү

ҠОБАҒОШ баш. — ҡош атамаһы­нан (ауыл исемендә, фамилияла һаҡланған)

ҠОҘАБАЙ баш. — ҡоҙа + бай

(туй йолаһына бәйләнешле, ҡо­ҙа килгәндә тыуған балаға ҡу­шылған исем)

КАРАМЫШ баш. — от глаголае «ҡарау» — смотреть; появитьск (распространена фамилия Ка­рамышев) КАРАНАЙ др. баш. — сосна (вы-ражает пожелание, чтобы ребе-нок был крепким, могучим; со-хранилось в фамилии Ҡарана­ев) КАРАСАЙ др. баш. — в древне-башкирском языке—название-самого холодного зимнего меся-ца КАРАСУРА баш.— кара черный,. сильный, могучий, грозный+су- ра друг, молодец, герой (обра-зована фамилия Карасурин) КАРАТАЙ баш., монг.—кара + тай (аффикс наличия); сильный,.. могучий, грозный КАРМЫШ баш. — смесь, толпа,. народ, множество; это имя за-фиксировано в шежере юрма-тинцев в XVI в. (БШ, стр. 27— 35) КАСИМ ар. — 1) раздающий;: 2) красный; красивый, мило-видный КАСКИН баш. — беглец (проис-хождение таких имен (Буску.%. Яугильде, Яубасар и пр.) свя-зано с набегами на башкирские-земли; сохранилось в названи-ях деревень Каскин, Каскинова- и пр. и в фамилии Каскинов) КАСКИНБАЙ баш. — каскин+ бай; родился во время набегов. КАВИ ар. — сильный, могучий КАФИ ар.—трудолюбивый, спо-

собный КАГАРМАН ар. — герой, мужест-

венный; богатырь КАШКАР др. баш. — волк (сохра­нилось в названиях деревень. Кашкарово и в фамилии Каш-каров) КИЯМ ар. — приветствовать стоя;.

почтение КУБАГУШ баш.—от названия птицы (сохранилось в названии? деревни Кубагушево и в фами­лии Кубагушев) КУДАБАЙ баш.—куда сват + бай; происхождение имен с компонентом «куда» (сват) свя-зано со свадебным обрядом

5Ь

ҠОҘАҠАЙ баш.— ҡоҙа һүҙенең иркәләү формаһынан яһалған ксем; Ҡоҙаҡаев фамилияһы бар

ҠОҘАШ—1) баш. «Ҡоҙа» һүҙе­нең иркәләү формаһынан яһал­ған; 2) боронғо төрки телендә:.а) ҡатынын кешегә биреп то­роусы; дәрүиш; б) «бер ата, күп әсә балаһы» (Саттаров, 108-се б.)

ҠОЛАНБАЙ баш. — ҡолан + бай; 1) ҡырағай ат (Пржевальский атының атамаһы); 2) ҡырағай лшәк (йорт хайуандары, ҡыра­ғай йәнлек, януар атамаларын балаға исем итеп ҡушыу баш­ҡорттарҙа һәм башҡа төрки ха­лыҡтарҙа борон-борондан кил­гән йола); Ҡоланбаев фами­лияһы бар

ҠОЛБАЙ баш. — ҡол + бай; Ҡол­баев һәм Кулибаев фамилияла­ры яһалған

ҠОЛБАРИС баш.—ҡол+барис; Ҡолбарисов (Кульбарисов) фа­милияһы яһалған

ҠОЛБӘК баш. — ҡол+бәк; көс­лө, ныҡ бала

ҠОЛГИЛДЕ баш.—ҡол + килде; Ҡолгилдин фамилияһы бар

'ҠОЛҒАНА баш.—ҡол + ғына (ир­кәләү ялғауы; был төр ялғау менән яһалған Биккенә, Ишке­нә һ. б. исемдәр бар)

ҠОЛҒАРА баш. — ҡара + ғол

(Ҡолғарин фамилияһы бар)

ҠОЛҒОНА мопг. — сысҡан (бо­ронғо 12 йылдан торған мөсәл хисабында 1-се йылдың атама­һы; бәлки, ошо сысҡан йылын­да тыуған балаға ҡушылған исемдер. Ҡолғона тигән ауыл исеме бар)

ҠОЛҒӘЛИ баш., ғәр.— ҡол + ғә­ли; бөйөк (XIII быуат ҡомарт­ҡыһы «Ҡиссаи йософ» поэмаһы авторының исеме. Тажетдин Ял­сығол шәжәрәһе буйынса, Ҡол­ғәли — әйле тигән башҡорт ырыуынан сыҡҡан шағир)

ҠОЛДӘҮЛӘТ баш., ғәр. — ҡол + дәүләт; дәүләтле, мул тормошло

52

КУДАКАЙ баш.—куда соат + кай (аффикс). Образована фа­милия Кудакаев

КУДАШ —1) баш. Образовано от ласкательной формы слова «ку­да» (сват); 2) в древнетюрк-ском языке: а) рогоносец, дер-виш, странник, скиталец; б) «рь-бенок, у которого один отеп, много матерей» (Саттаров, стр. 108)

КУЛАНБАЙ баш. —1) кулан кулан, онагр. (лошадь Прже-вальского)+ бай; 2) дикий осел (личные имена, связанные с на-званиями домашних и диких животных, явление традициоя-ное в башкирском и в други.х тюркских языках); образована фамилия Куланбаев

КУЛЬБАЙ баш. — кул раб+ бай; образованы фамилии Кульбаев, Кулибаев

КУЛЬБАРИС баш.— кул раб + барс; образована фамилия Куль­барисов

КУЛЬБЕК баш.— кул (компо­нент мужских имеп)+бек силь-ный, крепкий; образована фами­лия Кульбеков

КУЛЬГИЛЬДИ баш. — кул + гиль-ди пришел; образована фами­лия Кульгилдин

КУЛГАНА баш. — кул+гана

(уменын.-лаек. аффикс; данным аффиксом образованы имена: Биккина, Ишкина и пр.)

КУЛГАРА баш. — кул раб+ гара черный (образована фамилия Кулгарин)

КУЛГУНА монг. — мышь (воз-можио, это имя дано ребенку, родившемуся в год мыши — з 1-м году в летосчислении по двенадцатилетнему жнвотиому циклу: сохранился антропотопс-ним Кулгунино)

КУЛГАЛИ баш., ар.—кул+гали; велйкий, величавый (имя авто-ра поэмы «Киссаи Юсуф», па-мятника XIII века. По шежере Тажетдина Ялсигула, Кулга­ли — выходец из башкирского рода Айли)

КУЛДАВЛЕТ баш., ар. — куль­давлет; богатый, состоятельный

ҠОЛМӨХӘМӘТ баш., ғәр.—ҡол+ мөхәмәт; данлы, маҡтаулы

ҠОЛОЙ баш. — ҡол+ой (өндә­шеү ялғауы)

ҠОЛОНБАЙ баш. — ҡолон + бай (борон баланы яратып, иркэ-ләп януар, төрлө хайуан, ҡош-ҡорт балаларының атамаһын исем итеп ҡушыу йолаһы бул­ған. Ҡолоҡай, Ҡолоҡас тигән ауыл исемдәре бар)

ҠОЛСОБАЙ баш. — 1) ҡол+су-бай (ырыу, ара атамаһы) 2) ҡолсы + бай; ҡолға, малайға бай

ҠОЛСУРА баш.—ҡол + сур а;

(Ҡолсура тигән ауыл исеме, Ҡолсурин фамилияһы бар)

ҠОЛШӘРИП баш., ғәр. — ҡол+ шәрип (дәрәжәле, данлы). Ҡол­шәрипов фамилияһы яһалған

ҠОНАНБАЙ баш. — ҡонан (әсен­се йәш менән барған тай)+бай (исем ялғауы)

ҠОНДОҘ баш. — «ҡондоҙ» һүҙе­нән; тиреһе ҡиммәтле һыу йән­леге

ҠОНДОҘБАЙ баш. — ҡондоҙ + бай; Ҡондоҙбаев фамилияһы бар

ҠОРБАН ғәр. — 1) үҙен-үҙе ая­маған, ҡорбан иткән; 2) һиж-рә — Ай календарының 12-се Зөлхизә айының 10-да башла­нып, 3 көн дауам итә торған ҡорбан байрамында тыуған. Төрки халыҡтарҙа күп таралған исем

ҠОРБАНГИЛДЕ ғәр., баш. — ҡорбан + килде; ҡорбан байра­мында тыуҙы

ҠОРБАНҒОЛ ғәр.— ҡорбан + ғол

ҠОРБАНҒӘЗИ ғәр. — ҡорбан+ ғәзи (көпәшсе, еңеүсе)

ҠОРБАНҒӘЛИ ғәр. — ҡорбанЧ-ғәли

ҠОРМАН баш. — уҡ һауыты (бо­ронғо башҡорт исемдәре соста­вында эш, һуғыш ҡорамалда­ры, һауыт-һаба атамаларынан

КУЛЬМУХАМЕТ баш., ар.—кул раб-г мухамет; прославдяемый

КУЛУЙ баш.— кул раб + уй (зва-тельный аффикс)

КУЛУНБАЙ баш. — кулун жере- бенок+бай (родители, лаская детей, обращались к ним «ку-луным», «кулунсагим», «кулу­касым» (жеребепочек мой»), что впоследствии превратилось в личное имя. Название дерев­ня Кулукасово восходит к лич-ному имени)

КУЛСУБАЙ баш. — 1) кул раб + субай (название родового деле-ния); 2) кулсу + бай; богат ра-бами, т. е. сыновьями

КУЛСУРА баш. — кул+сура

друг, товарищ, сын; это имя со-хранилось в названии деревня Кулсура и в фамилии Кулсу­рин

КУЛЬШАРИП баш., ар. — кул + шарип знаменитый, славный; образована фамилия Кульшари­пов

КУНАНБАЙ баш. — кунан жере-бенок по третьему году + бгп (компонент мужских имен)

КУНДУЗ баш. — бобер, бобр

КУНДУЗБАЙ баш. — кундуз бобр + бай; образована фамилия Кун­дузбаев КУРБАН ар. — 1) жертва, жерт-воприношение; 2) родился во время религиозного праздника курбан (праздник жертаопри-ношения, который начинается 10 числа Зульхизы — 12-го ме-сяца мусульмаиского лунного календаря). Это имя широко распространено у тюркских на-родов КУРБАНГИЛЬДИ ар., баш.—кур­бан жертва -Ьгильди пришел

КУРБАНГУЛ ар.—курбан+гул

КУРБАНГАЗИ ар. — курбан+гази победитель, борец

КУРБАНГАЛИ ар.— курбан же­ртва +гали великий

КУРМАН баш. — палучник (в со-ставе древнебашкирских извест-ны имена, образованные от наз­вании орудий труда и быта, как

яһалған исемдәр бар: Балта, Балға, Ҡылыс, Ҡаҙан һ. б.) ҠОРМАНАЙ баш. — «ҡорман» һү­ҙенән; Ҡорманаев фамилияһы бар

ҠОРМАНБАЙ баш. — ҡорман+ бай

ҠОРМАНҒОЛ баш. — ҡорман + ғол

ҠОРМАНҒӘЛИ баш., ғәр.—ҡор­ман + ғәли

ҠОСҠОН бор. баш. — ҡош ата­маһынан. Борон төрки халыҡ­тарында ҡоҙғон аҡыллылыҡ һәм оҙон ғүмерлелек билдәһе булған. Бала аҡыллы, оҙон ғү­мерле булһын тип ҡоҙғон исе­мен ҡушҡандар

ҠОТДОС ғәр. — бик изге, бик ҡә­ҙерле

ҠОТЛОБАЙ баш. — ҡотло, бә­хетле бала

ҠОТЛОБИРҘЕ баш. — ҡотло+ бирҙе

ҠОТЛОГИЛДЕ баш. — ҡотло+ килде

ҠОТЛОҒУЖА баш., фарс.— ҡот­ло+ғужа

ҠОТЛОҒӘЛӘМ баш., ғәр. — ҡот­лоң-ғаләм, донъя

ҠОТЛОЗАМАН баш., ғәр. — ҡот­ло (бәхетле) + заман

ҠОТЛОСУРА баш. — ҡотло + су­ра (иптәш, батыр)

ҠОТЛОЯР баш., фарс. — ҡотло (бәхетле)+яр (дуҫ, иптәш)

ҠОТЛӘХМӘТ баш., ғәр.—ҡотло (бәхетле) + әхмәт (ин маҡтау­лы)

ҠОТОШ баш. — ҡотло иш, ип­тәш; Ҡотошов фамилияһы яһал­ған

ҠОШБИРҘЕ баш. — ҡош+ бирҙе; 1) был исем боронғо ҡошҡа та­быныу йолаһына бәйле барлыҡ­ҡа килгән булырға мөмкин; БШ, 161-се б.; 2) ҡуш бирҙе, игеҙ тыуҙы, тигән һүҙгә бәйле булыуы ла ихтимал

ҠОШДӘҮЛӘТ баш., ғәр.—ҡош + дәүләт (байлыҡ, муллыҡ); (ҡушдәүлат — күп дәүләт мәғә­нәһендә булыуы ла ихтимал)

котел, топор, молоток, сабля и ир.) КУРМАНАР1 баш. — курман+ай; (ласкательная форма имени Курман. Образована фамилия Курманаев). КУРМАНБАЙ баш. — курман на-

лучник+ бай КУРМАНГУЛ баш. — курман на-

лучник+тул КУРМАНГАЛИ баш., ар.—кур­ман налучник + т&пя КУСКУН др. баш. — ворон; ум-ный, мудрый. Называя этим, именем, родители желали, что-бы ребенок был умным, мудрым; сохранилась фамилия Кускунов (у древних тюркских народов ворон был символом мудрости и долголетия) КУТДУС ар. — святой, очень до-

рогой КУТЛУБАЙ баш. — кутлу счаст-

ливый, благословенный+ бай
КУТЛУБИРДЕ баш.— кутлу сча­
стливый + бирде дал
КУТЛУГИЛЬДИ баш. — кутлу
везучий, счастливый+гилъ^и

пришел КУТЛУГУЖА баш., перс.— кутлу

счастливый+гужа хозяин КУТЛУГАЛЯМ баш., ар. — кутлу счастливый, благословенный+ галям мир КУТЛУЗАМАН баш,, ар.—кутлу счастливый+заман эпоха, время КУТЛУСУРА баш. — кутлу сча­стливый + сура друг, герой КУТЛУЯР баш., перс. — кутлу

счастливый + яр друг, товарищ КУТЛАХМЕТ баш., ар.— кутлу счастливый+ ахмет прославлен-ный КУТУШ баш. — кутлу счастли­вый + иш друг, товарищ; обра­зована фамилия Кутушев КУШБИРДИ баш. — куш шти- ңа + бирди дал; 1) имя связано с древним обычаем преклонения башкир птицам.—БШ, стр. 161; 2) возможно, от слова «ҡуш» — парный, двойной

КУШДАВЛЕТ баш., ар.— куш птица+ давлет богатство, доста-ток (возможно, «куш» обозна-чает «парный», «много»)

ҠОЯШ баш. — ҡояш (күк есем­дәре, күк, йондоҙ атамалары менән исем ҡушыу—төрки ха­лыҡтарға хас күренеш)

ҠОЯШБАЙ баш.—ҡояш+бай (ҡо­яш һымаҡ бала)

ҠУДАШ баш. — ҡара: Ҡоҙаш ҠУЖА фарс.—хужа, эйә (ир-ат исемдәре компоненты булып йө­рөй) ҠУЖАБАЙ фарс, баш. — ҡужа (хужа) +бай

ҠУЖАҠ бор. төрк. — дегәнәк (был исем баланы һаҡлау әсән ҡушылыуы ихтимал; Ҡужаков фамилияһы бар)

ҠУЖӘХМӘТ фарс, ғәр. —ҡужа + әхмәт

ҠУЗЫБӘК баш. — ҡуҙы (һарыҡ бәрәсе) 4- бәк (ныҡ)

ҠУЗЫЙ баш.—һарыҡ бәрәсе, бә-рәс (борон баланы яратып яну­ар, ҡош-ҡорт балаларының ата­маһын исем итеп ҡушыу төрки халыҡтарында киң таралған булған. Ҡузыев фамилияһы яһалған)

ҠУНАҠБАЙ баш. — ҡунаҡ+бай (йола буйынса, ҡунаҡ килгәндә йәки ҡунаҡҡа барғанда тыуған балаға ҡушылған исем)

ҠУНАҠҠОЛ баш. — ҡунаҡ+ҡол; ҡунаҡта тыуған

ҠУНАҠҠУЖА баш., фарс. — ҡу-наҡ+ҡужа; ҡунаҡта тыуған

ҠУСҠАР баш. — ҡусҡар (мөгөҙ­лө тәкә); ғаиләлә малайҙар күп булһын тигән теләкте белдере­үе ихтимал.—Т. Жанузаков)

ҠУСТЫБАЙ баш. — ҡусты + бай (ҡустылары күп булһын тигән теләк менән ҡушылған. Ҡусты­баев фамилияһы бар)

ҠЫҘРАС баш. — ҡыҙыл йөҙлө, матур; күңел асыусы (Ҡыҙра­сов фамилияһы бар)

ҠЫЛСЫНБАЙ бор. баш. —ҡыл-сын (изге) + бай (исем компо­ненты); Ҡылсынбаев фамилия­һында һаҡланған

КУЯШ баш. — солнце (образова-ние имен с названиями небес-ных тел известно всем тюрк-ским народам)

КУЯШБАЙ баш. — куяш солн-це + бай; будь светочем, как солнце

КУДАШ баш. — см. Ҡоҙаш

КУЖА перс. — хозяин (компонент мужских имен)

КУЖАБАЙ перс, баш. — кужа хо-зяин+бан (компонент мужских имен)

КУЖАК др. тюрк. — репей (воз-можно, это имя дано как обе-рег; образована фамилия Ку-жаков)

КУЖАХ.М.ЕТ перс, ар. — кужа хо-зяин+ ахмет прославленный

КУЗБЕК баш.—кузы ягненок + бек крепкий; образована фами­лия Кузбеков

КУЗЫЙ баш. — ягненок (личные имена, связанные с названиями

¹ животных и их детенышей, — распространенное явление у тюркских народов. Образована фамилия Кузыев)

КУНАКБАЙ баш.— кунак гость+ бай (по обычаю такие имена давали детям, родившимся в гостях)

КУНАККУЛ баш.— кунак гость + кул; родился в гостях

КУНАККУЖА баш., перс. — кунак гост&Ч-кужа (компонент муж­ских имен)

КУСКАР баш. — баран (возмож-но, появление таких имен свя-зано с пожеланием, чтобы в семье иметь много сыновей. — Т. Джанузаков)

КУСТЫБАЙ баш. ■— кусты млад-ший брат+ бай (имя давалось с пожеланием, чтобы у него бы-ло много братьев; образована фамилия Кустыбаев)

КЫДРАС баш. — красный, краси-вый, весельчак (образована фа­милия Кыдрасов)

КЫЛСЫНБАЙ др. баш. — кыл-сын святой+ бай (компонент мужских имен); сохранилась фамилия Кылсынбаев

ҠЫЛЫС баш. — ҡылыс һүҙе­нән; батыр

ҠЫЛЫСБАЙ баш. — ҡылыслы; батыр

ҠЫРЫМҒУЖА баш., фарс. — ҡы­рым -гғужа (башҡорттарҙың бо­рон һуғыш, походтарҙа күп ҡатнашыуын иҫәпкә алып, Ҡы­рым һуғышына бәйле килеп сыҡҡан исем тип ҡарарға мөм­кин. Ҡырымғужин фамилияһы бөгөн дә ҡулланыла. Ҡырым һүҙенең боронғо төрки телдә: алыҫ ер, ил; уйпат, соҡор, уй; яҡшы, шәп; күп, иҫәпһеҙ тигән мәғәнәләре билдәле)

ҠЫУАНДЫҠ баш.—ҡыуанып, көтөп алған балаға ҡушылған исем

ҠЫУАТ ғәр. — ҡеүәтле, көслө; Ҡыуатов фамилияһы бар

ҠЫЯМ ғәр. — аяҡ өҫтө хөрмәт­ләү

ҠӘҘЕРБАЙ ғәр., баш. — ҡә­ҙер + бай; ҡәҙерле бала

ҠӘҘЕРҒОЛ ғәр., баш.—ҡәҙер+ ғол; ҡәҙерле бала

ҠӘҘЕРЙӘН ғәр., фарс.—ҡәҙер­ле йән

ҠӘҘЕРМӘТ ғәр.—ҡәҙерле

ҠӘҘИМ ғәр. — элекке, боронғо;

ҡәҙимге ҠӘҘИР бор. баш. — ҡөҙрәтле,

көслө; ҡаты, уҫал ҠӘЛӘМБАЙ ғәр. — ҡәләм + бай;

ғилемле, белемле

ҠӘМӘРЕТДИН ғәр. — ҡәмәр

(ай) +дин

ҠӘНЗӘФӘР ғәр.—арыҫлан; Ҡән­зәфәров фамилияһы бар

ҠӘЙЕПҠОЛ — мәғәнәһе билдә­һеҙ (Ҡәйепҡолов фамилияһы бар)

ҠӘРИП ғәр.—туған, яҡын кеше

ҠӘҮИ ғәр. — ҡеүәтле, көслө ҠӘЙҮМ ғәр. — мәңгелек; оҙон ғү­мерле

КЫЛЫС баш. — сабля; смелый (образованы фамилии Клысов, Кылысов)

КЫЛЫСБАЙ баш. — с мечом, саблей; смелый

КЫРЫМГУЖА баш., перс. — Кы-пым (крым)+гужа хозяин (можно допускать, что это имя произошло в связи с турецко-русскими войнами, где в Крым-ских походах участвовали и башкирские войска. Фамилия Крымгужин активно употреб-ляется и сегодня. В древнетюрк-ском языке слово ҡырым оз-начало: даль, дальняя страна; яма, ров; хорошо сделанный, отличиого качества; много, бес-численно). Образованы фами­лии Кырымгужин, Крымгужин

КУВАНДЫК баш. — обрадова-лись, радовались (подобные имена давались долгожданным детям)

КУВАТ ар. — сильный, могучий*, образована фамилия Куватов

КИЯМ ар. — приветствие стоя, почтение

КАДИРБАЙ ар., баш. — кадир уважение, почет+бай (компо­нент мужских имен)

КАДИРГУЛ ар., баш.—кадир + гул; дорогой, почтенный

КАДИРЬЯН ар., перс. — кадир дорогой, почтенный + яЕ душа

КАДИРМАТ ар.—дорогой, поч­тенный

КАДИМ ар. — древний, старин-ный; обычный

КАДИР др. баш. — могучий, силь­ный; суровый, жестокий

КАЛЯМБАЙ ар. — 1) калям тро-стниковое перо; 2) ученый, об-разованный

КАМАРЕТДИН ар.— камар лу- ка+дин религия, вера

КАНЗАФАР ар. — лев; образова­на фамилия Канзафаров

КАИПКУЛ—этимология неясна (употребляется фамилия Каип-кулов)

КАРИП ар.—родственник, близ-кий человек

КАВИ ар. — могучий, сильный

КАЮМ ар.—вечный; долгожи-тель

ЛАМИҠ ғәр. — нур сәсеүсе, саф, пак

ЛАТИП ғәр.—рәхимле, һөйкөм­лө, асыҡ йөҙлө, шәфҡәтле

ЛАТИФ ғәр. — рәхимле, һөйкөм­лө, асыҡ йөҙлө

ЛАТИФУЛЛА ғәр. — латиф + ул­ла

ЛОҠМАН ғәр. — боронғо аҡыл эйәһе Лоҡман Хаким исеменән (бала аҡыллы булһын, тип ҡу­шылған исем)

ЛОТФЕТДИН ғәр. — изгелекле ЛОТФРАХМАН ғәр. —лотфи (из­гелекле) + рахман (рәхимле)

ЛОТФУЛЛА ғәр. — изгелекле, ал­ланың, һөйөклөһө

ЛОТФЫЙ || ЛОТФИ ғәр. — изге­лекле (ҡыҫҡартылған исем)

⇐ Предыдущая12345678910Следующая ⇒

Поделиться:

Воспользуйтесь поиском по сайту: