 |
2-параграф. Білім алушылардың оқу жүктемесінің ең жоғары көлеміне қойылатын талаптар 4 страница
|
|
|
|
4) қ ұ қ ық тық нормаларды, тү рлі деректерден алынғ ан, қ ұ қ ық салаларына қ атысты ақ параттарды талдайды;
5) адамгершілік жә не қ ұ қ ық тық нормаларымен қ абылданғ ан ө з мінез-қ ұ лық тары мен басқ алардың ә рекеттерін байланыстыру ү шін алынғ ан ақ паратты; жалпыадамзаттық жә не этномә дени қ ұ ндылық тарғ а қ арсы келмейтін шешім қ абылдау, ө з қ арым-қ атынасын білдіру, жағ даяттарды бағ алау ү шін, берілген контекстегі ақ параттарды жинақ тау жә не талдау ү шін білім, білік дағ дыларды жинақ тайды;
6) Қ азақ стан Республикасының заң намаларын нақ ты мә селелерді шешу барысында қ олдану ерекшеліктерін ө здігінше бағ алайды.
78. Қ оғ амдық -гуманитарлық бағ ыттағ ы терең детілген дең гейде оқ ытылатын оқ у пә ндері бойынша жалпы орта білім беру аяқ талғ анда кү тілетін нә тижелер.
Шетел тілі
1) тың далым: белгілі тақ ырыптарғ а ә деби тіл нормасы шегінде нақ ты айтылғ ан сө здің негізгі мағ ынасын тү сінеді, оқ умен жә не болашақ кә сіби қ ызметімен байланысты кү нделікті сұ рақ тар мен тақ ырыптар туралы қ арапайым ақ параттық хабарламаларды тү сінеді; ұ зақ пікірталастағ ы негізгі ойды жалпы ұ ғ ына алады, сө йленетін сө здің тақ ырыбы таныс, ал сө йленетін сө з қ арапайым тілде жә не нақ ты қ ұ рылғ ан жағ дайда оқ у жә не кә сіби тақ ырыптар бойынша дә рісті немесе ә ң гімені ұ ғ ады, техникалық сипаттағ ы егжей-тегжейлі нұ сқ ауларды тү сінеді; ө зін қ ызық тыратын тақ ырыптар бойынша нақ ты ә рі баяу айтылғ ан телевизиялық бағ дарламалардың кө пшілік бө лігін, мысалы, сұ хбаттарды, қ ысқ аша дә рістерді, репортаждарды тү сінеді;
|
|
|
2) айтылым: қ андай да болмасын жағ дайды суреттей алады немесе бір-бірімен байланысты пікірлер тү рінде ә ң гімелеп бере алады; кітаптың немесе фильмнің сюжетін жә не ө зінің одан алғ ан ә серін айтып береді; оқ у іс-ә рекеті аясында тақ ырып бойынша алдын ала дайындалғ ан қ ысқ аша хабарландыру жасайды; ө зіне таныс тақ ырып бойынша тү сінікті болғ аны сонша, айтылғ ан ой мен негізгі ережелерді нақ ты жеткізе отырып, ондағ ы айтылғ ан барлық ойғ а ілесе алу мү мкін болатындай баяндама жасайды, баяндама бойынша қ ойылғ ан сұ рақ тарғ а жауап береді, дегенмен кей кездері сұ рақ ты қ айталап айтуын ө тінуі мү мкін; кү рделі байланысқ ан мә тін арқ ылы ө з сезімі мен ә серін жеткізе отырып, ө з тә жірибесін суреттеп айтып береді;
3) оқ ылым: қ ызық тыратын тақ ырып бойынша нақ ты ақ паратты, оқ иғ алардың сипаттамасын, жеке хаттардағ ы сезімдер мен тілектерді қ амтитын қ арапайым мә тіндерді толық тү сінеді; таныс емес жалпы жә не оқ у тақ ырыптары кездесетін кө ркем жә не оқ у ә дебиеттерінің кө лемді мә тіндерін оқ иды; газет мақ алаларының тү рлі типтерінің негізгі ойларын анық тайды, таныс емес қ ағ аз жә не цифрлық ресурстарды мағ ынасын тексеру жә не тү сінігін кең ейту ү шін қ олданады;
4) жазылым: кө пшілікке таныс жә не қ ызық тыратын сұ рақ тар бойынша жекелеген қ ысқ а элементтерді бірге байланыстырып қ арапайым мә тін жазады, іс-ә рекет аясында болатын кү нделікті таныс жә не ә леуметтік мә селелер бойынша нақ ты жиналғ ан ақ параттарғ а қ атысты ө з пікірін еркін жинақ тайды жә не хабарлайды; абстрактілі тақ ырыптар жә не мә дениетке: музыкағ а, фильмдерге байланысты тақ ырыптар бойынша жаң алық тарды жә не ө зінің ойларын айтып хат жазады; қ арапайым дә ріс уақ ытында егер тақ ырып таныс болғ ан жағ дайда, тақ ырыбы таныс, сө з қ арапайым жә не нормативті диалектіде нақ ты айтылғ ан болса, негізгі тү йінді сә ттерді кө рсетіп жазбалар жазады; оқ иғ аны жазбаша баяндап жазады.
|
|
|
Дү ниежү зі тарихы:
1) ө ркениеттердің тарихи типтері мен олардың ошақ тарын; мемлекеттің тарихи тү рлері мен мемлекеттік-қ ұ қ ық тық институттарының қ алыптасуы мен даму кезең дерін; ә лемдік тарих барысына ық пал еткен ә скери-саяси оқ иғ аларды; ә лемдік мә дени-тарихи прогреске ық пал еткен ә лемдік жаң алық тар жә не жетістіктерді; қ азіргі ә лемдік мә дениеттің жағ дайы мен тарихын; адамның, қ оғ амның пайда болуы мен дамуына қ атысты, ә лем халық тары мен ө ркениеттерінің негізгі ғ ылыми теорияларын; ә лемдік қ оғ амдық ойдың дамуына елеулі ү лес қ осқ ан тарихи қ айраткерлерді; дү ниежү зі тарихы бойынша негізгі жинақ талғ ан ғ ылыми ең бектерді біледі;
2) мә дени-тарихи процесті оның бірлігі мен алуан тү рлілігін; мемлекеттің тарихи формалары мен тү рлерін, ө ркениеттің ө зіндік ерекшеліктерін; мемлекеттік-қ ұ қ ық тық институттарының маң ызын; ә лемдік ө ркениеттердің қ алыптасуы мен дамуына табиғ и-географиялық факторлардың ық палын; тарих барысына ә скери-саяси оқ иғ алардың ық палын; ә лемдік тарихи-мә дени прогресс ү шін адамзаттың жетістіктері мен ұ лы ашылулардың маң ызын; тү рлі тарихи кезең дерде ә лемдегі саяси, ә леуметтік-экономикалық, мә дени ө згерістерге ішкі жә не сыртқ ы факторлардың ық палын; ә лемдік қ оғ амдық ойдың дамуындағ ы тарихи аспектілерді; тарихтың дамуына тұ лғ алардың ық палын; жаһ андық ә лемдегі бейбітшілік пен тұ рақ тылық ты сақ тау ү шін жалпы адамзаттық қ ұ ндылық тардың маң ызын тү сінеді;
|
|
|
3) ә лемнің мә дени-ө ркениеттік орталық тары мен мемлекеттерінің қ ұ рылуын уақ ыт пен кең істікте анық тауда; мемлекеттердің тү рлері мен тарихи формаларын, ө ркениеттердің ө зіндік ерекшеліктерін; тү рлі тарихи кезең дердегі ә лем халық тарының саяси, ә леуметтік-экономикалық жә не мә дени дамуындағ ы ерекшеліктерін; ә лем тарихындағ ы тарихи тұ лғ алардың рө лін; ө ткен жә не қ азіргі кездегі оқ иғ алар мен қ ұ былыстарғ а қ атысты ө з позициясын анық тау кезінде тарихи ойлау дағ дыларын қ олданады;
4) ә лем халық тарының ортақ белгілері мен ерекшеліктерін анық тай отырып тарихи дамуын; тү рлі тарихи кезең дерде қ оғ амның қ алыптасуы мен дамуына тү рлі факторлардың (географиялық, демографиялық, кө ші-қ он, саяси, ә леуметтік-экономикалық, мә дени) ық палын; себеп-салдарлық байланыстарын анық тау мақ сатында ә лем тарихының оқ иғ аларын, қ ұ былыстарын, процестерін; тарихи тұ лғ алар қ ызметінің себептері мен нә тижелерін; тарихи деректерді; этногенез, саяси жә не мә дени процестерге қ атысты негізгі ғ ылыми теорияларды; жаһ андану жағ дайында бү гінгі қ оғ амның даму ү рдістері мен перспективаларын талдайды;
5) тарихи талдау ә дістерін қ олдана отырып шығ армашылық, танымдық, зерттеушілік, жобалық сипаттағ ы жұ мыстарды; ә лем халық тарының тарихи дамуының жалпы заң дылық тары мен ерекшеліктерін анық тау мақ сатында салыстырмалы тарихи сипаттамаларын; ә лемдік тарихи-мә дени процесс туралы тұ тас тү сініктері мен тарихи санасын қ алыптастыру ү шін тұ жырымдар мен гипотезаларды жинақ тайды;
|
|
|
6) тү рлі тарихи кезең дердегі қ оғ амның дамуына (географиялық, демографиялық, кө ші-қ он, саяси, ә леуметтік-экономикалық, мә дени ) тү рлі факторлардың ық пал ету дә режесін; ә лем тарихының ық палы контексінде тарихи тұ лғ алар қ ызметін; ә лемдік ө ркениеттің қ алыптасуы мен дамуына тү рлі ә лем халық тары мә дениетінің қ осқ ан ү лесін; тарихи деректердің шынайылығ ын; ә лем тарихының этникалық, саяси, мә дени жә не ә леуметтік-экономикалық мә селелері бойынша тү рлі ғ ылыми теориялардың дә лелдік дә режесін бағ алайды.
География:
1) география ғ ылымдар жү йесінде геоэкологияның, геоинформатиканың, геосаясаттың, геоэкономиканың, елтанудың орны мен рө лін; табиғ атты пайдалану саласындағ ы, экономикалық, ә леуметтік, саяси география мен геосаясаттың негізгі ғ ылыми тү сініктерін; геосфераларғ а тиетін антропогендік ә сердің факторларын, кө здерін жә не салдарын; экологиялық тә уекелдерді; экологиялық дағ дарыстың белгілерін; аумақ тардың экологиялық жіктелуін; табиғ атты қ орғ ау шараларының жү йесі мен негізгі бағ ыттарын; табиғ атты пайдаланудың аймақ тық ерекшеліктерін; табиғ атты пайдаланудың негізгі ә кімшілік, экономикалық жә не қ ұ қ ық тық механизмдерін; заманауи экологиялық саясаттың бағ ыттарын; қ оршағ ан орта сапасының кө рсеткіштерін; ө мір сү ру сапасының кө рсеткіштерін; экономикалық жү йелер модельдерін; дү ниежү зілік шаруашылық жә не дү ниежү зі елдері дамуының басты кө рсеткіштерін; дү ниежү зі елдерінің арасындағ ы халық аралық қ атынастардың жиынтығ ын; ғ аламдану процесін; Қ азақ станның аймақ тық жә не халық аралық ұ йымдарғ а қ атысуын; адамзаттың заманауи ғ аламдық проблемалары жә не олардың жергілікті, аймақ тық дең гейлердегі кө рінісін; ұ лттық мү дделер тұ рғ ысынан Қ азақ стан Республикасының геосаяси белсенділігінің бағ ыттарын; дү ниежү зінің тарихи-мә дени аймақ тарын біледі;
2) заманауи ә лемнің кең істіктік алуан тү рлілігін, оның жалпы жә не аймақ тық ерекшеліктерін; табиғ аттың, халық тың жә не шаруашылық тың даму заң дылық тарын; қ оғ ам мен табиғ аттың ө зара ә рекеттесу проблемаларын; табиғ и, ә леуметтік, экономикалық жә не саяси процестердің ерекшеліктерін; қ оршағ ан ортаның жағ дайы ү шін жеке жауапкершілігін; ғ аламдық жә не жергілікті табиғ и жә не ә леуметтік-экономикалық, экологиялық процестердің серпінін; қ оғ ам мен табиғ аттың ө зара ә рекеттесуін оң тайландыру, табиғ и ортағ а антропогендік қ ысымды тұ рақ тандыру жолдарын; қ оршағ ан ортаны қ орғ ауда ғ ылыми-техникалық прогрестің ролін; аумақ тың ә леуметтік-экономикалық жә не саяси дамуының географиялық факторлардан тә уелділік дә режесін; ө мір сү ру сапасының қ оршағ ан орта сапасына тә уелділігін; заманауи ә леуметтік-экономикалық жә не экологиялық проблемалардың жә не оларды шешу жолдарын; геосаясат субъектілерінің рө лі мен ық пал ету аймақ тарын, ө зара ә рекеттестігінің сипатын тү сінеді;
|
|
|
3) геоэкологиялық, экономикалық -географиялық, ә леуметтік-географиялық, саяси-географиялық жә не геосаяси зерттеу ә дістері мен олардың комбинациясын; геокең істіктік дереккө здерін; геокең істіктік деректерді іздеу, ө ң деу, жү йелеу, тү сіндіру, қ ажетті контексте деректерді ө згерту, сақ тау, тарату жә не ұ сыну дағ дыларын; картометрия тә сілдерін қ олданады;
4) сандық жә не сапалық геокең істік деректерді; географиялық нысандарды, процестерді жә не қ ұ былыстарды жіктеу белгілерін; географиялық қ абық пен географиялық ортада болып жататын процестер мен қ ұ былыстардың арасындағ ы себеп-салдарлық байланыстарды; географиялық нысандардың, процестердің жә не қ ұ былыстардың орналасу, байланыстары мен басқ а да кең істіктік қ атынастарының ерекшеліктерін; адам ө мірі мен тіршілігіне географиялық факторлардың ық палын; қ оғ амдық ө ндірістің табиғ и жә не ә леуметтік-экономикалық негіздерін; жоспарланғ ан шаруашылық ә рекеттің қ оршағ ан ортаның жағ дайы мен адамдардың денсаулығ ына тигізетін ә серін; экологиялық дағ дарыстың белгілерін; қ оршағ ан табиғ и ортаны қ орғ аудың жә не табиғ атты тиімді пайдаланудың ұ йымдастырушылық жә не қ ұ қ ық тық негіздерін; шаруашылық салаларын орналастырудың заманауи факторларын;
геоэкологиялық, геосаяси жә не экономикалық процестерді; халық аралық саяси, экономикалық, ә леуметтік-мә дени, экологиялық жә не басқ а да байланыстар мен қ атынастарын; аумақ тық -саяси жү йелерді; мемлекеттік аумақ тың қ ұ рылымын; мемлекеттік шекараларды, олардың тү рлері мен серпінін; елдің ұ лттық мү дделері жү йесін; геосаясат субъектілерінің геосаяси белсенділігін; дү ниежү зілік геосаяси кең істікті; Қ азақ станның саяси, экономикалық, ә леуметтік дамуының ерекшеліктері мен факторларын, дү ниежү зіндегі орны мен рө лін талдайды;
5) модельдер, зерттеушілік жә не шығ армашылық жобаларды, ақ параттық материалдарды; географиялық нысандардың ә рекет ету жә не даму проблемаларын шешу жө ніндегі ұ сыныстарды; зерттеп жатқ ан географиялық нысандарды, процестерді, қ ұ былыстарды жіктеу, жү йелеу жә не саралау мақ сатында білімдер мен дағ дыларды; географиялық нысандар, процестер мен қ ұ былыстарды тү сіндіру, болжау жасау, ө згерістері мен перспективаларын анық тау ү шін білімдер мен дағ дыларды жинақ тайды;
6) геосфералардың параметрлері мен экологиялық жағ дайын; геосферағ а тиетін антропогендік жү ктемені жә не олардың салдарын; кез келген дә режедегі аумақ тардың географиялық жә не геосаяси жағ дайын, табиғ и-ресурстық ә леуетін; табиғ и ортаның сапасын; экологиялық тә уекелдерді; экологиялық дағ дарыстың дә режесін; табиғ атты қ орғ ау шараларының тиімділігін; қ оршағ ан табиғ и ортаны қ орғ ау мен табиғ атты пайдаланудағ ы ғ ылыми-техникалық прогрестің дең гейін; қ оршағ ан ортаның сапасын; ө мір сү ру сапасын; тү рлі мемлекеттердің халық аралық салыстырулардағ ы кө рсеткіштері мен орнын; дү ниежү зілік шаруашылық тың тү рлі даму модельдерінің артық шылық тары мен кемшіліктерін; ғ аламданудың дү ниежү зі елдеріне тигізетін жағ ымды жә не жағ ымсыз ә серлерін; мемлекеттік аумақ тың морфологиялық ерекшеліктерін; геосаясат субъектілерінің геосаяси белсенділігінің тиімділігін; халық аралық ұ йымдардың қ ызмет ету нә тижелерін бағ алайды.
Қ ұ қ ық негіздері:
1) Конституциялық қ ұ қ ық кө здерін, нормаларын, жү йелерін; конституциялық саяси қ ұ қ ық тарын; ә кімшілік қ ұ қ ық жү йесі, нормасын, субъектілерін; ең бек қ ұ қ ығ ы, оның мә нін, ә кімшілік ең бек тә ртібін ұ йымдастырудағ ы міндеттер, ең бек тә ртібін бұ зғ аны ү шін жауаптылық; азаматтық қ ұ қ ық кө здерін, қ атынастарын, меншік қ ұ қ ығ ы формаларын, тұ тынушы қ ұ қ ығ ының қ олданылу аясын; отбасылық қ атынастар, ата-аналар мен балалардың қ ұ қ ық тары мен міндеттерін; қ ылмыстық қ ұ қ ық ұ ғ ымы, белгілерін, қ ылмыстық жауаптылық, оның тү рлерін, азаматтардың қ ұ қ ық тарын қ орғ ауды, сонымен қ атар оны жү зеге асыру қ ажеттілігі мен мү мкіндіктерін біледі;
2) қ оғ амның мә дени элементі жә не маң ызды ә леуметтік реттеушісі ретінде қ ұ қ ық тың мә ні мен рө лін, қ азақ стандық қ оғ амдағ ы негізгі қ ұ қ ық тық ұ станымдарды, қ ұ қ ық жү йесі мен қ ұ рылымын, қ ұ қ ық тық қ атынастар, қ ұ қ ық бұ зушылық пен заң дық жауаптылық, ә леуметтік-экономикалық саланы қ ұ қ ық тық реттеу, қ ұ қ ық ты жү зеге асыру тү рі ретіндегі заң дық қ ызметті тү сінеді;
3) нормативтік актілерді қ олдана отырып нақ ты қ ұ қ ық тық жағ дайларда жеке ұ станымдарының дә лелдемелерін, Қ азақ стан Республикасының заң намаларына нақ ты қ ұ қ ық тық нормалардың сә йкестігін бағ алау ү шін қ ұ қ ық тық білімін; кү нделікті ө мірде, ө зекті қ оғ амдық жә не қ ұ қ ық тық мә селелер бойынша пікірталастарғ а қ атысу кезінде қ ұ қ ық ережелерін, қ ұ қ ық тық ақ параттарды ө зіндік іздену дағ дыларын қ олданады;
4) қ ұ қ ық тық нормаларды, заң наманың барлық салаларында қ ұ қ ық тық қ атынас процесінде пайда болғ ан даулы мә селелер тууы аясында берілген ақ параттарды, тү рлі деректерден алынғ ан, қ ұ қ ық салаларына қ атысты ақ параттарды талдайды;
5) адамгершілік жә не қ ұ қ ық тық нормалармен қ абылданғ ан ө з мінез-қ ұ лық тары мен басқ алардың ә рекеттерін байланыстыру ү шін алынғ ан ақ паратты; жалпыадамзаттық жә не этномә дени қ ұ ндылық тарғ а қ арсы келмейтін шешім қ абылдау, ө з қ арым-қ атынасын білдіру, жағ даяттарды бағ алау ү шін, берілген контекстегі ақ параттарды жинақ тау жә не талдау ү шін білім, білік дағ дыларды жинақ тайды;
6) Қ азақ стан Республикасының заң намаларын нақ ты мә селелерді шешу барысында қ олдану ерекшеліктерін ө здігінше бағ алайды.
79. Қ оғ амдық -гуманитарлық бағ ыттағ ы стандарттық дең гейде оқ ытылатын оқ у пә ндері бойынша жалпы орта білім беру аяқ талғ анда кү тілетін нә тижелер.
Физика:
1) механиканың (кинематика, динамика, статика, гидроаэростатика, гидроаэродинамика), молекулалық физика мен термодинамиканың; электромагнетизмнің (электростатика, тұ рақ ты жә не айнымалы электр тогы, магнит ө рісі, электромагниттік индукция), оптиканың (геометриялық жә не толқ ындық ), кванттық физиканың физикалық шамалары мен ұ ғ ымдарын; Ғ алам дамуының негізгі кезең дерін; ақ паратты тарату мен қ абылдау тә сілдерін, нанотехнологияның шығ у тарихын жә не негізгі қ ағ идаттарын біледі;
2) молекулалық физика мен термодинамиканың негізгі заң дарын; электромагнетизмнің (электростатика, тұ рақ ты мен айнымалы электр тогы, магнит ө рісі, электрмагниттік индукция), оптиканың (геометриялық жә не толқ ындық ) заң дары мен қ ағ идаттарын; наноматериалдар мен наножү йені зерттеу ә дістерін; ә лемнiң заманауи ғ ылыми бейнесіндегі физика ғ ылымының орнын; ой-ө рісті қ алыптастырудағ ы жә не практикалық есептерді шешудегі физиканың рө лін тү сінеді;
3) физика ғ ылымының негізгі ұ ғ ымдарын, заң дылық тарын, заң дары мен теорияларын; физика ғ ылымының терминологиясы мен символикасын; физикада пайдаланылатын ғ ылыми танымның бақ ылау, сипаттау, ө лшеу, эксперимент сияқ ты негізгі ә дістерін; физикалық шамалар арасындағ ы тә уелділіктерді айқ ындау тә сілдерін қ олданады;
4) дә режелік функциялар тү рінде берілген тә уелділіктерді; Ғ аламдағ ы қ ұ былыстарғ а, денелер мен нысандарғ а ә ртү рлі физикалық кү штердің ә серін, екі айнымалы арасындағ ы қ атынасты; физикалық процестердің тә уелдiлiгі мен айнымалылар арасындағ ы қ атынастардың графигін; адамның ө ндірістік қ ызметі мен қ оршағ ан орта жағ дайы арасындағ ы себеп-салдарлық байланыстарды, нанотехнологияның қ олдану салаларын; Ғ аламның жай-кү йін сипаттайтын параметрлерді жә не оны дамытудың ық тимал жолдарын талдайды;
5) кесте, графика, хабарлама, баяндама, презентация тү рінде беру ү шiн жиналғ ан жә не ө ң делген деректерді, ақ паратты; болжамдар, айғ ақ тар жә не тү сiндiрмелер ұ сыну ү шiн ғ ылыми модельдер мен дә лелдемелерді; эксперимент пен зерттеу жү ргізу жоспарын жинақ тайды;
6) заң дар мен олардың қ олданысын білуін, жү ргізілген бақ ылаулар мен эксперименттердің нә тижелерін; нақ ты жағ дайлардағ ы ғ ылыми таным ә дiстерінің қ олданысын; экологиялық қ ауiпсiздiк тұ рғ ысынан физикалық процестермен байланысты адамның ө ндiрiстiк жә не тұ рмыстық қ ызметінің салдарын бағ алайды.
Химия:
1) негізгі химиялық ұ ғ ымдарды; атомистикалық теорияны; органикалық заттардың химиялық қ ұ рылыс теориясын; тү рлі белгілері бойынша заттарды жіктеуді; органикалық жә не бейорганикалық қ осылыстардың негізгі кластарының номенклатурасын, қ ұ рылысын, физика-химиялық қ асиеттерін; полимерлі материалдардың, металдар мен қ оспалардың, бейметалдар мен олардың қ осылыстарының кейбір салаларда қ олданылуы жә не ерекше қ асиеттерін біледі;
2) тү рлі заттардың химиялық реакцияларғ а тү су қ абілеттерін; кинетикалық теорияның, гомогенді жә не гетерогенді катализдің негіздерін; қ ұ рылысына байланысты органикалық жә не бейорганикалық қ осылыстардың химиялық қ асиеттерін; ең маң ызды органикалық жә не бейорганикалық заттардың химиялық ө ндірілу қ ағ идаттарын тү сінеді;
3) табиғ атта, тұ рмыста жә не ө ндірісте болып жатқ ан химиялық қ ұ былыстарды тү сіндіру ү шін; заттарды сапалық талдау ә дістерін; қ оршағ ан ортада экологиялық сауатты болу ережесін; қ оршағ ан ортаның химиялық ластануының тірі ағ заларғ а ә сер етуін бағ алау ә дістерін; химиялық эксперименттер нә тижелерін ә зірлеу, жү ргізу, бақ ылау, жазу жә не талдау ү шін ғ ылыми ә дістерді білу жә не сыни тұ рғ ыда ойлауды; жанғ ыш, улы заттарды, зертханалық қ ұ рал-жабдық тарды пайдалануда қ ауіпсіздік ережелерін қ олданады;
4) заттардың қ асиеттері олардың қ ұ рамы мен қ ұ рылысына байланысты екенін; химиялық реакцияның жылдамдығ ы мен химиялық тепе-тең дік тү рлі факторларғ а байланысты екенін; периодтық жү йеде элементтердің қ асиеттерінің ө згеру ү рдісін талдайды;
5) органикалық жә не бейорганикалық қ осылыстардың маң ызды кластары арасындағ ы генетикалық байланыстарды; заттардың химиялық байланыс жә не қ ұ рылыс теориясының кө мегімен химиялық айналымдардың болып ө ту мү мкіндіктері мен нә тижелері туралы дә лелді пайымдауларды жинақ тайды;
6) ә ртү рлі материалдардың қ асиеттерін; химиялық реакциялардың жылдамдығ ына ә ртү рлі факторлардың ә сер етуін; химиялық тепе-тең дікке сыртқ ы ортаның тү рлі жағ дайларының ық пал етуін; қ оршағ ан орта мен адам денсаулығ ына химиялық ө ндірістің ә сер ету зардаптарын; тү рлі дереккө здердің ақ параттарының дұ рыстығ ын бағ алайды.
Биология:
1) ақ уыздардың, майлардың, кө мірсутектердің, нуклейн қ ышқ ылдардың қ ұ рылымын, қ ұ рамын жә не міндеттерін; антиген-антидене реакцияларының негізгі механизмдерін; адамның хромосомалық ауруларының тұ қ ымқ уалаушылық теориясының негізгі кү йлерін; тірі ағ залардың қ оректенулері мен метаболизмінің тү рлерінің /типтерінің ө згергіштігін; генетика негіздері жә не гендік инженерияның мү мкіндіктерін; Жер бетінде ө мірдің қ алыптасуы кезең дері мен схемаларын, антропогенезді; жаһ андық жә не аймақ тық экологиялық проблемаларды жә не табиғ ат ресурстарын қ орғ ау қ ағ идаттарын біледі;
2) фотосинтездің қ араң ғ ы жә не жарық фазасы кезінде ө ту процестерін; заттардың тасымалы, транслокация, хромосомалық, гендік мутациялардың пайда болу механизмін; энергетикалық алмасу кезең дерін; тұ қ ым қ уалау қ ұ былмалылығ ы мен эволюция арасындағ ы ө зара байланыс; тұ қ ым қ уалау заң дылық тарын; эволюциялық процестердің механизмін; қ оршағ ан ортағ а антропогендік ә сер етулердің зардаптарын тү сінеді;
|
|
|
