 |
НӘрестелердщ геморрагиялыҚ сырҚаттары
|
|
|
|
НӘ РЕСТЕЛЕРДЩ ГЕМОРРАГИЯЛЫҚ СЫРҚ АТТАРЫ
Нә рестелердің геморрагиялық сырқ аттары деген тү сінікке бала туганнан кейін бірінші кү ндері қ ан қ ү йылу немесе қ ан агу белгілерімен кө рінетін клиникалық -анатомиялық синдромдар кіреді. Оның себептері ә ртү рлі. Плазмадагы ү ютушы факторларга байланысты болатын қ ан агуга бейімділікті коагулопатиялар деп атайды. Плазма факторларының тапшылыгы бала кіндігінен, асқ -азан-ішек жолына қ ан агуга соқ тырады.
Екінші кезең нің дамуы тромбоцит, фибриноген, тромбиндердің алгашқ ы кезең де тромб тү зуіне жү маслып кетуіне байланысты. Соның нә тижесінде қ ан ү ю ү рдісі бү зылып, геморрагияаық синдром дамиды (асқ азан-ішек жолыннан, мү рыннан, бү йректерден қ ан кете бастайды).
Ү шінші кезең де тромбтардың тү зілуіне қ арсы организмде фиб-ринолиз механизмдері іске қ осылады. Алғ ашқ ы кезенде пайда болтан тромбтар еріп кетіп қ ан агу одан ә рі кү шейеді. Осы синдромга байланысты кө птеген агзаларда, миокардта, ми тінінде жә не т. б. дистрофиялық жә не некроздық ө згерістер дамиды.
Тромбоцитопатиялар тромбоциттер санының жә не сапасының туа немесе жү ре пайда болган ө згерістерімен байланысты. Туа пайда болган тромбоцитопатияга амегакариоцитті тромбоцитопения жа-
 |
|
21 бө лім. Балалар аурулары |
Ж. Ахметов. Патологиялық анатомия
тады. Жү ре пайда болғ ан тромбоцитопениялар лейкоздарда, Верль-гоф сырқ атында жә не т. б. кездеседі. Олардың бә рі де қ ан ү ю ү рдісінің бү зылуымен жө не қ ан ағ у белгілерімен кө рінеді.
|
|
|
Қ ан тамырларының туа пайда болган кемістіктері жергілікгі қ ан қ ү йылуғ а (гематома) немесе қ ан ағ уғ а соқ тыруы мү мкін.
21. 7. БАЛАЛАРДЫҢ ЖҮ Қ ПАЛЫ АУРУЛАРЫ
ЦИТОМЕГАЛИЯ
Цитомегалия (грекше cytos - жасуша, megalos - ү лкен) адамдар арасың да кең тарағ ан вирустық инфекциялардың бірі. Вирусоло-гиялық тексерулер нө тижесің де осы инфекция жү кті ә йелдердің 6? % анық талғ ан.
Этиологиясы мен патогенезі. Вирус іштегі балағ а бала жолдасы арқ ылы (гематогенді) немесе тө меннен жоғ ары ө рлеу жолымен жү ғ ады (цитомегалиямен ауырғ ан балалардың анасын тексерген-де, осы ауруғ а байланысты дамығ ан созылмалы эндоцервициттер жө не эндометриттер бар екендігі анық талғ ан). Бү дан басқ а цитомегалия балағ а туылу уақ ытында да (интранаталды) жү ғ уы мү мкін.
Патологиялық анатомиясы. Цитомегалия ә ртү рлі ағ за эпителиінде кө дденең і 35-65мм алып жасушалардың пайда болуы-мен сипатталады. Цитомегалия ДНҚ -вирусы қ атарьша жатып вирус жасушалары яросының ішінде осіп-ө неді. Ядрода кө дденең і 8-10, кейде 20мм-ғ а жететін ацидофилді қ оспалар пайда болады. Осы қ оспалар мен жасуша арасында бос ашық аймақ кө рінеді («ү кі козің ) (209-сурет). Электронды микроскопта бү л қ оспалар вирус-тардың ө сіп-онген жері екендігі анық талады. Цитомегалиядағ ы морфологиялық ө згерістердің осы патологияғ а тә нділігі соншалық -ты оның диагнозын анық тау ү шін вирусологиялық зерттеулер жү ргізу шарт емес. Цитомегалияның жергілікті жә не таралғ ан тү рлерін ажыратады. Жергілікті цитомегалия сілекей бездері, негізінен шық шыт бездерінің жә не жақ асты бездерінің қ абынуы-мен сипатталады.
|
|
|
Таралган цитомегалияда ө т жоддарының, бү йрек ө зектерінің, тыныс жолдарының, ү йқ ы безінің жә не т. б. эпителиің де жоғ арыда айтылғ ан ө згерістер кіреді. Осы ө згерістерге ү шырағ ан жасуша-лардың басым кө пшілігі оз тіршілігін жояды. Ағ залар стромасында лимфоциттерден, плазмалы жасушалардан тү ратын сің белер та-былады, яғ ни, аралық қ абыну (интерстициалды гепатит, миокардит жә не т. б. ) дамиды.
209-сурет. Цитомегалиялық пневмония
Цитомегалиялық инфекция организмге ү рық дамуының алга-шқ ы кезең дерінде тү ссе ә ртү рлі ағ залардың туа болғ ан кемістіктерше соқ тырады. Цитомегалия ә серінде орталық нерв жү иесінде микроцефалия, микрогирия, порэнцефалия, гидроцефалия дамиды. Осы ауыр озгерістер баланың жатырда немесе туылғ аннан кеиш тез арада ө луіне себеп болады. Инфекцияның таралуы шгтегі бала дамуының соң гы кезең деріне тура келсе, ол туылғ аннан кеиш гепа-тоспленомегалия, орталық нерв жү йесінің қ абынуы (энцефалит, менингит), пневмония тү рінде корінеді. Туылганнан кешн дами-тын цитомегалия туа болган цитомегалиядан орталық нерв жү йесінің зақ ымданбайтынымен ерекшеленді. Бү л кезде кеибір жеке ағ залардың қ абыну белгілері пайда болады. Мысалы, ө кпеде интерстициалды (аралық ) пневмония, ішекте цитомегалиялық метаморфозғ а жара ү рдісі қ осылады.
|
|
|
