 |
421-тапсырма. Термин сөздердің мағынасын меңгеріп, аудармасын жаттап алыңыздар.
|
|
|
|
421-тапсырма. Термин сө здердің мағ ынасын мең геріп, аудармасын жаттап алың ыздар.
кесектер – бруски
су қ ұ бырының ө ткізгіші – ввод водопровода
жоғ ары ө ремелеу жұ мыстары – верхолазные работы
жару жұ мыстары – взрывные работы
қ ұ йынды шаң дату – вихревые напыление
қ ұ рылыстағ ы су кө лігі – водный транспорт в строительстве
су тө кпе – водоотлив
су жұ тылу – водопоглощение
ауа ауыстыру – воздухообмен
ауалы ә к – воздушная известь
қ ұ рылысқ а қ атысушылардың ә рекеттестігі – взаимодействие участников
строительства
12-апта. 36-тә жірибелік сабақ
422-тапсырма. Мә тінді мә нерлеп оқ ып, ондағ ы қ азақ тіліне тә н дыбыстардың сауатты оқ ылуына назар аударың ыздар.
423-тапсырма. Мә тінге жоспар қ ұ рып, жоспар бойынша ә ң гімелеп берің іздер.
Қ ұ рылыс машиналары
Қ ұ рылыс машиналары– ә р тү рлі қ ұ рылыс жұ мыстарына арналғ ан машиналар мен механикаландырылғ ан қ ұ рал-жабдық тар. Бұ лар қ ұ рылыс жұ мыстарын кешенді тү рде механикаландырып, индустриялы ә дістерді пайдалануғ а мү мкіндік береді. Олардың қ атарына мұ наралы, ө здә ігінен жү ретін шынжыр табанды не доң ғ алақ ты корандар, бір шө мішті экскаваторлар мен кө п шө мішті роторлы экскаватор, бульдозерлер, скреперлер, т. б. жатады. Атқ аратын жұ мыс тү ріне қ арай қ ұ рылыс машиналары қ азғ ыш, топырақ таптауыш, бұ рғ ылау, қ ада қ ағ у, тиеу-тү сіру ә рі тасымалдау, ұ сақ тау-сорттау, араластырғ ыш, бетон тө сегіг, ө ң деуіш, жол қ ұ рылыс машиналары, т. б. механикаландырылғ ан қ ұ ралдарғ а топталады. Жер қ азғ ыш машиналар топырақ қ азу, каврьерлерден қ ұ рылыс материалдарын алу жұ мыстарына арналғ ан. Бұ ларғ а экскаваторлар, топырақ қ азып тастағ ыш, гидромеханикалық машиналар жатады. Таптауыш машиналар топырақ, т. б. жер қ ыртыстарынан нығ ыздау жұ мыстарын атқ арады. салмағ ы 100 тонналық қ арапайым таптапуыш машина қ алың дығ ы 40-50см, ал салмағ ы 12 т дірілдемелі тааптауыш машина қ алың дығ ы 80-120см жер қ ыртысын нығ ыздай алады. Тастақ қ абаттарды бұ зу жә не қ ұ рылыстық тастар алу, қ опарылыс жұ мыстарындағ ы ұ ң ғ ыма бұ рғ ылау ү шін бұ рғ ылау машиналары пайдаланылады. Қ ада қ ағ у жұ мыстарында арнайы жабдық тар қ олданылады. Қ ұ рылыстардағ ы монтаждау, кө теру-тасымалдау, тиеу-тү сіру жұ мыстары кө тергіш кран, шығ ыр, домкрат, т. б. қ ондырғ ылар арқ ылы іске асырылады. Асфальт, бетон тө семді долдар салу ү шін асфальт не бетон тө сегіш шынжыр табанды машиналарқ олданылады. Темір жол салу жә не жө ндеу жұ мыстарында балластер, жол тө сгіш т. б,. машиналар пайдаланылады. Ө ң деуіш машиналар сылақ жә не сырлау, бояу жұ мыстарына арналғ ан машиналарғ а ажыратылады.
|
|
|
424-тапсырма. Берілген сұ рақ тарғ а жауап берің іздер.
1. Қ ұ рылыс машиналары не ү шін қ ажет? 2. Қ ұ рылыс машиналарының тү рлерін атаң ыздар? 3. Қ ұ рылыс машиналары қ андай қ ызмет атқ арады?
425-тапсырма. Машиналардың атқ аратын қ ызметін кестеге толтырың ыздар.
|
|
|
| Машина атауы | Атқ аратын қ ызметі |
| Жү к кө тергіш кран | |
| Бетон араластырғ ыш | |
| Шынжыр табанды экскаватор | |
| Жол қ ұ рылыс машинасы | |
| Жү к тиегіш |
426-тапсырма. Мә тіннен етістіктерді теріп жазып, олардың қ ай шақ та тұ рғ анын анық таң ыздар.
427-тапсырма. Сө з тіркестерінің екінші сың арларын табың ыздар.
| 1. қ ұ рылыс 2. индустриялы 3. доң ғ алақ тау 4. топырақ 5. бетон 6. қ ада 7. кө тергіш 8. ұ ң ғ ыма 9. тө семді 10. ө ң деуіш | 1. кран 2. бұ рғ ылау 3. таптауыш 4. қ ағ у 5. жолдар 6. ә діс 7. машиналар 8. машиналары 9. кран 10. тө сегіш |
428-тапсырма. Мә тіннен зат есімдерді теріп жазып, олардың қ ай септікте тұ рғ анын анық таң ыздар.
429-тапсырма. Сө з тіркестерінің мағ ынасы мен аудармасын берілген кестеге жазың ыздар.
| Мағ ынасы | Аудармасы | |
| мұ наралы шынжыр табанды қ азғ ыш топырақ таптауыш тиеу-тү сіру ұ ң ғ ыма бұ рғ ылау қ ада қ ағ у |
430-тапсырма. Мә тіннен тө мендегі сө з жә не сө з тіркестеріне мағ ынасы жақ ын сө здерді тауып жазың ыздар.
Мү мкіндік беру__________________________________________________
Тасымалдау_____________________________________________________
Ұ сақ тау_________________________________________________________
Араластырғ ыш___________________________________________________
Ө ң деуіш________________________________________________________
Тиеу____________________________________________________________
Кө теру__________________________________________________________
431-тапсырма. Ә р халық тың ақ ын-жазушыларының пікіріндегі ортақ ә ң гіме не туралы екенін тү сіндірің іздер. Айтылғ ан пікірлердегі негізгі ойды анық таң ыздар.
Ана тілін жақ сы мең геріп алмай тұ рып, ө зге пә ндерді тү сіну мү мкін емес. Ана тілі – жү ректің терең сырларын, халық тың басынан кешкен дә уірлерін ұ рпақ тан-ұ рпақ қ а жеткізіп, сақ тап отыратын қ азына.
(Ж. Аймауытов)
Ана тілім менің! Сен мағ ан ризасың ба, білмеймін, бірақ менің тілегім сенсің. Сені мен мақ тан етемін.
|
|
|
(Р. Ғ амзатов)
Білімділіктің ең басты факторы туғ ан тілінде сө йлеу мен оны сыйлаудан басталады.
(Г. Гегель)
Туғ ан тіл – ақ ыл –ой дамуының негізі жә не барлық білімдердің қ азынасы
(К. Д. Ушинский)
432-тапсырма. Берілген сө з тіркестерімен шағ ын мә тін қ ұ растырың ыздар.
Қ ұ рылыс жұ мыстары, қ ұ рал-жабдық, қ ұ рылыс машиналары, доң ғ алақ ты кран, топырақ таптауыш, жер қ азғ ыш машиналар, тастақ қ абаттарды бұ зу, кө тергіш кран, жолдар салу, жө ндеу жұ мыстары, ө ң деуіш машиналар.
433-тапсырма. Термин сө здердің мағ ынасын мең геріп, аудармасын жаттап алың ыздар.
қ ұ рылыс қ ұ рылымдары – конструкций строительные
қ опарғ ыш – корчеватель
бұ та кескіш – кусторез
бояу жұ мыстары – малярные работы
қ ұ рылыстың механикалық қ ұ ралдануы – механовооруженность
жинақ тау – монтаж
аспалы қ абырғ алар – навесные стены
тозаң дату – напыление
қ аптау – обделка
жиек – обрез
13-апта. 37-тә жірибелік сабақ
434-тапсырма. «Ө ндіріс» қ андай процесс? Ө зара ой бө лісің іздер.
435-тапсырма. Мә тіннен термин сө здерді теріп жазып, оларғ а тү сіндірме сө здіктің негізінде тү сініктеме берің іздер.
436-тапсырма. Мә тінді мұ қ ият оқ ып, мағ ынасын мең геріп, мазмұ ндаң ыздар.
ЭКОНОМИКАЛЫҚ ДАМУДЫҢ ЖАЛПЫ НЕГІЗДЕРІ
* * * * *
|
|
|
