 |
102-сурет. Майда. Ошақты кардиосклероз. Ван Гизон бояуы. Ж. Ахметов. Патологиялық анатомия. ЖҮректщ созылмалы ишемиялыҚ ауруы
|
|
|
|
102-сурет. Майда
ошақ ты кардиосклероз.
Ван Гизон бояуы
Ж. Ахметов. Патологиялық анатомия
эпикардқ а дейін жеткенде реактивті (фибринозды) перикардит дамиды. Осы ө згерістер болмағ ан жағ дайда инфартқ а ү шырағ ан адам жү ректің жедел жетіспеушілігінен немесе жү рек ырғ ағ ының бү зылуьшан ө леді.
ЖҮ РЕКТЩ СОЗЫЛМАЛЫ ИШЕМИЯЛЫҚ АУРУЫ
Журектің созылмалы ишемиялық ауруы. Бү л сырқ ат жү ректің ишемиялық ауруымен бірнеше рет сырқ аттанғ аннан кейін пайда болады. Жоғ арыда кө рсетілгендей, инфарктқ а ү шырағ ан жер ө детте дә некер тінмен алмасып, оның орны тыртық танып бітеді, бү л процесті инфарктам кейінгі ірі ошақ ты кардиосклероз деп атайды. Жү ректің созылмалы ишемиялық ауруының дамуы осы патологи-ямен тікелей байланысты, себебі фиброзды тіннен тү ратын жер жү ректің қ алыпты қ ызметін қ иындатып, инфарктан сау аймақ та-рының қ алыптан тыс ү лғ аюына соқ тырады. Ал бү л ү рдістің белгілі бір мө лшерге дейін ғ ана дамуы занды қ ү былыс, одан кейін жү рек қ ызметі бү зыла бастайды. Сонымен қ атар тыртық танғ ан жер қ ан қ ысымының ә серінен бірте-бірте кең іп жү ректің созылмалы анев-ризмасына айналады (101- сурет). Бү л осы сырқ атгың екінші белгісі болып есептеледі. Осы екі ү рдіс нө тижесінде жү ректің жү мысы ә лсіреп, созылмалы жетіспеушілік дамиды (оның морфологиялық белгілері жалпы патологияның венозды гиперемия деген бө лімінде жазып кө рсетілген).
|
|
|
Жү ректің бү л патологиясы атеросклероз ү рдісінің ү зақ уақ ыт дамуьюа байланысты келіп шығ атын майда ошақ ты кардиоскле-розбен (102-сурет) де байланысты болуы мү мкін.
Науқ астың ө лімі журек аневризмасының жарылып кетуі немесе осы жерде тү зілген тромбтардың басқ а қ ан тамырларына тығ ылып қ алуымен (тромбоэмболия) тікелей байланысты. Осы жедел жағ -дайлар болмағ анда науқ ас жү ректің созылмалы жетіспеушілігінен ө леді.
12. 7. ВАСКУЛИТТЕР
Васкулиттер - тамырлардың қ абынуы - практикада жиі кездесетін патология. Оларды даму механизмдеріне қ арай: біріншілік жө не екіншілік деп; этиологиясына қ арай: инфекция-лык;, инфекциясыз жө не этиологиясы белгісіз деп; жене даму ор-нына қ арай (аортит, артериит, флебит) жө не т. б. деп бө лінеді.
Екіншілік васкулиттер белгілі бір патологиямен байланысты болғ андық тан, мысалы, ревматизмдік, мерездік, бө ртпелі сү зеттік васкулиттер жө не т. б., олар сол негізді аурулармен бірге қ аралады.
12 белім. Жү рек-қ ан тсшыр жуйесінің аурулары___________________________ iZ '
Біріншілік немесе жуйелі васкулиттер медицина практикасында негізгі ауру есебінде қ аралуы мү мкін, мысалы, тү йінді периарте-риит, алыпжасушалы (самай) артерииті, Вегенер гранулематозы жә не т. б.
Жү йелі васкулиттерге тә н морфологиялық ө згерістердің бірі тамыр қ абьфғ асың да дамитын некроз қ ү былысы, екіншісі грану-лематоз ү рдісі. Осы екі морфологияльгқ ү рдістердің дамуына им-мунологиялық реакциялар, олардың ішінде ЖЖТ жө не ЖБТ ре-акциялары, негізгі рө л атқ арады.
Тү йің ці периартериит
Туйінді периартериит орташа жө не майда артериялар қ абырг-асыньщ қ абынуымен сипатталады. Қ абыну бү йрек, асқ азан-ішек, жү рек, бауыр артерияларында басқ аларғ а қ арағ анда жиі кездеседі. Алғ ашқ ы кезде артерияның ішкі жө не ортаң гы қ абатында некроз-дық ө згерістер дамиды. Кейін қ абыну ү рдісі тамырдың сыртқ ы қ абатына жә не айналасына ө теді. Сол жерде аддымен нейтрофиль-дер, эозинфильдер, соң ынан мононуклеарлық сің белер кө рінеді. Тамыр ішінде тромб пайда болтан жағ дайда (тромбоваскулит) жеке ағ заларда инфаркт, ішекте жара ошақ тары, кейде гангрена дамиды. Аурудың созылмалы тү рің де некроз болтан жерде тү йінді фиб-роздық ошақ тар немесе аневризма пайда болады. Осы патология шеттік артерияларда дамыганда тері астында эр тү рлі тү йіндерді табуга болады.
|
|
|
Аурудың этиологиясына белгісіз, бірақ морфологиялық кө ріністердің негізінде иммундық кешендік зақ ымданулар жатады.
Алыпжасушалы (самай) артерииті (Хортон ауруы)
Самай артериитінде қ абыну ү рдісі тек осы артерияда емес, кейде миішілік артерияларга, қ олқ ага, оньщ ірі тармақ тарына да жайылуы мү мкін, тек бү йрек артерияларында қ абыну болмайды. Артерия қ абырғ асындағ ы ө детте ү ш тү рлі морфологиялық ө згерістерді кө реміз: 1) гранулематоздық васкулитте эпителоидты жасушалардан, лимфоциттерден, макрофагтардан жө не кө п ядро-лы алып жасушалардан тү ратын гранулема тү зіледі; 2) арнайы емес васкулитте гранулемалар қ ү рамында алып жасушалар болмайды; 3) артериитің ү шінші тү рі артерияның интима қ абатының фиброзы жө не стенозьгмен сипатталады.
Қ абыну нетижесің де тамыр ішінде тромб пайда болады, тром-бозга байланысты кө птеген асқ ынулар дамиды.
Ж. Ахметов. Патологиялық анатомия
13 бө лім. Ревматизмдік аурулар
Такаясу синдромы (артерииті)
Такаясу синдромы (арнайы емес aopmaapmepuum) негізінен қ ол- қ аның доғ асының жә не оның ірі тармақ тарының қ абынуымен си-патталады. Ауру негізінен жас ә йелдерде кездеседі.
Аурудың алғ ашқ ы кезең інде қ ан тамырларының адвентиция қ абаттарында, ө сіресе vasa vasorum айналасың да макрофаггардан жә не лимфоцитерден қ ү ралғ ан сің белер кө рінеді. Кейін қ абыну ү рдісі артерияның орта қ абатында ө теді, сол жерде кейде кө п яд-ролы алып жасушалар, некроз ошақ тары пайда болады.
|
|
|
Аурудың соң ғ ы кезең дерінде қ абынуғ а байланысты артерия-ның барлық қ абаттарында склероздық ө згерістер дамып, олардың саң лауы тарылады, кейде сол жерлер тромб тү зілуі нө тижесінде бү тіндей бітіп қ алады.
Такаясу синдромы ү шін дененің жоғ арғ ы бө лігінің, мидың ишемиясы, дененің тө менгі бө лігінде қ ан қ ысымының жоғ ары болуы тө н.
|
|
|
