 |
Нәжісті зерттеу. Нативті жағынды. Тиімді әдістер. Методикасы. Протозойлық аурулардың серологиялық диагностикалық әдістері.
|
|
|
|
Нә жісті зерттеу
Нативті жағ ынды
Препаратты заттық шынығ а дайындау. Ағ аш таяқ шамен нә жістен 1 тамшы алып, заттық шынығ а салып, жабынды шынымен жабады.
27 сурет. Нативті жағ ындыны дайындау
Нативті жағ ынды дұ рыс дайындалғ ан жағ дайда, нә жіс заттық шыныда біркелкі сұ йық тық шыны аралық тарынан шық пайды.
28 сурет. Нативті жағ ындыдағ ы қ арапайымдылар. Лямблия циталары. Люголь ерітіндісімен бояу
Микроскопиялық зерттеулер кезінде жарық қ атты тү спу керек, себебі тү ссіз мө лдір объектілер ө тіп кетуі мү мкін. Кіші ү лкейткішпен болжамдап қ арағ аннан кейін міндетті тү рде орташа ү лкейтуге ауыстыру қ ажет (Х10, Х40).
Нативті жағ ындыда қ арапайымдылардың қ озғ алмалы формалары кездеседі, қ озғ алу ерекшелігіне қ арай жеке тү рлерге жіктеуге болады.
Цисталар тұ рақ ты формасының жә не қ абық шасының болуымен ерекшеленеді. Цистаның қ ұ рылымы дұ рыс кө рінбейді, сондық тан да жағ ындыны люголя ерітінідісімен бояу арқ ылы зерттейді.
Люголя ерітіндісімен бояу. Біріздендірілген ә діс арқ ылы Люголя ерітінідісінің қ ұ рамы: калий йодиді – 3гр; кристалды йод – 1, 5гр; дистельденген су – 100мл.
Цисталар сары-қ оң ыр тү ске боялады. Цитоплазма рең інде ядро байқ алады, олардың қ ұ рылымы мен саны кө рініп тұ р. Қ оң ыр тү стің ә р тү рлі тү стеріне боялғ ан гликоген жақ сы кө рініп тұ р. Люголя ерітіндісімен бояу барысында вегетативті формалар ө ліп қ алады жә не қ иын анық талады.
|
|
|
Тиімді ә дістер
Цисталарды анық тау мақ сатында қ олданылады.
Сұ йық тық тың бетіне қ алқ ып шығ у ә дісі. Ү лкен тығ ыздық қ а ие сұ йық тық пен қ ұ рамында цисталар бар материалды араластыру барысында ең соң ынан циста ұ рығ ы сұ йық тық бетіне қ алқ ып беткі қ абық қ а шығ ады.
Формалин-эфирлі қ ұ нарлы ә дісі. Нә жісті ө ң деу барысында осы ә діс бойынша қ арапайымдылардың асқ азанында цисталардың бө лінуі жә не концентрациясы жү реді.
Қ ұ рал-жабдық тар мен реактивтер: формалин ерітіндісі (формалин – 40% 10мл; натрий хлориді – 0, 9г; дистелденген су – 100 мл-ге дейін), кү кіртті эфир; Люголя ерітінідісі; химиялық жә не центрифугалық пробиркалар; ағ аш таяқ шалар; мақ та; пипеткалар; заттық шыны; жабынды шыны; микроскоп.
Методикасы.
1. Пробиркағ а формалин ерітіндісі 6 мл қ ұ йылады. Бұ ршақ тың мө лшеріндей нә жіс бө лігін пробиркағ а салып, жақ сылап араластыру қ ажет.
2. Пробиркағ а 2мл эфир қ осып, резиналық тығ ынмен жауып, 1 минуттай жақ сылап шайқ ап, содан кейін 1500 об/мин, 3 мин центрифугалайды.
3. Центрифугаланғ аннан кейін формалин мен эфир қ абаттарының арасынан тү зілген нә жісті ағ аш таяқ шамен пробирка қ абырғ асынан абайлап бө ліп жә не пробиркада шө гіндісін қ алдырып, қ алғ анын тө гіп тастау керек.
4. Пробирканы аузын тө мен қ аратып енкейтіп, кө п сұ йық тық тарды кетіру ү шін тездетіп мақ та тампонымен пробирканың ішкі қ абырғ асын сү рту керек.
5. Пробирканы аузын жоғ ары қ аратып айналдырып, тү біндегі қ алғ ан шө гіндіні пипеткамен алып заттық шынығ а қ ою керек.
|
|
|
6. Люголя ерітіндісін тамызып, жабынды шынымен жауып, кіші жә не орташа ү лкейткішпен зерттеу қ ажет.
Протозойлық аурулардың серологиялық диагностикалық ә дістері.
Серологиялық ә діс – антигендер мен антиденелердің спецификалық ә рекеттесуімен, классикалық иммунологиялық реакцияларғ а негізделген.
Белгілі сарысу қ ұ ралдарының кө мегімен қ арапайымдыларды дентификациялау ү шін қ олданылатын кө птеген реакцияларғ а микроә дістер дайындалады.
Бө лім 4. 2. Гельминтоз диагностикасының ә дістері
Нә жісті зерттеу
Диагностикада гельминтоздардың нә жістерін зерттеудің (копрологиялық зерттеу) ү лкен маң ызы бар, ө йткені кө птеген гельминттер адамдардың асқ азанында немесе мү шелерінде паразиттік тіршілік етеді, ал жұ мыртқ алары нә жіспен сыртқ а шығ ады.
Гистологиялық копрограмма (нә жіс анализі) нә жістерді зерттеуде биоптаттардың (алынғ ан биопсиялық материал) ұ лпаларын зерттеу типі бойынша кү шті оптикалық жү йенің кө мегімен аяқ талады. Осындай зерттеулер кезінде тек қ ана гельминттердің жұ мыртқ асын анық тау ғ ана емес, сонымен қ атар олардың денелерінің фрагментін жә не личинкаларын анық тауғ а мұ мкіндік болады. Копрограмманың кө мегімен гельминттерге жататын тү рлерді анық тауғ а болады.
Анализ таң ертенгілік немесе кешкі уақ ытта алынады, бірақ та кө бінесе паразиттердің активтілігі тү нгі уақ ытта байқ алады. Нә жіс анализінің тиімділігі – 12-20%.
|
|
|
