 |
Ж.Лхметов. Патологиялық анатомия
|
|
|
|
Ж. Лхметов. Патологиялық анатомия
13 белім. Ревматизмдік аурулар
ғ ақ ты (митралды) қ ақ пақ шада кездеседі (60%). Осы қ ақ пақ ша-ның басқ а қ ақ пақ шалармен қ осыла бү зылуы 90%-ды қ амтиды. Ү шінші орынды қ олқ а қ ақ пақ шаларының, одан кейінгі орың цы ү ш жарғ ақ ты қ ақ пақ шаларының ақ аулары алады. Қ ақ пақ ша ақ аулары екі тү рлі болады: 1) қ ақ апақ шалар жетіспеушілігі; 2) қ ақ пақ шалар саң ылауьшың тарылуы (стенозы).
Екі жарғ ақ ты қ апақ шаның жетіспеушілігінен қ ан диастола кезінде қ арыншағ а толық ө тіп ү лгірмейді, қ арынша систоласы кезінде қ анның бір бө лігі жү рекшеге қ айта ө теді. Осығ ан байла-нысты сол жақ қ арынша мен жү рекшеде қ ан жиналып қ алып, жү ректің барлық қ уыстары кең ейіп кетеді, жү рек домалақ пішінде кө рінеді.
Митралды қ ақ пақ ша стенозында қ ан сол жү рекшеде жиналып оның ө те созылып кетуіне, қ анның ө кпеде кідіріп қ алуына алып келеді. Бү л кезде сол қ арьшшағ а қ анның аз ө туіне байланысты оның қ ызметі тө мендеп, семіп қ алады.
Жү ректің бү лщық ет қ абатының қ абынуы - миокардит ревма-тизмде ә р дайым кездесетін қ ү былыс. Ревматизм ү шін гранулема-тозды миокардиттің дамуы тә н. Ә детте гранулемалар қ ан тамыр-лары айналасында, жү ректің аралық дө некер тінің де жайғ асады, ә сіресе олар сол жү рекшенің қ ү лақ шасында кө п. Сондық тан, операция кезінде ревматизмнің белсенділігін анық тау ү шін сол жердей кесінді алып тексеру жиі қ олданылады.
|
|
|
Миокардиттің екінші тү рі - диффузды аралық миокардит, жас балаларда экссудативті-продуктивті тү рде болады. Осы қ абыну ү рдісіне байланысты кейде жү ректің тә ждік артериясының майда бү тақ тарында фибриноидты некроз, склероз ү рдістері пайда бо-лып, миокардтың қ анмен қ амтамасыз етілуі бү зылады жө не тез арада жү рек қ ызметі нашарлайды.
Ошақ ты аралық экссудативті миокардит ревматизм ү рдісі кли- никада жасырын, белгісіз тү рде ө ткенде кездейсоқ табылып, ол жерде аздағ ан лимфоциттер мен лейкоциттерден қ ү ралғ ан сің белер кө рінеді.
Жү рек қ абыньщ қ абынуы - перикардит - серозды жә не фибриң ді тү рде кө рінеді. Осы жү рекгі сыртқ ы кө рінісіне қ арап " тү кгі жү рек" деп атайды (104-сурет).
Ревматизмде одан басқ а ө кпе қ абының қ абынуы - плеврит жә не ішастардың қ абынуы - перитонит те кездеседі.
Ревматизмнің полиартритті турі - ревматизммен ауырғ ан адам- дардың тең жартысында болып, ә детте тізе, тобық, иық жә не шын-тақ сияқ ты ірі жә не орта буындарды зақ ымдайды. Буындарда се-розды-фибринді экссудат жиналады, ал синовиалды қ абық тарда
|
|
мукоидты жө не фибриноидты
ісінулер, васкулиттер байқ алады.
Дегенмен осы буындар ө з пішінін
жоғ алтпайды.
Ревматизмнің миды зақ ымдай-
тын турі - жас балаларды хорея
деген ауруғ а соқ тырады. Бү л ауруғ а
ү шырағ ан кісі би билегендей не-
месе селкілдеп (гиперкинезия)
жү реді. Бү ның себебі ревматизмде
мидағ ы қ ан тамырлары қ абынып
(васкулит) гипоксия дамиды, нә -
тижеде нерв жасушаларында
|
|
|
ә ртү рлі дистрофиялық, атрофия-
|
104-сурет. Ревматизмдік фибринді перикардит (" тү кті жү рек" ) |
лық ө згерістер кездеседі. Осығ ан
байланысты нерв жү йесіндегі қ ол-
аяқ қ имылын реттеп отыратын
орталық тар бү зылады.
Гиперкинезияньщ пайда болуы мидың қ ыртысасты тү йін-дерінде, гипоталамуста, сопақ ша мида нерв талшық тарында дамитын қ айтымды морфологиялық ө згерістерге байланысты.
Ревматизмнің тү йінді турі — тері астында, буын қ абының айналасында, сің ірлерді бойлап, кө лденең і 0, 5-2 см, ауырмайтын қ атты тү йіндердің пайда болуымен сипатталады. Микроскоппен қ арағ анда оның ортасында фибриноидты некрозды, айналасында лимфоидты жә не макрофагты жасушаларды кө реміз. Тү йіндердің пайда болуы организмдегі аллергияның ө те жоғ ары дамығ андағ ы-нан хабар беріп, қ олайсыз нә тижелерге соқ тырады.
Басқ а агзалардаеы ө згерістер. Ө кпеде ревматизмге тә н қ абыну (пневмония) дамиды. Бү л пневмония серозды-фибринді немесе геморрагиялық тү рде ө теді. Сонымен қ атар ө кпеде васкулиттер дамиды, ал альвеола аралығ ында лимфоцит-гистиоцит элементтері жиналып қ алады (интерстициалдық пневмония). Альвеоланьщ ішкі қ абатында белокты мембраналар тү зіліп альвеола эпителиі тү се бастайды (десквамация).
Бү йректе ошақ ты, кейде диффузды гломерулонефрит далщды. Теріде сақ ина тә різді эритема, ақ шыл қ ызыл айнала орналас-қ ан бортпелер кө рінеді. Осы ө згерістердің морфологиялық негізінде тері қ ан тамырларының қ абынуы жатады.
 |
|
|
|
