Главная | Обратная связь | Поможем написать вашу работу!
МегаЛекции

Фанетычная інтэрферэнцыя. Марфалагічная інтэрферэнцыя. Сінтаксічная інтэрферэнцыя. Асаблівасці пабудовы словазлучэнняў




Фанетычная інтэрферэнцыя

1. Мяккім зычным [д], [т] у рускай мове адпавядаюць у беларускай мове мяккія свісцячыя афрыкаты [дз], [ц], так званае «дзеканне» і «цеканне»: дивно – дзіўна, дикобраз – дзікабраз, тишина – цішыня, карантин – каранцін.

2. У беларускай мове [р] заўсёды цвёрды: рэцэптары, арытмія.

3. Ужыванне прыстаўнога зычнага [в] у беларускай мове перад пачатковымі [о], [у]: окись – вокіс, углекислый газ – вуглякіслы газ.

4. Чаргаванне [в] з зычнымі [ў], [в]: радиоактивность – радыеактыўнасць, евгеника – еўгеніка.

5. Наяўнасць прыстаўных галосных і, а перад пачатковымі санорнымі зычнымі р, л, м, калі пасля санорных ідзе іншы зычны: імгненне, ільняны.

6. Чаргаванне ў беларускай мове складоў ро, ло з ры, лы: бровы – брыво, глотка – глытаць.

7. Наяўнасць у беларускай мове “акання” і “якання” (пераход галосных е, ё ў я ў першым складзе перад націскам): организм – арганізм, озон –азон, десятый – дзясяты.

8. Наяўнасць самастойных гукаў ў беларускай мове: дж, дз: среда обитания – асяроддзе пражывання, жизнедеятельность – жыццядзейнасць.

9. Выбухны г у рускай мове адпавядае фрыкатыўнаму г у беларускай мове: генетика – генетыка, демография – дэмаграфія.

10. Падаўжэнне зычных на канцы і ў сярэдзіне слоў у беларускай мове: излучение – выпраменьванне, повреждение – пашкоджанне.

11. Захаванне цвёрдых зычных у словах іншамоўнага паходжання ў беларускай мове: протеины – пратэіны, интерферон – інтэрферон.

12. Наяўнасць чаргавання ў беларускай мове ў давальным і месным склонах зычных г, к, х з адпаведнымі з, ц, с або адсутнасць такога чаргавання ў словах іншамоўнага паходжання: тканка - у тканцы, генетыка – аб генетыцы, бялок – аб бялку, маніторынг – аб маніторынгу.

 

Марфалагічная інтэрферэнцыя

1. У беларускай і рускай мовах можа быць несупадзенне роду: отрасль – галіна, мусор – смецце, производство – вытворчасць. Найчасцей такія несупадзенні ў родзе адбываюцца ў словах, якія пры перакладзе з адной мовы на другую адрозніваюцца каранямі.

2. Некаторыя назоўнікі ў беларускай мове могуць адрознівацца формай ліку ў параўнанні з рускай мовай: лекарство – лекі, грудь – грудзі, канопля – каноплі.

3. Назоўнікі назоўнага склону множнага ліку ў беларускай мове маюць канчаткі і, ы: антитела – антыцелы, доктара –доктары. Толькі словы тыпу армянін, мінчанін маюць канчатак – е (армяне, мінчане).

4. Назоўнікі жаночага і ніякага роду ў множным ліку могуць мець канчаткі аў (яў): брытваў, забойстваў, бітваў. У рускай мове битв, убийств, бритв.

5. У беларускай мове прыметнікі вышэйшай ступені параўнання маюць суфіксы -эйш, -ейш, -ш і з’яўляюцца поўнымі зменнымі формамі: мудрэйшы за дзеда, саладзейшы за цукар, бялейшы за снег. У рускай мове прыметнікі вышэйшай ступені ўяўляюць сабой нязменную, закасцянелую форму, якая граматычным складам не адрозніваецца ад прыслоўяў: мудрее, слаще, белее.

6. Лічэбнікі два, тры, чатыры ўжываюцца з формамі назоўнага склону множнага ліку: чатыры лішнія дні, два лісты, тры прачытаныя раманы.

7. Некаторыя формы скланення лічэбнікаў два, дзве для мужчынскага і жаночага роду адрозніваюцца ад рускай мовы: двух студэнтаў – дзвюх студэнтак (двух студентов – двух студенток).

8. Лічэбнікі дзевяноста, паўтары, паўтара не скланяюцца.

9. Дзеепрыслоўям незакончанага трывання з суфіксамі – -учы-, -ючы-,        -ачы-, -ячы ў рускай мове адпавядаюць дзеепрыслоўі з суфіксамі – -а-,     -я): ідучы, гаворачы, несучы – идя, говоря, неся.

Сінтаксічная інтэрферэнцыя

Для правільнай пабудовы словазлучэнняў і сказаў у беларускай мове створаны сінтаксічныя нормы, якія грунтуюцца як на правілах сувязі дзейніка і выказніка, слоў у словазлучэннях (дапасаванне, кіраванне, прымыканне), так і на сінтаксічных асаблівасцях асобных слоў, іх семантыкі. Сінтаксічныя нормы амаль аднолькавыя ва ўсіх славянскіх мовах, толькі пераважна ў словазлучэннях праяўляецца нацыянальная спецыфіка і адметнасць кожнай мовы.

Асаблівасці пабудовы словазлучэнняў

    У беларускай мове У рускай мове
1. Дзеясловы ветлівасці (дараваць, прабачыць, дзякаваць і інш. ) + назоўнік ці займеннік у Д. скл.: выбачаць сябру, дзякаваць прафесару. 1. Ужываецца форма В. скл.: простить друга, благодарить профессора.
2. Дзеясловы руху (пайсці, паехаць, накіравацца) і волевыяўлення (выправіць, паслаць) пры абазначэнні мэты дзеяння ўтвараюць сінтаксічныя канструкцыі з прыназоўнікам паі В. скл. Назоўніка ці займенніка: пайсці па малако. Назоўнікі грыбы, ягады ў падобных словазлучэннях звычайна ўжываюцца ў В. скл. З прыназоўнікам у: хадзілі ў лісічкі, паехалі ў суніцы. 2. Прыназоўнік за і Т. скл.: пойти за молоком. Адпаведны дзеяслоў + назоўнікцізайменнік у Т. скл. з прыназоўнікам за: ходили за лисичками, поехали за земляникой.    
3. Дзеясловы смяяцца, насміхацца, жартаваць, кпіць, здзекавацца, дзівіцца, цешыцца і інш. + назоўнік ці займеннік у Р. скл. з прыназоўнікам з: жартаваць з дзіцяці, смяяцца з сястры. 3. Адпаведны дзеяслоў + назоўнік ці займеннік у Т. скл. з прыназоўнікам над: шутить над ребенком, смеяться над сестрой.
4. Дзеяслоў хварэць і прыметнік хворы + назоўнік у В. скл. з прыназоўнікам на: хварэць на адзёр, хворы на сухоты. 4. Болеть, больной + назоўнік у Т. скл: болеть корью, больной туберкулезом.
5. Пры форме вышэйшай ступені параўнання прыметніка ці прыслоўя ўжываюцца прыназоўнік заі злучнікіяк, чым: старэйшы за брата (як брат, чым брат), лепшы за яго (як ён, чым ён) 5. У рускай мове нарматыўнай з’яўляецца беспрыназоў-нікавая канструкцыя: старше брата, лучше его.
6. Дзеясловы ажаніцца, ажаніць, пажаніцца, пажаніць + назоўнік ці займеннік у Т. скл. з прыназоўнікам з: ажаніцца з ёй, пажаніць з дзяўчынай. 6. Адраведныя дзеясловы ўжываюцца з М. скл. і прыназ. на: жениться на ней, оженить на девушке.
7. Пры абазначэнні адлегласці ўжываецца сінтаксічная канструкцыя з прыназоўнікам за і В. скл. колькасна-іменнага спалучэння: за дзвесце кіламетраў ад Брэста, за трыццаць метраў ад універсітэта. 7. Ужываецца прыназоўнік в: в двухстах километрах от Бреста, в тридцати метрах от университета
Поделиться:





Воспользуйтесь поиском по сайту:



©2015 - 2024 megalektsii.ru Все авторские права принадлежат авторам лекционных материалов. Обратная связь с нами...