 |
Ж.Ахметов. Патологаялық анатомия
|
|
|
|
Ж. Ахметов. Патологаялық анатомия
14 болім. Асқ орыту жү йесінің аурулары
тү йіндеріне де жетеді. Кейде рак жасушалары лимфа ағ ымьша қ арсы бағ ытта (ретроградты) таралады. Осындай ә діспен бү ғ ана ү стіндегі бездерде («вирхов метастаздарың ), тік ішек айналасындағ ы шелде («шницлер метастаздарың ), аналық бездерде (" крукенберг рагы" ) метастаздар пайда болады.
Іш пердесінде де кө птеген метастаздар кө рінеді - оны іш пердесінің карциноматозы деп атайды.
Гематогенді метастаздар бауырда, ө кпеде, бү йрекү сті безде-рінде, сү йектерде табылады.
Асқ ыну турлеріне асқ азандағ ы рак тінінің некрозына байланы-сты дамитын: асқ азан қ абырғ асының тесіліп кетуі, қ ан кету жә не қ абыну жатады.
Ісік айналасындағ ы ағ заларғ а ө сіп тарап, тоқ ішектің бітеліп қ алуына, ө т жолдарының басылып қ алуына, қ ақ па венасының гипертензиясына, плевра эмпиемасына соқ тырады.
Интоксикация (улану) нә тижесінде жә не асқ орыту жү йесінің істен шығ уына байланысты науқ астарда рактық кахексия дамиды. Осы айтылғ ан асқ ынулар ауру ө ліміне себеп болады. Сонымен қ атар ракты операция немесе химиотерапия жолымен емдеуге байланысты кө птеген, ө лімге ә келуші, асқ ьшулар пайда болатынын да айта кету керек.
14. 5. ІІПЕК АУРУЛАРЫ
Ішек ауруларыньщ ішінде ең кө п кездесетіндері қ абыну, ісіктер жә не туа пайда болғ ан кемістіктер.
ТУА ПАЙДА БОЛҒ АН КЕМІСТІКТЕР
Ішектің негізгі туа пайда болғ ан кемістіктері балалар патоло-гиясы бө лімінде қ аралады. Ал ересек адамдарда кездесетін туа пайда болғ ан кемістіктерге Меккель дивертикулі мен мегаколон кіреді.
|
|
|
Дивертикул - ішектің белгілі бір бө лігінің, қ апшық тә різді, томпайып шығ ып тү руы. Меккель дивертикулы ащы ішектің тоқ ішекке ө тетін жеріне жақ ын аймақ та (30-50 см), эмбрион дө уірінен қ алғ ан кіндік-ішек жолының (омфаломезентериалды ө зек) қ алды-ғ ынан дамиды (119-сурет). Оның ү зындығ ы 5-6 см, кө лденең і 2-3 см болады. Осы жер қ абынғ анда (дивертикулит) немесе бө где зат-тар тығ ылып қ алғ анда ғ ана клиникалық белгілер пайда болады. Дивертикул жарылып кеткенде перитонит дамиды.
119-сурет. Меккель дивертикулы
МЕГАКОЛОН
Мегаколон - тоқ ішектің қ альпгган тыс кең ейіп кетуі.
Этиологиясы мен патогенезі. Мегаколон (Гиршпрунг ауруы) іштен туылғ ан аурулар қ атарына жатып ішектің белгілі бір жерінде (ауэрбах жә не мейснер ө рімдерінде) ганглиоздық жасушалардың жоқ тығ ымен сипатталады. Аганглиозды аймақ тар негізінен сигма мен тік ішек шекарасында кездеседі, кейде олар біраз жерді қ ам-тиды. Осы аймақ та жиырылу болмастан ішек тү йіліп қ алып (спазм), оның жогары бө лігі бірте-бірте кең и бастайды.
Патологиялық анатомиясы. Мегаколон жедел, жеделдеу жө не созылмалы тү рде ө теді. Жедел турі жаң а туылғ ан нә рестелерде кездесіп, меконилік ішек тү йілуі тү рінде ө теді. Созылмалы мегаколон баяу дамьш, оның клиникалық белгілері кеш кө рінеді. Мә йітті ашып кө ргенде сигма мен тік ішек арасында ішектің тү йіліп қ алғ -ан жері табылады. Ал оның жогарысында тоқ ішек кө лденең кейде 20 см-ге дейін кең іп, қ абыргасы 2 см-ге дейін қ алындайды. Ішектің
Ж. Ахметов. Патологиялық анатомия
|
|
|
14 болім. Асқ орыту жуйесінің аурулары
ішінде нә жістен қ ү ралғ ан тастар жә не массалар болады. Ішекгің шырышты қ абатывда ә ртү рлі пішіндегі жаралар, ал басқ а қ абатга-рында лейкоциттерден, лимфоциттерден, плазмалы жасушалардан тұ ратын қ абыну сің белері кө рінеді. Ішек қ ан тамырларың да тромб пайда болғ ан жағ дайда ішек қ абырғ асында некроз дамуы мү мкін. Асқ ыну тү рлері. Мегаколонғ а байланысты ішек қ абырғ асының ө ткізгіштігі кү шейіп, ішіндегі микробтар қ ү рсақ қ уысына ө тіп перитонит дамвды немесе ауру ішектің ө тпей қ алуы нө тижесің де ө рістейтін созылмалы уланудан ө леді.
|
|
|
