Тү регеп тұ ру мен жү рісті тексеру. Пациентті орнынан тұ рғ ызып 15-20 секунд шамасында қ озғ алмай тұ руын сұ рады, бұ дан кейін кө зін ашық кү йінде жү ргізді. Жү ріске бағ а берді: ү йлесімсіз жү ріс.
Жазуды тексеру ү шін сырқ аттан оның жазуы ө згерді ме, жоқ па, соны сұ растырды. Жазу жазғ ызып тексеріп кө рді. Бағ а берді: паллидарлы жү йе зақ ымдануынан микрография
Вестфаль (аяқ ұ шы) феноменін тексеру ү шін шалқ асынан жатқ ан науқ астың аяқ ұ шын мейлінше жазып, созып, босатып жіберді. Бағ а берді: экстрапирамидалық жү йе зақ ымдануынан сол кү йінде қ алып қ ойды.
Фуа-Тевенар (тізе) феноменін тексеру ү шін етпетінен жатқ ан науқ астың тізесін бү гіп, ө кшесін жамбасына жеткізді. Бағ а берді: экстрапирамидалық жү йе зақ ымдануынан тізесі сол кү йінде қ алып қ ойды.
Стюарт- Холмс сынамасын тексеру ү шін науқ астың білегі мен қ олы пронация кү йінде, жұ дырығ ы тү юлі, қ олын бар кү шімен шынтақ буынында бү геді, дә рігер оның білезігін жазуғ а тырысты, дә рігердің қ арсылығ ы кенеттен тоқ тағ ан сә тте тексерілуші кеудесін қ олымен қ атты соғ ып алды.
Кө з, бет, тіл симптомын зерттеу ү шін дә рігер науқ астың кө зін жұ ғ ызып, тілін аузынан шығ артқ ызғ анда тілін 15 секундтан артық ұ стап тұ ра алмады.
Бұ лшық ет тонусын зерттелушіге пассивті қ озғ алыс жасау арқ ылы зерттеді, бағ а берді, паллидарлы жү йе зақ ымдануында «тісті дө ң гелек» феномені, яғ ни пластикалық гипертонус, стриарлы жү йе зақ ымдануынан гипотонияны анық тады.
Вегетативті нерв жү йесін зерттеу
№
Іс-ә рекет алгоритмі
Жергілікті дермографизмін зерттеу балғ ашық ұ стағ ышымен теріні тітіркендірген жерде капиллярларының қ ызару немесе тері бозаруын кө рді. Сау адамдан теріні жең іл штрихты қ оздырудан кейін бірнеше секундтан кейін ақ сызық пайда болады – жергілікті ақ дермографизм, ал терең баяу қ оздыруда – қ ызыл сызық, ақ жамылғ ысымен – жергілікті қ ызыл дермографизм. Егер теріде ісіну пайда болса, дермографизмді жоғ арылағ ан (demographismuselevata) деп атайды. Егер қ ызыл сызық кең ейсе (жайылғ ан дермографизм), жә не кө п тұ рса (тұ рақ ты дермографизм) терінің тамыр кең ейткіштерінің қ озғ ыштығ ы басым болады. Ақ дермографизм вазоконстрикторлардың жоғ ары қ озғ ыштығ ын дә лелдейді.
Ауырту дермографизмі (рефлекторлық ) - тері тамырларының ине ұ шымен штрихты тітіркенуін зерттеді. Тітіркендірген жерде қ алың дығ ы 1-2 см қ ызыл сызық тү рінде кө рінді немесе зақ ымданғ ан тү біршік, жұ лын ми сегменттері мен нервтері аймағ ында болмайды.
Штанге сынамасы – дә рігер науқ астан 2 рет терең тыныс алып шығ аруын, 3 тынысты алып іште ұ стап тұ руын сұ рады. Қ алыпты жағ дайда ерлер 1мин аса, ә йелдер 45-50секунд ауаны ұ стап тұ ра алады.
Ортостатикалық сынама (Превель)- зерттелушіні горизонтальды қ алыптан вертикальды қ алыпқ а ауыстырғ ан кезде пульстың жиіленуі байқ алады. Қ алыптыда 10-20 соқ қ ы минутына. Пульстың 12 ден кө беюі симпатикалық тонустың, ал 6 дан азаюы парасимпатикалық тонустың басым болуын дә лелдейді.
Клиностатикалық сынама (Даниелопол) - зерттелушінің тұ рғ ан қ алыптан жатқ ан қ алыпқ а ауысуында пульстың баяулауы. Қ алыптыда пульс минутына 10-12 соқ қ ығ а баяулайды.
Суық су сынамасы - зерттелушінің қ олын мұ здай суғ а салады, оғ ан дейін басқ а қ олынан қ ан қ ысымын ө лшеп алды, суғ а салғ анда, сосын 1-2-3-5 минуттан кейін. Қ алыптыда АҚ Қ 15-20 мм. с. б. б. жоғ арылайды.
Пиломоторлы рефлекс - трапеция тә різді бұ лшық ет аймағ ын салқ ынмен тітіркендірген кезде «қ аз» терісінің пайда болуын кө рді. Бү йір мү йіздер, алдың ғ ы тү біршіктер жә не симпатикалық бағ ана зақ ымдалғ анда пайда болмайды.
Ашнер сынамасы - жү рек жиырылу санының кө з алмасына басқ ан кезде ө згеруі. Жатқ ан кезде зерттеледі. Алдымен пульс санап алынады. Сосын 20-30 сек. кө з алмасына басып тұ рып, пульс санайды. Қ алыптыда пульс 10 соқ қ ығ а қ ысқ арады.