Эbnь’l-Kayyim el-Cevziyye, hocasэ Эbn Teymiyye’nin зok feraset sahibi olduрunu anlatэyor.

Эbn Teymiyye Tatarlarэn kesinlikle maрlup olacaklarэnэ, Mьslьmanlarэn muzaffer olacaklarэnэ anlatэyor. Ve bu konuda 70’ten fazla yemin ediyor. Ona diyorlar ki: “Эnюaallвh de! “O da cevap veriyor: “Tahkik iзin inюaallвh diyeyim, ama buna baрlamэyorum yani kesin olacaрэnэ biliyorum.”

Ve црrencisi diyor ki: Эbn Teymiyye sonra юцyle dedi:

“Beni zorladэklarэnda dedim ki: Зok konuюmayэn! Allah Levh-i Mah­fuz’da onlarэn bu toprakta maрlup olacaklarэnэ yazdэ!” Ve dediрi gibi olu­yor. [907]

Эbn Teymiyye nin Levh-i Mahfuz’dan haberdar olmasэna da hata etmiю olabilir diyormusunuz. Bunun gibi Эbn Teymiyye nin bu tьr sцzleri kitapta bir зok цrnekleri var bir kэsmэnэ buraya yazdэk. Meрer size gцre Эbn Teymiyye’nin ne kadar зok hatasэ varmэю, bunu siz itiraf ediyorsunuz. Gцrьюlerinizin kaynaрэ Эbn Teymiyye, bu kadar зok hata edebiliyorsa, siz de onu takip ettiрiniz iзin sizin de зok hatanэz olabilir. Эbn Teymiyye’nin bunun gibi birзok gцrьюь bu kitapta var. Selefi gц­rьюь ьzere olduрunu iddia edenler iюte bцyle mьnazarada yenilmemek iзin “hatasэ” deyip iюin iзinden зэkarlar.

Aynэ юekilde ibn kayyэm iзinde aynэ юeyi yaparlar. Эbnu'l-Kay­yэm’эn er-Rыh eserinde ruhlarэn yardэm et­mesi gibi ruhlarla ilgili konularэ aзэkla­malarэ ona tabi olanlarэ зok zor duruma dьюьrьyor.

Kitвbu’r-Ruh’u sayfa 248 de Yьzьncь delil Эbnь’l Kayyim el-Cevziyye юцyle diyor: Yeryьzьnde yaюayan bьtьn insanlar, цlьlerin ruhlarэna kavuюa­bile­ceрine: onlara soru sorabileceрine; цlьlerin, kendilerinin bilmediрi birюeyi haber verebileceklerine ve onlarэ gцrebileceklerine dair bilginin doрru olduрundan birleюmiюlerdir. Bununla ilgili misaller o kadar зoktur ki, inkarla bitirilemez.

Эbnь’l-Kayyim el-Cevziyye, Kitвbu’r-Ruh sayfa 46’da: Rьyasэnda tavsiye edilen ilaзlarэ kullanarak юifa bulanlarэn sayэsэ da gerзekten зoktur. Birзok insanэn bana anlattэрэna gцre, Эbni Teymiyye karюэtэ birзok kiюi, цlьmьnden sonra onu rьyasэnda gцrьp feraiz ve baюka konularda sorular sormuюlar. Эbn Teymiyye onlara doрru cevaplar vermiюtir. Velhasэl, bu ger­зeрi sadece ruhlarэ hьkьmlerini ve durumlarэnэ bilmeyen insanlar kabul etmezler. Baюarэ Allah’tandэr. Эbn Kayyim’in sцzь bitti. [908]

 

Selefi gцrьюь ьzere olduрunu iddia edenlerin dьюtьkleri bu zor durumdan kurtulmak iзin ya Эbn kayyэMэn hatasэ der, yada Эbnь’l-Kayyim el-Cevziyye, Kitвbu’r-Ruhu Эbni Teymiyye nin talebesi olmadan цnce tasavvufcu olduрu zaman yazmэю derler. Onun iзin юu bilgiyi burada aзэklamak gerekiyor. Buradan da anlaюэlacaрэ ьzere, Эbnь’l Kayyim el-Cevziyye Эbni Teymiyye’nin talebesi olduktan sonra ve Эbni Teymiyye nin vefatэndan sonra Kitвbu’r-Ruh’u yazmэю. Ayrэca Kitвbu’r-Ruh’u sayfa 172 de hocam Эbni Teymiyye demesinden de anlaюэlacaрэ ьzere Kitвbu’r-Ruh’u Эbni Teymiyye talebesi olduktan sonra yazmэюtэr.

Bazen dцrt mezhepten birine yapэюэr, bazen dцrt mezhep dэюэnda Эbn Teymiyye’nin gцrьюьne yapэюэr. Bazen aye­tin zahirine, bazende teviline yapэюэp, yorum yaparlar. Bazen sahih hadis­ten baskasэnэ kabul etmezler. Bazen de zayэf hadisle amel ederler. Bu anlattэklarэmэzэ bu kitabэn birзok yerinde kaynaklarэyla gцrьyo­sunuz, gцreceksiniz. Selefi gцrьюь ьzere olduрunu iddia edenlerin sabit bir duruюlarэ ol­madэрэ iзin, mьnazarada haklэ зэkmak maksadэyla bir зok yolu denemeler­inden dolayэ, onlarla mьnazara etmek zordur.

 

Elbanо’nin Зeliюkilerinden Bir Tanesi

 

Elbвnо’nin Mвlik ed-Dвr hadisini zayэf gцstermeye зalэюэrken yaptэрэ tahrif ve Mвlik ed-Dвr hakkэnda hadis вlimlerinin verdikleri bilgileri eksik ve зarpэtarak aktarmasэ, okuyucularэna bildirmemesi, Elbвnо’nin gьvenil­mez olduрuna delвlet eden tek olay deрildir. Meselв, Prof. Dr. Zekeriya Gьler, baюka bir hadisi ele alэrken юu tes­pitleri yapэyor: Ebы’l-Cevza Evs b. Abdullah radэyallahu anh’dan; “Medine halkэ юid­detli bir kэtlэрa maruz kalmэюtэ. Onlar Aiюe radэyallahu anha’ya gelerek du­rumdan yakэndэlar. Bunun ьzerine Aiюe radэyallahu anha:

“Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’in kabrine bakэn, ondan semaya doрru bir delik aзэn. Onunla sema arasэnda bir engel bulunmasэn!” dedi. Onlar da hemen dediрini yaptэlar. Bunun ьzerine, bize цyle bol yaр­mur yaрdэ ki, otlar yeюerdi, develer yaрdan зatlarcasэna semizleюti. Bundan dolayэ o yэla: “зatlama yэlэ” denildi.”

Bu hadisi zayэflatmaya зalэюэrken bakэn ne yapэyor: Elbвnо (“Rвvоlerden Saоd b. Zeyd’de zayэflэk vardэr” iddiasэna delil olarak), Saоd b. Zeyd’in zayэf bir rвvо olduрu fikrinde olanlarэ sцz konusu ederken, onun sika olduрunu ifade eden (Эbn Maоn, Эbn Sa’d, Buhвrо, Эclо, Ebы Ca’fer ed-Dвrimо, Ahmed b. Hanbel ve Эbn Hibbвn gibi) otoriteleri вdeta gцrmezlikten gelmektedir. Elbвnо’nin, senedinde Saоd b. Zeyd’in bulunduрu baюka bir hadis iзin юu deрerlendirmeyi yaptэрэnэ da gцrmekte­yiz: “Hadisin isnadэ hasendir. Rвvоlerin hepsi de sikadэr. Saоd b. Zeyd hak­kэnda sцz sцylenmiюtir. Ama bu, onun hadisini hasen derecesinden aюaрэ dьюьrmez…

 

Bu kitaptaki ikinci hadisin tahriзinde geзen Hz. Osman radэyellвhu anhu'ya bir ihtiyвcэnэ anlatamayan adama Osman Эbnu Huneyf radэyellвhu anhu ama hadisindeki gibi tevessьlь црrettiрi hadisi zayэflatmaya зalэюan Elbвnо bakэn ne yapэyor.

Tenbоh: Эbвrelerdeki garib kafa karэюtэma ve sцz makaslamalardan biri de Elbвnо'nin -Allah bizi de onu da affetsin- Teves­sьl adlэ eserinin (sh:86) da Elbвnо nin юцyle yapmasэdэr:

Alо Эbnu'l-Medоnо юцyle dedi: " Ticaret iзin Mэsэra gider gelirdi …." de Elbвnо'nin Ali Эbnu'l-Medоnо'nin ibare­sinden Юebоb Эbnu Saоd'in ezberinin zayэf olduрuna delil getirmiюtir. Halbuki Elbвnо Эbnu'l-Medоnо'nin sцzьnden baюэnda sцylediрi en mьhim kelimeyi kesmiюtir ki o da Alо Эbnu'l-Medоnо Юebоb Эbnu Saоd'in " sikadэr …" sцzьdьr.

Эlmо emanet iюte bцyle olur(!) Allah'dэr kendinden yardэm istenen…

Elbвnо, (ilimden, doрrudan ve haktan) uzaklaюэp kendinden цnce hiз­bir kimsenin gitmediрi garоb bir yola girdi ve Юebоb'i sika gцren hafэzlarэn sцzlerini ihmal etti, zikretmedi. (Detaylэ bilgi iзin bu kitaptaki ikinci hadisin tahriзine bakabilirsiniz).

 

Elbвnо’nin Saоd b. Zeyd’ bu зeliюkili durumunu Hasan b. Alо es-Sekkвf, Tenвkuzвt-э Elbвnо isimli birkaз ciltlik eserinde, bu ve baюka misallerle bu tezatlэklarэ aзэklamэюtэr. Ayrэca Mahmud Saоd Memduh Naktu’s-Sahih Haюi­yesi ’nde, birзok цrnekler ortaya koymuюtu. Mahmud Said Memduh Albвnо'nin Эmam Mьslim'in Sahihi'nde rivayet ettiрi bazэ hadislere zayэf demesinden dolayэ Tenbоhь'l-mьslim ilв te'addi'l-Albвnо alв Sahihi Mьslim adlэ kьзьk hacimli kitabэnэ kaleme almэю, bilahare Albвnо'nin deрerlendirmelerini tenkit ettiрi et-Ta'rоf bi evhвmi men kassame's-Sьnen ilв sahihin ve zaоf adэyla (Эbadвt kэsmэ) altэ cilt halinde Dubai'de tabedilmistir.

Elbвnо’nin bu yaptэрэna ne denir?! Bir yerde haklэ зэkmak, hadisi za­yэflatmak iзin Saоd b. Zeyd’i zayэf ravi deyip kabul etmiyor. Baюka bir yerde aynэ raviyi kabul ediyor. Bцyle bir hadisзinin sцzlerine ne kadar gьvenilir. Ciddi hadis зalэюmalarэ olan Elbanо’nin, hadislerden yola зэkarak kadэna altэnэ haram etmesi, gibi Ehli Sьn­net dэюэ bir gцrью ortaya atmasэ baюka konularda da hatalэ olabileceрini gцsterir. Elbanо, bazэ erkekler niюan yьzьрь adэ altэnda, parmaklarэna altэn yь­zьk takarlar. Bu вdet bize Hэristiyanlardan geldiрi iзin, evvelв onlara ben­zemek olur. Sonra da, Эslвm prensiplerine gцre, altэn takmak erkeklere zaten harвmdэr. Эleriki sayfalarda zikrettiрimiz, altэnэ kadэnlara bile yasak eden naslara muhalefet etmektir. [909] Elbвnо, erkeklere altэn yьzьk takmanэn harвm olduрuna dair altэ tane hadоs-i юerоf zikrettikten sonra, kadэnlara da altэn yьzьрьn harвm olduрuna dair юu hadis-i юerоfi zikretmektedir:

“Dostuna ateюten bir halka giydirmek isteyen, parmaрэna altэn bir yь­zьk taksэn. Mahbыbunun boynuna ateюten bir tasma takmak isteyen, altэn­dan bir gerdanlэk taksэn. Dostunun koluna ateюten bir зember takmak iste­yen, altэndan bir bilezik taksэn.” [910] Kitabэn mьtercimi Ali Aslan, bu hadоs-i юerоfin altэna юцyle bir not ilвve etmiю: “Bu fetva, dцrt mezhebe muhalif bir fetvadэr. Dцrt mezhebe gцre de, altэn kadэnlara helвldir, bilinsin.” demek­tedir.

Gцrьldьрь gibi, Elbanо bilerek veya bilmeden bьyьk hatalar yapэyor. Bцyle hatalar yapan birisinin tahriзlerine gьven olur mu? Selefi gцrьюь ьzere olduрunu idda edenler, Elbвnо’ye “Asrэn Muhaddisi” diyorlardэ. Elbanо’nin durumunu gцrdьkten sonra, Elbanо’nin bir hadise zayэf veya uy­durma dediрi zaman, o hadisin цyle olmayabileceрi bilincinde olmalarэ la­zэm.

ЭTЭRAZ:

Dost dьюman herkesin юehadetiyle konunun uzmanэ olan bir вlimin, ulaю­tэрэ yeni bilgilerle ictihadэnэ deрiюtirip hatasэndan dцnmesinin neresinde bir зeliюki vardэr? Эmam Ebu Hanife, “Ey Ebu Yusuf! Benden her duyduрunu yazma! Зьnkь ben bir beюerim. Bugьn bir юey sцyler, yarэn ondan dцnebilirim.” Derken size gцre “Ben tenakuzlarэ olan зeliюkili birisiyim.” mi demek iste­miюtir?Эmameyn sцylendiрine gцre mezhebin ьзte birinden geri dцnerken size gцre зeliюkiye mi dьюmьюtьr? Elbani’nin зeliюki ve tenakuzatэna deрil, hatadan dцnme erdemini gцstermiюtir.

CEVAP:

Evet, bir вlimin, ulaюtэрэ yeni bilgilerle ictihadэnэ deрiюtirip hata­sэndan dцnmesi gayet normaldir. Fakat Elbвnо’nin зeliюkili ifadeleri hatalarэ birkaз tane deрil. Elbanо'nin bir otorite olup olmadэрэnэ, Mahmud Saоd Memduhun Ref'u'l-Menare'sini, et-Ta'rоf isimli eserini, ondaki Elbanin Kьtьb-i Sittedeki bin civarэndaki rivayet ьzerinde cahilce yaptэрэ " zayэf­tэr " dam­galamalarэ ve verdiрi yersiz hьkьmleri, en-Nakdu's-sahоh 'ini, Hasan Sekkaf 'эn " Tenakuzatь'l-Elbвnо " isimli ьз ciltlik kitabэnda yьz­lerce zikret­tiрiзeliюkileri okuyanlar зok gьzel anlar. Abdulaziz el-Рumarо 'nin eseri baюtan sona onun hatlarэnэ зeliюkilerini, Abdullah el-Рumarо 'nin bu kэssa ile alakalэ olarak kaleme aldэрэ risalesinde onun, iюine geldiрi yerde bir raviyi nasэl gьvenilir, gelmeyen yerde ise Buharinin ravilerini nasэl yerden yere vurduрunu anlatэr.

Onu Selefi gцrьюь ьzere olduрunu iddia edenler, Elbвnо’ye “Asrэn Muhad­disi” diyorlar. Elbвnо bir hadise zayэf veya uydurma demiюse artэk o hadis zayэf veya uydurma olarak gцrьrler. Diрer eski meюhur muhaddislerin de­dikleri ikinci planda kalэr. Цnemli olan bunca hatalarэ olan Elbвnо’nin Mьs­lьmanla­rэn yaptэklarэna dair getirdikleri hadislere zayэf veya uydurma de­mesiyle o Mьslьmanlarэn yaptэklarэna bidat veya юirk denmesine sebep ol­masэdэr. Siz madem Elbani ' nin hatalarэ olabileceрini hatasэndan dцn­mesini bir erdem olarak kabul ediyorsunuz o zaman onun bir hadise zayэf dediрi zaman o ha­disin zayэf olmayabileceрinide dьюьnmeniz lazэm kayэtsэz юartsэz onun gц­rьюlerine teslim olmamanэz lazэm. Hadisleri kolayca zayi etmeme­niz lazэm.

 

⇐ Предыдущая27282930313233343536Следующая ⇒

Поделиться:

Воспользуйтесь поиском по сайту: