 |
ВЕНАЛЫҚ ТОЛАҚАВДЬШЫҚ
|
|
|
|
ВЕНАЛЫҚ ТОЛАҚ АВДЬШЫҚ
Веналық гиперемия деп қ анның жү рекке қ арай агуының қ иын-дауына байланысты кө п агзаларда вена қ анының жиналып қ алуын атаймыз, ол кезде қ анның ағ ып келу мө лшері бірқ алыпта болады немесе азаяды.
Веналық гиперемия жергілікті жә не жалпы болып бө лінеді. Жергілікті ееналық гиперемия бір ағ зада немесе бір аймақ та болуы мү мкін. Мысалы, Бадди-Киари синдромында, бауыр веналарының тромбофлебитіне байланысты бауырда веналық гиперемия дамиды, ол мускатты циррозбен аяқ талуы мү мкін. Қ ақ па венасының тромбозында асқ азан-ішек жү йесінің, талақ тың веналық гипере-
25-сурет. Вена қ ан тамырындағ ы толақ андылық
миясы кө рінеді. Талақ венасының тромбофлебитінде талақ ө те ү лкейіп кетіп, клиникада гиперспленизм белгілерімен кө рініс береді.
Веналық гиперемияның ө зі жедел жә не созылмалы тү рде ө туі мү мкін. Жедел веналық гиперемия жү рек пен қ ан тамырларының жедел жетіспеушілігінің белгісі болып саналады. Осы жагдайда дамыган гипоксияга байланысты қ ан тамырлары қ анмен толып (25-сурет), капиллярларының ө ткізгіштігі ө те артып кетеді. Жасу-шааралық тінге, ағ заларғ а сү йық тық жиналып қ алады, диапедездік қ ан қ ү йылу белгілері кө рінеді, паренхималық ағ заларда дистро-фиялық жә не некроздық ө згерістер дамиды. Жедел жү рек жетіспеушілігінің айқ ын кө рінісі ө кпеде дамиды. Ө кпе веналық қ анмен толган, қ ызарган, ү стап кө ргенде қ амыр тә різді, кесіп кара-ганда ө кпеден кө п мө лшерде ауамен араласқ ан сү йық тық бө лінеді. Жедел ө кпе ісінуі науқ ас ө лімінің тікелей себебі болуы мү мкін. Бауырда бө ліктерінің ортасында қ ан қ ү йылу ошақ тары, некроз кө рінеді. Буйрек пирамидалары мен милы қ абаты қ анмен толып ісінген массасы артқ ан. Микроскопта қ араганда бү йрек ө зекшелерінде гидропиялық дистрофия байқ алады. Талақ та қ ан-мен толып ү лкейген.
|
|
|
Аяқ веналарының тромбозы. Аяқ веналарының тромбозынә тижесінде қ анмен толғ ан веналар иректеліп, тү йінденіп (варикс) қ алады, оны варикоздық ауру деп те атайды. Осы веналардагы тром-бтардың ү зіліп кетуі ө кпе артериясының тромбозымен асқ ынуы
 |
|
|
3 белім. Қ ан жө не лимфа айналымының бузылуы |
ЖАхметов. Патологиялық анатомия
мү мкін. Кенетген дамығ ан веналық тромбоз нө тижесінде кейбір ағ заларда (ішекте, талақ та) веналық инфаркттар пайда болуы мү мкін.
Веналық гиперемия ө те ү зақ қ а созылғ анда жеке ағ заларды, тіпті бү кіл организмді кө птеген қ айтымсыз ө згерістерге ү шырата-ды. Соньщ салдарынан ағ за тіні семіп, стромасында дә некер тін ө сіп кетеді.
Жалпы веналық гиперемияның пайда болуы негізінен жү рек-қ ан-тамыр жү йесінің, ө кпенің созылмалы ауруларына байланысты. Атеросклероз, гипертония, ревматизм, созылмалы бронхит ауру-лары жә не басқ а созылмалы аурулар асқ ьшғ анда жү рек қ ызметі тө мендеп, кө п ағ залар вена қ анымен толады. Олар ертелі-кеш жү ректің оң немесе сол қ арыншасьшың жетіспеушілігіне соқ ты-рады. Мү ндай аурулардың ерні, беті кө геріп (акроцианоз), ө кпесінде дымқ ыл сырыл пайда болады, аяқ тары, бү кіл денесі кү птей боп ісінеді (анасарка), дененің кө птеген қ уыстарында сү йық зат (транссудат) жиналып қ алады. Қ ү рсақ қ уысында жиналып калган сү йық тың — асцит (іш шемені), ө кпе қ уысында — гидроторакс, перикард қ уысында — гидроперикардиум деп аталады. Бү л сү йық -тың қ абыну ү рдісінде жиналып қ алатын экссудаттан айырмашы-лыгы, белок мө лшері 2%-дан аспайды жә не олардың қ ү рамьшда қ ан элементтері болмайды.
|
|
|
Қ анның вена жү йесің це іркіліп қ алуы барлық вена тамырла-рының кең еюіне жә не де қ алыпты жағ дайда жабық тү рғ ан майда вена тамырларының ашылуына соқ тырады.
Егер жү ректің сол қ арыншасының жетіспеушілігі басым болса веналық қ ан негізінен ө кпеде іркіліп қ алады, оң қ арыншаның жетіспеушілігінен қ ан ү лкен қ ан айналу жү йесінде жиналады. Соның нә тижесінде бауыр, талақ, бү йректер жө не басқ а ағ залар ү лкейіп, салмақ тары ө деттегіден біраз асып кетеді.
Ө кпедегі веналық гиперемия кө бінесе ревматизм салдарынан болатын жү ректің митралдық қ ақ пағ ының ақ ауың ца кездеседі. Осы кезде ө кпе қ анғ а толып, ү лкейіп, тығ ыздалып, қ оң ыр тү ске енеді. Бү л ө згерістер ө кпенің қ оң ыр тыгыздануы (индурациясы) деп аталады (26-сурет).
Айтылғ ан ө згерістер венулалардьщ, кейінірек артериолалар-дьщ рефлексті тарылуьша байланысты. Ө кпе артериясы жү йесіндегі осы тосқ ауыл ө кпе капиллярларын қ анга толып кетуден сақ таушы негізгі механизм, сонымен қ атар, ол кіші қ анайналым шең берінің гипертониясының пайда болуының бірден-бір себебі болады.
Артерия канынығ кетіспеушілігі ө кпе тінін гипоксияга ү шы-ратады. Гипоксия -кағ дайында ө кпе капиллярлары кең ейіп, қ анғ а
|
|
|
