Главная | Обратная связь | Поможем написать вашу работу!
МегаЛекции

Zaman Cihad, Zikir, Birlik ve Emr-i bi’l-Maruf Zamanэndэr.




“Zaman cihad zamanэdэr, zikir zamanэ deрildir.” diyerek bilmeden korkunз bir genelleme ve haksэzlэk yapэlэyor. Bunu вyet ve hadislerle aзэk­layэnca siz de hak vereceksiniz.

Cihad Ьзe Ayrэlэr:

1- Beden ile yani her tьrlь harp vasэtalarэ ile kвfirlere karюэ yapэlэr.

2- Emri bil Maruf Nehyi anil Mьnker: Kвfirlere Эslвmiyet'i tanэt­mak, onlarэ kьfьr felaketinden kurtarmaya зalэюmak, Mьslьmanlara da il­mihalle­rini црretmek, onlarэ bid’at ehlinin saldэrэsэndan korumak Mьslь­manlarэn haram iюlemelerine mani olmaktэr.

Bunun iзin Ehl-i Sьnnet вlimlerinin sцzlerini, yazэlarэnэ, kitaplarla, her tьrlь basэn vasэtasэyla, radyo ve televizyon ile bьtьn dьnyaya yaymalarэ, duyurmalarэ gьnьmьzьn en kэymetli cihadlardan biridir.

3- Dua ile yapэlan cihad. Bu cihad, bьtьn Mьslьmanlara farz-э ayndэr. Цteki cihadlar ise farz-э kifayedir. Bu cihadэ yapmamak bьyьk gьnah olur

Resыlullah sallallahu aleyhi ve sellem cihadэ terk etmenin ьmmetin acэsэnэ зektiрi zilletin sebebi olarak belirtmiюtir.

Resыlullah sallallahu aleyhi ve sellem bize, Taifetь’l-Mansыra ’nэn Allah yolunda savaюan ve mьcahid bir taife olduрunu bildirmiюtir.

“Ьmmetimden bir grup kэyamet gьnьne kadar hak ьzere savaюmaya devam edecektir. Onlara muhalif olanlar kendilerine zarar veremezler ve Allah’эn emri gelinceye kadar bцyle devam ederler.”[1353]

Эnsanlarэn en ьstьnь, canэ ve malэ ile Allah yolunda cihad edendir.[1354]

Cihad etmeden veya cihad etmeyi dьюьnmeden цlen, mьnafэk olarak цlьr.[1355]

Эmam Nevevо bu hadisin юerhinde юцyle der:

“Bundan kastedilen; kim bunu yaparsa (savaюmaz veya savaюmayэ iзinden geзirmezse) юьphesiz bu vasfэ ile cihaddan geri duran mьnafэklara benzer.

Юьphesiz cihadэ terk etmek nifak юubelerinden biridir.”[1356]

وَمَا كَانَ الْمُؤْمِنُونَ لِيَنْفِرُوا كَافَّةً فَلَوْلا نَفَرَ مِنْ كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طَائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا فِي الدِّينِ وَلِيُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُوا إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ

“Mьminlerin hepsinin toptan sefere зэkmalarэ doрru deрildir. Onla­rэn her kesiminde bir grup dinde (dini ilimlerde) geniю bilgi elde etmek ve kavimleri (savaюtan) dцndьklerinde onlarэ uyarmak iзin geride kal­malэdэr. Umulur ki sakэnэrlar.” [1357]

وَاذْكُرْ رَبَّكَ كَثِيرًا وَسَبِّحْ بِالْعَشِيِّ وَالإبْكَارِ

“Allвh’э зok zikret ve gece gьndьz onu tesbih et!” [1358]

“وَاذْكُرْ رَبَّكَ فِي نَفْسِكَ تَضَرُّعًا وَخِيفَةً وَدُونَ الْجَهْرِ مِنَ الْقَوْلِ بِالْغُدُوِّ وَالآصَالِ وَلا تَكُنْ مِنَ الْغَافِلِينَ

“Allвh’э nefsinde, iзinde huюu ve korku ile an, gece gьndьz aзэk gizli onu zikret, sakэn gafillerden olma.” [1359]

الَّذِينَ آمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِكْرِ اللهِ أَلاَ بِذِكْرِ اللهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ

“Эman edenlerin kalpleri ancak Allah’эn zikriyle mutmain olur. Kalpler ancak Cenвb-э Hakkэ anmakla mutmain olurlar.” [1360]

الَّذِينَ يَذْكُرُونَ اللهَ قِيَامًا وَقُعُودًا وَعَلَى جُنُوبِهِمْ

Onlar ayakta iken otururlarken ve yanlarэ ьstьne yatarken Allвh’э zikrederler. ”[1361]

Soru:

Hazreti Цmer radэyallahu anh’e de binlerce kilometre uzaklэktaki ye­nilmek ьzere olan ordusunu ve ordudaki komutanэ gцrьp onlara “Cebel, Cebel!” diyerek seslenip uzaktan orduya komuta edip yardэm etmiюtir.[1362]

Allah’эn izniyle bu zamanda da zikir ehlinden olan salih insanlarэn du­asэ ve yardэmэ cihada katkэsэ yardэmэ oluyor mu? Зeзenistan’dan gelen bazэ mьcahitlerin Tьrkiye’deki bir Hocaefendiyi gцrьnce, Эюte bize yardэm eden zat bu idi, dediрine birзok kiюi юahit olmuю­tur.

Benzeri olaylar зanakkale ve Kэbrэs Savaюэ'nda olmuюtur. Tьrk uзak pilotlarэnэn yanэna oturan yeюil sarэklэ insanlarэn yardэm etme olaylarэ biz­zat o pilotlarэn televizyonda anlatmalarэ ile ortaya зэkmэюtэr.

Selefi gцrьюь ьzere olduрunu iddia edenlerin itibar ettiрi вlimleri olan Эbnь’l-Kayyim юцyle diyor:

Zikir ile cihad iliюkisi konusunda ьз mertebe olduрunu ifade ederek hem zikir ve hem cihadэn birlikte yapэlmasэnэn en ьst mertebe olduрunu belirtir.

Эbnь’l-Kayyim вyetten delil getirir:

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا لَقِيتُمْ فِئَةً فَاثْبُتُوا وَاذْكُرُوا اللهَ كَثِيرًا لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ

“Ey iman edenler, dьюman bir grupla karюэlaюtэnэzmэ sebat edin ve Allah’э зok zikredin ki baюarэya eriюesiniz.” [1363]

“Эkinci mertebe, cihad etmeksizin zikretmek. Bu, цnceki mertebeden dьюьktьr.

Ьзьncь mertebe ise, zikretmeden cihad etmek; Bu her ikisinden de dьюьktьr. Зьnkь cihad, zikir sebebiyle konulmuюtur. Cihaddan maksat, Allah’эn zikri ve ibвdetin sadece O’na yapэlmasэ, O'nun bir bilinmesi, O'nun zikri, sadece onun ma’bud kэlэnmasэdэr.

Kьtьb-i Sitte'de: “Zikir, mahlыkatэn yaratэldэрэ gвyeyi teюkil etmekte­dir.” sцzь geзer.[1364]

Doрru, birleюtirici ve orta yol bu gцrьюtьr. Emr-i bi’l-marufun kэymeti “Dьnya mel’undur, iзindekiler de mel’undur; ancak Allahu Teвlв’yэ zikir ve zikrullaha yardэmcэ olanlarla вlimler ve ilim црrenenler hвriз.” [1365]

Bu hadis, farklэ юekillerde de rivвyet edilmiюtir: “Dьnya mel’undur.”, Allah iзin olanlar hвriз. “Dьnya mel’undur, iзindekiler de mel’undur; emr-i bi’l-ma’ruf ve nehy-i ani’l-mьnker ve zikrullah hвriз”, “Dьnya mel’undur, iзindekiler de mel’undur; Allah’эn rэzвsэ iзin yapэlanlar hвriз.” [1366]

Gьnьmьzde en kэymetli amel, yayэn yolu ile (Emr-i maruf) ve (Nehy-i mьnker) yapmaktэr. Ehl-i Sьnnet itikadэnэ yaymalэ, gayrэ mьslimlere ve sapэklara gerekli cevap verilmelidir!

Bu yol ile cihad edenler yardэmda bulunanlar, cihad sevabэna ortak olur. Hadis-i юeriflerde buyuruldu ki: (Allah yolundaki bir mьcahidi giydirip kuюatan veya onun зoluk зocuрunun ihtiyaзlarэnэ gцren harbe gitmiю gibi sevaba kavuюur.) [1367]

Hadis-i юerifte buyuruluyor ki: (Bьtьn ibadetlere verilen sevap, Allah yolunda savaюa (cihada) verilen sevaba gцre, deniz yanэnda bir damla su gibidir. Savaюэn sevabэ da emr-i maruf ve nehy-i anil mьnker sevabэ yanэnda denize gцre, bir damla su gibidir.)[1368]

Resыlullah sallallahu aleyhi ve sellem юцyle buyurdu:

“Her юeyin bir cilвsэ vardэr; kalplerin cilвsэ da Allah’э zikretmektir Эn­sanэ Allah’эn azвbэndan en зok koruyacak юey, ancak zikrullahtэr.

“Allah yolunda cihad da mэ (zikirden hayэrlэ) deрil?’ dediler. “Hayэr, kesilinceye kadar vuruюsa dahi.” dedi.[1369]

Dikkat edin, Size amellerin en hayэrlэsэnэ, Rabb'imiz yanэnda en hayэr­lэsэnэ, derecenizi en fazla yьcelten, altэn ve gьmью sadaka daрэtmaktan da hayэrlэ, dьюmanla boyunlarэnэz vuruluncaya kadar cihat etmekten de fazi­letli olan ameli haber veriyorum… O, Allah’э zikirdir.[1370]

Ebы’d-Derdв radэyallahu anh’dan, Sallallahu aleyhi ve sellem Efendi­miz юцyle buyurdu:

— Ey ьmmetim ve Ashвbэm! Size amellerinizin hayэrlэsэnэ, Allah yo­lunda amellerinizin en temizini, derecelerinizin en yьkseрini, altэn ve gь­mью sadaka vermekden ve dьюmanlarэnэzla karюэlaюэp sizin onlarэn, onlarэn da sizin boyunlarэnэzэ vurmalarэndan (cihaddan) daha hayэrlэ olanэ haber vereyim mi? Sahabe de юцyle sordu:

— Nedir o ey Allah’эn Resыlь? Resыl-i Ekrem Efendimiz de юцyle bu­yurdu: Devamlэ Allah’э zikretmek.[1371]

Global oyun kurucularэn Эslвm dьnyasэnэn mevcut durumunun юekil­lenmesinde bir faktцr olarak gцrmezden gelemediрi tasavvufi akэmlarэn ve цzellikle Tьrk tasavvuf geleneрinin asэrlara varan “cihad-э asgar” (kьзьk cihad: zahiri dьюmanla silahlэ mьcadele) tecrьbesinin iyi bilinmesinin ge­reрi de ortadadэr.

“Hoca Ahmed Yesevо, Necmьddin-i Kьbrв gibi tarikat pirlerinin iюare­tiyle Anadolu’ya yцnelen gazi derviюlerin bu topraklarda baюlattэрэ faaliyet, Selзuklu ve Osmanlэ dцnemlerinde dэюarэya tebliр ve cihat, iзeriye muhte­юem bir medeniyet olarak yansэmэюtэr. Burada tasavvufun oynadэрэ vazge­зilmez rolь gцrmemek mьmkьn mьdьr?”

Bunun Tьrk tarihinde nasэl etkin bir rol oynadэрэnэn зok gьzel bir цzeti Prof. Dr. Цmer Lьtfi Barkan’эn “Kolonizatцr Tьrk Derviюleri” зalэюmasэndan okunabilir. Prof. Barkan hвlв цnemini koruyan bu uzunca makalesinde Os­manlэ Devleti'nin ilk kuruluю yэllarэnda “derviю-gaziler”in gerek fetihlerde fiilen yer alan savaюзэlar, gerekse akэncэlarэn цncь kuvveti olarak yerleю­tikleri uз noktalarda yaptэklarэ (bir nevi psikolojik harekat olarak adlandэ­rabilecek) bayэndэrlэk ve gцnьl зelme зalэюmalarэnэn цnemine iюaret eder.[1372]

Dьюmanla “diюe diю mьcadele” eden tasavvuf ehlinin yapэp ettiklerinin yakэn zamanda vukua geldiрi iзin kэsmen daha iyi bilinen bir цrneрini Эmam Юamil ve mьridlerinin Kafkasya’daki cihad hareketinde gцrebiliriz. Batэ literatьrьne “mьridizm” olarak geзen Эmam Юamil цncьlьрьndeki bu sufi direniюinin Tьrkiye’ye gцз eden takipзilerinin de aynэ tarzdaki “aktif mьca­dele geleneрi” ьlkemizin 1919-1922 yэllarэnda yaюadэрэ iюgal ve kurtuluю mьcadelesi yэllarэnda ortaya konmuюtur.

Эmam Юamil’in baрlэ olduрu tasavvufi zincirin bir halkasэ olan Юerafeddin Daрэstanо’nin (vefatэ: 1936) Bursa’yэ iюgal eden Yunan birlikle­rine karюэ Orhangazi-Yalova hattэnda mьridleri etrafэnda organize ettiрi bьyьk direniю bu aktivitenin зok tipik bir цrneрi olarak tarihe geзmiюtir.

1995 senesinde Зeзenistan’da savaюan зeзenlerin % 80 kadarэ tarikata baрlэ idiler. Юamil Basayev’in babasэ da tarikat mensubuydu. Nerede gцrьr­seniz gцrьn, зoрunlukla elinde tesbihi vardэ. Dikkatlice baktэрэnэzda dilinin Allah’эn zikriyle meюgul olduрunu gцrьrdьnьz.

“Cihad ruhunu yitirmiю bir Эslвm” tьretmek ьzere dьnya зapэnda “Ilэmlэ Эslвm” prototipleri imalatэ зabasэnda olan ve ьlkemizde de bu proto­tiplere kuluзkalэk etme kapasitesi olan kiюi ve gruplara kucak aзan Batэlэ stratejistler, biraz ‘konuya Fransэz” olmasalar hemen anlarlardэ ki Tьrk tasavvuf geleneрinde “kэlэз sallarken tevhid zikrine devam eden” bir damar her zaman var olmuюtur ve -bazen gьnьmьzdeki gibi zayэfla(tэl)mэю olsa bile- daima var olacaktэr.

19`uncu milвdо yьzyэlda Юeyh/Эmam Юamil hazretleri Kafkasya’da uzun yэllar boyunca зok zor юartlar altэnda Rus istilвcэlara karюэ cihad fi sebilillah yapmэюtэ. Юeyh Юamil kimdi? O bir юeriat вlimi idi, o bir tarikat юeyhi idi, o mь`minlerin emоri idi. Vatanэnэ emperyalistlere karюэ korumak iзin tarikatэ cihad disiplinine sokmuю, meюhur mьridizm hareketini baюlatmэюtэr.

Cezayir`de 18 yэl boyunca Fransэzlara karюэ cihad fi sebilillah yapan Юeyh/Эmam Abdьlkadir Cezairо hazretleri de hem fakih, hem tarikat юeyhi, hem de bihakkэn emоrьl mьminоn idi. Onun da Halid-i Baрdadо hazretlerinden hilafeti ve icazeti vardэ. Dьn­yayэ ayaklarэnэn altэna aldэ, zьhd ve ihlвsla Allah yolunda savaюtэ. O da esir dьюtь ama юanla юerefle. Nice deрerli kitaplar telif ve tasnif et­miюtir. Юeyh-i Ekber Muhyiddin Arabо hazretlerinin meюrebine baрlэ idi.

Gerзek sыfоler bugьn de cihad yapэyor.

Irak’ta sadece Nakюibendоler deрil, Iraklэ Kadiriler de ABD ve iюbirlik­зilerine karюэ cihad ilan ettiklerini 2006 yэlэnda duyurmuюlardэr. Irak’ta kendilerine Nakюо Tarikatэ Baрlэlarэ Ordusu ismini veren Iraklэ grup sufi di­reniюзiler tarafэndan iюgalcilere karюэ dьzenlenen operasyonlarэn vi­deo gцrьntьlerini internet sitelerine gцnderdi.

Tamamэ Nakюibendо direniюзilerden oluюtuрu aзэklanan grubun amb­leminde Irak bayraрэ, bir silah ve “Allah’эn yardэmэ ve fetih yakэndэr” вyeti bulunuyor. Liderliрini 70 yaюlarэndaki bir Nakюibendо юeyhinin yaptэрэ црrenilen sufi direniю grubunun orijinal ismi ise; “Ceyюu Rical Tarikat-э Nakюibendiye.”

Dьnyanэn deрiюik yerlerindeki cihadda durum aynэ. Sufiler her yerde var. Cihada karюэ olan sufi dьюьnemiyom varsa onlar sufi, tasavvufзu ola­maz. Olsa olsa sahtekвr olur, ajan olur, cahil olur.Юehit Abdullah b. Azzam’эn dediрi gibi cihad yapэlan ьlkelerde selefilik ticareti yapэlmasэ Mьslьmanlar arasэnda olumsuz sonuзlarэn mey­dana ortaya зэkmasэna sebep olmuюtur.

Bir цrnek dэюarэdan gelen mьcahitlerden bazэlarэ Зeзenistan’daki genзlere, babalarэnэn ve hocalarэnэn юirk iзinde olduрunu, mьюrik olduрunu, kвfir olduрunu sцyleyince genзler de babalarэna, kardeюlerine, annelerine, hocalarэna “Sizin yaptэklarэnэz юirktir. Mьюrik, kвfir...” deyince toplumda nefret ve зatэюma ortamэ oluюtu. Sonra bu sebepten bir bцlgede Зeзen mucahidler arasэnda зatэюma зэktэ.


Sonuз

Зeзenistan’da 1996 zafer antlaюmasэ yapэldэ. Юimdi Зeзen mьcahitle­rin durumlarэ hiз iз aзэcэ deрil. Aslэnda savaюэrken zafer elde edene kadar, taraflarэn kendi gцrьюlerini bir kenara bэrakэp birlik olmalarэ gerekirdi. Ama ateюli, radikal, iyi niyetli fakat cahil Mьslьmanlar ve provokatцr ajanlar yьzьnden Mьslьmanlar birbirlerini цldьrьr hale geldiler.

Bana Yazэlan Reddiyeler

Birinci reddiye:

Medine'de daha цnce зэkan Selefiler ve Tasavvufзularэn Gцrьюleri adlэ eserimize reddiyye yazэldэрэnэ црrendik. Ama Selefiler ve Vehhabilere Rediyye isimli kitap зэkmэю oldu bir kere. Bu sefer eski kitaba yazэlan rediyyeye karюэ ce­vap verme durumu oluюtu. 378 sayfalэk Selefiler ve Tasavvufзularэn Gцrью­leri adlэ eski eserimize yazэlan 188 sayfalэk rediyyede karюэ tarafэn haklэ olduрu bazэ yerlerdeki hatalarэmэzэ dьzelttik. Bu arada bize yazэlan rediyyedeki eksik ve yanlэю verilen bilgilerin doрrularэnэ Selefilik Adэ Altэn­daki Gцrьюlere Selefice Cevaplar adlэ yeni kitapta itiraz cevap юeklinde sizlere sunduk. Umarэz, onlar da hatalarэnэ gцrьp dьzeltirler. Bize reddiyye yazarak hatalarэmэzэ gцrьp dьzeltmemize vesile olanlara iзtenlikle teюekkьr ediyorum.


Hьseyin Avni Hocaya Yapэlan Эthama Cevap

Medinede eserimize yazэlan reddiyye de

Hьseyin avni hocamэza haksэz ithamlarda bulunulmuюtu. Buna Hьseyin avni hocamэz юцyle cevap verdi.

Эddia:

Hьseyin Avni’yi ise Medine’de yaptэрэmэz birkaз celse ile юahsen gцrdьk. Эlerlemiю yaюэ ve cemaatteki hoca itibarэ bir yana, ilmо ve ahlakо mьstevasэna gцzlerimizle юahid olduk. Kendisine bu konularэ Bayram Hoca ile de gцrьюtьрьmьzь sцyleyince, onun iyi bir kitap koleksiyoncusu oldu­рunu, bu konularэn uzmanэnэn ise kendisi olduрunu sцyledi. Hasmэ­mэz ara­sэnda konunun uzmanэ birisini bulmuю olmanэn heyecanэyla me­selelere girdik. Bir de gцrdьk ki, cevaplarэnэ artэk ehl-i sьnnetin зocukla­rэnэn bile bildiрi, Ebubekir Sifil’lerin bile dile getirmekten artэk utandэрэ aynэ masal­larэ tekrar etmektedir.

Bize verdiрi Рuraba isimli dergilerini de gцrdьkten sonra, karюэmэza ilimde kuvvetli hasэmlar зэkarmadэрэ iзin Rabbimize hamdettik.

CEVAP:

1 -Evet, Mescid-i Nebi aleyhisselвmda karюэlaюэldэ ve bir iki mevzuda ko­nuюuldu;

O konuюmada size Bayram hoca merhumun ilmini kьзьmseyecek bir ifade kullanэlmamэюtэr. Sadece hatэrlanэldэрэ kadarэyla mealen bunlara diрer ilim ve tedrоsвt faaliyetleri sebebiyle zaman ayэramadэрэ iзin kвfi mikdarda вюina olmadэрэ ifade edilmiюtir.

Ьzerinde konuюulan mevzularla uzun zamandan beri meюgul olduрu iзin onlardan bir nisbette haberdar olduрum sцylenmiюtir. Bu mevzularэn uz­manэ benim " diye bir ifade kullanэlmamэюtэr. Эftira etmeniz ancak sizin edebinizin цlзьsь olabilir…

2- Orada O'nunla neleri konuюtuрunuzu sцyleseydiniz, kэsacasэ dьrьst davransaydэnэz olmaz mэydэ?!..

3-Neler konuюulduрunu, hiз deрilse bir kэsmэnэ biz sцyleyelim: Allah'эn sэfatlarэ ve onlarэn te'vоl edilip edilmeyeceрi ile цlьye Kur'вn okunup okun­mayacaрэ, Allah iзin -haюa- tayin ettiрiniz adres ьzerinde konuюuldu. Tabii ki ilk iюiniz, -hвюв- Allah'эn mekвnэnэ sormak, " O nerededir?" diye sual et­mek oldu. Size birзok вyet gцsterildi ama onlarэn zahir manalarэ hoюunuza gitmedi; iюinize geldiрini zannettiрiniz yerlerde tevili reddeden siz bu defa doрrusunu yaparak bu ayetlerin biri dэюэndakilerini bir an Ehl-i Sьnnet'e uyarak te'vоl ettiniz. " Nerede olursanэz o sizinle baraberdir " veya " O size юah damarэndan daha yakэndэr ", " Ne yana dцnerseniz ora­dadэr Allah'эn vechi " вyetlerinin " zatэyla deрil " deyip tamamэnэ, zahiri meali " O, Allah'dэr semavatta ve yerde " вyetinin de yarэsэnэ, yani " yer­dedir " kэs­mэnэ te'vоl edip yarэsэnэ yani " gцktedir " kэsmэnэ te'vоle yanaю­madэnэz…

Ayrэca bir nice Sahabо'den, Эmвm Ahmed Эbnu Hanbel'e, Эmвm Buhвrо'den, Эbnu Cerоr'e varэncaya kadar bir зok Selef imamэnэn sэfat ayetle­rinden bir takэmlarэnэ tevil ettikleri onlarca deliliyle size gцsterildi, isbat edildi. Bunlarэn yer aldэрэ bir makalenin yazэlэ olduрu Рuraba Mecmuasэ цnьnьze konuldu. Buna cevap vereceрinizi sцylediniz. O takdirde bu ceva­bэnэzэn kelimesine bile dokunulmadan aynэ Mecmuada neю­redileceрi size sцz verildi; ama sizden hala ses gelmedi...

Ahmed Эbnu Hanbel'e ve oрlu Abdullah rahimehumellah'a nisbet edi­len[1373] " es-Sьnne "sine (!) Эbnu Huzeyme'nin[1374] " et-Tevhоd "ine, Dвri­mо'nin[1375] " en-Nakz " эna dayanarak Allah'э bazen semada dolaюtэrэr, ba­zen Arюэn ьstьnde oturtur, zaman zaman yerde yьrьtьr, kimi zaman ise semada olmayэ da tevil edersiniz. Bazэ zamanlar da yerde yьrьtьrken belki de yorulduрunu farzederek kayaya sэrtэnэ yaslatэrsэnэz. O'nu bazen Arюэn ьzerine orayэ tamamen kaplayacak юekilde oturtur, bazen de dцrt parmak kalacak юekilde oturtan ve o dцrt parmak yere Nebisini yerleюti­renleri Ehl-i Sьnnet kabul edersiniz. Bu dьюьnceleriniz iзin uydurma ha­disleri delil gцsterebilirken Allah'dan korkmadэnэz. Bu putperestliklere karюэ зэkan Ehl-i Sьnnet Mь'minleri Muattэla'dan veya Cehmiyye'den olmakla itham edersiniz. Cehennem'in ebedi olmadэрэnэ sцyleyen Cehmiyye mezhebi gцrьюьne sahib olan Эbnu teymiyye'yi Ehl-i Sьnnet imamэ ilan edersiniz. Felsefeden aldэрэnэz " Цncesi olmayan hвdisler ", Arю gibi bazэ yaratэlan eюyanэn kadоm olduрu gцrьюьnьzь -hвюв- Ehl-i Sьnnet'in gцrьюьymью gibi Mь'minlere sunmaya зalэ­юэrsэnэz. Nasslarla, bunlara karюэ gelenlere, sэfatlarэ inkвr etme karasэnэ зalarsэnэz. Karюэlaюtэ­рэnэz kimselere ilk hizmetiniz, onlara -hвюв- Allah'эn adresini sormakla sahih imanlarэnэ sarsmak olur.

4- Цlьye Kur'вn okunur mu okunmaz mэ meselesine gelince… Эleride ge­lecektir. Ancak o muhaverede, size kэsacasэ gцsterilen Эmвm Nevevо'nin ve Эbnu Hacer'in " Hasen mevkuf " hьkmьnь verdiрi Эmвm Beyhakо rivвyetine karюэ hiзbir ilmо mesned gцstermeden direnmeye devam ettiniz. Heysemо'nin " rвvоleri mьvessak (sika bulunmuю) kimselerdir " dediрi do­layэsэyla en azэndan hasen mertebesinde olan merfы' rivвyet de sizin heva heykelinizi yэkamadэ.

7-Karюэnэza Guraba isimli mecmuayэ gцrdьkten sonra onda okuduklarэn yazэlara ve bilhassa "Te'vоl" ile alakalэ makaleye hangi cevabэ verebildi­niz? Aklэnэz yetmediрi iзin siz anlamasanэz da " Karюэnэza ilimde kuvvetli ha­sэmlar зэkarmadэрэ iзin Rabbinize hamdetmeniz " den iki юey anlaюэlэ­yor: Birincisi, kendinizin ne kadar cэlэz ve kavi kimseler karюэnda ne denli kifa­yetsiz olduрunuzu siz de biliyorsunuz ve korku iзindesiniz; farkэna varma­dan bunu itiraf ediyorsunuz... Эkincisi de sizin bu ifadeleriniz, me­zarlэktan geзerken korkanlarэn korkularэnэ bastэrmak iзin yьksek sesle konuюmasэ, sesler зэkarmasэ, эslэk зalmasэ veya naralar atmasэna benzer bir hвlet-i rыhiyyenin mahsыlь bir infial…

Эkinci Reddiye:

Selefiler ve Tasavvufcularэn Gцrьюleri Adlэ 378 Sayfalэk Eski Kita­bэma Reddiyye Diye 88 Sayfalэk Bir Reddiye yazэldэ:

Normalde ciddi bir reddiye olsaydэ, Ali юurada юцyle dedi. Doрrusu bцyledir, diyerek tek tek aзэklama yapэlsaydэ, 378 sayfalэk kitabэma en az 500 600 sayfalэk bir reddiye olmalэydэ. Ama 88 sayfalэk yanэltэcэ ve eksik bilgilerden oluюan bir reddiyecik yazэlmэю.

Reddiyede kitabэmda olmayan hadisler yazэlarak kitapta zayэf hadisler varmэю gibi gцsterilip kitabэ karalama takdiрi ile insanlarэ yanэltэcэ bilgiler verilmiю.

Bir de o hadislerin zayэf olduрunu iddia ederek on sayfa aзэklama ya­pэlmэю. Zaten 88 sayfalэk reddiyenin 10 sayfasэnэ bцyle doldurmuю.


Kitabэmda Olmayan O Hadislerden Bazэlarэ:

Enes radэyallahu anh’den: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem юцyle buyurdu:

“Mezarlэрa giren kimse Yasin suresini okuyup sevabэnэ цlьlere he­diye ederse, Allah Azze ve Celle ona kolaylэk verir, okuyana da цlьler sayэsэnca sevap verilir.”

“Kim Cuma gьnь anne ve babasэnэn veya onlardan birinin kabrini ziyaret eder ve orada Yasin okursa gьnahlarэ baрэюlanэr.”

Ali radэyallahu anh’den:

“ Yasin’i okuyunuz. Onda on bereket vardэr; aз okusa doyar, зэplak okusa giyinir, bekвr okusa evlenir, korkan okusa emin olur, hapisteki okusa kurtulur, misafir okusa yardэm gцrьr, kayэp bulunur, hasta okusa юifa bulur, цlь ьzerine okunsa azabэ hafifler ve susayan okusa suya ka­vuюur.”

Kitabэmda bu hadisler yok!

“Ameller pazartesi ve perюembe gьnleri Allah'a arz edilir. Cuma gьnь de peygamberlere, anne ve babalara arz edilir. Onun hasenatэ ile sevinirler, yьzlerinin aklэрэ artar ve parlar. Allah'tan korkun ve цlьleri­nize eza vermeyin!”

Kitabэn tevessьl bцlьmьnde:

Tevessьlь kabul edenlerin delilleri bцlьmьnьn baюэndan tam 40 sayfa vesile вyetine kadar bцlьm atlanmэю, hiз deрinilmemiю, okuyucudan giz­lenmiю.

Эюte o 40 sayfadakilerinden bazэlarэ:

Эbn Teymiyye’nin:

Muhammed bin Abdulvahhвb:

Ebu’l Ferec Эbnu’l Cevzо:

Эzzuddоn b. Abdusselвm’эn

Юevkвnо:

Ebы Hanоfe:

Вlыsо:

Hanbelо:

Эmвm Ювfо:

Эmam malik:

Bu alimlerin tevessьl hakэndaki gцrьюleri bцlьmь yazэlmayэp atla­nэlmэю­tэr.

Эюte bunlarэ bilmeyen reddiye yazanэn taraftarlarэ, etrafta reddiye ya­zэldэ, cevap verildi demeye baюladэ. Cevap verilip verilmediрini size bэrakэ­yorum.

Netice

Tasavvuf ehli ile ona karюэ зэkanlarэn, arasэnda tekfire sebep olan цlь iюitir mi iюitmez mi? Цlьye Kur’вn okumak, tevessьl, ta’zim, teberrьk, istiрвse, юefвat, tespih зekmek, rвbэta, konusunu вyet, hadis ve вlimlerin gцrьюlerini yazarak aralarэndaki ihtilвflarэ yumuюatэp birbirlerine olan ba­kэюlarэnэ tekfirden uzak, эlэmlэ bir dьюьnce oluюturmaya ve birlik beraberliрi pekiюtirmeye зalэюtэk. Эlmimiz olmadэрэ iзin konuyla ilgili вlimlerimizin eserlerinden alэntэlar yaparak karэnca kararэnca hizmet etmek istedik. Hiз юьphesiz ki “tekfir” bir Mьslьmanэn ne bayraklaюtэrmasэ gereken bir konu ne de tamamen ilgisiz kalmasэ gereken bir mevzudur. Bu mevzu, ilk dц­nemlerden gьnьmьze kimi zaman kцtь niyetlerin цnьnde korkunз bir silвh, kimi zaman da iyi niyetlerin цnьnde masum bir fikir yцntemi olarak kulla­nэlmэюtэr. Эnsanlarэ tahkir ederek davet yapэlmamasэ gerektiрine inanэyoruz.

Kendi inanз, dьюьnью ve anlayэюэna muhвlif olanlarэ tekfir etmek, ha­kikate ve kurtuluюa ermenin kendi yollarэna uymakla mьmkьn olduрunu sцylemek, Ehl-i Bid’at’in belli baюlэ цzelliрidir. Onlarэn bu цzelliрini kelвmcэ ve mezhepler tarihзisi Abdulkвhir el-Baрdвdо юu юekilde dile getirmektedir.

“Ehli Sьnnetin muhвlifleri (Ehl-i Bid’at) tekfir belвsэna giriftar ol­muюlar, birbirlerini tekfir etmiюlerdir. Bu sebeple onlar birbirlerini tekfir eden Hristiyan ve Yahudilere benzerler.” [1376]

Эmвm Ebы Hanоfe’nin el-Fэkhul-Ekber isimli akaid risalesini юerh eden Alо el-Kвrо de Ehl-i Sьnnet ve Ehl-i Bid’at’in tekfir hakkэnda gцrьюьnь, юu veciz ifвde ile цzetler: “Birbirlerine kвfir demek Ehl-i Bid’at’in ayэplarэn­dandэr.”

Ehl-i Sьnnet’in gьzel taraflarэndan birisi de birbirlerini tekfir etmeyip olsa olsa hataya nisbet etmeleridir.[1377] Bu ifвdelerden de anlaюэlacaрэ gibi muhatabэn inanэю, sцzь veya fiilleri hakkэnda derinlemesine araюtэrma yap­madan, delillerini incelemeden, sэrf kendisinden deрiюik dьюьnьyor diye tekfir edilmesi Ehl-i Bid’at’ta sэk rastlanan bir davranэюtэr.

Kьfьr ile Ehl-i Эmвn arasэndaki sэnэrэ tesbit etmek kolay bir юey deрil­dir. Bu zorluk sebebiyledir ki; bir kэsэm insanlar muhвlifini hemen tekfir yoluyla tutarken; bir kэsэm insaflэ, mutedil ve aklэselim sahibi юahэslar da hemen tekfir yolunu tutmamэюlardэr. Hemen tekfire yцnelen mutaassэp ve taklitзi kiюilerin bu iюe yeltenmelerinin sebeplerinden biri, baюta kelвm ve fэkэh olmak ьzere islвmi ilimlerden haberdar olmamalarэ yani bilgisizlikleri­dir. Bir baюka sebep de bilgisizliрin doрurduрu taassup ve taklit zincirini kэramayan юahэslar, mьsamahadan uzaklaюmэю ve tekfir yolunu tutmuюlar­dэr. Ayrэca haset ve menfaat gibi Эslвm’эn kцtь gцrdьрь ve yasakladэрэ iki husus da kiюileri tekfire yцnelten sebeplerdendir. Zira maddi servet, ma­nevi nьfыz ve юцhret peюinde koюan, fakat yьkselmek iзin kendini yeterli gцrmeyen kiюiler, muвrэzlarэnэ tekfir etmektedirler. Bцyle юahэslar meюru yoldan muвrэzэndan ьstьn olmaya зalэюacaрэ yerde yьkselmek iзin onu ba­samak yapmaktadэrlar.

Aрza alэnmayacak sцzleri sцyleyip Эnternette birbirini tekfir eden Mьslьmanlarэ gцrdьkзe зok ьzьlьyorum. Mьslьmanlarэ parзalamak isteyen, zayэf yцnlerini araюtэran kвfirlerin internete girip bunlarэ gцrmeleri onlara aradэklarэ malzemeleri bulmalarэ iзin yeterli olacaktэr. Mьslьmanlarэn tar­tэюtэklarэ siteyi yцneten adminin kim olduрu, kime hizmet ettiрi bilinmez iken Mьslьmanlarэn orada birbirlerini karalamalarэ ayrэca ьzьntь vermekte­dir. Bu nedenle Mьslьman kardeюlerimi uyanэk olmaya davet ediyorum.

Mьslьmanlar, birlik ve beraberliрe her zamandan daha зok ihtiyaз duyduklarэ bir zaman dilimindeyiz. Bu eserde geзen konulara bakэldэрэnda herkes yaptэрэ amelleri, niyetleri ile deрerlendirirse daha yapэcэ olacaklarэ kanaatindeyim. Bцylece Allвh’эn izniyle sorunlar, ihtilaflar azalэr. Эnюallah da bцyle olur. En azэndan bu eserde Mьslьmanlarэn birbirlerine daha mь­samaha gцsterebilmesi iзin ilmо delillerle orta bir yol oluюturmaya зalэюtэk.


FAYDALANILAN ESERLER

1) Abdьlhak, Ebы Muhammed Abdurrahmвn, el-Эюbоlо, Kitabu’l-Вkэbe, thk. Эsmail Muhammed b. Hasen, 1. baskэ, Beyrut, 1995.

2) Aclыnо, Эsmail b. Muhammed el-Cerrвh, Keюfu’l-hafв ve mьzоlь’l-ilbвs amme’юtehera mine’l-ehвdоs alв elsineti’n-nвs, 3. baskэ, I-X, Dэmeюk, 1996.

3) Alвuddоn Muрlatay, Эkmвlь’t-Tezhоb, el-Turuku’l-Hadise, 1422.

4) Ahmet Mahmut Ьnlь, Tarikat-э Aliyye’de Rвbэta-э Celiyye.

5) Alо el-Muttakо el-Hindо, Kenzь’l-Ummal; Bekri Hayyanо, Safvet es-Seka, Beyrut 1993.

6) Вlыsо, Ebы’l-Fadl Юihabuddin es-Seyyid Mahmыd, Ruhu’l-Mввnо fо Tefsir’l-Kur’вni’l-Azim ve’s-Seb’i’l-Mesвnо, Daru’l-Fikr, Beyrut.

7) Вlыsо, Rыhu’l-Meвnо, Dвru Эhyвit Turвsi’l-Arabо, 4. baskэ.

8) Aliyyь’l Kвrо, Юerhu’ю-Юifв, Dвru’t-Tэbвatu’l-Вmire.

9) Aynо, el-Binвye fо юerhi’l-Hidвye, nюr. Mevlevо Muhammed Цmer, I-X, Beyrut, 1980.

10) Aynо, Umdetь’l-Kвrо, Bedruddоn Dвru Эhyвi’t-Turвsi’l-Эslвmо, Bey­rut (tsh).

11) Baрavо, Miюkвtu’l-Mesвbоh, thk. Mьftо Abdulgaffвr, birinci baskэ, Ka­racэ, 1413, (Tоbо юerhi ile birlikte baskэ), I-XII.

12) Beyhakо, Юuabь’l-Эmвn, thk. Besyыnо Zaрlыl, birinci baskэ, I-IX, Bey­rut, 1990.

13) Buhвrо, Ebы Abdillah Muhammed b. Эsmail, el-Camiu’s-Sahih, Эstan­bul, 1979. et-Tarihь’l-Kebir, Beyrut, 1407.

14) Buhвrо, Tвrоh-i Buhвrо, el-Evsat, Dвrь’s-Юamо, 1418.

15) Deylemо Ebы Юuca Юiruye b. Юehridar, el-Firdevs bi-Me’suri’l-Hitab, Beyrut 1989.

16) Dihlevо, el-Kavlь’l-Cemоl, Karaзi, 1968 baskэsэndan зэkarэlma.

17) Ebы Dвvud, Risвletь Ebо Dвvыd es-Secistвnо ilв Ehl-i Mekke fо Vasfi Sьnenihi (Makdisо ve Hвzimо’nin Risвle’leriyle birlikte), thk. Abdulfettвh Ebы Gudde, 1. baskэ, Haleb, 1997.

18) Ebы Dвvыd, Sьleyman b. el-Eю’es; Sicistвnо, es-Sьnen; Ebы Dвvыd/Эstanbul, 1981.

19) Ebы’l-Ferec el-Cevzо (Эbnь’l-Cevzо) Mьminlere Црьt, Tevhit Yayэn­larэ 1998.

20) Ebы Nuaym Ahmed b. Abdullah el-Эstefehani, Hilyetь’l-Evliya ve Tabakвtы’l-Asfэya, Kahire 1407.

21) Elbвnо, Tevessьl, Tercьme Guraba Yayэnlarэ/Эst. 1995.

22) Ювfiо, el-Mьsned, Dвru’l-Kьtьbi’l-Эlmiyye, Beyrut, 1370.

23) Gazвlо, Ebы Hвmid Muhammed b. Muhammed b. Ahmed et-Tыsо, Эhyвu Ulыmi’d-Dоn (Эthвfu’s-sвde юerhi ile birlikte basэm), birinci baskэ, I-XII, Beyrut, 1989.

24) Gumвrо, Abdullah b. Muhammed b. Es-Sэddоk, Misbahu’z-Zecвce fi Fevвid-i Salвti’l- Hвce, Beyrut 1405.

25) Gumвrо, el-Эstiskв, Abdullah Sэddоk, Mektebetь’l-Kвhire.

26) M. Yusuf Kandehlevо, Hayatь’s-Sahвbe, Divan Yayэnlarэ/Эst. 1991.

27) Heysemо, Ebы’l-Hasen Nыruddоn Alо b. Ebо Bekr, Mecma’u’z-Zevвid ve Menba’u’l-Fevвid, I-X, Beyrut, 1987.

28) Heysemо, Nureddin Alо b. Ebо Bekir, Mecmau’z-Zevвid ve Menbau’l Fevвhid, Beyrut, 1967.

29) Heysemо, Mecmau’z-Zevвid, Dвru’l Kitвbi’l-Arabо, Beyrut.

30) Эbn Adiy, Ebы Ahmed Abdullah el-Cьrcanо el-Kamil fо Duвfai’r-Ricвl, Beyrut, 1409.

31) Эbn Adiy, Ebы Ahmed Abdullah el-Cьrcвnо, el-Kвmil fо Duвfв’r-Ricвl, thk. Вdil Ahmed Abdulmevcыd Alо Muhammed Muavvad-Abdulfettвh Ebы’s-Sьnne, 1. baskэ, I-IX, Mekke, 1997.

32) Эbn Abdilber, Ebы Цmer Yusuf en-Nemerо el-Kurtubо, el-Эstiвb fi Ma­rifeti’l-Ashab (el-Эsabe ile birlikte), Beyrut 1409

33) Эbn Abidin, Reddь’l-Muhtar, Tercьme Ahmed Dвvыdoрlu /Эstanbul 1982.

34) Эbn Asвkir, Ebы’l-Kвsэm Alо b. Hasen, Tвrоhu Medоneti Dэmeюk, thk. Umerо Цmer b. Цmer Garвme, birinci baskэ, I-XXXXXX, Beyrut, 1995.

35) Эbn Ebо Юeybe, Ebы Bekr Abdullah b. Muhammed el-Kыfо, el-Musannef fi’l-Ehвdоs ve’l-Вsвr, nюr. Hut Kemal Yыsuf, birinci baskэ, I-VII, Beyrut, 1989.

36) Эbn Hacer, Takrоbь’t-Tehzоb, thk. Avvвme Muhammed, ьзьncь baskэ, Haleb, 1991.

37) Эbn Hacer, Tehzоbь’t-Tehzоb, 1. baskэ, I-XII, Haydarвbвd, 1325.

38) Эbn Hacer el-Askalвnо, Ahmed b. Alо, Lisвnu’l-Mizan /Beyrut 1986.

39) Эbn Hacer Ahmed Askalвnо, el-Эsвbe fо Temyizi’s-Sahвbe, Beyrut, 1409.

40) Эbn Hacer el-Askalanо, Tehzibu’t-Tezhib Beyrut, 1412

41) Эbn Hacer el-Askalвnо, Lisвnь’l-Mizвn, Muessesetь’l-A’lemо, Bey­rut (tsh).

42) Эbn Hacer el-Askalвnо, Fethu’l-Bвrо, Dвru’l-Fikir, 1414.

43) Эbn Hibbвn, Ebы Hatim Muhammed b. Ahmed el-Bьstо, es-Sahih (Alвuddоn Alо b. Balaban, el-Эhsвn bi Tertibi Sahihi Эbn Hibbвn), thk. Hыt Kemal Yыsuf, birinci baskэ, I-IX, Beyrut, 1987.

44) Эbn Hibbвn Muhammed b. Hibbвn b. Ahmed el Bustо, es-Sikat, Haydarabad 1979.

45) Эbnь’l-Kayyim, Kitabu’r-Ruh, Эz Yayэncэlэk/Эstanbul 1993

46) Эbn Kesоr, el-Bidвye ve’n-Nihaye, Dвru’l-Kьtibi-Эlmiyye/ Beyrut 1987.

47) Kevserо, Muhammed Zahid, Mahku’t-Tekavvul fо Mes’eleti’t-Teves­sьl (Makвlвt iзinde, Kahire1414.)

48) Эbn Kudвme, Ebы Muhammed Muvaffakuddоn Abdullah b. Ahmed, el-Muрnо (eю-Юerhu’l-Kebоr ile birlikte basэm), I-XIV, Beyrut ts. (Dвru’l-Kьtьbi’l-Эlmiyye)

49) Эbn Kudвme, Ebы’l-Ferec Abdurrahmвn b. Цmer el-Makdisо, eю-Юerhu’l-kebоr alв Metni’l-Muknо (el-Muрnо ile birlikte basэm), I-XIV, Beyrut ts. (Dвru’l-Kьtьbi’l-Эlmiyye)

50) Эbn Mвce, Ebы Abdillвh Muhammed b. Yezоd el-Kazvоnо, es-Sьnen, nюr. Abdulbвkо Muhammed Fuвd, I-II, Kahire 1952 baskэmdan ofset Эstanbul, 1981.

51) Эbn Mвce, Ebы Abdillah Muhammed el-Kazvоnо, Sьnen-i Эbn Mвce, Kahire, 1952.

52) Эbn Nьceym, Zeynьddоn b. Эbrahim b. Muhammed el-Mэsrо, el-Bahru’r-Rвik юerhu Kenzi’d-Dekвik (Эbn Вbidоn Hвюiye ’si ile birlikte baskэ), ьзьncь baskэ, Beyrut, 1993.

53) Эbn Teymiyye, Kьlliyat, Tevhid Yayэnlarэ, Эstanbul, 1998.

54) Эbn Teymiyye, Sэratь’l-Mьstekim, Trc. Pэnar Yay. Эst. 2004.

55) Эbn Teymiyye, Allah’эn Velileri ile Юeytan’эn Velileri Arasэndaki Fark, Pэnar Yayэnlarэ/Эstanbul, 2003.

56) Эbn Teymiyye, Takэyyuddin Ahmed, Mecmы’ul-Fetвvв, Tertib Abdurrahman b. Muhammed el-Вsэmi, Riyad, 1991.

57) Эbn Teymiyye, Эktizвu’s-Sэrвti’l Mьstakоm, Dвrul Marife, Beyrut, tsz.

58) Эbn Teymiyye, el-Furkan Beyne Evliyвi’r-Rahmвni ve Evliyвi’ю-Юeytвni, el-Mektebu’l Эslвmо, 4. Baskэ, Beyrыt, 1397.

59) Эbnu’s-Salah Ebы Amr eю-Юehrazыrо, Ulumы’l-Hadis (Nurettin) Bey­rut, 1401.

60) Эbn Sa’d, Muhammed, et-Tabakвtu’l-Kьbrв, Beyrut (t.s.)

61) Эbnu’s-Sьnnо Ebы Bekir Ahmed b. Muhammed ed-Dineverо, Amelь’l-Yevm ve’l-Leyle, Thk; Beюir Beyrut, 1998.

62) Leknevо, Zaferь’l-Emвnо, Mektebetь’l-Matbыati’l-Эslвmiyye, 1416.

63) Leknevо, el-Ecvibetь’l-Fвsэla, Abdu’l-Hayy, Mektebetь’l-Matbыati’l-Эslвmiyye, Haleb, 1384.

64) Mahmut Ustaosmanoрlu, Ruhu’l Furkan, c. 7, Эstanbul, 1999

65) Mвlik, Эbn Enes, el-Muvatta, nюr. Avvвd Ma’rыf-Mahmыd M. Halil, bi­rinci baskэ, I-II, Beyrut, 1992.

66) Mвlik, el-Muvatta, Зaрrэ baskэsэ.

67) Seyyid Muhammed Alevо el-Hasenо, Mefвhim, Trc. 2007

68) Minhatь’l-Vehbiye fi’r-Reddi’l-ale’l-ve’l-Hвюiye, sayэ 15-2000.

69) Mьnвvо, Muhammed Abdurrauf, Feyzu’l-Kadоr Юerhu’l-Cвmiu’s-Saрir min Ehвdisi’l-Beюir en-Nezir, Beyrut, 1415.

70) Mьslim, Ebы’l-Hьseyin b. Haccac el-Kuюeyrо en-Nisaburо, el-Camiu’s-Sahih, Kahire, 1955.

71) Mьnzirо, et-Tergоb ve’t-Terhоb, Dвru Эhyвi’t-Turвsi’l-Arabо, 1388.

72) Nesво, Amelь’l-Yevm ve’l-Leyl e, thk. Hammвde Faruk, ikinci baskэ, I-II, Beyrut, 1985.

73) Nesво Ebы Abdirrahman Ahmed, es-Sьnen /Beyrut (ts).

74) Nevevо, el-Mecmы, Юerhu’l-Mьhezzeb (Эbn Hacer’in Telhоs ’i ve Rвfi’о’nin Fethu’l-Azоz ’i ile birlikte basэm), I-XX, Dэmeюk ts. (Dвru’l-Fikr)

75) Nevevо, el-Ezkвr, Riyвd ts (Mektebetь’r-Riyвd el-Hadisiyye)

76) Nevevо, Ebы Zekeriya Muhyiddin Yahya b. Юeref, el-Ezkar min Kelami Seyyd’l-Ebrar, Эstanbul, 1955.

77) Subkо, Takэyyuddоn Ebы Hasen Alо Юifвu’s-Sikam fо Ziyвreti Hayri’l-Enвm, Mэsэr, 1318.

78) Suyыtо, Celвluddin Abdurrahman b. Ebо Bekir, el-Cвmiu’s-Saрэr fо Ehвdisi’l-Beюir en-Nezir / Beyrut, 1981.

79) Suyыtо, el-Cвmiu’s-Sagоr, Serike Mektebe Mustafa el-Bвbо el-Ha­lebо, (Mэsэr). Tsh.

80) Suyыtо, Tedrоbu’r-Rвvо, Эlmiyye, Beyrut, 1409.

81) Suyыtо, Юerhu’s-Sudыr bi Юerhi Hвli’l-Mevtв ve’l-Kubыr, thk. Yusuf Alо Bedivо, ikinci baskэ, Medine-Beyrut, 1992.

82) Эbnь’l-Esоr, Юerhu’l-Mьsned-i Ювfiо, Mektebetь’r-Rьюd, 1426.

83) Юevkвnо, Muhammed b. Alо, ed-Dьrrь’n-Nadid fо Эhlas-э Kelimeti Tevhid, Beyrut, 1932, baskэsэndan ofset.

84) Юevkвnо, Neylu’l-Evtвr min Ehвdis-i Seyyidi’l-Ahyвr, Юerhu Mьnteka’l-Ahbвr. (Thk. Tвhв Abdurraыf Sa’d Mustafa Muhammed el-Hevвrо), Mэsэr, 1398.

85) Юevkвnо, Fethu’l-Kadоr el-Camiu Beyne Fenneyi’r-Rivaye Ve’d-Dirвye Min Эlmi’t-Tefsir, Mэsэr, 1383.

86) Юevkвnо, ed-Durru’n-Nadоd, (er-Resвilь’s-Selefiyye iзinde), Dвru’l Kitвbi’l Arabо, 1414.

87) Юevkвnо, Neylь’l-Evtвr, Dвrь’l-Fikir, 1419.

88) Юirbоnо, Muhammed b. Ahmed el-Hatоb, Muрni’l-Muhtвc ilв Ma’rifeti Me’вni’l-Minhac, thk.. Muavvad Alо Muhammed-Вdil Ahmed Abdьlmevcыd, birinci baskэ, I-VI, Beyrut, 1994.

89) Taberвnо, er-Ravdu’d-Dani ile’l-Mu’cemi’s-Saроr, thk. Mu-hammed Mahmud Юekur /Beyrut, 1985.

90) Taberвnо, el-Mu’cemь’l-Kebоr, Dвru Эhyвti’t-Turвsi’l Arabо.

91) Taberвnо, el-Mu’cemь’l-Evsat, Mektebetь’l-Meвrif, Riyad, 1415.

92) Taberвnо, el-Mu’cemь’s-Saроr, (er-Ravdь’d-Dвnо ile beraber) el-Mektebetь’l-Эslвmо, Beyrut, 1405.

93) Tirmizо, Ebы Эsa Muhammed, es-Sьnen, Эstanbul, 1992.

94) Yusuf Acar, Эbadet ve Kэrвatten Цlьlerin Faydalanma Meselesi, Temkin Yayэnevi, Эstanbul, 2004.

95) Zehebо, Ebы Abdillah Юemseddin Muhammed b. Ahmed, Mizanu’l-i’tidal fi Nakdi’r-Rical Beyrut, 1963.

96) Zekeriya Gьler, Эlam Araюtэrma Dergisi, Aziz Mahmud Hьdвyо Vakfэ, c.2, s.1, Эstanbul, 1997.

 

 


[1]el-Bвkillвnо, et-Temhоd, s. 348; Эbn Вbidоn, Reddь’l-Muhtar, III, 284.

[2] Эbn Manzыr, Lisвnь’l-Arab, V, 145.

[3] Prof. Dr. Ahmed Saim Kэlavuz, Эman Kьfьr Sэnэrэ, s.15, (Tekfir Bцlьmь bu eserden alэntэ yapэlmэюtэr.) Marifet yayэnlarэ, Эstanbul, 2000.

[4] el-Enfвl 8/46.Bu вyet-i kerime, Mьminler arasэnda ihtilaf ve tefrikanэn pek bьyьk bir zarar olduрunu, ehl-i hakkэn ittifaklarэnэn ise tevfik-i ilahоnin, yani Allah’эn muvaffakiyet vermesinin baюlэca vesilesi olduрunu bildirmektedir. (Prof. Dr. Suat Yэldэrэm Meвli).

[5] Вl-i Эmrвn 3/103. Эslвm’dan цnce Arabistan’da insan hayatэnэn hiз deрeri kalmamэюtэ. En ufak sebeple insanlar vicdansэzca цldьrьlьyordu. Kabоle savaюlarэnэn, kan dвvalarэnэn sonu gelmiyordu. Meselв Medine’deki Evs ve Hazrec kabileleri 120 yэldan beri sьrekli savaю halinde idiler. Эslвm sayesinde birbirlerinin kardeюi oldular. (Prof. Dr. Suat Yэldэrэm Meвli).

[6] en-Nisв 4/94.

[7] Эbn Ebi Юeybe, Эbn-i Hacer el-Askalani, Metalibu Aliye, Tevhid Yayэnlarэ: 3/6.

[8] Ebi Юeybe, Эbn-i Hacer el-Askalani, Metalibu Aliye, Tevhid Yayэnlarэ: 3/6.

[9] Ebi Юeybe, Эbn-i Hacer el-Askalani, Metalibu Aliye, Tevhid Yayэnlarэ: 3/6.

[10] Buhвrо, Salвt: 28: Ebы Dвvud, Cihвd: 95.

[11] Buhвrо, Diyвt: 2, Fiten: 10; Mьslim, Fiten: 14, Ebu Davud, Fiten: 5, Nesво, Tahrim: 29.

[12] Buhвrо, Edeb: 73: Mьslim, Эmвn: 212, Muvattв, Kelвm: 1

[13] Buhвrо, Эmвn: 36; Edeb: 44; Mьslim, Эmвn: 116; Tirmizi, el-Birrь ve’s-Sэla: 2.

[14] Mьslim, el-Birrь ve’s-Sэla: 10, Ebы Dвvud, Edeb: 40, Tirmizо, el-Birrь ve’s-Sэla: 18

[15] Fэkhu’l-Ekber, Aliyyu’l-Kari Юerhi, s: 429, Эst, 1579; Baрdadо, el-Fark, s: 119.

[16] Mecmuatь’r-Resail ve’l-Mesail adlэ kitabэnэn 5. cildinde, s. 159-201.

[17] Эbn Teymiyye, Mecmыu’l-Fetвvв, 12/180.

[18] Yыsuf 12/40.

[19] Buhвrо, Эstitabe: 6.

[20] el-Maturidо, et-Tevhid s. 348.

[21] Buraya kadar olan kэsэm, Dr. Ahmet Saim Kэlavuz’un Эman Kьfьr Sэnэrэ adlэ eserinden alэntэ yapэlmэюtэr.

[22] el-Kalem: 68/35, 36.

[23] Bid’at ve Mьstehвb Kabir Ziyaretleri Bцlьmь, s. 49-51, Guraba Yayэnlarэ. II. Baskэ, 2008.

[24] en-Neml 27/80.

[25] Mьslim, el-Cenne ve Sэfatь Naоmihв: 76, 77, 78; Buhвrо, Megвzо: 8; Nesво, Cenвiz: 117; Ahmed Эbn Hanbel, Mьsned: I, 26, 27.

[26] en-Neml: 27/80.

[27] Mьslim “el-Cenne ve sэfatu naоmihв” 70; Buhвrо “Cenвiz” 67; Ebы Dвvud “Sьnne” 27.

[28] el-Begavо, Юerhu’s-Sьnne, III, 279, (h.no.1515)

[29] er-Rыm 30/52.

[30] Fвtэr 36/14.

[31] Fвtэr 36/22.

[32] en-Neml 27/80.

[33] Эbn Teymiyye, Эktizвu’s-Sэrвti’l-Mьstekоm, s. 378-379, Dвrul Marife, Beyrut, tsz.: Эbn Teymiyye, Sэratu’l-Mьstakim, Kabir ziyaretleri bцlьmь, Trc, Pэnar Yayэnlarэ, s.499, baskэ: 2004.

[34] Эbn Teymiyye, el-Fetвva’l-Kubrв, Kэyвmet-Ahiret, s. 207, Hakikat Yayэnlarэ, Ahmed b. Teymiyye Harranо’nin vesikalarэndan.

[35] Эbn Teymiyye Kьlliyвtэ, IV, 240, (I-VIII c.), Tevhid Yayэnlarэ. (1998)

[36] er-Rыm 30/52.

[37] er-Rыm 30/53.

[38] er-Rыm 30/52.

[39] er-Rыm 30/53.

[40] Yвsоn 36/70.

[41] el-A’raf 7/57.

[42] el-Mвide 5/71.

[43] ez-Zuhrыf 43/40.

[44] Buhвrо, Deвvвt: 66, 7/168

[45] er-Rыm: 30/52.

[46] Fвtэr: 36/22.

[47] Savfetь’t-Tefвsir / Fatэr Suresi. 22. вyetin tefsiri.

[48] en-Neml 27/80.

[49] Mьslim, el-Cenne ve sэfatu naоmihв: 70; Buhвrо, Cenвiz: 67; Ebы Dвvud, Sьnne: 27.

[50] el-Begavо, Юerhu’s-Sьnne, III, 279, (h.no.1515)

[51] Buhвrо, Cenвiz: 90, Nesво, Cenвiz, 108, Ahmed b. Hanbel, Mьsned: 3/5804.

[52] en-Neml, 27/80; er-Rыm, 30/52

[53] Mьslim, el-Cenne ve Sэfatь Naоmihв: 76, 77, 78; Buhвrо, Megвzо: 8; Nesво, Cenвiz: 117; Ahmed b. Hanbel, I, 26, 27.

[54] en-Neml 27/80.

[55] Юerhь’z-Zьrkвnо Ale’l-Mevвhib, (2/309).

[56]Kastalвnо’nin “el-Mevвhоbь’l-Ledыnniyye” (1/189): O, imвm, allвme, fakih, muhaddis, Ahmed b. Hanbel b. Muhammed b. Ebо Bekr Ebы’l-Abbвs Юihвbuddоn eю-Ювfiо’dir. (v. 923). ed-Davu’l-Lвmо, (2/103)

[57] O, Hafэz Allвme Yunus b. Bekir b. Vвsэl eю-Юeybвnо el-Kыfо Ebы Bekir’dir (v. 199). Buhвrо, et-Tarihu’l-Kebоr VIII, 411; Эbn Hacer, Tehzоbь’t-Tehzоb, IX, 456.

[58]Ahmed b. Ahmed, Mьsned, (25372), Heysemо, Mecmau’z-Zevвid, (10023). Heysemо, “bunu Эmam Ahmed rivayet etti, ricali de saрlam kimselerdir” dedi.

[59] Tirmizо, Cenвiz: 60

[60]Benzerini Эmam Ahmed rivвyet etti (25560). Heysemо de Mecma’ьz-Zevвid VIII, 615 (h. 14274)de bunu nakletti ve “ricali Sahih ’in ricalidir; benzerini Эbn Sa’d III, 364 ve Hвkim de (III, 61) rivayet ettiler” dedi.

[61] Minhatь’l-Vehbiyye fi’r-Reddil ale’l-Vahhabiyye, s. 15, 2000.

[62] Mьslim, el-Cenne ve sэfatu naоmihв: 70; Buhвrо, Cenвiz: 67; Ebы Dвvud, Sьnne: 27.

[63] el-Begavо, Юerhu’s-Sьnne, III, 279, (h.no.1515)

[64] Mьslim, Cenвiz: 18,19; Buhвrо, Cenвiz: 33; Ebы Dвvud, Cenвiz: 29; Tirmizо, Cenвiz: 24.

[65] Buhвrо, Cenвiz: 32, Mьslim, Cenвiz: 9

[66] Эbn Teymiyye, Mecmыu’l-Fetвvв, 24-362

[67] Buhвrо, Enbiya: 3, (no: 3158, 3/1213). Mьslim, Birr: 49, no: 2638, 4/2031.

[68] Ahmed b. Hanbel, el-Mьsned, (no: 7068), Buhвrо, el-Edebь’l-Mьfred, s. 89, (no: 263).

[69] Kemaleddin Эbn Hьmвm, Fethu’l-Kadоr ’den naklen. Hamdullah ed-Dacvо, el-Basвir, s. 25, Эhlвs Yayэnlarэ Vakfэ, 1999.

[70] Tefsir-i Mazherо, II, 489.

[71] Юifвu’s-Sikвm, 162-172, Эhlas Yayэnlarэ Vakfэ, 1995.

[72] Ehvвlь’l-Kubыr, s. 132, Daru’l-Kitabi’l Arabо, 2001.

[73] et-Tevkire, s.144-145, Darь’l-Fikir Yayэnevi.

[74] Zebidо, Эthвfu’s-Saвde, XIV, 275.

[75] Tezkiretь’l-Kurtubо, 145

[76] Эbn Receb, Ahvвlu’l-Kubыr.

[77] Mьslim, Cenвiz: 35, (Bвb: Kabre girerken ne denir ve ehline nasэl duв edilir.) Nesво, Cenвiz: 103 (Bвb: Mьminler iзin istiрfar edilmesi.)

[78] Эbn Ebоd Dьnya es-Sem’anо, Kenz, Hayatu’s-Sahвbe, IV, 290.

[79] Эbnь’l-Kayyim el-Cevziyye, Kitabu’r-Ruh, s. 11, Эz Yayэncэlэk. Not: Эbnь’l-Kayyim bu kitabэ Teymiyye’nin talebesi olduktan sonra yazmэюtэr. Ruh kitabэnэn 32 (dipnot-7) - 46. sayfalarэnda bцyle olduрu aзэklanmэюtэr.

[80] Эbn Sa’d, et-Tabakвtь’l-Kьbrв, II, 194, Эbn Hacer, el-Metвlibu’l-Aliye, IV, 22 (no: 3853); Heysemо, Mecmau’z-Zevвid, VIII, 594, (no: 14250).

[81] Minha 1/156 dan naklen Hamza Ahmed ez-Zeyn Mьsned-i Ahmed Ta’lik-i 10/532 ez-Zeyn hadis sahihtir diyor aynэ yer.

[82]Вlыsо, Rыhu’l-Meвnо:30: 25

[83] Nвziвt: 5

[84] Fahruddоn-i Rвzо, Tefsоr-i Kebоr: 11/31

[85] Fahruddоn-i Rвzо, El-Metвlibu’l-Вliyye: 7/228, 261, 262

[86] Allвme Teftвzвnо, Юerhu’l-Mekвsэd:3/338

[87] Allвme Seyyid Юerоf Cьrcвnо, Hвюiyetь’l-Metвli’ (Levвmi’u’l-Esrвr): Bir baskэsэnda):5 Baюka bir baskэsэnda:6-7 Yine aynэ kitвb’эn bir baskэsэnda:17, baюka bir baskэsэ:19

[88] Эbnu’l-Kayyim er-Rыh: 237

[89] Zвriyвt:58

[90] Sэrat-э Mьstakim, Эbn Teymiyye, Kabir Ziyaretleri Bцlьmь, Tercьme Pэnar Yay. s. 493 baskэ 2004

[91] ЭbnTeymiyye, Эktizвu’s-Sэrвti’l Mьstekоm, s: 373-374, Dвrul Marife, Beyrut, tsz. Sэrat-э Mьstakim Эbn Teymiyye Kabir Ziyaretleri Bцlьmь Tercьme Pэnar Yay. s. 494 baskэ 2004

[92] Buhвrо, Cihвd: 39

[93] O Эmam, Hвfэz Allвme Ebы’l-Kвsэm Sьleyman b. Ahmed b. Eyyыb et-Taberвnо’dir. (v. 360). Эbnь’l-Cevzо, el-Muntazam, VIII, 368; Zehebо, Tezkiratь’l-Huffвz, III, 912.

[94] Taberвnо, “ el-Mu’cemь’l-Kebir (1320).

[95] Bu hвdiseyi Эbn Kesоr, el-Bidвye ve’n-Nihвye ’de (6/320) zikredip Tirmizо’ye nisbet etti.

[96] O, Эmam Hafэz Ebы Muhammed el-Hьseynо b. Mesыd el-Ferrв el-Beрavо’dir. H. 433’de doрdu, 516’da vefat etti. Zehebо, Tezkiratь’l-Huffвz, IV, 1257.

[97] el-Beрavо Tefsiri, (4/254); Эbn Hacer bunu Beрavо’ye isnad ederek “ el-Эsвbe ”sinde yazdэ.

[98] Эbnь’l-Kayyim el-Cevziyye, Kitвbu’r-Ruh, s. 25. Эz Yayэncэlэk.1993

[99] Aynэ eser S. 26

[100] Эbnь’l-Kayyim el-Cevziyye, Kitвbu’r-Ruh, s. 46. Эz Yayэncэlэk.1993

[101] Yвsоn: 36/50.

[102] O, Эmam, Mьfessir el-Mukrо’ Alauddоn Ali b. Muhammed b. Эbrahim eю-Ювfiо el-Baрdвdо, Hвzin diye tanэnэr. Hicri 741’de vefat etti. Hayatэna юu kitablardan bakэlabilir; Эbn Gazzо Юehbe’nin “ et-Tabakвtь’ю-Ювfiiyye ”sinde II, 120.

[103] Hвzin Tefsоri (4–9)

[104] Mьslim, Эmвre: 165. Ayrэca bkz: Эbn Mвce, Cihвd: 17.

[105] Buhвrо, Cihad: 30; Mьslim, Эmвre: 51.

[106] Mьslim, Cihвd: 156, 157, (1908, 1909); Ebu Dвvud, Salвt: 361, (1520); Tirmizо, Fezвilь’l-Cihвd: 19, (1653); Nesво, Cihвd: 36, (6, 36); Эbn Mвce, Cihвd: 15, (2797).

[107] Buharо, Megazi: 85

[108] Mevahib-i Ledьnniyye, Mearicinnьbьvve

[109] el-Bakara 2/154.

[110] el-Ahzвb 33/6.

[111] el-Fetih 48/28.

[112] Beyhakо, Siyer: 1, no: 18168

[113] Buharо, Megazi: 85

[114] Mevahib-i Ledьnniyye

[115] Эbn Ebо Юeybe, el-Musannef, XIV, 303; Ahmed b. Hanbel, el-Mьsned, III, 148; Mьslim, Sahоh, c. 1, s. 146; el-Beyhakо, Delвilь’n-Nьbьvve, III, 383; el-Begavо, Mesвbоhu’s-Sьnne, II, 179; Kadэ Эyaz, eю-Юifв, I, 137; Эbn Esоr, Cвmiu’l-Usыl, XII, 53; Эbn Seyyid, Uyыnu’l-Eser, I, 144.

[116] Buhвrо, Bel’ьl-Halk: 6

[117] Buhвrо, Cihad: 30; Mьslim, Эmвre: 51.

[118]Эbn Teymiyye, Эktizвu’s-Sэrвti’l-Mьstekоm, s. 378-379, Dвrul Marife, Beyrut, tsz. Эbn Teymiyye, Sэrвtu’l-Mьstakоm, Kabir Ziyaretleri bцlьmь, trc. Pэnar Yayэnlarэ, s. 494-495.

[119] Mьslim, Cenвiz: 35

[120] Mьslim, Cenвiz: 35

[121] en-Necm 53/39.

[122] Yвsоn 36/70.

[123] Mьslim, Mьsвfirоn: 212; Tirmizо, Fezвilь’l-Kur’вn: 2

[124] Mezar Baюэnda Kur’вn Okumak, bцlьmь, Yusuf Acar’эn “ Hayattakilerin Yaptэрэ Эbadet ve Kэrвatten Цlьlerin Faydalanmasэ Meselesi ” adlэ Yьksek Lisans Tezi eserinden alэntэ yapэlmэюtэr. Temkin Yayэnlarэ, Эstanbul, 2004.

[125] Эbn Nьceym, el-Bahru’r-Rвik, III, 63; Meydвnо, el-Lьbвb, I, 138. Эbn Вbidоn, er-Reddь’l-Muhtвr, I, 844.

[126] Aynо, el-Binвye, III, 844-845.

[127] Aynо, age., III, 844, 845.

[128] Fethu’l-Kadоr, 6/132; el-Bahru’r-Rвik, VII, 379- Юamile-; er-Reddu’l-Muhtar, II, 263.

[129] Эbn Nьceym, age., III, 63,64; Эbn Вbidоn, age., I, 844.

[130] Эbn Kudвme, el-Muрnо, II, 424.

[131] Taberвnо, XIX, 220, 221 (no.491); Эbn Asвkir, Tвrоhu Dэmeюk, XXXXX, 292 (trc. No. 5848); el-Beyhakо, IV, 56.

[132] Эbn Kudвme, age., II, 424.

[133] Эbn Kudвme, age., II, 424; Kurtubо, et-Tezkira, I, 96.

[134] Kurtubо, age., I, 96.

[135] Эbn Kudвme, age., II, 424; Эbn Kudвme, eю-Юerhu’l-Kebоr, II, 424; Эbn Teymiyye, Mecmы’u’l-Fetвvв, XXIV, 366, 367.

[136] Эbn Kudвme, el-Muрnо, II, 425; Эbn Kudвme el-Makdisо, age., II, 424.

[137] Эbn Teymiyye, age., XXIV, 366, 367.

[138] en-Necm 53/39.

[139] Эbn Teymiyye, age., XXIV, 367.

[140] Abdulhak, el-Вkэbe, s.254-255.

[141] Kurtubо, et-Tezkira, I, 96-97.

[142] Kurtubо, et-Tezkira, I, 103.

[143] V. Zuhaylо, el-Fэkhu’l-Эslamо, VIII, 51.

[144] Mьslim Юerhi 11/125

[145] V. Zuhaylо, el-Fэkhu’l-Эslamо, VIII, 51.

[146] (Yusuf el-Erdebilо, el-Envar, I, 399.

[147] Buрyetu’l-Musterюidоn, s. 97.

[148] Gazzвlо, Эhyв, XV, 178.

[149] Юirbinо, Muрni’l-Muhtвc, V, 445.

[150] Nevevо, el-Ezkвr, 137, el-Mecmы, V, 31.

[151] Nevevо, el-Mecmы’, V, 311.

[152] Nevevо, el-Ezkвr, s.137.

[153] Nevevо, Riyazu’s-Salihin, s. 293.

[154] Юirbоnо, Muрni’l-Muhtвc, IV, 110, 111.

[155] Haюiyei Эbn Abidin; II, 243.

[156] Эbnь’s-Salвh, Fetвvв, s. 59.

[157] Эbn Hacer, Fetвvв, s. 20.

[158] Юevkвnо, Neylь’l-Evtвr, IV, 52.

[159] Эbn Kudвme, el-Muрnо, II, 429.

[160] Hattвb, el-Menhel, VIII, s. 259.

[161] Reюid, Rэzв, el-Makвlвt, IV, 1884.

[162] Sabэk, Fэkhu’s-Sьnne, I, 480.

[163] Mahlыf, el-Fetвva’ю-Юer’iyye, s. 50, 51.

[164] Юerabвsо, Yes’elыnek, I, 442.

[165] Zeydan, el-Mufassal, XI, 186.

[166] Bant зцzьmь. Bkz. Dipnot 449.

[167] Zuhaylо, el-Fэkhu’l-Эslвmо, II, 550, 551.

[168] Kurtubо, et-Tezkira, I, 105; Suyыtо, Юerhu’s-Sudыr, s. 403.

[169] en-Necm 53/39.

[170] Fetvв iзin bkz. Эbn Abdisselвm, el-Fetвvв, s. 96.

[171] Yвsоn 36/70.

[172] Yвsоn 36/70.

[173] Haюr, 59/10

[174] Эbrahim, 14/41

[175] Ebы Dвvыd, Edeb: 120; Эbn Mвce, Edeb: 2

[176] Buhвrо, Cenвiz, 65; bab hadis 1335 Ebы Dвvud, Cenвiz, 59; Tirmizо, Cenвiz, 39; Nesво, Cenвiz, 77; Эbn Ebо Юeybe, 11/492, 493 (h.no: 11393, 11403).

[177] Begavо, Юerhu’s-sьnne, c.III, s. 247. Hanefо, Юafi’i, Эshвk, Nehво ve Sevrо gibi вlimlerin kanaati bu yцndedir.

[178] Эmdвt (619), Merakэ'l-Felвh (Tahtavо kenarэ: 340) Buhвrо (1318), Tirmizо (1022), Эbnu Mвce (1534)

[179] Tahtavо (340)

[180] Ebы Davud, Cenвiz: 56.

[181] Buhari, Vudы 55 - Mьslim, Taharet, 34 - Ebы Dвvыd, Tahвret, 11 - Tirmizо, Tahвret, 53 - Nesво, Tahвret, 27

[182] Ebы Dвvud, Cenвiz: 24; Эbn Mвce, Cenвiz: 4; Nesво, Amelь’l-Yevm ve’l-Leyle, s. 58 (h.no. 1074).

[183] Heysemо, Mecmau’z-Zevвid, VI, 314. Эbn Hanbel, aynэ hadisi ьз ayrэ tarikle rivвyet etmiю, bunlardan birinin isnadэnda meзhul bir rвvi kullanmэюtэr. Эюte Heysemо, bu tariki zayэf olarak addetmiюtir.

[184] Heysemо, age., VI, 314. Taberвnо ve Эbn Hanbel, bu hadisi baюka bir hadisin iзerisinde tahric etmelerinin dэюэnda mьstakil olarak da rivвyet etmiюlerdir.

[185] Ebы Dвvыd, Risвletь Ebо Dвvыd ilв Ehl-i Mekke, s. 38.

[186] Эbn Hacer, Telhоsu’l-Habоr, II, 650, Эbn Kettвn’dan naklen.

[187] Эbn Hacer, age., II, 650.

[188] Hвkim, I, 753.

[189] Эbn Hibbвn, V, 3 (h.no: 2991)

[190] Эbn Mвce, Cenвiz: 4; Эbn Hibbвn, V, 3.

[191] Эbn Hacer, Telhоsu’l-Habоr, II, 650; Юirbоnо, Mugni’l-Muhtac, II, 5.

[192] Ahmed (5/26-27), Ebы Dвvыd (3121), Эbnu Mвce 1448), Эbnu Hibbвn (2996), Hвkim (1/565)

[193] Zehebо, Tezkiretь’l-Huffвz (3/1144)

[194] Kurtubо, et-Tezkira, I, 102; Abdulhak, el-Вkэbe, s. 255. Mьnвvо, Feyzь’l-Kadоr, II, 65.

[195] Nevevо, el-Mecmы, V, 115, 116.

[196] Эbn Hacer, Telhоsu’l-Habоr, II, 650.

[197] Юevkвnо, Neylь’l-Evtвr, IV, 22.

[198] Юevkвnо, Neylь’l-Evtвr, IV, 52.

[199] Юevkвnо, Эrювdь’s-Sвil, s. 46.

[200] Taberвnо, el-Mu’cemь’l-Kebir, XII, 340 (h.no. 13613); el-Beyhвkо, Юuabu’l-Эmвn, VII, 16 (h.no. 9294).

[201] Heysemо, Mecmau’z-Zevвid, III, 47.

[202] Yahya b. Bвbьlettо (v. 218/833), Evzво’nin (v. 158/775) torunudur. Gцrmediрi halde Evzво’den semв yoluyla rivвyette bulunmasэndan dolayэ cerhedilmiюtir. Эbn Hacer’in bu zвta zayэf demesi de sэrf bu sebebe mьsteniddir. Bkz. Buhвrо, et-Tвrihu’l-Kebоr, VIII, 288 (trc. no. 3027); Mizzо, Tehzibь’l-Kemвl, XXXI, 411 (trc. no. 6862); Эbn Hacer, Takrоbь’t-Tehzоb, s. 593 (trc. no. 7585). Эbn Hibbвn da aynэ sebepten dolayэ bu rвvоyi “ Mecrыhоn ”ine almэюtэr. Fakat aynэ yerde, “Bu rвvо tek baюэna hadоs rivвyet eder ve bu rivвyeti de sikв rвvоlerin rivвyetine muhвlif olmaz ise ya da muvafэk olursa bu юekilde rivвyetine i’tibar edilir.” diyerek zayэflэрэn derecesini aзэklamэюtэr. Bkz. Hibbвn, el-Mecrыhоn, III, 127.

[203] Buhвrо, Eyyыb b. Nehоk’i Tвrоh ’ine almэю ama herhangi bir hьkьm vermemiюtir. Эbn Ebо Hatim bu zвt hakkэnda Ebы Zьr’a’nэn mьnkeru’l-hadis dediрini naklettikten sonra kendi gцrьюьnьn de aynэ yцnde olduрunu ifвde etmiюtir. Эbnь’l-Cevzо de aynэ kanaattedir. Fakat Эbn Hibbвn, sцz konusu rвvоyi Sikвt’эna alarak tevsоk etmiюtir, bkz. Buhвrо, et-Tвrihu’l-Kebоr, I, 425 (trc. no. 1365); Эbn Ebо Hatim, e l-Cerh ve’t-Ta’dil, II, 259 (trc. no. 930); Эbnь’l-Cevzо, ed-Duвfв ve’l-Metrыkоn, I, 132 (trc. no. 483); Эbn Hibbвn, es-Sikвt, I, 213; Эbn Hacer, Lisвnь’l-Mоzвn, I, 490.

[204] Tebrоzо, Miюkвtu’l-Mesвbih, III, 388 (h.no. 1717).

[205] el-Beyhakо, Юuabu’l-Эman, VII, 16 (h.no. 9294)

[206] Taberвnо, XIX, 220, 221 (h.no.491); Эbn Asвkir, Tвrоhu Dэmeюk, L, s. 292 (trc. no. 5848); el-Beyhakо, IV, 56.

[207] Heysemо, Mecmau’z-Zevвid, III, 47.

[208] Эbn Hacer, Takribь’t-Tehzоb, s. 348 (trc.no.2975)

[209] Эbn Ebо Hatim, el-Cerhu ve’t-Ta’dоl, V, 272 (trc. no. 1287); Zehebо, el-Kвюif, I, 639.

[210] el-Beyhakо, IV, 56.

[211] Эbn Asвkir, Tвrihu Dэmeюk, L, 292 (trc. no. 5848)

[212] Gцrmez, Mehmet, Sьnnet ve Hadisin Anlaюэlmasэ ve Yorumlanmasэnda Metodoloji Sorunu, I. Baskэ, s. 46 Ankara, 1997.

[213] Nevevо, el-Ezkвr, s. 137; Heysemо, Mecmau’z-Zevвid, III, 47.

[214] Эsnвdэ zayэftэr. Bunu Taberвnо, el-Kebоr’ de (12/340,H:13613), Beyhakо, Юuвbu’l-Оmвn’da (9294) rivвyet etmiюtir.

Heysemо, Mecmвu'z-Zevвid’de (3/44) Bu hadоsin isnвdэnda Yahyв Эbnu Abdillah el-Bвbulitо vardэr ki, o zayэf bir rвvоdir demiюtir.

[215] Buhвrо, Cenвiz: 65; (h: 1335): Ebы Dвvud, Cenвiz: 59; Tirmizо, Cenвiz: 39; Nesво, Cenвiz: 77;

Поделиться:





Воспользуйтесь поиском по сайту:



©2015 - 2024 megalektsii.ru Все авторские права принадлежат авторам лекционных материалов. Обратная связь с нами...