 |
Этапы планавання ўрока і падрыхтоўкі да яго
|
|
|
|
1. Знаёмства з раздзелам праграмы, у які ўваходзіць урока, вызначэнне яго месца ў курсе літаратуры, вызначэнне, з якім матэрыялам па дадзенай тэме ўжо знаёміліся вучні.
2. Чытанне з наступным аналізам твора, матэрыялу, змешчанага ў вучэбным дапаможніку, літаратуразнаўчых і крытычных прац па тэме ўрока.
3. Вызначэнне адукацыйных, выхаваўчых, развіццёвых (развіваючых) мэт і задач урока на аснове праграмы, метадычных дапаможнікаў, школьнага падручніка і дадатковай літаратуры.
4. Адбор аптымальнага зместу і матэрыялу ўрока, яго падзел на закончаныя ў сэнсавых адносінах блокі і часткі, вылучэнне апорных ведаў.
5. Вылучэнне галоўнага матэрыялу, які вучань павінен зразумець і запомніць на ўроку.
6. Распрацоўка структуры ўрока, вызначэнне яго тыпу і найбольш мэтазгодных метадаў і прыёмаў навучання.
7. Адлюстраванне і выкарыстанне сувязей матэрыялу з іншымі прадметамі.
8. Планаванне дзеянняў настаўніка і вучняў на этапах урока (асабліва пры авалоданні новымі ведамі і ўменнямі).
9. Падбор нагляднасці і ТСН (кіна- і дыяфільмаў, карцін, плакатаў, картак, схем, дадатковай літаратуры і інш. ).
10. Праверка абсталявання і тэхнічных сродкаў навучання.
11. Планаванне настаўнікам запісаў на дошцы і выкананне аналагічнай працы вучнямі на дошцы і ў сшытках.
12. Вызначэнне аб’ёму і формы самастойнай працы вучняў на ўроку і яе скіраванасці на развіццё іх самастойнасці.
13. Вызначэнне форм і прыёмаў замацавання атрыманых і выпрацаваных на ўроку і дома ведаў, уменняў і навыкаў вучняў.
14. Складанне спісу вучняў, веды і ўменні якіх будуць правярацца адпаведнымі формамі і метадамі, улічваючы ўзроўні іх сфарміраванасці.
|
|
|
15. Азначэнне зместу, аб’ёму і формы дамашняга задання.
16. Выбар форм падвядзення вынікаў урока.
17. Планаванне пазакласнай працы па дадзенай тэме.
18. Рэпетыцыя ўрока.
| Паняцці | V клас | VІ клас | VІІ клас | VІІІ клас |
| Роды і жанры | народная казка і яе віды (пра жывёл, чарадзейныя, бытавыя); легенды і іх асаблівасці; літаратурная казка і легенда; загадкі; прыказкі; прыкметы і павер’і | агульнае паняцце пра міф; народныя песні і і іх віды, жанравае багацце; літаратурная песня; апавяданне; аповесць; байка | паэма (пачатковае паняцце); асаблівасці паэтычных і празаічных твораў; паэзія як від мастацкай літаратуры; проза як тып мастацкай літаратурнай творчасці; мастацкія асаблівасці народных песняў; паэтычная (лірычная) проза; свабодны верш; балада | роды мастацкай літаратуры (агульнае паняцце); паняцце пра лірыку; віды, жанры, класічныя формы лірыкі; эпічны літаратурны род і яго жанры: навела, апавяданне, аповесць; ліра-эпічныя жанры; паэма; літаратурная балада; драма як літаратурны род (пачатковае паняцце); батлейка; драматычныя жанры (трагедыя, драма, камедыя) |
| Будова і структура мастацкага твора | тэма; сюжэт твора; эпізод у творы | тэма мастацкага твора (паглыбленне паняцця); ідэя; кампазіцыя (пачатковае паняцце) | пейзаж і яго роля ў мастацкім творы; падтэкст у паэтычных творах | тэма, ідэя, праблематыка твора (паглыбленне паняццяў); маналагічная форма лірычных твораў; эпізод, тэма, ідэя, кампазіцыя ў эпічным творы (паглыбленне паняццяў); сюжэт і кампазіцыя паэмы, лірычныя адступленні; канфлікт, сюжэт, характар, сцэна, карціна, дыялог, рэпліка, рэмарка ў драматычных творах |
| Сістэма вобразаў у літаратуры | літаратурны герой і сродкі яго паказу – перажыванні, учынкі, партрэт, мова, мастацкія дэталі, аўтарская характарыстыка (пачатковыя паняцці) | літаратурны вобраз (пачатковае паняцце); літаратурны герой (паглыбленне паняцця); аўтар-апавядальнік у творы | вобраз мастака (музыкі) у беларускіх творах; вобразы дудкі, жалейкі, скрыпкі, гусляў як сімвалічнае ўвасабленне мастацтва, паэзіі | лірычны герой; вобраз-характар і спосабы яго раскрыцця (апісанне ўчынкаў і паводзін, партрэт, пейзаж, мова героя, аўтарская характарыстыка; аўтар-апавядальнік (паглыбленне паняцця) выяўленне аўтарскай пазіцыі ў драматычным творы |
| Вобразна-выяўленчыя сродкі | сродкі мастацкай выразнасці ў літаратурным творы; эпітэт; параўнанне | літаратурны вобраз; алегорыя, вобразы-сімвалы, звароты, паўторы, эпітэты, параўнанні, памяншальна-ласкальныя словы, метафара, увасабленне (пачатковыя паняцці); эпітэт, параўнанне (паглыбленне паняццяў) | вобразна-выяўленчыя сродкі паэтычнай мовы (паглыбленне паняцця); | |
| Тэорыя вершаскладання | рытм, рыфма (пачатковыя паняцці); роля рытму ў паэтычных творах; гукапіс; вершаскладанне; віды стопаў і памераў у вершах; двухскладовыя і трохскладовыя стопы (пачатковае паняцце) | вершаскладанне (паглыбленне паняцця); рытміка-інтанацыйныя сродкі паэтычнай мовы (паглыбленне паняцця) | ||
| Літаратура як від мастацтва. Агульныя паняцці літаратурнай эстэтыкі і паэтыкі | мастацтва ў жыцці народа; віды мастацтва; літаратура – мастацтва слова; талент у мастацтве; роля фантазіі пісьменніка публіцыстыка як від літаратуры; спецыфіка мастацкага і навуковага адлюстраванняў жыцця. |
| Паняцці | IX клас | Х клас | XІ клас |
| Роды і жанры | паэма-эпапея; трагедыя; агульнае паняцце пра жанры старажытнай літаратуры (жыціе, слова, павучанне, хаджэнне, аповесць); летапіс; палемічная літаратура як жанр публіцыстыкі; травесційная літаратура; фарс і вадэвіль як камедыйныя жанры; жанры лірыкі (паглыбленне паняцця); ліра-эпічныя творы: паэма-эпапея (паглыбленне паняцця); пародыя і бурлеск; публіцыстыка як від літаратуры; эпас і яго жанры (паглыбленне паняцця) | абразок, лірычная мініяцюра як жанры малой прозы; жанрава-тэматычная разнастайнасць байкі; сатырычная камедыя; жанравыя разнавіднасці рамана; гістарычны раман; трагікамедыя | жанр аповесці (паглыбленне паняцця); раман у вершах як жанр; гістарычная драма |
| Будова і структура мастацкага твора | выяўленне аўтарскай пазіцыі ў драматычным творы (паглыбленне паняцця) | канфлікт у драматычным творы (паглыбленне паняцця); моўная характарыстыка персанажаў; выяўленне аўтарскай пазіцыі ў творы (паглыбленне паняцця) | выяўленне аўтарскай пазіцыі ў творы (паглыбленне паняцця); унутраны маналог; сюжэт і яго элементы; пазасюжэтныя кампаненты твора |
| Сістэма вобразаў у літаратурным творы | паняцце пра вечны вобраз; рамантычны герой; герой і яго прататып | вобраз апавядальніка (паглыбленне паняцця); лірычны герой (паглыбленне паняцця); лірычны герой і аўтар | |
| Вобразна-выяўленчыя сродкі | персаніфікацыя; форма і змест твора | мастацкая дэталь; асацыятыўны вобраз | вобраз-сімвал; мастацкая дэталь |
| Тэорыя вершаскладання | вершаскладанне, паэтычны сінтаксіс (паглыбленне паняццяў) | сілабатанічная сістэма вершаскладання; верлібр | |
| Стыль пісьменніка як цэласнасць | пачатковае паняцце пра стыль пісьменніка; індывідуальны стыль пісьменніка (развіццё паняцця) | стыль пісьменніка (развіццё паняцця) | аўтарская канцэпцыя жыцця і асобы |
| Літаратурна-мастацкія эпохі, метады, напрамкі | агульнае паняцце пра антычную літаратуру; агульнае паняцце пра літаратуру Сярэднявечча; агульнае паняцце пра літаратуру эпохі Адраджэння; агульнае паняцце пра барока, класіцызм, асветніцтва ў літаратуры; паняцце пра рамантызм і рэалізм як літаратурныя напрамкі; паняцце аб літаратурным працэсе; мастацкія кірункі плыні ў літаратуры | літаратурны працэс; рэалізм, мадэрнізм і яго плыні (паглыбленне паняццяў) | літаратурны працэс |
| Літаратура як від мастацтва. Агульныя паняцці літаратурнай эстэтыкі і паэтыкі | міф, міфалогія (паглыбленне паняццяў); літаратура і фальклор (паглыбленне паняцця); асаблівасці фарміравання літаратурнай традыцыі; гуманізм, агульначалавечыя каштоўнасці ў літаратуры; пачатковае паняцце пра народнасць літаратуры; рэалістычнае адлюстраванне жыцця ў літаратуры; чалавек і прырода ў творы; нацыянальнае і агульначалавечае ў літаратуры; паняцце аб прыгожым | камічнае ў літаратуры; псіхалагізм у літаратуры; публіцыстычнасць у паэзіі; традыцыі і наватарства; рамантычнае і рэалістычнае адлюстраванне жыцця ў літаратуры (паглыбленне паняцця) | гераічнае і трагічнае ў літаратуры (паглыбленне паняцця) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
