 |
Duв Эbвdetin Tв Kendisidir Hadоsini Tahlоli
|
|
|
|
Bir: Hadоsteki َ;هُو=/َ(hьve)zamiri, zamir-i fasl’dэr ki bu, yalnэzca mьsnedi mьsnedьn ileyh ьzerine kasretmeyi ifвde eder. Yani, “ibвdettir” Mьsned’i (isnвd edilen, dayandэrэlan hьkmь) “duв” mьsnedьn ileyhine (kendisine hьkьm isnвd edilen, dayandэrэlana) kasredilir/onunla sэnэrlandэrэlэr.
Эki: Haberin ma’rife getirilmesi de aynэ hьkmь ifвde eder. El-Miftah sвhibi Sekkвkо bцyle sцylemiюtir. Вlimlerin зoрunluрu da bu gцrьюtedir. Yani bu takdоrde ma'nв, ibвdet duвdan ibвrettir, baюka bir юey deрildir, demek olur. Meselв: اَللهُ هُوَ الرَّزَاقُ=/”Allahu Hьve’r-Rezzвku” sцzьmьz, Rezzвk olan Allah celle celв lьhы’dur, baюkasэ deрildir, demek olur. Buna gцre; الدُّعَاءُ هُوَ الْعِبَادَةُ=/”ed-duвu hьve’l-ibвdetь” hadоsi ibв-detin duвdan ibвret olduрunu gцsteriyor (yani duвnэn bir tьrьdьr.) Bцylece hadоsten kastedilen Эbвdet duвdan baюka bir юey olmadэрэ demek olur ki, bundan, ibвdetin duв ile sэnэrlэ olduрu anlaюэlэr; ama her duвnэn ibвdet olduрu anlaюэlmaz.
Daha aзэрэ, her ibвdet duвdan baюka birюey deрildir, ama, her duв da ibвdet demek deрildir. Bu nokta anlaюэldэysa,
Ьз: Юefaati duв demektir diyenler iзin hadоsde (Mь’minleri юirkle suзlamak iзin) hiзbir delоl yoktur. Zоrв юefaatin ’nin birзeюit duв/зaрэrmaolmasэ takdоrinde ibвdet olmasэ gerekmez. Nitekim aзэk olan da budur. Зьnkь duв/зaрэrma bazen ibвdet olmayabilir.
Dцrt: Nitekim Эmвm Sьyыtо Mu’terekь’l-Akrвnэnda, [1248] duв’nэn, ibвdet, [1249] yardэm istemek, [1250] suвl (istemek), [1251] sцz, [1252] nidв (seslenme) [1253] ve isimlendirmek, ismiyle зaрэrma [1254] ma'nвlarэna geldiрini вyetlerle оzвh ediyor:
Bir Эbвdet “Allahэn dэюэnda sana fayda ve zarar vermeyecek юeylere duв/ibвdet etme.” [1255]
Эki Эstiвne/yardэm Эstemek.;اُدْعُوا=/ud’ы [1256] “Ювhidlerinizi (yardэma) зaрэrэn.” Herhвlde Allah Teвlв ювhidlerinize ibвdet edin demiyordur. Allah akэl versin.
Ьз Suвl/istek.;اُدْعُونِي=/Ud’ыnо)“Benden isteyin, size icвbet edeyim.”[1257] أَسْتَجِبْ لَكُمْ=/Estecib lekь/Ka bыl edeyim ifвdesinden anlaюэlan tekвbul karоnesiyle anlaюэlэyor ki, ud'ыnо lafzэ benden isteyin demektir.
Dцrt Kavl/sцz.;دَعْوٰيهُمْ=/Da’vвhum/“Oradaki duвlarэ/sцzleri, ‘Allah’эm! Seni tesbоh ederiz’dir” [1258]
|
|
|
Beю Nidв/seslenme.;يَدْعُوكُمْ=/yed’ыkьm/“(Allah’эn) size sesleneceрi gьnde..” [1259]
Her hвlde, -hвюв- Allah’эn size ibвdet edeceрi gьnde.. demiyordur.. Allah ilim ve idrвk versin…
Altэ Tesmiye/isimlendirme /ismiyle зaрэrmak.;دُعَاءَالرَّسُولِ=/Dьвe'r-Resыli/“Ara nэzda Resыl’e, duвyэ/hitвbda bulunmayэ/O’nu ismiyle зaрэrmayэ, bibirinize yaptэрэnэz hitвb gibi yapmayэn.” [1260]
Her hвlde, Allah, Resыl’e yaptэрэnэz ibвdeti, kiminizin kiminize olan ibвdeti gibi yapmayэn dememiюtir. Allah оmвn ve hidвyet versin…
Ebы’l-Bekв da Kьlliyyвt’эnda [1261] benzer юeyleri sцylьyor: Rврэb El-Эsfehвni, el-Mьfredat’эnda [1262] duвnэn, nidв(зaрэrma), isimlendirme, isteme, birюeye yцnelmeye teюvik, rэf’at, tenvоh ve taleb ma'nвlarэna geldiрini sцylьyor. Keююaf sвhibi Zemahюerо’nin kanaatine gцre, haberin ma'rife olmasэ Mьsned’in (burada ibвdetin) Mьsnedьn ileyh'e (burada da duвya) kasrэnэ ifвde ettiрi gibi bazen de Mьsnedьn ileyhin Mьsned'e kasrэnэ ifвde eder. Buna gцre, Eрer bu hadоste Mьsnedьn ileyhi (ibвdeti) Mьsned'e (duвya) kasr edersek (onunla sэnэrlэ tutarsak), bunlarэn istiрase ibвdettir zэrva hьkьmlerine bu hadоsi delоl gцsterebilmeleri iзin;الدُّعاَءُ=/ed-duвu lafzэndaki;ال=/elif lвm’эn cins [1263] veya istiрrak (bьtьn duвlarэ iзine alacak duв) ma'nвsэnda olmasэ lвzэm gelir.
Hвlbuki buradaki;ال=/elif lвm cins veya istiрrak ma'nвsэnda deрildir. Bunun bцyle olduрunun bьrhвnlarэnэn birincisi de imвmlarэn getirdiрi yukarэdaki вyetlerdir. Ayrэca, bir aklо burhan daha vardэr ki, o da юudur: Ювyet buradaki;ال=/elif lвmэn cins veya istiрrak ma'nвsэ ifвde ettiрini sцylersek, yani her bir duв ibвdettir dersek, Ey Falancэ bana юunu ver sцzь de bir duв/зaрэrma ihtiva ettiрinden ibвdet, dolayэsэyla da юirk olacaktэ.
Eрer, ey falanca! Bana юunu ver’deki зaрэrmayэ (duвyэ) ibвdetin dэюэnda bэrakэyorlarsa, bu ال = elif lвm'in cins veya istiрrak ma'nвsэnda olmadэрэnэ sцylьyorlar ki, bu takdirde, hadоste onlar iзin bir delоl kalmэyor.
Юu hвlde hadоsteki;ال=/elif lвm ahd/bilinirlik, belirlilik ma'nв-sэ iзindir. Yanibilinen belli bir duв/зaрэrma, ibвdettir. Bцylece, hadоste anlatэlan duв, bilinen belli bir duв olmuю oluyorki, o da, Allah celle celвluhы’ya yapэlan duвdэr. Yani, Allah Celle Celвluhы’ya (veya ilвhlэk pвyesi verilenlere) yapэlan duв ibвdet-lerin en bьyьklerindendir demek olur. Bu Hacc, Arafat(ta vakfe yapmak)dэr hadоsi gibidir. Yani, vakfe hacda en bьyьk rьkьndьr demeye benzer. Hadоste geзen (ve ibвdet olduрu sцylenen) duв’nэn, her duв deрil de Allah celle celвluhы’ya yapэlan duв olduрunu birзok luрatзэ da tahkik etmiюlerdir.
Эbnь Rьюd ve el-Karвfо Юerhu’t-Tenkоh’te aзэkca юцylesцylemiюlerdir: Suвl, talebin kэsэmlarэndandэr. Bu, aюaрэdakinin yukarэdakinden istemesidir. Bu suвl (istek), Allah celle celвluhы’dan olunca, duв diye isimlendirilir. Allah celle celвlьhы’dan baюkasэndan olan isteklere duв denmez. (Ama Allah Celle Celвluhы’dan baюkasэna yapэlan bazэ ibвdetlere, duвdэr denilebilir.) [1264]
|
|
|
ЭTЭRAZ:
“Юefaat yв Rasыlallah!” demek hem “юefaatin tamamэnэn Allah’a ait olduрu вyetine, hem de “ancak Senden yardэm isteriz” вyetine ters dьюeceрi iзin cвiz deрildir.
قُل لِلهِ الشَّفَاعَةُ جَمِيعًا لَّهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَاْلأَرْضِ ثُمَّ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ.
De ki: “Bьtьn юefaat Allah'a aittir. Gцklerin ve yerin mьlkь O'nundur. Sonra hep dцndьrьlьp O'na gцtьrьleceksiniz!” [1265]
CEVAP:
Bir: Ne Kitвb, ne de Sьnnet’te, dьnyada Resыlьllah sallвhu aleyhi ve sellem’den юefaat istemeyi yasaklayan hiзbir delоl yoktur. Aksine,
Эki: O’ndan dьnyada dьnyвlэk iюler iзin юefвat edilmesi Kur’вn ve Sьnnetle meюrы’dur ve hatta emredilmektedir. Allah celle celвlьhы юцyle buyurdu: “Kim gьzel bir юefвat ederse, ondan nasоbi olur.” [1266]
Resыlьllah sallallahu aleyhi ve selem de O’na bir hacet istemek iзin gelindiрinde юцyle buyurdu: “Юefвat edin ecir kazanэn.” [1267]
Ьз: Dьnyada Вhiret iзьn юefвat istenebileceрi Tirmizо hadisiyle sвbittir. [1268]
Dцrt: O’ndan Вhiret’te юefвat istenebileceрi de Buhвrо hadоsiyle sвbittir: “Mь'minler, (Kэyвmet gьnьnde) Вdem aleyhisselвm'dan, sonra Mыsв aleyhisselвm'dan, sonra da Muhammed sallallвhu aleyhi ve sellem'den istiрase edecekler/юefaat yardэmэ isteyecekler.” [1269]
Beю: Getirilen “юefвatin tamamэ Allah’a вittir” meвlindeki вyet, юu iddiв iзьn delоl olarak ileri sьrьlebilecekse, Resыlьllah sallвllahu aleyhi ve sellem’den sвdece dьnyвda dьnyalэk bir юefвat da istenemez. Hвlbuki yukarэda getirdiрimiz вyet ve hadоs bu iddiвyэ зьrьtmektedir.
Altэ: Yine getirilen вyet, юu iddiв iзьn delоl olarak ileri sьrьlebilecekse, Вhirette de юefaat istenmez; arada hiзbir fark yoktur. Hвlbuki O’ndan Вhirette юefвat isteneceрi, юu iddiв sвhiblerinin bir зoklarэnca Buhвri rivвyeti sebebiyle inkвr edilememektedir.
Yedi: Nasэl Mьlk sadece O’nundur [1270] вyetiyle, Mьlkь dilediрine verirsin [1271] вyeti зeliюmiyorsa, Эzzetin tamamэ Allah'a aittir [1272] вyetiyle, Эzzet, sadece Allah'a, Resыlь'ne ve mь'minlere aittir [1273] вyeti, nasэl birbirine zэd deрilse, aksine birbirlerini tefsоr ve оzвh ediyorlarsa, de ki, юefвatin tamamэ Allah’a вittir [1274] вyeti ile Rahmвn’эn yanэnda ahd edinenler (O'nun mьsвade ettikleri) mьstesna, onlar юefвate mвlik olmayacaklardэr [1275] вyeti de зeliюmez.
Sekiz: Hem, Юefвat ne demektir?... Юefaat, kendine karюэ cinвyet/ gьnвh iюlenmiю kimseden (burada Allah’dan) gьnahэn affэnэ istemek demek idi. [1276] Yani Allah celle celвlьhы’nьn, bir gьnahэ affetmesi iзin, O’na benim hatэrэma veya baюka bir юey hatэrэna bunu affet diyerek aracэ olmak idi... Hвюв hangi yьksek makamdan юu suзlunun affэnэ isteyecek? Evet, bazen sevdiрi kullarэn zimmetinde olan bazэ haklarэ onlara birtakэm mьkвfaatlar vermek karюэlэрэnda hak sвhiblerinin affetmesini isteyecektir.[1277]
NETЭCE
“Mьezzini duyduрunuzda, dediрini tekrar ediniz. Sonra bana salвt getiriniz. Kim bana bir defa salвt getirirse, Allah ona on defa salвt getirir. Sonra da benim iзin vesileyi dileyiniz. O (vesile) Cennet’te bir derece olup Allah’эn kullarэndan sadece birine verilecektir. Dilerim ki, o kul ben olayэm. Her kim benim iзin vesileyi dilerse, kэyamet gьnь юefвatime hak kazanmэю olur.” [1278]
|
|
|
Ebы Hьreyre radэyallahu anh’dan, Resыlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in юцyle buyurduрu rivayet edilmiюtir:
“Kabrimi bayram yerine зevirmeyiniz. Bana salвt-ь selвm getiriniz. Зьnkь salвt-ь selвm nerede olursanэz olun bana ulaюэr.” (Ebы Dвvud, sahih senetle rivayet etmiюtir. [1279]
Юefвat Ya Resыlallah diyen bir kimse, yukarda gцsterdiрimiz delilleri dьюьnerek, цlьlerin iюittiрine dair delilleri bilmesi, Resulullah’эn юehit olduрunu ve vefatэndan sonra bizim iзin dua edeceрini sцylemesini bilmesi, Enes radэyallahu anh ve Sevad b. Karоb gibi sahвbenin Peygamberimizden юefвat taleplerinde bulunmasэ, Sahabenin vefat etmiю Resulullah’эn kabrinden ьmmeti iзin dua etmesini ve baюka sahabenin юefaat istemesini bilir. Bьtьn bu delillere dayanarak dьюьnьp юцyle dese: Esselatu vesselamь Aleyke ya Resulallah юefaat ya Resulallah (benim iзin Allah'u tealadan kusurlarэmэn baрэюlanmasэnэ af ve iyiliрe kavuюmamэ ister misin? Nitekim senin bцyle bir yetkin vardэr.) dese ne olur?
Salatэnэn ulaюacaрэnэ bildiriyor Allah Celle Celвluhы. Salata eklenen o isteрin ulaюmayacaрэna dair bir deliliniz var mэ?! Yok! Ama bizim yukardaki Yemame Savaюэnda sahabenin vefat etmiю Peygamberimize Ya Muhammed diyerek seslenmeleri ve baюka bir зok delillere dayanarak ulaюacaрэna dair hьsnь zannэmэz var. Eрer ulaюmasa, hьsnь zannэmэzda yanэlmэю oluruz. Mьюrikler, юefaat edecek kimsede, Allah’эn izni dэюэnda bir gьз ve kudret olduрunu varsaydэklarэ iзin, Allah’tan izni olmaksэzэn юefaat edebildiklerine inanarak “Bunlar Allah’tan imtiyazlэdэr” dedikleri iзin reddedilmiюlerdir.
Mьюrikler юцyle diyecekler:
"Allah'a andolsun ki hakikat biz apaзэk bir sapэklэk iзinde idik. Зьnkь sizi вlemlerin Rabbi ile bir seviyede tutuyorduk. Bizi o mьcrimlerden baюkasэ saptэrmadэ. Artэk bizim iзin ne юefaatзэlardan (bir kimse) ne de candan bir dost yok." [1280]
|
|
|
