 |
122-сурет. Флегмонозды аппендицит. Лейкоцитарлық сіңбелер
|
|
|
|
122-сурет. Флегмонозды аппендицит. Лейкоцитарлық сің белер
Жедел аппендыциттің ө зі бірнеше тү рге бө лінеді: 1) жай; 2) бет-кей; 3) флегмонозды; 4) гангренозды аппендицит.
Жай аппендыцытте сыртқ ы ө згерістер кө зге кө рнекі болмай-ды, тек микроскоппен тексергенде ғ ана осы жерде қ ан-лимфа ай-налымдарының бү зылғ анын, стаз, қ ан қ ү йылу, ісіну ү рдістері кө рінеді. Лейкоциттер қ ан тамырларының кенересіне жақ ын жай-ғ асқ ан болады. Аппендикстің нерв аппаратында дистрофиялық ө згерістер байқ алады.
Беткей аппендицит экссудация ү рдісінің кү шеюі нә тижесінде шырышты қ абық та ірің ді қ абыну ошағ ы тү зіліп сол жердің эпителиінің кө шіп тү суіне байланысты алғ ашқ ы аффектің пайда болуымен сипатталады.
Флегмонозды аппендицит кезінде аппендикс ісініп, жуандап, оның сірлі қ абығ ы қ ызарып қ анмен толады (122-сурет). Аппендикс сыртында фибринді қ абық пайда болады, шырышты қ абығ ы ісініп қ ан қ ү йылады. Егер осы жерде жара пайда болса оны флегмонозды жаралы аппендицит деп атайды. Лейкоцитті сің белердің бір жерге шоғ ырланып, ірің ці ошақ тар тү зуін апостематозды an-пендицит дейді.
Аппендикстегі ең ауыр ө згерістер нә тижесінде гангренозды аппендицит дамиды. Гангренозды қ абынуда аппендикс жуандағ ан, оның сірі қ абыгы қ оң ыр-жасыл тү сті, фибринді-ірің ці қ абық тар-мен қ апталғ ан болады. Микроскоппен тексергенде осы жерде некроз ошақ тары, микробтар шогыры кө рінеді.
Аппендикс артериясыньщ тромбоз немесе эмболия нә тижесінде дамитын ө згерістерді біріншілік гангрена деп атайды, бү л қ абыну емес, оны гангренозды аппендицит деуге болмайды.
|
|
|
Жедел аппендициттің асқ ынган тү рлері деструктивті ү рдістерге байланысты келіп шыгады. Оган: 1) аппендикстің тесіліп кетуі (перфорация); 2) осыган байланысты ішастардың қ абынуы (перитонит); 3) қ абынудың бү йенге жө не оның айналасындагы тіндерге ө туі (пери- жә не паратифлит); 4) ішектің тесіліп кетуіне байланысты дамығ ан жыланкө з (ол кезде нә жіс не сыртқ а немесе іш қ уысына бө лініп тү рады); 5) ірің нің аппендикс ішінде жиналып қ алуы (эмпиема); 6) кө кет астындагы абсцес, пилефлебиттік бауыр абсцесі; 8) сепсис кіреді.
Аппенэктомиядан кейін, ө сіресе оның асқ ынғ ан тү рлерінде, қ ү рсақ қ уысындағ ы агзалар арасында фиброзды тіндер пайда бо-лып жаң а патология, жабыспалы ауру (спаечная болезнь), кейде жабыспалы ішек тү йілуі дамиды.
Созылмалы аппендицит ә рқ ашанда жедел аппендициттің нә тижесі болады. Осыган байланысты аппендикс айналасында жабыспалар тү зіледі. Аппендикс ішінде дә некер тін ө сіп, оның қ уысы тү гел бітіп кетеді (облитерация). Дегенмен де аппендикс қ абыргасында созылмалы қ абыну белгісі ретінде лимфоциттерден, гистиоциттерден жә не эозинофилді лейкоциттерден тү ратын сің белер де табылады.
Егер қ абыну нә тижесінде аппендикстің тек бір бө лігі бітіп қ алса оның тө менгі жақ тары қ алтадай кең іп, сол жерге сү йық заттар (гид-роцелё) немесе шырышты массалар (мукоцелё) жинальш қ алады.
Жалган аппендицит деп клиникалық белгілеріне қ арап алып тасталган аппендиксте қ абыну қ ү былысының болмауын айтады. Кейде осы жагдайларда аппендикс ішінде нә жіс тастары, бө где заттар, паразиттердің болуы немесе басқ а ішкі агзалардың аурулары анық талады. Демек, жалган аппендицит қ абыну емес, рефлекс жолымен пайда болатын патология.
|
|
|
ІІПЕК ІСІКТЕРІ
Ішекте жиі кездесетін патологиялық ү рдістердің бірі полип деп аталады. Полип деп ішектің ішіне қ арай (экзофитті) ө сетін, кейде аяқ шага ілініп, салбырап тү ратын қ ү рылымдарды атайды.
Ж. Лхметов. Патологиялық анатомия
14 бө лім. Асқ орыту жуйесінің аурулары
123-сурет. Ішек полипозы
Полиптердің кө шпігілі қ абынуғ а байланысты пайда болады, олар гиперплазиялық патология деп қ арастырылады. Полиптердің ара-сында безді эпителиден ө сетін аденоматозды полиптер ғ ана нағ ыз ісіктер қ атарына жатады. Олар кө лденең і бірнеше сантиметр, шы-рышты қ абық пен аяқ ша арқ ылы байланысқ ан, домалақ тү йіндер тү рінде кө рінеді (122-сурет). Полиптердің сырты тегіс немесе бү рлі болады, кейінгілерін бурлі (виллезді) ісік деп атайды. Микроскоп-пен қ арағ анда ол безді-бү рлі қ ү рылымдардан тү рады. Бү рлердің ү сті биік призмалы, цитоплазмалы ашық ренді боялғ ан эпители-мен жабылғ ан. Бү л сырқ аттың ерекше тү ріне кө птеген аденоматозды полиптер немесе полипоз жатады, олар тү қ ым қ уалау жолы-мен туындап, отбасылық полипоз деп аталады. Аденоматозды полиптер, ә сіресе виллезді полиптер, ісікалды патологиясына жатады. Ісіктің қ ауіптілігі оның кө леміне де байланысты. Кө лденең і 4 см ісіктердің тең жартысы малигнизацияланады.
Ішектің қ атерлі ісіктері
Ішектің қ атерлі ісігі - рак - негізінен тік ішекте, содан соң тоқ ішектің сигма тә різді бө лігінде жә не бү йен ішекге, ө те сирек жагдайда, аш ішекте кездеседі.
|
|
|
