 |
Ж.Ахметов. Патологиялық анатомия
|
|
|
|
Ж. Ахметов. Патологиялық анатомия
24 бө лім. Патоморфоз жө не емдеу патологиясы Ы1
Реанимациялық патология (ық шамдалғ ан тү рі)
I. Реанимацияның (қ арқ ынды емдеудің ) жарақ аттық асқ ыну-лары
1. " Жү рек реанимациясының " асқ ынулары:
а) жү ректі ашық массаж жасағ анда болатъш зақ ымданулар;
б) жү ректі жабық массаж жасағ аң ца болатын зақ ымданулар;
в) жү ректі пункция жасағ анда жә не веналарды катетеризация
жасағ андағ ы жарақ аттар;
г) жү ректі жабық массаж жасағ анда болатын жарақ аттық Мэл-
лори-Вейс синдромы.
2. " Ө кпе реанимациясының " асқ ынулары:
а) кең ірдек интубациясының асқ ынулары;
б) трахеостомия асқ ынулары;
в) ө кпенің жасаң цы вентиляциясының асқ ынулары.
II. Реанимацияның жө не қ арқ ынды емдеудің жарақ атқ а бай-
ланыссыз асқ ынулары:
а) трансфузиялық емдеу патологиясы;
б) организмді детоксикациялау кезінде дамитын патология;
в) гипербариялық оксигенация патологиясы;
г) веналарды катетерлеудің сепсистік патологиясы.
III. Тірілтілген организм аурулары:
а) постаноксиялық энцефалопатия;
б) кардиопульмонаддық синдром;
в) бауыр-бү йрек синдромы;
г) гастроэнтералды синдром;
д) аноксиядан кейінгі эндокринопатия.
Қ азіргі танда жү рекке ашық массаж жасау тек клиникада, мысалы операция кезінде жү рек тоқ тап қ алғ анда, жедел инфаркт болганда ғ ана жү ргізіледі. Ашық массаж нө тижесінде жү рекке қ ан қ ү йылуы мү мкін, инфаркт болғ анда кейде жү рек қ абырғ асы жа-рылып кетеді.
|
|
|
Жү рекке жабық массаж жасағ анда қ абырғ алардың, кейде тө с сү йегінің сынып кетуі жиі байқ алады. Біз екі жақ тан 7, 8- қ абырғ а жө не тө с сү йегінің қ осыла сынғ ан жагдайларын кө рдік. Сынғ ан қ абырғ алар ө кпені, жү ректі, ө сіресе бауырды, кө кбауырды жара-қ аттауы мү мкін. Бү л кезде кө кірек, қ ү рсақ қ уысында қ ан қ ү йы-лып, кейде тікелей ө лім себебі бола алады.
Мэллори-Вейс синдромының дамуы жабық массаж жағ дайың да асқ азан ішіндегі қ ысымның артып кетуімен байланысты. Нө тиже-де асқ азанның кардия бө лігінде ө ртү рлі терендікті сызық ты жара-қ атгар пайда болады, олар ішке қ ан кету кө зі болуы мү мкін.
Бү ганаасты венасын катетерлеу барысында кө птеген асқ ыну- лар дамиды. Оларғ а: плевра қ уысына қ ан қ ү йылу, ө кпе жарақ аты,
пневмоторакс, гемоторакс, дө рі-дө рмектің плевра қ уысына жина-лып қ алуына байланысты дамитын окпе ателектазы; кең ірдек, бронх, ө ң ештің, жү рек қ абырғ асының, ө кпе артериясының жө не басқ а да ағ залардың жарақ аттары; " катетерлік эмболия"; вена тромбозы, тромбоэмболия, сепсистік асқ ынулар жө не т. б. кіреді.
Тыныс жолдарына интубациялық тутікті кіргізу кезінде бө бешіктің, кө мейдің, дыбыс желбезектерінің, жү тқ ыншақ тың, ө ң ештің жарақ аттары дамиды. Біз тө жірибеде интубациялық тү тіктің дыбыс желбезектері арасынан кө кірек аралығ ына (медиа-стинум) ө тіп, вентиляция кезінде ауаның қ ү рсақ қ уысьша жина-лып қ алғ ан жағ дайын кө рдік.
Трахеостомияга байланысты қ ан кету, кө кірек аралығ ьшың эм-физемасы, некроздық -жаралық трахеит дамуы мү мкін. Трахеосто-миялық тү тік ү зақ уақ ыт тү рып қ алғ ан жағ дайда балаларда оның жоғ арғ ы жағ ындағ ы кең ірдек қ уысы бү тіндей бітіп кетуі байқ алады.
|
|
|
Ө кпенің жасанды вентиляцияры (ИВЛ) кезінде десинхрониза- цияғ а байланысты ө кпеде ауыр барожарақ ат (альвеолалардың жыр-тылып кетуі, ө кпенің буллезді эмфиземасы, ө кпеге қ ан қ ү йылу-лар) кездеседі.
Трансфузиялық емдеу патологиясьша жү ректің жедел кең ейіп кетуі; ауа эмболиясы; тромбоэмболиялар; трансфузиядан кейінгі шок; ауқ ымды трансфузия синдромы, цитраттық интоксикация жө не т. б. кіреді. Жү ректің жедел кең ейіп кетуі қ аң ды жедел жағ -дайда кө п қ ү йғ анда байқ алады. Трансфузиядан кейінгі шок тобы немесе резус-факторы сә йкес келмейтін қ ан қ ү йғ анда дамиды. Ауқ ымды трансфузия синдромы қ анды жө не ә ртү рлі сү йық тарды ө те кө п мө лшерде қ ү йғ анда кездеседі, ол ауыр гиперволемияғ а соқ тырады. Мысалы, афибриногенемия жағ дайында 14 сағ ат ішінде 9800 мл қ ан, 4000 мл сү йық тық қ ү йылғ ан жағ дайды кездестіргенбіз. Консервация жасалган қ ан қ ү рамында цитраттар болгандьгқ тан бү л ауыруларда цитраттық интоксикация да дамуы занды.
Организм детоксикациялау кезіндегі патология перитонеалды диализде немесе " жасанды бү йрек" аппаратымен гемодиализ жү ргізген кезде кездеседі. Перитонеалдьгқ диализ кезінде инфекция тү суге байланысты " жайылғ ан ірінді перитонит" дамуы мү мкін, кейде перитонит асептикалық жагдайда да (сірлі қ абық тың зақ ым-дануына, тітіркенуіне байланысты) дамуы мү мкін.
" Жасанды бү йрек" аппараты электролиттік баланстың ауыр ө згерістеріне немесе сепсистік асқ ьшуларғ а соқ тыруы мү мкін.
Гипербариялық оксигенация пайдалы жағ ымен бір қ атарда кейбір, отгегінің токсиндік ө серіне байланысты, асқ ынуларғ а алып келеді. Мысалы, ө кпе ателектазы, пневмония, ми ісінуі жө не т. б.
|
|
|
Тірілтілген организмде дамитын аурулар патогенезі клиникалық
Ж. Ахметов. Патологиялық анатомия
|
ТАҚ ЫРЫПТЫҚ КӨ РСЕТКІШ |
ө лім кезівде дамитын ауыр гипоксиялық жағ дайлармен байланыс-ты. В. А. Неговский (1975) осы патолопшларды реанимациядан кейінгі ауру деп атауды ү санғ ан. Бү л ө згерістердің ішінде орталық нерв жү йесінің зақ ымдануы — аноксиядан кейінгі энцефалопатияның — маң ызы ерекше. Клиникада мидың гипоксиялық зақ ымдануы афазия, атаксия, эпилепсия, параплегия жө не т. б. тү рінде кө рініс береді. Энцефалопатияның ауыр тү рің це парциалды, субтоталды, жеке ай-мақ тардьщ тоталды некроз ошақ тары пайда болады.
Миокардтың гипоксиялық зақ ымдануларын кардиомиоциттердің контрактуралық ө згерістері, миолизі, фрагментациясы жә не май-да ошақ ты майлы дистрофиясы кіреді.
Жогары тыныс жолдарында қ абыну ү рдістері, ө кпеде ателектаз, пневмония ошақ тары, пневмосклероз, карнификация аймақ та-ры кө рінеді.
Бауырда, бү йректерде дистрофиялық, ошақ тық некроздық ө згерістер дамиды.
Аноксиядан кейінгі гастроэнтеропатия белгілеріне асқ азандағ ы жедел эрозиялар мен жедел жаралар, аш ішектегі геморрагиялық некроз, жайылғ ан флеботромбоз, кейде осы ө згерістерге байланы-сты дамығ ан перфорация кіреді.
Осы жерде реанимация мен қ арқ ынды емдеу байланысты ба- лаларда кездесетін асқ ынулардың ерекшеліктеріне де тоқ тап кету керек. Жаң а туылғ ан балаларда (нә рестелерде) реанимация жә не арқ ынды емдеу шаралары негізінен асфиксияғ а байланысты жү ргізіледі. Сондық тан реанимациялық асқ ынулар ө кпені жасан-ды вентиляциялау (ИВЛ) жә не инфузиялық емдеу ү шін кіндікті катетерлеуге байланысты дамиды.
Ә лі толық жетілмеген ө кпені вентиляциялау ө з кө здеген мақ са-тына жете бермейді, вентиляция нө тижесінде респираторлық брон-хиолалар мен альвеолалық жолдар ғ ана кең ейіп сыртқ ы тыныс алу қ ызметі ө з қ алпына келмейді.
|
|
|
Кіндік венасын катетерлеу жиі тромбоз жә не тромбофлебит-пен асқ ынады, кейде ірінді қ абыну дамып кіндік сепсисіне соқ ты-рады. Бү ғ анаасты венасын катетерлеу тромбозбен, кейде тромбоз-дың жоғ арғ ы қ уыс венағ а таралуымен аяқ талады. Қ абыну ү рдісі жү ректің оң бө лігіне ө ткенде сепсистік тромбоэндокардит, оның нә тижесінде ө кпе артериясының тромбоэмболиясы қ алыптасады (" катетерлеуден кейінгі сепсис" ).
Инфузиялық терапияның балаларда кездесетін патологиясына гипергидратация, оғ ан байланысты мидың, ө кпенің ісінулері, ос-мостық нефроз, жү ректің миогендік дилатациясы (кең ейіп кетуі) кіреді.
А
Абсцесс (і) 138
- жедел 141
- ми 489
- ө кпе 284
- пилефлебиттік 377
- созылмалы 141 Аденовирустар 489 Аденокарцинома 209 Аденома (сы) 208
- асқ азан 362
- бауыр 393
- бү йрекү сті безі 459
- гипофиз 456
- қ алқ анша без 467 Адренохром 78
Акардия 566
Акрания 563
Актиномикоз 545
Альбинизм 78, 257
Альдостерома 460
Альтерация 129 Амебиаз 549 Амелобластома 649 Амиелия 565 Амилоид 63 Амилоидоз 63
- бауыр 67
- бү йрек 68
- кө кбауыр 67 Анасарка 100
Анафилаксия 152
Андростерома 432, 459 Ангиосаркома 219 Аневризма (сы)
- ^сү рек 325
- қ олқ а 313 Анемия 269
- гемолиздік 271
- нысаны жасушалы 274
- орақ тө різді жасушалы 272
- пернициозды 271
- посттеморрагиялық 269
- темір тапшылық ты 269 Антионкогендер 206 Антракоз 662 Анэнцефалия 563 Апоптоз 87, 206 Аппендициттер 375 Артерииттер 327 Артериялық гипертензия 315 Артриттер
- ревматизмдік 334
- рематоидты 336 Асцит 100, 125 Асфиксия 592 Ателектаз 291 Атеросклероз 307 Атрезия 562 Атрофия 172
- бауырдың 173
- жалпы 173
- жергілікті 173
|
|
|
