 |
2-параграф. Білім алушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
|
|
|
|
2-параграф. Білім алушыларының дайындық дең гейіне қ ойылатын талаптар
87. Білім алушылардың дайындық дең гейі ү ш аспект бойынша бағ аланады:
1) тұ лғ алық нә тижелер;
2) жү йелік-ә рекеттік нә тижелер;
3) пә ндік нә тижелер.
88. Тұ лғ алық нә тижелер:
1) Қ азақ стан Республикасы Конституциясына, тә ртіп сақ тау ережелері мен заң дарына қ ұ рмет кө рсетуінен;
2) белсенді азаматтық ұ станымын, жоғ ары патриоттық сезімін кө рсете білуінен, ө з Отанына қ ызмет етуге жә не оның мү ддесін қ орғ ауғ а дайын болуынан;
3) мемлекеттік тілді жә не ө з ана тілін білуінен, қ азақ халқ ының жә не Қ азақ стан аумағ ында ө мір сү ріп жатқ ан басқ а да ұ лыстардың тарихына, мә дениетіне, салт-дә стү ріне жә не басқ а қ ұ ндылық тарына қ ұ рметпен қ арауынан;
4) ө з елінің, туғ ан ө лкесінің табиғ атын сақ тауғ а жә не кө ркейтуге ұ мтылуынан, қ оршағ ан ортаны қ орғ ауда белсенділік танытуынан;
5) салауатты ө мір салтын ұ стануынан, ө з қ ауіпсіздігі мен айналасындағ ы адамдардың қ ауіпсіздігін сақ тауғ а ү йренуінен;
6) адамдармен қ арым-қ атынаста жоғ ары мә дениеттілік танытуынан, этикалық нормаларды сақ тай білуінен;
7) ө здігінен білім алуғ а, ө мірден ө з орнын табуғ а жә не жасампаз ең бекке қ абілеттілігінен;
8) ү лкендерге қ ұ рметпен, кішілерге қ амқ орлық пен қ арап, айналасына мейірімді, кішіпейілді бола білуінен;
9) ә леуметтік ортаның ерекшеліктерін дұ рыс бағ алай алуынан, қ оғ амғ а жат қ ұ былыстарғ а, идеологиялық, қ ұ қ ық қ а қ айшы келетін жә не діни сипаттағ ы деструктивті ә рекетке қ арсы тұ ра білуінен кө рініс табады.
|
|
|
89. Тұ лғ алық нә тижелер білім алушының тә рбиелілігі, ә леуметтенуі, рухани-адамгершілік, шығ армашылық жә не дене дамуы дең гейінің психологиялық -педагогикалық мониторингісі тү рінде бағ аланып, оның портфолиосына жинақ талады.
90. Жү йелік-ә рекеттік нә тижелер:
1) адамзат қ оғ амының ө ркендеуі ү шін ғ ылыми жетістіктерді пайдалану аясы мен ғ ылым негіздері бойынша жү йелі білімін мең геруінен;
2) ғ ылыми ақ паратты талдай, ө ң дей, жинақ тай жә не қ олдана білуінен;
3) таным, жобалау, қ ұ растыру, зерттеу жә не шығ армашылық пен қ олдану ә дістерін мең геруінен;
4) заманауи ақ параттық -коммуникациялық технологияларды мең геруінен;
5) жоғ ары дең гейдегі коммуникативтік қ абілеттілігі мен кө птілді мә дениеттілігінен кө рініс табады.
91. Жү йелік-ә рекеттік нә тижелер білім алушының пә ндік олимпиадалар, таң дау курстары, шығ армашылық оқ у жобалары, сондай-ақ зерттеу жұ мыстарының басқ а да тү рлері бойынша қ ол жеткізген жетістіктерімен анық талады, оның портфолиосына жинақ талады.
92. Пә ндік нә тижелер білім алушылардың білімнің базалық мазмұ нын мең геруі барысында білімдік жә не іс-ә рекеттік дайындығ ынан кө рінеді.
93. Пә ндік нә тижелер ү ш дең гейде: базалық (міндетті) дең гейде, жетік мү мкіндік дең гейінде (белгілі бір пә нді таң дау кезінде 1 сағ ат кө лемінде вариативтік компонентті игеру ү шін) жә не жетік бейіндік дең гейде (жалпы орта білім беретін ұ йымдардың таң дауы бойынша пә ндерді терең детіп оқ ытуғ а арналғ ан Ү ОЖ-ның нұ сқ аларын игеру ү шін) белгіленеді.
|
|
|
94. Білім алушылардың оқ у пә ндерін игеруінің базалық дең гейі білімнің міндетті тө менгі шекті кө лемі мен олардың іскерліктері мен дағ дыларын қ амтиды.
95. Оқ у пә ндерін мең гертудің жетік (ық тимал жә не бейіндік) дең гейлері білім алушылар білімінің кең ейтілген жә не терең детілген кө лемін, олардың іскерліктері мен дағ дыларын қ амтиды. Оқ у пә ндерін мең гертудің ық тимал дең гейі вариативтік оқ у бағ дарламасы негізінде жалпы білім беретін ұ йымдардың таң дауы бойынша жү зеге асырылады.
Оқ у пә ндерін мең гертудің бейіндік дең гейлері терең детіп оқ ытуғ а арналғ ан ү лгілік оқ у бағ дарламалары негізінде жү зеге асырылады.
96. Білім беру ұ йымы ұ сынатын жалпы орта білім мазмұ нын (терең детілген, кең ейтілген) мең геруін жергілікті білім беру органдары бақ ылайды.
97. Орта білім мазмұ нын мең герудің пә ндік нә тижелері бес балдық бағ алау жү йесімен бағ аланады.
98. Бақ ылау нысандары ауызша, жазбаша жә не шығ армашылық емтихандар, тест тапсырмаларының ашық жә не жабық нысандары, бақ ылау жұ мыстары, ауызша сұ рақ -жауап немесе ә ң гімелесу болып табылады.
5-тарау. Оқ у мерзіміне қ ойылатын талаптар
99. Жалпы орта білім берудің жалпы білім беретін оқ у бағ дарламасын игеру мерзімі – екі жыл.
100. 10-11-сыныптардағ ы оқ у жылының ұ зақ тығ ы 34 оқ у аптасын қ ұ райды.
101. Оқ у жылында 10-11-сыныптардағ ы каникул кү ндері кемінде 30 кү нді қ ұ райды.
Оқ у жылы ішінде ү ш рет каникул беріледі: кү зде, қ ыста жә не кө ктемде. Каникулдың нақ ты мерзімін Қ азақ стан Республикасы білім саласының уә кілетті органы белгілейді.
| Қ азақ стан Республикасы Білім жә не ғ ылым министрінің 2018 жылғ ы 2018 жылғ ы 31 қ азандағ ы № 604 бұ йрығ ына 5-қ осымша |
Техникалық жә не кә сіптік білім берудің мемлекеттік жалпығ а міндетті стандарты
|
|
|
1-тарау. Жалпы ережелер
1. Осы техникалық жә не кә сіптік білім берудің мемлекеттік жалпығ а міндетті стандарты (бұ дан ә рі – стандарт) " Білім туралы" 2007 жылғ ы 27 шілдедегі Қ азақ стан Республикасы Заң ының 5-бабының 5-1) тармақ шасына жә не 56-бабына сә йкес ә зірленді жә не білім беру мазмұ нына, оқ у жү ктемесінің ең жоғ арғ ы кө леміне, білім алушылардың даярлық дең гейіне жә не техникалық жә не кә сіптік білімнің білім беру бағ дарламалары (бұ дан ә рі – ТжКБ білім беру бағ дарламалары) бойынша оқ ыту мерзіміне қ ойылатын талаптарды айқ ындайды.
Осы стандартты меншік нысаны мен ведомстволық бағ ыныстылығ ына қ арамастан ТжКБ білім беру бағ дарламаларын іске асыратын білім беру ұ йымдары (бұ дан ә рі – ТжКБ ұ йымдары), оның ішінде ә скери, арнаулы оқ у орындары (бұ дан ә рі – Ә АОО) жә не ТжКБ білім беру бағ дарламаларын ә зірлеушілер қ олданады.
2. Осы стандартта мынадай терминдер мен анық тамалар пайдаланылады:
1) академиялық кезең – ТжКБ ұ йымдары семестр, триместр, тоқ сан сияқ ты ү ш нысанның бірінде ө з бетінше белгілейтін кредиттік оқ ыту технологиясы кезіндегі теориялық оқ ыту кезең і;
2) академиялық сағ ат – кесте бойынша оқ ыту сабақ тарының барлық тү рінде оқ ытушы мен білім алушының арасындағ ы байланыс жұ мыс уақ ыты;
3) ТжКБ нің арнайы оқ у бағ дарламасы – психологиялық -медициналық -педагогикалық консультациялар (кә мелетке толмағ андар ү шін) мен медициналық -ә леуметтік сараптаманың (кә мелетке толғ андар ү шін) ұ сынымдары ескеріле отырып анық талатын, білім алушылар мен тә рбиеленушілердің психикалық -физикалық ерекшеліктері мен танымдық мү мкіндіктері ескерілетін ерекше білім беру қ ажеттіліктері бар адамдарды кә сіптік оқ ытуғ а жә не дамытуғ а бағ ытталғ ан оқ у бағ дарламасы;
|
|
|
4) Ә АОО-ның компоненті (бұ дан ә рі – Ә К) – білім беру бағ дарламасын мең геру ү шін Ә АОО ө з бетінше айқ ындайтын оқ у пә ндердiң тізбесі мен академиялық кредиттердiң тиiстi ең аз кө лемi;
5) ә скери тағ ылымдама – болашақ кә сіби қ ызметпен байланысты функционалдық міндеттерді орындау процесінде теориялық білімді, іскерлікті бекітуге, практикалық дағ дылар мен қ ұ зыреттерді игеруге жә не дамытуғ а бағ ытталғ ан ә скери, арнаулы оқ у орындарындағ ы оқ у қ ызметінің тү рі.
6) бағ алау критерийлері – қ ұ зыреттілікке қ ойылатын талаптарғ а сә йкес оқ ытудың нә тижелерін бағ алау жө нінде шешім қ абылдауғ а арналғ ан кө рсеткіштер;
7) базалық қ ұ зыреттілік – ө зін-ө зі жә не жеке қ ызметін басқ ару қ абілеттілігі, ө зін-ө зі ынталандыруғ а жә не ө зін-ө зі ұ йымдастыруғ а бейімділігі;
8) базалық модуль – білім алушылардың ө зін-ө зі жә не ө з қ ызметін басқ аруғ а, ө зін-ө зі ынталандыру жә не ө зін-ө зі ұ йымдастыру қ абілеттілігін игеруге бағ ытталғ ан білім беру бағ дарламасының немесе оқ у кезең інің тә уелсіз, ө зіне-ө зі жеткілікті жә не толық тарауы;
9) біліктілік – алынғ ан кә сіп пен мамандық бойынша қ ызметтің белгілі бір тү рін қ ұ зыретті орындауғ а білім, даярлық дең гейі;
10) біліктілік сипаттамасы – маманның жеке тұ лғ асына жә не кә сіби қ ұ зыреттілігіне жалпы талаптарды айқ ындайтын қ ұ жат; белгілі бір жұ мыс істеуде кә сіби даярлық ты талап ететін қ ызметкердің моделі;
11) дипломдық жұ мыс (жоба) – білім алушылардың ТжКБ-нің білім беру бағ дарламасын қ аншалық ты мең гергендігін қ орытындылап кө рсететін жә не бітіруші курста орындайтын ө зіндік шығ армашылық жұ мыстары;
12) жеке оқ у жоспары – мең герілетін ТжКБ білім беру бағ дарламасы шегінде оқ у траекториясын таң дауғ а, оның ішінде жеделдетілген оқ уғ а деген жеке білім беру қ ажеттіліктерін іске асыруғ а ық пал ететін білім алушының оқ у жоспары;
13) кә сіби модуль – білім алушылардың қ ұ зыреттілік негізінде кә сіби міндеттердің жиынтығ ын шешу қ абілеттілігін игеруге бағ ытталғ ан ТжКБ білім беру бағ дарламасының немесе оқ у кезең інің тә уелсіз, ө зіне-ө зі жеткілікті жә не толық тарауы.
|
|
|
14) кә сіби қ ұ зыреттілік – білім, іскерлік пен дағ дылар, сондай-ақ кә сіптік қ ызметті тиімді жү зеге асыруғ а мү мкіндік беретін жеке қ асиеттер негізінде маманның кә сіптік міндеттер жиынтығ ын шешу қ абілеттілігі;
15) кредит – білім алушының (оқ ытушының ) оқ у жұ мыс кө лемінің біріздендірілген ө лшем бірлігі;
16) модуль – білім беру бағ дарламасының тә уелсіз, ө зіне-ө зі жеткілікті жә не толық бө лімі немесе оқ ыту кезең і;
17) модульдік оқ ыту – ТжКБ модульдік білім беру бағ дарламаларын мең геру негізінде оқ у процесін ұ йымдастыру тә сілі;
18) міндетті компонент – ү лгілік оқ у жоспарында белгіленген жә не білім алушы оқ у бағ дарламасы бойынша міндетті тү рде оқ итын кредиттердің ең аз кө леміне сә йкес келетін оқ у пә ндері мен модульдер тізімі;
19) оқ у жоспарының моделі – техникалық жә не кә сіптік білім беру мазмұ нында кө рсетілген негізгі инварианттық қ ұ рылымдық компоненттерін сипаттайтын оқ у жоспарын ұ сынудың нысаны;
20)оқ у жұ мыс бағ дарламасы (силлабус) – оқ у жұ мыс жоспарының нақ ты модулі (пә ні) ү шін техникалық жә не кә сіптік білім беру ұ йымдары ә зірлейтін қ ұ жат;
21) оқ у жұ мыс жоспары – ТжКБ ұ йымы ә зірлейтін, оқ у пә ндерінің жә не (немесе) модульдерінің тізбесін, бірізділігін жә не кө лемін, бақ ылау нысанын регламенттейтін қ ұ жат;
22) оқ у мерзімі – нақ ты оқ ыту нысаны (кү ндізгі, кешкі, сырттай) бойынша білім беру бағ дарламасын мең геру мерзімі;
23) таң дау бойынша компонент – пререквизиттер мен постреквизиттерді ескере отырып, кез келген академиялық кезең де білім алушылар ө з бетінше таң дайтын кредиттік оқ ыту технологиясы кезінде ТжКБ уйымы ұ сынатын кредиттердің ең аз кө леміне (немесе академиялық сағ аттардың ) сә йкес келетін, оқ у пә ндерінің жә не (немесе) модульдерінің тізімі;
24) транскрипт – оқ ытудың тиісті кезең інде игерілген пә ндердің жә не (немесе) модульдердің кредиттері мен бағ аларының ә ріптік жә не сандық ө рнегі кө рсетілген тізбесін қ амтитын қ ұ жат;
25) инклюзивті білім беру бойынша тьютор – білім алушының даярлық дең гейін қ амтамасыз ететін, оқ у процесін дараландыруғ а жағ дай жасайтын, ерекше білім берілуіне қ ажеттілігі бар адамдарғ а тә лімгерлік қ ызметін атқ аратын маман;
26) ү лгілік оқ у жоспары – осы стандарт негізінде ә зірленген, модульдер жә не (немесе) циклдер (оқ у пә ндерінің тізбесі) бойынша оқ у уақ ытының кө лемін (ең бексыйымдылығ ын), кә сіби практиканы, білім алушының оқ удағ ы іс-ә рекеттерінің басқ а да тү рлерін, бақ ылау нысандарын, мамандық тар мен біліктіліктерге байланысты оқ ыту мерзімін регламенттейтін қ ұ жат;
27) ү лгілік оқ у бағ дарламасы – ү лгілік оқ у жоспарының нақ ты пә ні жә не (немесе) модулі бойынша мең герілуге тиіс білім, дағ ды, іскерлік жә не қ ұ зыреттілік мазмұ ны мен кө лемін айқ ындайтын қ ұ жат;
28) цикл – білім берудің бір бағ ытындағ ы оқ у пә ндерінің жиынтығ ы;
29) элективті пә ндер жә не (немесе) модульдер каталогы – таң дау бойынша компонент пә ндерінің жә не (немесе) модульдерінің қ ысқ аша сипаттамасы қ амтылғ ан тізбесі;
30) эдвайзер – оқ у кезең інде оқ у траекториясын таң дауғ а жә не кредиттік оқ ыту технологиясы бойынша білім беру бағ дарламасын игеруге ық пал ететін, тиісті мамандық бойынша білім алушының академиялық тә лімгері функциясын орындайтын оқ ытушы.
3. Техникалық жә не кә сіптік білімі бар кадрларды даярлау бойынша оқ у процесін ұ йымдастыру:
1) мамандық бойынша ТжКБ білім беру бағ дарламалары;
2) оқ у-бағ дарламалық қ ұ жаттамалар – ү лгілік жә не оқ у жұ мыс бағ дарламалары мен жоспарларына, жеке оқ у жоспарларына (Ә АОО қ оспағ анда), сондай-ақ осы стандарт талаптарына сә йкес ә зірленген оқ у процесін оқ у-ә дістемелік қ амтамасыз ету кешені негізінде жү зеге асырылады.
|
|
|
