 |
ТОҚ ІІПЕК РАГЫ. 124-сурет. Шырышқты рак. Жүзік тәрізді жасушалар. Ж.Ахметов. Патологиялық анатомия
|
|
|
|
ТОҚ ІІПЕК РАГЫ
Ішектің жогарьща айтылғ ан орындарында рактың 2/3 бө лігі ө седі. Рактың экзофитті (ішектің қ уысына қ арай ө сетін полип тә різді) жә не эндофитті (ішектің қ абырғ асына қ арай диффузды ө сетін) тү рлерін ажыратады. Ісіктің ө суіне байланысты ішек саң ы-
124-сурет. Шырышқ ты рак. Жү зік тә різді жасушалар
лауы тарылады немесе сол жердегі ісікте жаралар пайда болады. Тоқ ішек карциномасының аденомазды полиптердің малигниза-циясы нә тижесінде дамитындыгы бү йен ішек карциномасында айқ ын кө рінеді. Ол жердегі рак полип немесе саң ырауқ ү лақ (экзофитті) тә різді ө седі, кө пке дейін клиникалық белгі бермейді. Сигматө різді ішектегі жә не тік ішектегі ісіктер ә уел бастан цирку-лярлы (эндофитті) ө сіп ішек қ уысын тарылтып тастайды. Оның проксималды бө ліктері кең ейіп кетіп, клиникада ішектің жү рмей қ алуды байқ алады. Микроскопта бү л ісіктер негізінен цитоплаз-масы қ анық боялғ ан аденокарциномалар тү рінде кө рінеді. Ісіктің 1/4 бө лігін жетілмеген: шырышты (жү зік тә різді) жә не майда жа-сушалы солидты рактар қ ү райды (124-сурет). Майда жасушалы рак-тар нейроэндокриндік жү йе ісігіне жатады. Бү л рактар лимфа жо-лымен аймақ тық лимфа бездеріне, қ ан арқ ылы бауырғ а метастаз-дар береді. Аш ішектің қ атерлі ісіктері асқ азан-ішек жолындағ ы карциномалардьщ тек 1%-ын қ ү райды. Микроскопиялық кө рінісі бойынша олар негізінен аденокарцинома жә не қ атерлі карцино-ид. Он екі елі ішектен, ә сіресе фатер емізігінен ө сетін ісік клиникада механикалық саргаю белгілерін береді.
|
|
|
 | |||
 | |||
Ж. Ахметов. Патологиялық анатомия
ПЕРИТОНИТ
Перитонит - іш пердесінің қ абынуы. Перитониттер негізінен қ ү рсақ қ уысында орналасқ ан ағ залардың патологиясына байла-нысты дамиды. Перитониттің клиникалық белгілеріне қ арап жедел жә не созылмалы тү рлерін, кө лемі бойынша шекараланган жә не таралган тү рлерін ажыратады.
Этиологиясы. Перитонит инфекция қ оздыратын сырқ аттар қ атарына жатады. Олардың ішінде ішек таяқ шалары, ө ртү рлі патогенді коктар немесе бактериялар ассоциациясы негізгі қ озды-рушылар болып есептеледі. Ол жедел аппендициттің, жедел холециститтің тесіліп кеткен асқ азан-ішек жараларының, іш сү зегінің, дизентерияның, қ ү рсақ қ уысы жарақ аттарының асқ ы-нуы есебінде дамиды.
Сонымен қ атар, перитонит кейде қ ү рсақ қ уысына ө т тү скен-де, уремияда, жедел панкреатитте, улы заттар ө серінде, асептик (стерилді) перитонит тү рінде басталады. Этиологиясы белгісіз криптогенді перитониттер де кездеседі.
Патогенезі. Перитониттің клиникалық белгілерінің дамуы қ ү рсақ қ уысына тү скен бактериялы немесе бактериясыз (эндогенді) улы заттардың қ анғ а сорылуымен тікелең байланысты. Осы
15 болім. Бауыр аурулары
ө згерістер ә детте ішектің парезіне ә келіп улы заттардың одан ә рі кө беюіне ү лес қ осады.
Патологиялық анатомиясы. Іш қ уысың а жиналғ ан экссудат-тың сипатына қ арап перитониттің: серозды, фибринді-ірінді, ірің ді тү рлерін ажыратады (125-сурет). Перитонитте іш пердесінің қ абат-тары қ ызарып, кейде кө мескіленіп, онда қ ан қ ү йылу ошақ тары кө рінеді. Фибринді қ абынуда фибринді жіпшелер, перделер пайда болып, ішектер бір-біріне жабысып қ алса, ірің ді перитонитте ішектердің арасында шекараланғ ан іріндіктер пайда болады. Ал қ абыну экссудаты ө з салмағ ымен қ ү рсақ қ уысының тө менгі бө ліктеріне жинала бастайды. Ә детте ішек қ абырғ асы болбыр, тез жыртылғ ыш, іші газ бен сү йық тық қ а толы болады.
|
|
|
Егер науқ ас перитонитте ү зақ айыга алмаса қ абыну ошақ тары дә некер тінмен алмасып осы жерде жабыспалар пайда болады. Кли-никада жабыспалы ішек тү йілуі белгілері дамиды. Перитониттің бү л тү рін созылмалы жабыспалы перитонит деп атайды. Соң гы патология кейде ішектің, жыныс агзаларының туберкулезіне байланысты дамиды. Бү л кезде іііі пердесінде ү сақ ақ шыл тү сті туберкулез тө мпешіктері кө рініп, микроскоппен қ араганда туберкулезге тә н гранулема табылады; оны туберкулездік перитонит деп атайды.
|
|
|
