 |
Ж.Ахметов. Патологиялық анатомия
|
|
|
|
Ж. Ахметов. Патологиялық анатомия
12 бө лім. Жү рек-қ ан тамыр жуйесінің аурулары
интимағ а сің іп қ алады. Эндотелидің зақ ымдануы ренин, ангио-тензин сияқ ты заттардың тікелей ә серінен де болуы мү мкін. Плазма гемотоксилин - эозинмен ақ шыл-қ ызыл тү ске боялып қ ан та-мырының ішкі қ абаттарында кө рінеді. Бү л ү рдіс жиі-жиі қ айтала-ньш тү руьша байланысты қ ан тамырында некрозғ а дейінгі ө згерістер дамиды, соның нә тижесінде, жергілікті тінге фибрин сің іп қ ала- ды. Бү л ө згерістерді фибриноидты ісіну немесе фибриноидты некроз деп атайды. Қ ан тамырына сің іп қ алғ ан плазманың тығ ыздалуына байланысты жә не фибриноидты некроздан кейін гиалиноз ү рдісі дамиды. Гиалиноз майда артериялар мен артериолалар ү шін тө н. Гиалинозғ а ү шырағ ан қ ан тамырларының саң ылауы тарылып, кенересі біртекті, ө з қ ү рылымын жоғ алтқ ан қ атты белоктық зат-тардан тү рады. Гиалин тү зілуінде қ ан тамырының негізгі мембра-насы, осы жердегі бірың ғ ай салалы бү лшық ет жасушалары да каты-насады деген мә ліметтер бар.
Орташа артерияларда екі тү рлі ө згерістер кө рінеді. Бірінші -осы артериялардың ішкі жә не ортаң ғ ы қ абаттарының қ алындауы, екінші - осы жердегі эластикалық мембраналардың қ атпарланып кө беюі (гиперэластоз). Осы ө згерістер нә тижесінде артерия біраз қ алың дап, олардың саң ылауы тарылады, кейде бү л ү рдіс (эласти-калық мембрананың жаң адан тү зілуі кү шейгенде) бү лшық ет типті артерияньщ эластикалық типтегі артерияғ а айналуьюа ө келеді. Де-
|
|
|
| ' •• | ||
| І*^*ч | ||
| ИР^Ж *г: -Ң | ||
| . ••• -w" | —#■ '**................ ■ •■............. -■....... -........................................... > ■ • ■ ■ '....... -J |
генмен, уақ ыт ө ткен сайын, осы жерде дә некер тін мө лшері кө бейіп, тамырда склероз ү рдісі бой алады (артериосклероз). Ар- териялық гапертонияғ а байланысты ірі қ ан тамырларында атеросклероз ү рдісі ерте басталып, тез дамып, оның асқ ынғ ан тү рлеріне айналады.
Артериялық гипертонияда
қ ан қ ысымы ү немі жоғ ары бол-
ғ андық тан негізгі кү ш жү ректің
сл қ арыншасына тү сіп, қ ан қ ы-
сымы асқ ан сайын жү рек қ ызме-
тіне де талап кү шейеді, оның мас-
сасы 2-3 есе ү йғ аяды. Ә сіресе
қ анды артерия жү йесіне «айдай-
тынң сол қ арынша қ алыптан тыс
98-сурет. Жү ректің сол гипертрофияланады (98-сурет).
қ арашасының гипертрофиясы Жалпы жү рек салмағ ы 1 кг дейін
ө седі (орташа 450-500 грамм). Ү лғ аюдың алғ ашқ ы дө уірінде сол қ арыншаның қ абырғ асы қ алың цап, ішкі қ уысы тарылса, кейінірек оның қ уыстары созылып кең и бастайды, осығ ан сә йкес қ абырғ а-сы жү қ арады. Артериялық гипертонияның декомпенсация кезең інде оң қ арьшша да кең ейіп, жү рек пішіні домалақ таньш буқ а журегіне ү қ сап қ алады (cor bovinum). Жү рек еттерінің арасында, дә некер тін ө сіп кетеді. (диффузияпы майда ошақ ты кардиосклероз).
Артериялық гипертонияның 1) жү ректі; 2) миды; 3) бү йректі кө бірек зақ ымдайтын тү рлерін ажыратады.
|
|
|
99-сурет. Біріншілік нефросклероз. Бү йрек шумақ тарының склерозы мен гиалинозы
|
Артериялық гипертонияда жү ректе болатын негізгі ө згерістер кө рсетілді. Гипертонияның ми формасы қ азіргі кезең де ми, қ ан тамырлары ауруы тобына жатқ ызылады. Ол гипертониялық криз (ауыр хал) тү рінде немесе ө ртү рлі ауырльгқ тағ ы қ ан қ ү йылу тү рінде кө рінеді. Гипертониялық криз кезінде артериолаларда плазма сің уі, фибринге ү қ сас ісіну, некроз сияқ ты ө згерістер дамып, майЗщ та-мырлар айналасьшда қ ан қ ү йылады, ми тінінде су мө лшері кө бейіп ісінеді. Егер осы ауыр хал ү зақ қ а созылса майда қ ан қ ү йылу ошақ та-ры қ осыльш кө зге кө рінетін қ ызыл тү сті ошақ тар (іуызыл инфаркт) пайда болады. Олардың кө лденең і бірнеше сантиметрге жетіп, ай-наласындагы ми тінін зақ ымдайды, кейде қ ан ми қ арыншалары-
Ж. Ахметов. Патологиялық анатомия
|
|
|
