Bu Hadise Yapэlan Bazэ Эtirazlara Cevaplar 2 глава

إِذَا الْتَقَى الْمُسْلِمَانِ بِسَيْفِهِمَا فَالْقَاتِلُ وَالْمَقْتُولُ فِى النَّارِ

“Эki Mьslьman kэlэзlarэyla birbirlerinin ьzerine yьrьrlerse, цldьren de, цlen de ateюtedir!”

(Bu sцz ьzerine Resul-i Ekrem’e): “Ey Allah’эn Resыlь! Katili anladэk, ama maktul niye ateюte?” diye sorulmuюtu.

“Зьnkь o da kardeюini цldьrme hэrsэ taюэyordu!” buyurdu. [11]

Kim mьslьman kardeюine “kвfir!” derse, muhakkak ki o kelime, iki­sinden birine dцner. Kendisine kвfir denilen adam, gerзekten kвfir ise, sцz onadэr. Eрer kвfir deрilse, kьfьr sцyleyenin ьzerine dцner. [12]

“Mьslьmanэ kцtьlemek ve sцvmek fвsэklэk, onunla savaюmak kьfьr­dьr.”[13]

كُلُّ الْمُسْلِمِ عَلَى الْمُسْلِمِ حَرَامٌ دَمُهُ وَمَالُهُ وَعِرْضُهُ

“Her Mьslьmanэn kanэ, malэ ve эrzэ, diрer Mьslьmana haramdэr.” [14]

Tekfir Konusunda Вlimlerin Gцrьюь

Эmвm Gazвlо (r.a.) (v. 505/1111): “Tevil hususunda hataya dьюmenin, tekfiri gerektirdiрi hakkэnda bizce hiзbir nass sabit olmamэюtэr. Bu sebeple bцyle bir iddiada bulunanlarэn, delil getirmeleri gerekir. Lв ilвhe illallвh demekle, kesin olarak can ve malэn korunmasэnэn saрlanacaрэ hakkэnda naslar sabit olmuюtur” der.

Эmвm Вzam (r.a.) (v. 150/767) diyor ki, bidatзэlarэn kusurlarэndan biri de, birbirlerine kвfir demeleridir. Ehl-i Sьnnet’in gьzel tarafэ da, hata edince birbirlerini tekfir etmemeleridir. [15]

Эmвm Ювfiо (r.a.) (v. 204/819) der ki: Ben Ehl-i hevв ve bidatten hiз­bir юahsэn юehadetini reddetmem.

Эbn Teymiyye (v. 728/1328): bazэ Mьslьman вlimleri gцrьюlerinden dolayэ tekfir etmesi ve cumhur ulemaya muhвlif gцrьюleri neticesinde bir­kaз kez hapse atэlmэю ve sonuncusunda da orada vefat etmiюtir. Buna raр­men tekfir hakkэnda [16] юunlarэ bildirmektedir:

Hiзbir Mьslьmanэ, iюlemiю olduрu bir fiil veya Ehl-i Kэble’nin hak-kэnda mьnakaюa ettiрi meseleler gibi, herhangi bir meselede, dьюmью olduрu hata yьzьnden tekfir etmek cвiz deрildir.

Selefin birзok meseleyi tartэюmasэna raрmen, onlardan hiз birisinin, muayyen bir kimseyi ne kьfьr ve fвsэklэkla, ne de isyanla suзladэklarэna юahid olunmaz. [17]

Kiюi, iюlemiю olduрu yanlэю zannedilen bir fiil hakkэnda, karюэt bir nassэ biliyor olabilir. Tevil etmiю olabilir. Tevilinde hata etmiю olsa bile, o kimse tekfir edilemez. Tevil ise fэska manidir. “Эctihadэn sьrьklediрi hata, itaat-sizlik sayэlmaz.”

Hвricо zihniyetinde olanlar nasslarэn zвhirlerine kaskatэ sarэlэp, вyetlerin ve hadislerin ruhuna nьfuz edemediklerinden “إِنِ الْحُكْمُ إِلا لِلَّهِ / Hьkьm ancak Allah’эndэr ” [18] вyetine dayanarak Sэffэn Savaюэ’nda hakem usulьnь kabullenmesi sebebiyle Hazreti Alо’ye (v. 40/661):

“Ey Ali, Allah’эn kitabэ ortada iken, sen insanlarэn hakemliрine gider, onlarэn hьkmьne uymaya karar verirsen, seni цldьrerek; Allah’эn rэzasэnэ kazanэrэz.” dediler. Dikkat ederseniz, bu yargэlarэyla Allah rэzasэnэ kazana­caklarэnэ zannediyorlar.

Bu zamanda da Mьslьmanlarэ tekfir edenler, yaptэklarэndan dolayэ piюman olmuyorlar. Зьnkь; tekfirlerinde bir вyete dayanэyorlar ve Allah rэzasэnэ kazanacaklarэnэ iddia ediyorlar.

Hвricоler, Hazreti Osman (v. 35/656), Hazreti Ali, Hazreti Talha (v. 36/656), Hazreti Zьbeyr (v. 36/656), Hazreti Вiюe (v. 58/678), Hazreti Эbn Abbвs (v. 68/687) (radэyallahu anhьm) ve onlarla aynэ gцrьюь benimseyen diрer Mьslьmanlarэn da kьfre dьюtьklerini, ebedi olarak Cehennem’de ka­lacaklarэnэ, цldьrьlmelerinin mьbah olacaрэnэ, mallarэnэn da ganimet olarak alэnabileceрini iddia ediyorlardэ. Bu zamanda da aynэ Hвricо mantэрэyla Mьslьmanlarэ tekfir edenler var.

Abdullah b. Цmer (v. 73/692) Hвricоler zьmresi iзin: “Onlar, mьюrikler iзin nвzil olan вyetleri, Mьslьmanlar iзin kullanэyorlar,” [19] demiюtir.

Hвricоler ve Mu’tezile “ Kim Allah (Celle Celвluhы)’эn indirdiрi ile hьkmetmezse onlar kвfirlerin ta kendileridirler ” вyetinin zвhirine gцre Allah (Celle Celвluhы)’эn indirdiрi hьkьmleri kalben tasdik eden kiюinin, bu hьkьmleri gereрince amel etmemesinin, kendisini kвfir yapacaрэnэ ileri sьrmьюlerdir.

Halbuki Ehl-i Sьnnet kelamcэlarэ bu вyeti de “Kim Allah (Celle Celвluhы)’эn indirdiрi ile hьkmetmemeyi helal gцrьrse”[20] Allah’эn indirdiрi hьkьmlerin bвtэl olduрunu iddia edenler, diye tevil etmiюlerdir. [21]

Allah-u Teвlв Hazretleri:

أَفَنَجْعَلُ الْمُسْلِمِينَ كَالْمُجْرِمِينَ مَا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ

Biz hiз Mьslьmanlarэ (Allah’a teslim olmuю kullarэ), mьcrimler (gь-nahkвrlar) gibi tutar mэyэz? Size ne oluyor, ne biзim hьkьm veriyorsu­nuz?” [22] buyuruyor.

Geзmiюte ve gьnьmьzde, birbirlerini tekfir eden Mьslьman gruplara baktэрэmэzda, tekfir olunmalarэ iзin gereken юartlarэn tamamen yukarэda вlimlerin sцylediрi юekilde oluюtuрunu gцrmьyoruz. Зьnkь;

1- Her iki taraf da, getirdikleri delillerle, dayanaklarэ tьkenip bir bir­lerine teslim olmuyorlar.

2- Her iki taraf da, bir вyeti veya hadisi kendilerine gцre yorumla­makta ve tevil yollarэnэ devam ettirmekteler.

3- Her iki taraf da, kьfrь kasdetmediрi gibi, kьfrь de tercih etmiyor­lar.

4- Her iki tarafэn da niyeti iyi, iki tarafa da gittiрinizde, mantэklэ ce­vaplar alэyorsunuz.

Bunlara raрmen, tekfir hastalэрэna yakalanmэю bazэ Mьslьmanlar iзin, цncelikle Эslвm’эn birliрi ve gьзlenmesinden ziyade, diрer Mьslьmanlarla yaptэрэ mьnazarada haklэ зэkma duygusu geзerlidir. Hatta bu iyi niyetten oluюan hэrs, kendi вlimlerinin kitaplarэnэ tercьme ederken inandэрэ, savun­duрu fikrin zэttэ gцrьюler gцrdьрьnde, onu gizleyebilmekte. Diрer kitaplarэ araюtэrэrken mьnazarada kendisini zor duruma dьюьrecek bir delille karюэ­laюtэрэnda, bunu hem kendi gibi dьюьnenlerden, hem de karюэ taraftan sak­layэp, tekfirde aюэrэlэрa gitmektedir. Bu hastalэklэ Mьslьmana, kendi вlimle­rinin kitaplarэndan, kendi dьюьncesini зьrьtecek deliller sunulduрu zaman, “Benim вlimim de bir insandэr. Hata yapabilir. Aslэnda benim цlзьm Kur’вn ve Sьnnet’tir” diyerek kendini haklэ зэkarmaya зalэюэr. Ona, kendi вliminin gцrьюьnde hadis delil getirdiрi sцylenince de, bu sefer hэrзэnlaюэp, sertleюip aynэ laflarэ tekrarlamaya baюlar.

Bu saydэрэmэz tipteki Mьslьmanlar зok azdэr. Bunlar, ya Эslвm dью­manlarэ tarafэndan, Mьslьmanlar arasэnda fitne зэkartmak iзin gцrevlendi­rilmiю birileri veya hakikaten iyi niyetli, fakat цlзьyь kaзэrmэю Mьslьmanlar olabilir. Bu durum, her iki taraf Mьslьmanlarэ iзin geзerlidir.

Bunlarэn tedavisi zordur. Зьnkь niyetlerini bilmediрimiz gibi, mь-dahale edecek yaptэrэm gьcьmьz de yoktur. Her iki halde, bu kimseleri uyar-mak, yaptэklarэnэ takdiri etmeyip, gerekirse cemвatten uzaklaюtэrmak lazэmdэr. Зьnkь bunlar, cemвat iзindeki samimi ve olgun Mьslьmanlarэ etkilediрi gibi, yeni gelen genзlere de tekfir hastalэрэnэ bulaюtэrэp, her Mьslьmanэn цzlediрi birlik beraberlik duygusunun temeline dinamit koyar­lar.

Her iki taraftan вlimlerimizin, cemвatlerine bu konunun ehemmiye­tini biraz daha sэk duyurmalarэnэ temenni ediyoruz. Allah hepsinden razэ olsun, sayэlarэnэ artэrsэn. Amin.

Эleriki bцlьmde yazacaрэmэz gibi, Mьslьmanlarэn tekfir edilebilmeleri iзin gereken юartlarэn oluюmadэрэnэ ve tartэюэlan konularda, ortak bir yol bu­lun­masэna sebep olmak umuduyla, elimizden geleni yapmaya calэюacaрэz. Эhtilaflэ meselelerden, цlьnьn iюitip iюitmeme meselesi ile baю­layalэm.

* * *

ЦLЬLER ЭЮЭTЭR MЭ?

Цlьnьn iюitip iюitmeme meselesi, ileride gelecek olan, цlьye Kur’вn okuma, tevessьl, istiрвse, rвbэta, юefвat konularэnэ dolaylэ olarak ilgilendi­riyor. Bunun iзin цlь iюitmez ve iюitir diyenlerin gцrьюlerini aзэklamak ge­rekmektedir.

Цlьler Эюitmez Diyenlerin Delilleri

Bazэ insanlar, цlьlerin iюitip gцrdьрьnь dьюьnerek, mezarda yatan цlь-nьn yanэnda namaz kэlmak, orayэ tavaf etmek, цpmek, topraрэndan almak, цlьye yakararak ondan yardэm, rэzэk, afiyet ve зocuk istemek ve sэkэntэlarэ­nэn giderilmesini talep etmek veya diрer ihtiyaзlar iзin putperestlerin put­larэndan istemesi gibi yapэlan bir kabir ziyaretinin, imвmlarэn da ittifakэyla, meюrы olan bir yanэ yoktur. Bunu ne Resыlullah sallallahu aleyhi ve sellem, ne Sahвbe, ne Tвbiоn, ne de imвmlardan biri yapmэюtэr. [23]

Цmer b. el-Hattвb, Эbn Цmer ve Ebы Talha (radэyallahu anhum) gibi ondan fazla sahвbeden nakledildiрine gцre, Hazreti Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem, Bedir Savaюэ’ndan sonra mьюrik цlьlerine hitaben юцyle seslenmiюtir:

... فجعل ينادى باسمائهم واسماء آبائهم وقد جيفوا: يا ابا جهل بن هشام ويا عتبة بن ربيعة ويا شيبة بن ربيعة ويا وليد بن عتبة! أيسركم انكم اطعتم الله ورسوله؟ فانا قد وجدنا ما وعدنا ربنا حقا، فهل وجدتم ما وعدكم ربكم حقا؟ قال: فسمع عمر قول النبى صلى الله عليه وسلم فقال: يا رسول الله! ما تكلم من اجساد لا ارواح لها؟ وهل يسمعون يقول الله عز وجل (انك لا تسمع الموتى)؟ فقال رسول الله صلى الله عليه وسلم: والذى نفس محمد بيده ما انتم باسمع لما اقول منهم، والله انهم الان ليعلمون ان الذى كنت اقول لهم الحق ، وفى رواية: انهم ليسمعون، غير انهم لا يستطيعون ان يردوا على شيئا

“…Hazreti Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Bedir gьnь, savaю-tan sonra, Kureyю’in ileri gelenlerinden savaюta цlen yirmidцrt kiюinin ce­set-lerinin bir araya gцmьlmesini emretti. Bunun ьzerine o cesetler, Be­dir’deki kцr bir kuyuya atэldэlar.

Zaferin ьзьncь gьnь, Hazreti Peygamber o kuyunun baюэnda durdu ve:

“Ey Hiюam’эn oрlu Ebы Cehil, Ey Rabов’nэn oрlu Utbe, Ey Rabоa oрlu Юeybe ve Ey Utbe oрlu Velоd! Allah’a ve Resыlь’ne boyun eрmiю olsaydэnэz, bu inanз sizi sevindirir miydi?

Biz, Rabbimizin bize vadettiрinin aynэsэna kavuюtuk, siz de Allah’эn vadettiрinin gerзek olduрunu gцrdьnьz mь?”

Hazreti Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’in bu konuюmasэnэ Sahвbe duymuю ve Цmer radэyallahu anh:

— Ey Allah’эn Resыlь! Kendilerinde hiзbir hayat eseri olmayan юu ce-setlere ne sцylьyorsun, onlar duyabilirler mi? Allah, “ Sen цlьlere duyura­mazsэn! ” [24] buyurmuyor mu?” deyince, Hazreti Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem:

— “Muhammed’in hayatэ elinde olan Allah’a yemin ederim ki, benim sцylediklerimi siz onlardan daha iyi duyamazsэnэz. Onlar юu anda benim sцy-lediklerimin gerзek olduрunu anladэlar. Onlar юu anda beni duyuyorlar ama, bana cevap vermeye gьзleri yetmiyor.” [25]

Olay, Hazreti Вiюe’ye (radэyallahu anhв) anlatэldэрэnda, Nebi sallallahu aleyhi ve sellem ancak юunu kasdetti:

“Onlar, юu an muhakkak ki, kendilerine anlatmakta olduрum sцzьmьn hak olduрunu biliyorlar.” dedi ve “ Sen цlьlere iюittiremezsin ” вyetini oku-du. [26]

Hadisi nakleden rвvоlerden Katвde radэyallahu anh юцyle dedi: “Allah (Celle Celвluhы) onlarэ, Resыlullah’эn sallallahu aleyhi ve sellem azarlayan, aюaрэlayan, ayэplayan, hasret зektiren, piюman ettiren sцzьnь duyacak ka­dar canlandэrdэ.”

Enes b. Mвlik (v. 93/711) radэyallahu anh Hazreti Peygamber’in sallallahu aleyhi ve sellem юцyle buyurduрunu nakletmiюtir:

إِنَّ الْعَبْدَ إِذَا وُضِعَ فِي قَبْرِهِ وَتَوَلَّى عَنْهُ أَصْحَابُهُ إِنَّهُ لَيَسْمَعُ قَرْعَ نِعَالِهِمْ

“Kul kabrine konulduktan sonra, dostlarэ baюucundan ayrэlэrken onla­rэn ayak seslerini duyar.” [27]

Ebы Hьreyre radэyallahu anh’dan da nakledilen bu hadisin isnadэnэn sahih olduрu hususunda ittifak vardэr. [28]

Bu hadislerde de aynэ юey geзerlidir. Kэsa bir an iзin duyarlar.

Эюte bu nasslar ve benzerleri, kesinlikle цlmью olan bir kimseden his ve harekвtэn kesildiрini, bunlardan цlьde bir eser kalmadэрэnэ gцsterir. Artэk onlarэn ruhlarэ tutulmuю, amelleri kesilmiю ve artma yцnьnden sona ermiю­tir. Bu da gцsteriyor ki цlmью olan bir kimse, kendi zatэ hakkэnda bile tasar­ruf yetkisine sahip deрildir. Цlmью kimse, kendi adэna bile hareketten aciz olduktan sonra, baюkasэ adэna nasэl hareket edebilir?!

فَإِنَّكَ لا تُسْمِعُ الْمَوْتَى وَلا تُسْمِعُ الصُّمَّ الدُّعَاءَ إِذَا وَلَّوْا مُدْبِرِينَ

“ (Ey Muhammed!) Зьnkь sen цlьlere iюittiremezsin. O daveti, ar­kalarэna dцnьp giden saрэrlara da duyuramazsэn. ” [29]

إِنْ تَدْعُوهُمْ لا يَسْمَعُوا دُعَاءَكُمْ وَلَوْ سَمِعُوا مَا اسْتَجَابُوا لَكُمْ وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ يَكْفُرُونَ بِشِرْكِكُمْ وَلا يُنَبِّئُكَ مِثْلُ خَبِيرٍ

“Eрer Onlarэ (putlarэ) зaрэrэrsanэz, sizin зaрэrmanэzэ iюitemezler. Faraza iюitseler bile, size cevap veremezler. Kэyamet gьnь de sizin on­larэ Allah (Celle Celвluhы)’a ortak koюmanэzэ reddedecekler. ” [30]

وَمَا يَسْتَوِي الأحْيَاءُ وَلا الأمْوَاتُ إِنَّ اللَّهَ يُسْمِعُ مَنْ يَشَاءُ وَمَا أَنْتَ بِمُسْمِعٍ مَنْ فِي الْقُبُورِ.

“Diriler ile цlьler bir olamaz. Юьphesiz Allah (Celle Celвluhы), dile-diрine iюittirir. Elbette sen kabirdekilere iюittiremezsin. ” [31]

إِنَّكَ لا تُسْمِعُ الْمَوْتَى وَلا تُسْمِعُ الصُّمَّ الدُّعَاءَ إِذَا وَلَّوْا مُدْبِرِينَ

“ (Ey Muhammed!) Bil ki sen цlьlere iюittiremezsin. O daveti, arka-larэnэ dцnьp giden saрэrlara da duyuramazsэn. ” [32]

Цlьler Эюitir Diyenlerin Delilleri

Цlьlerin iюitmediрini sцyleyen Vahhвbо ve benzer dьюьnceleri olup, kendilerine Selefо diyenlerin, gцrьюlerinin kaynaklarэndan biri olan Эbn Teymiyye’nin bu konu hakkэndaki gцrьюleri:

Эbn Teymiyye: “Цlь Эюitir” Diyor

Эbn Teymiyye, sorulan bir soruya: “Цlьnьn, (kendisi iзin arkasэndan okunan) Kur’вn, zikir ve duв seslerini iюitebildiрi doрrudur.” demektedir. [33]

Эbn Teymiyye, fetvalarэnda; цlьler kendilerini ziyaret edenleri bilirler mi, tanэdэklarэndan biri geldiрinde anlar mэ? gibi sorulara cevabэnda: “Evet bilirler ve anlarlar” diyor. Daha sonra цlьlerin buluюtuklarэnэ ve dirilerin yaptэрэ iюlerin onlara gцsterildiрini bildiren haberleri yazэyor. [34]

Эbn Teymiyye, цlьlerin kabirlerde konuюtuрunu ve kendisine yapэlan konuюmalarэ iюittiklerini, sцylьyor. [35]

Цlь iюitmez diyenler, вyetin zвhirо manasэna itibar ediyoruz diyerek فَإِنَّكَ لا تُسْمِعُ الْمَوْتَى / “Sen цlьlere iюittiremezsin.” [36] вyetini delil getirir­lerse, bizde юцyle deriz:

Bir sonraki вyette Allвh (Celle Celвluhы meвlen):

وَمَآ أَنتَ بِهَادِ الْعُمْىِ عَنْ ضَلاَلَتِهِمْ إِنْ تُسْمِعُ إِلاَّ مَنْ يُؤْمِنُ بِآيَاتِنَا فَهُمْ مُسْلِمُونَ

“Sen ancak imвn edenlere iюittirebilirsin.” [37] buyurmaktadэr.

O zaman, sizin anlayэюэnэza gцre, вyetin zвhir manasэnda, Mьminlerin iюittiрini bildirmiю olur. Diрer yцnden bakacak olursak, buradaki “iюitme”nin, “kabul etmek” demek olduрu da anlaюэlmaktadэr.

فَإِنَّكَ لا تُسْمِعُ الْمَوْتَى وَلا تُسْمِعُ الصُّمَّ الدُّعَاءَ إِذَا وَلَّوْا مُدْبِرِينَ

“Artэk юьphesiz ki sen, o (dinlediklerinden faydalanmayan) цlьler (durumundaki kвfirler) e (hak ve hakikati) iюittiremezsin, o (kalp kulaklarэ) saрэr (olan) lara da, (hele bir de) arka dцnenler halinde kaзtэklarэ zaman daveti (ni) duyuramazsэn! ” [38]

وَمَآ أَنتَ بِهَادِ الْعُمْىِ عَنْ ضَلاَلَتِهِمْ إِنْ تُسْمِعُ إِلاَّ مَنْ يُؤْمِنُ بِآيَاتِنَا فَهُمْ مُسْلِمُونَ

(Kцtь tercih yaptэklarэ iзin basiretlerini baрladэрэmэz) o kцrleri, (yol­dan) sapmalarэndan зevirip doрru yola ulaюtэrэcэ biri de asla deрilsin! Sen ancak bizim вyetlerimize inanmakta olan kimselere (gerзekleri) duyura­bilirsin (iюittirebilirsin). Зьnkь (sadece) onlar (sьrekli hakka boyun eрen ihlaslэ) Mьslьmanlardэr. ” [39]

“ Sen цlьlere iюittiremezsin ” demek, (Sen kвfirleri imвna kavuюtura-mazsэn) demektir. Dirilerden de, imвn edenler kastedilmiюtir. Bunun gibi kinвye, mecaz ifвde eden birзok вyet vardэr. Bazэlarэ юцyledir:

لِيُنْذِرَ مَنْ كَانَ حَيًّا وَيَحِقَّ الْقَوْلُ عَلَى الْكَافِرِينَ.

Kur’вn-э Kerоm’in indirilmesi diri olanэ uyandэrmak, nankцrlere de azap sцzьnьn gerekmesi iзindir. ^[40] вyetinde (imвn/hayat), (mьmin/diri) manalarэnэ iзerir.

سُقْنَاهُ لِبَلَدٍ مَيِّتٍ فَأَنزلْنَا بِهِ الْمَاءَ.

“Biz onu (su bulutunu, kuraklэktan dolayэ) цlь bir memlekete gцnde-rir ve oraya su indiririz.” [41] вyetinde (цlьm / kэtlэk, kuraklэk) manasэnэ iзerir.

وَحَسِبُوا أَلا تَكُونَ فِتْنَةٌ فَعَمُوا وَصَمُّوا ثُمَّ تَابَ اللهُ عَلَيْهِمْ ثُمَّ عَمُوا وَصَمُّوا كَثِيرٌ مِنْهُمْ وَاللهُ بَصِيرٌ بِمَا يَعْمَلُونَ.

“Bir belв gelmez zannettiler de, kцr ve saрэr kesildiler. Sonra Allah tevbelerini kabul etti. Fakat зoрu yine kцr ve saрэr oldu. Allah onlarэn yaptэklarэnэ gцrmektedir.” [42] вyetinde (kцr ve saрэrlэk / kвfirlerin kьfrь) manasэnэ iзermektedir.

أَفَأَنْتَ تُسْمِعُ الصُّمَّ أَوْ تَهْدِي الْعُمْيَ وَمَنْ كَانَ فِي ضَلالٍ مُبِينٍ

“Bu saрэrlara (gerзekleri) sen mi iюittireceksin? Ya da (gцrьp gцr-mezden gelen) bu kцrleri ve pek aзэk bir sapэklэk iзerisinde bulunmuю olanlarэ sen mi hidвyet edeceksin?” [43]вyetindeki kвfirler, bildiрimiz kцr ve saрэr deрiller aslэnda.

Ebы Mыsв el-Eю’arо (r.a.)’den rivвyet edildiрine gцre, Peygamberimiz sallallahu aleyhi ve sellem юцyle buyurdu:

“Rabbini zikredenle zikretmeyenin durumu, diri ile цlьnьn durumu gi­bidir.” [44]

Buraya kadar zikredilen вyet-i kerоmeler ve hadis-i юeriflerden anla­юэlacaрэ ьzere فَإِنَّكَ لا تُسْمِعُ الْمَوْتَى / Sen цlьlere iюittiremezsin ” [45] вyetinden maksat, цlьler deрil, imвnэ kabul etmeyerek kalpleri цlь olan kвfirlerin ta kendisidir.

Эbn Teymiyye’nin talebesi Эbnь’l-Kayyim el-Cevziyye, цlьlerin iюittiрini ispatlamak iзin, Rыh adlэ tafsilatlэ bir kitab yazmэю.

Цlьler iюitmez diyenlerin itibar ettikleri вlimlerden biri olan Эbn Teymiyye’nin talebesi Эbnь’l-Kayyim (v. 751/1350), юцyle demektedir:

Зьnkь bedenleri daрэlsa da sцylenenleri duyacaklarэ bildirilmiюtir.

Bu durumda цlьlere hitaptan maksat, bedenlere baрlэ olan, sцz ko­nusu ruhlara hitaptэr.

وَمَا أَنْتَ بِمُسْمِعٍ مَنْ فِي الْقُبُورِ

Kabirde olanlara sцzlerini duyuramazsэn. ” [46] вyeti celilesinin siyв-kэn­dan, kвfir bir kimsenin faydasэna olacak bir biзimde hayatta olanэn sцzьnь duyamamasэ anlaюэlmaktadэr. Nitekim kabirde bulunanlar da sцyle­neni, iюlerine yarayacak biзimde duyamazlar. (Faydalэ ve iюe yarayacak bir юekilde duymazlar; yani цldьktan sonra, kabri baюэnda okunan Kur’an’dan hayatta iken Kur’an dinlediрinde aldэрэ sevap gibi sevap alamaz.

⇐ Предыдущая12345678910Следующая ⇒

Поделиться:

Воспользуйтесь поиском по сайту: