 |
Bu Hadise Yapэlan Bazэ Эtirazlara Cevaplar 4 глава
|
|
|
|
Bunun, birazcэk akla, insafa, cьz’о ilme ve irfвna, as-garо Ehl-i Sьnnet akоdesi ve anlayэюэna sвhip olana gцre, Kur’вn ve Sьnnet’ten delоlleri зoktur.
Bьyьk hadis вlimi Ebы Dвvыd et-Tayвlisо’nin Mьsnedin ’de Cвbir’den rivвyet ettiрine gцre, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem юцyle buyurdu:
“Yaptэрэnэz iюler, mezardaki yakэnlarэnэza ve tanэdэklarэna gцsterilir. Эюleriniz iyi ise sevinirler, iyi deрilse ya Rabbi! Эyi iюler yapmalarэ iзin kalplerine ilham eyle, derler.” [81]
Allah, юehitler iзin цlь demeyiniz, onlar diridirler, buyuruyor. Peygam-berlerin kabirlerinde diri olduklarэ, sahih hadislerle bildirilmiюtir. Allah’эn irade ve mьsaadesiyle bizi gцrebilen, duyabilen, bizim iзin dua eden, Resыlьllah sallallahu aleyhi ve sellem ve kendileri iзin kabirleri baюэnda dыa ettiрimiz insanlara “bizi iюitemezler!” demek akэl sahiplerinin iюi deрildir.
Mьfessir Вlыsо, Rыhu’l-Meвnо’sinde,[82] iюleri dьzenleyip yцnetenler hakkэ iзin [83] вyetinin tefsirinde, O’na gцre bazэ yanlэю anlamalara cevap verdikten sonra юцyle diyor:
“Evet, Allah celle celвlьhы bazen dostlarэndan dilediklerine, цlmeden evvel olduрu gibi, цldьkten sonra da dilediрi kerвmeti verir ve Hakk Sьbhanehы ve Teвlв, hastayэ iyileюtirir, boрulmakta olanэ kurtarэr, dьюmana karюэ yardэm eder, yaрmur yaрdэrэr ve bunu kerвmet olarak verebilir.
Bazen de, o kiюiye benzeyen bir sыret ortaya зэkarэr ve o sыret, o kiюi-nin hьrmetine, gьnah olmayan юeylerden (Allah Celle Celвlьhы) istenileni, isteyenin istediрini yerine getirmek iзin yapar...” (Вlыsо’nin sцzь bitti.)
Fahruddоn-i Rвzо, Tefsоr-i Kebоr’inde [84] ve El-Metвlibu’l-Вliyye’de…[85]
[86] Allвme Seyyid Юerоf Cьrcвnо, el-Metвli’ [87] ьzerine yazdэрэ haюiyesinin baюlarэnda, Эbnu’l-Kayyim de, er-Rыh isimli kitвbэnda [88] цlьlerin bir takэm tasarruflarda bulunabileceklerini ve dirilere faydalэ olabileceklerini sцylemektedirler.
Hвs ve dar manada velо olduрuna inanэlan bir kimseden kerвmet bekle-nilmesi, ne Kitвb ne Sьnnet, ne de icmвa ters dьюen bir юey deрildir. Hattв bu kэyasa bile uyar. Юцyle ki, Allah bu вlemde yaptэрэ rэzэk ve benzeri yardэmlardan birзoрunu kullarэ vasэtasэyla yapar.
O vasэtalardan gцrdьрьmьz rэzэk ve nimetleri bizzat kendilerinden sayarsak, bu, tek Rezzвk’эn Allah olduрuna dair inen вyete [89] ters dьюmekle bir зeюit юirk sebebi olur. O bakэmdan doрrusu kullarэ sebep ve vasэta Allah Cel-le Celвlьhы’yu da yaratan ve оcвd eden gцrmektir.
Эbn Teymiyye: Bazэ kimselerin, Peygamber Efendimiz sallallahu aley-hi ve sellem veya ьmmetine mensup salih bir юahsiyet aracэlэрэ ile Allah’tan bir юey dilemeleri ve bu dileklerinin Allah tarafэndan, Peygamberinin veya o kulunun elinden yerine getirilmesidir. Bu da зok gцrьlen bir olaydэr. [90]
|
|
|
Эbn Teymiyye: bцyle bir dileрin yerine gelmesi yanэ baюэnda duв edilen mezarda yatan цlьnьn kerвmeti olarak sayэlabilir.[91]
Эbn Teymiyye bцyle bir dilekte bulunmayэ doрru bulmamakla beraber, bцyle dileklerin, Allah’эn (Celle Celalьhь) izni ile kabul olunabildiрini itiraf etmiюtir.
Эbnь’l Kayyim el-Cevziyye Kitвbu’r-Ruh, s. 25.de юu kэssayэ anlatэr.
Цlьlerin dirilere yardэmэnэn dokunabileceрinin delillerinden biri de, Эmam Buhвrо’nin [92] kэsa, Эmam Taberвnо’nin [93] de uzun olarak [94] Enes radэ-yallahu anh’dan rivayet ettiрi hadistir:
“Yemвme (Muhвrebesi) gьnьnde (harp bitince ve) insanlar aralanэnca Sвbit b. Kays’a: “Baksana ey amca!” dedim. Onu karэюэk sцzler sцyler halde buldum. “Biz Resыlullah ile beraber bцyle harb etmezdik. Akranlarэnэzэ ne kцtь alэюtэrdэnэz! Ey Allah’эm! Юunlarэn getirdiklerinden ve yaptэklarэndan sana sэрэnэyorum” de(miю)di. Sonra harb etti ve nihayet юehit edildi. Ьzerinde kэymetli bir zэrh vardэ. Ona bir Mьslьman uрrayэp o zэrhэ aldэ.
Mьslьmanlardan bir adam uyurken, Sвbit radэyallahu anh rьyasэnda O’na geldi ve (юцyle) dedi:
— “Sana bir vasiyette bulunacaрэm. Sakэn ha! ‘bu karэюэk bir rьyadэr’ deyip de onu zayi etme!.. Ben юehit edildiрim zaman, zэrhэmэ falanca kiюi al-dэ. Onun evi, insanlarэn (oturduklarэ mэntэkanэn) en uzaрэndandэr. Зadэrэnэn yanэnda oynaюan bir at vardэr. Bu at, o zэrha bir eski ip fazlasэyla baрlanmэюtэr. Ьzerinde de atэn ьzerine baрlanan bir юey/зul vardэr. Halid radэyallahu anh’a git, ona emret, o zэrhэ alsэn ve Ebы Bekir radэyallahu anh’a: ьzerimde falancanэn юu kadar alacaрэ bulunduрunu ve falanca kцlenin de azad edilmiю bir kцle olduрunu sцylesin!”
Adam uyandэ, Halid’e geldi ve O’na (rьyвyэ) haber verdi. Bunun ьzerine Hвlid zэrha bir adam gцnderdi ve (adam) onu anlattэрэ gibi getirdi. Daha sonra adam rьyasэnэ Hazreti Ebы Bekir’e haber verdi. O da цlьnьn vasiyyetini yerine getirdi.” [95] Bunu, Beрavо de [96] baюka bir senedle Atв el-Horasвnо yoluyla Sabit b. Kays’dan uzun olarak rivayet etti. [97]
Selefi gцrьюь ьzere olduрunu idda edenlerin imamэmэz dedikleri Эbnь’l Kayyim el-Cevziyye, Эbn Teymiyye’nin talebesi olduktan sonra yazdэрэ Kitвbu’r-Ruh, s. 25.de [98] bu kэssayэ yazэp юцyle demiюtir:
Эbnь’l Kayyim el-Cevziyye: Adeletin temsilcisi veliler, hэrsэzlardan зalэntэlarэ almэюtэr. Buna bile karюэ зэkanlarэn mallarэ зalэndэрэnda, her nedense buna baюvurmuюlardэr. [99]
Bu kэssa, цlьnьn, diri tarafэndan ona yapэlanэ hissettiрini, hattв dirinin onun malэndan gizlediрi юeyi ve yerini tam olarak bildiрini ifвde etmektedir.
Eрer, ‘bu (hвdise), Allah celle celвlьhы'nьn o gьnde vasiyet etmeye gьз yetiremezler Yasin:5 вyetinin aзэk manasэna tersdir,’ dersen,
Bizde юцyle deriz: Bu ayet, (insanlarэn) ьzerlerine ansэzэn kэyamet kopup da vaktin darlэрэndan dolayэ vasiyet edemeyecekleri hakkэndadэr. Nitekim Эmam, Mьfessir el-Mukrо’ Alauddоn Ali Эbni Muhammed Эbni Эbrahim eю-Юafiо el-Baрdвdо, Hвzin diye tanэnэr Hвzin rahimehullah dahi Tefsоr’inde buna iювret etmiюtir.
|
|
|
Rьyasэnda Tavsiye Edilen Эlaзlarэ Kullanarak Юifa Bulanlar
Kitвbu’r-Ruh’u sayfa 251 de Эmam Malik, Ebuь’r-Rical’den, o da Amra yoluyla Aiюe’den rivayet ettiрine gцre: Hz.Aiюe’nin cariyesi Aiюe’ye sihir yapar. Bu arada Sindi (Pakistanlэ) hasta biri yanэna gelir ve “sana sihir yapэldэ” der. Hz. Aiюe de “kim yaptэ?” diye sorar. Sindi der ki: “Odasэnda bulunan зocuрun ьzerine bevlettiрi cariye.” Bunun ьzerine Hz. Aiюe cariyeyi зaрэrэr. Elbisesinde bulunan эslaklэрэ yэkayэnca geleceрini sцyler. Cariye gelince ona: “Bana sihir yaptэn mэ?” diye sorar. Cariye ise: “Bir an цnce hьrriyetime kavuюmak iзin” karюэlэрnэ verir. Bunun ьzerine Hz. Aiюe, “kэsa zamanda bu cariyeyi bir arabiye sat” diye erkek kardeюine emreder. Cariye bцylece satэlэr. Sonra Hz. Aiюe, rьyasэnda sularэ birbirine akan ьз kuyuda kendisine yэkanmasэ emredildiрi sulara dalarak sihrin etkisinden kurtulduрunu gцrmьюtьr. “Senedi sahihtir. Ravileri de sikadэr.”deniliyor Kitabu’r-Ruh’ta.
Kitвbu’r-Ruh’u sayfa 252 Semmak b. Harb’in gцzleri gцrmez olunca rьyasэnda Hz.Эbrahim el-Halil’i gцrьr. Hz.Эbrahim, gцzlerini sэvazlar: “ Fэrat nehrine git. Ьз defa suya dal” der. Semmak da Fэrat nehrine gider. Suya dalэnca gцzleri aзэlэr.
Эbni Ebi Dьnya anlatэyor? Hayэr ve salah ehlinden bir kadэn mide aрrэsэna tutulur. Rьyasэnda birinin ona юцyle dediрini duyar: “La ilahe illallah. Kaynatэlmэю gьl suyu.’’ Bu kadэn rьyasэnda gцrdьрь gibi kaynatэlmэю gьl suyunu iзince mide aрrэsэndan tamamen kurtulur.
Meseleyi ilgilendiren olaylar bitmeyecek kadar зoktur. Hatta biri: ‘’Tэp ilminin temeli rьyalardэr’’ demiюtir. Daha geniю malumat sahibi olmak isteyenler: Tarihu l-Etэbba ve Kayruvani, Kitabu l – Bьstan bakabilir. Эbn Kayyim El Cevziyye nin sцzь bitti.
Эbnь’l Kayyim el-Cevziyye Kitвbu’r-Ruh’u sayfa 44: “Bunlarэ anlamaktaki maksadэmэz, цlьlerin ruhlarэyla dirilerin ruhlarэ nasэl birbirleriyle mьnasebet kurabiliyorlarsa, kiюilerin ruhlarэnэn da aynэ юekilde birbirleriyle alaka kurabileceklerini anlatmaktэr. Selef ulemasэndan nakledildiрine gцre ruhlar havada karюэlaюэrlar bir birleriyle tanэюэp aralarэnda muzakere ederler.
Эbnь’l Kayyim el-Cevziyye sayfa 44 de юцyle devam ediyor: Selefe gцre “Yьce Allah sadэk rьyalar iзin insana her юeyin biaynihi ismini dininde ve dьnyasэndaki deрiюmeleri, tabiatэnэ ve hata, юьphe ihtimali olmaksэzэn bьtьn bilgileri црretmesi, insanэn kalbine ilham etmesi iзin bir meleрi vekil tayin eder. Эnsana dьnyasэnda ve dininde baюэna gelecek hayэr ve юerri iзeren Kur’an’ la ilgili Allah’эn gayb bilgisini ihtiva eden bir nьsha getirir. Adeti ьzere misaller, юekiller ortaya koyar. Bazen yaptэрэ ve yapacaрэ iyi bir amelle mьjdeler bazen da yaptэрэ veya yapmayэ dьюьndьрь bir iюten alэkoyar. Sebepleri beliren bir kцtьlьkten baюka sebepler gцstererek men-eder. Bunca hikmet ve faydalarэ bir tarafa, Yьce Allah rьyayэ bir nimet, rahmet, hatэrlama ve црretme vesilesi yapmэюtэr. Sцz konusu yollardan biriyle ruhlar birbirine kavuюabilmiюler, birbirleriyle tanэюэp mьzakere edebilmiюlerdir. Nice insanlar vardэr ki tevbesi, salahэ ve ahirete meyli, gцrdьрь bir rьya ile olmuюtur. Ve niceleri de saklэ hazinelere rьyalarэnda ulaюabilmiюtir. Эbnь’l Kayyim el-Cevziyye nin sцzь bitti.
Kitвbu’r-Ruh’u sayfa 248 de Yьzьncь delil Эbnь’l Kayyim el-Cevziyye юцyle diyor: Yeryьzьnde yaюayan bьtьn insanlar, цlьlerin ruhlarэna kavuюabileceрine: onlara soru sorabileceрine; цlьlerin, kendilerinin bilmediрi birюeyi haber verebileceklerine ve onlarэ gцrebileceklerine dair bilginin doрru olduрundan birleюmiюlerdir. Bununla ilgili misaller o kadar зoktur ki, inkarla bitirilemez.
|
|
|
Эbnь’l-Kayyim el-Cevziyye: Rьyasэnda tavsiye edilen ilaзlarэ kullanarak юifa bulanlarэn sayэsэ da gerзekten зoktur.
Birзok insanэn bana anlattэрэna gцre, Эbni Teymiyye karюэtэ birзok kiюi, цlьmьnden sonra onu rьyasэnda gцrьp feraiz ve baюka konularda sorular sormuюlar. Эbn Teymiyye onlara doрru cevaplar vermiюtir. Velhasэl, bu gerзeрi sadece ruhlarэ hьkьmlerini ve durumlarэnэ bilmeyen insanlar kabul etmezler. Baюarэ Allah’tandэr. Эbn Kayyim’in sцzь bitti. [100]
Buradan da anlaюэlacaрэ ьzere, Эbnь’l Kayyim el-Cevziyye Эbn Teymiyye’nin talebesi olduktan sonra ve Эbni Teymiyye nin vefatэndan sonra Kitвbu’r-Ruh’u yazmэю.
Ayrэca Kitвbu’r-Ruh’u sayfa 172 de hocam Эbni Teymiyye demesinden de anlaюэlacaрэ ьzere Kitвbu’r-Ruh’u Эbni Teymiyye talebesi olduktan sonra yazmэю.
Эbnь’l Kayyim el-Cevziyye bu sцzь Rabэta ve вlimlerin geзmiю вlimlerden manevi ilim almalarэ ile ilgili konulara зok gьzel bir delil teюkil etmektedir. Bunu duyan ve Эbnь’l-Kay-yim’e imamэz diyen ve bir зok sцzlerini delil gцsteren Selefi gцrьюь ьzere olduрunu idda edenler, ya imamlarэna tabi olurlar yada her zaman yaptэklarэ gibi o da insan hata edebilir, bu da hatalarэndan biri deyip dьюtьkleri zor durumdan kendilerince sэyrэlэp зэkarlar.
Yukarэdaki kэssa, цlьnьn, hayattaki tarafэndan ona yapэlanэ hissettiрini, hattв dirinin onun malэndan gizlediрi юeyi ve yerini tam olarak bildiрini ifвde etmektedir. Ayrэca o цlьnьn vasiyeti sayesinde, bir kцlenin azad edilmesi saрlanmэюtэr.
ЭTЭRAZ:
Bu (hвdise), Allah (Celle Celвluhы)’nьn:
فَلا يَسْتَطِيعُونَ تَوْصِيَةً وَلا إلى أَهْلِهِمْ يَرْجِعُونَ
“O gьnde vasiyet etmeye gьз yetiremezler ” [101] вyetinin aзэk manasэna terstir.
CEVAP:
Bu вyet, (insanlarэn) ьzerlerine ansэzэn kэyamet kopup da vaktin darlэрэndan dolayэ vasiyet edemeyecekleri hakkэndadэr. Nitekim Hвzin [102] rahimehullah dahi Tefsоr ’inde [103] buna iювret etmiюtir.
Resыlullah Efendimiz (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Юehittir
1. Delil
Yine Ebы Hьreyre radэyallahu anh’den rivayet edildiрine gцre, Resы-lullah sallallahu aleyhi ve sellem:
— “Siz kimleri юehit sayэyorsunuz?” diye sordu. Sahвbоler:
— Yв Resыlallah! Kim Allah yolunda цldьrьlьrse o юehittir, dediler. Peygamber Efendimiz:
— “Цyleyse ьmmetimin юehitleri oldukзa azdэr” buyurdu. Ashвb:
— O halde kimler юehittir, yв Resыlallah! dediler.
Resыl-i Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem:
— “Allah yolunda цldьrьlen юehittir; Allah yolunda цlen юehittir; bulaюэcэ hastalэktan цlen юehittir; ishalden цlen юehittir; boрularak цlen юehittir” buyurdu. [104]
Ebы Hьreyre radэyallahu anh’den rivвyete gцre, Resыlullah sallallahu aleyhi ve sellem юцyle buyurmuюtur:
“Юehоtler beю tьrlьdьr; Allah’эn istediрi gibi Mьslьmanca yaюamakta iken, taun hastalэрэna yakalanmэю, karэn bцlgesinden цldьrьcь hastalэрa yakalanmэю, suda boрulmuю ve enkaz altэnda kalmak suretiyle Mьslьman olarak цlmью kimselerle; Allah’эn dinini yeryьzьne hвkim kэlma yolunda цlen ve цldьrьlen kimseler юehit sayэlэrlar.” [105]
|
|
|
Bu iki hadiste de gцrьldьрь gibi, “Allah yolunda цldьrьlen юehittir; Allah yolunda цlen юehittir; Allah’эn dinini yeryьzьne hвkim kэlma yolunda цlen ve цldьrьlen kimseler юehit sayэlэrlar. Allah yolunda цlen ile цldьrьlen ayrэ. Yani illa юehit cihadda юavaюэp da цlen deрil, cihadda olmayэp hayatэnэ Эslвm’э yaюamakla geзiren, yaюatmak ve yaymak iзin uрraюэrken цlen insanlar da юehittir, deniliyor. Hadislerde, Allah yolunda цlen юehide цlь demek caiz deрil iken, bь-tьn цmrьnь Allah’эn emrine uyarak Allah yolunda geзiren Peygamberimize цlь demek nasэl caiz olur?
Sehl b. Hanif radэyallahu anh’den Resыlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in юцyle dediрi rivayet edilir:
“Allah-u Teвlв’dan samimiyetle юehadeti talep eden kimse, yataрэnda цlse de, Allah onu юehitlerin makamэna ulaюtэracak.” [106]
Acaba Resыlullah юehadeti talep etmiю midir? Hadislere gцre, Resыlul-lah sallallahu aleyhi ve sellem de юehittir. Зьnkь hayatэ Эslвm’э anlatmak, yaюamak ve yaymak iзin, cihad ile geзmiюtir.
2. Delil
Ateюin ne kadar fazla diyenlere, (belanэn en юiddetlisi peygamberlere gelir) buyurdu. Sevgili Peygamberimiz sallallahu aleyhi ve sellem, зok ateюli olduрu iзin, hastalэрэna humma, yani bir cins sэtma demiюlerdir.
Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem, son hastalэрэnda, (Hayber’de yediрim zehirli etin acэsэnэ hвlв hissediyorum. Zehrin tesirinden ebherim, bэзak gibi kesiliyor) buyurdu. [107] (Ebher aort denilen atardamardэr.)
Abdullah b. Mes’ud ve Ashab-э Kiram’эn bьyьkleri buyuruyor ki:
“O zehirli etin tesiriyle Peygamber Efendimiz юehit oldu.” Peygamber-lik юehitlikten ьstьndьr. Ama юehitlik de nimettir. Allah-u Telвlв Habibine bu nimeti de vermek iзin son hastalэрэnda zehrin etkisini gцstermiюtir. [108]
Tibyan’da bildiriliyor ki: Bedir’de falanca filanca цldь gitti denildiрi zaman, Allah-u Teвlв, юehitler iзin цlь denmesini yasaklayэp buyurdu ki:
وَلا تَقُولُوا لِمَنْ يُقْتَلُ فِي سَبِيلِ اللهِ أَمْوَاتٌ بَلْ أَحْيَاءٌ وَلَكِنْ لا تَشْعُرُونَ
Allah yolunda цldьrьlenlere цlь demeyiniz! Bilakis onlar diridir-ler, ama siz bunun farkэnda deрilsiniz. ” [109]
Вyetin baю tarafэnda, Allah yolunda цldьrьlenlere цlь demeyiniz, onlar diridirler diye ikaz ediliyor. Daha sonrasэnda ise, Allah yolunda цldьrьlmью olanlarэn diri olduрu ve yiyip iзtikleri bildiriliyor. Юimdi Selefi gцrьюь ьzere olduрunu iddia edenlerE soruyoruz: Юehit mi ьstьn, yoksa Peygamber mi? Эki вyet-i kerоme meali юцyledir:
النَّبِيُّ أَوْلَى بِالمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ
“Peygamber, mьminlere kendi canlarэndan ьstьndьr.” [110]
لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَكَفَى بِاللَّهِ شَهِيدًا
“Bьtьn dinlerden ьstьn kэlmak ьzere, Resыlьnь hidayet ve hak din ile gцnderen Odur. ” [111]
Bu iki вyetten anlaюэldэрэ gibi, Peygamberimiz sallallahu aleyhi ve sel-lem’in dini, diрer dinlerden ьstьn olduрu gibi, kendisi de herkesten ьstьndьr. Bir hadis-i юerif meali юцyledir:
“Ben, kэyamet gьnь bьtьn insanlarэn efendisiyim.” [112]
Юehitlerin ruhu yaюэyor da, вlemlere rahmet olarak gцnderilen Resыlullah’эn ruhu yaюamэyor mu? Ruh цlmez, kвfirlerin ruhu bile цlmez. Peygamberin Allah yanэnda, bir юehit kadar da kэymeti yok mu? Юehit diri oluyor da, юehit olan Peygamber niye diri olmasэn? Юehit Cennet’te rэzэklandэrэlэyor da, Peygamber niye rэzэklandэrэlmasэn?
|
|
|
Hвюв, Peygamber Allah yolunda olmazsa, юehit Allah yolunda nasэl olur? Peygamber diri olmazsa, юehit nasэl diri olur? Peygamber iюitmezse, юehit nasэl iюitir? Hвlbuki юehidin, Mьslьmanlэрэ da, юehitliрi de, bu Pey-gambere iman etmeye baрlэdэr. Peki, юehitler Allah yolunda da, hвюв peygamberler, sэddоklar, ulema-i rвsihin ve emr-i bilma’ruf yapanlar юeytanэn yolunda mэdэr? Bu ne зirkin suзlamadэr цyle?
Resыlullah sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz юehit deрil midir? Re-sыlullah, son hastalэрэnda, “Hayber’de yediрim zehirli etin elemini hвlв hissediyorum. Эюte bu anlar, zehrin tesirinden dolayэ kalp damarэmэn kesilmesini hissettiрim zamandэr” [113] buyurdu.
Эbn Mes’ud (radэyallahu anh) ve diрer Ashab-э Kiram (radэyallahu an-hum), “O zehirli etin tesiriyle Resыlullah юehit oldu” dediler. Peygamberlik юehitlikten ьstьndьr. Fakat юehit olmak da bir nimettir. Allah-u Teвlв Resыlь-’ne bu nimeti de vermek iзin, son hastalэрэnda bu zehrin etkisini gцstermiюtir.[114]
Resыlullah sallallahu aleyhi ve sellem diri iken, Ashabэna Allah-u Teвlв’nэn bir rahmeti olduрu gibi, цldьkten sonra da bьtьn ьmmeti iзin, bьyьk nimettir. Эyiliklere sebeptir. Peki diрer peygamberlerin durumu nasэl? Resыlullah sallallahu aleyhi ve sellem Miraз hвdisesinde, sэrasэyla semanэn yedi tabakasэnda bulunan Hazreti Вdem, Hazreti Yahya ve Hazreti Эsa, Hazreti Yusuf, Hazreti Эdris, Hazreti Harun, Hazreti Musa ve Hazreti Эbra-him (Aleyhimьsselam ecmain) gibi peygamberlerle gцrьюtь, Onlar kendisine “Hoю geldin!” dediler, tebrik ettiler. [115]
Buradan, peygamberlerin diri olduklarэ ve birbirleri ile konuюtuklarэ anlaюэlmaktadэr. Bazэlarэ Resыlullah цlmьюtьr, iюitmez, derler. Geзmiю pey-gamberler bu konuюmayэ yaparken, Resыlullah’a nasэl “iюitmez, цlmьюtьr” denilebilinir ki?
Kimsenin itiraza yeltenmediрi sahih hadоs-i юerоfte “Mi’rвc gecesi Mы-sв (aleyhisselвm)’эn юefвatiyle farz namazэn elli vakitten beю vakite indirildiрi anlatэlmэюtэr. [116] Binlerce sene evvel vefвt etmiю olan (Kabir ehlinde) Mыsв (aleyhisselвm)’эn, bu ьmmete ne bьyьk iyiliрi olduрu nasэl gцz ardэ edilebilir.
Цlьlerin iюittiрini, peygamberlerin kabirlerinde diri olduklarэnэ, Peygamber Efendimizin юehit ve diri olduрunu yukarэda delilen-dirdik. Mьslьman olarak цlmью kimselerle; Allah’эn dinini yeryьzьne hвkim kэlma yolunda цlen ve цldьrьlen kimseler, юehit sayэlэrlar. Цlen ayrэ, цldьrьlen ayrэ tutulmuю. Yani hayatэnэ Эslвm’a adamэю, o yolda цlen evliyaullah da юehittir. [117]
Эbn Teymiyye: Peygamberlerin ve цrnek davranэюlarэ ile tanэnmэю salih kiюilerin mezarlarэnda, zaman zaman gцrьldьрь sцylenen diрer bazэ kerвmetler ve olaрanьstь tezahьrler de bцyledir.
Mesela, bu mezarlara gцkten эюэk veya melek inmesi, юeytanlarэn veya hayvanlarэn buralara yanaюmaktan kaзэnmalarэ, bu mezarlardan veya зevrelerindeki diрer mezarlardan ateю fэюkэrmasэ, bu mezarlarda yatanlarэn bazэ komюu цlьlere юefвatзi olmalarэ, bazэ kimselerin цlьnce onlarэn yanэbaюэnda gцmьlmeyi istemeleri, bazэ mezarlarэn yanэnda insanэn iзinde huzur ve sьkыn hissetmesi ve bazэ цlьlere dil uzatanlarэn зeюitli cezalara зarptэrэlmalarэ gibi цnemli tezahьrler, konumuzun kapsamэna girmeyen gerзeklerdir.
Baюka bir deyimle, gerek Peygamberlerin, gerekse yaюarken iyi davranэюlarэ ile tanэnmэю salih юahsiyetlerin mezarlarэnda belirebilecek Allah’эn ke-rвmetleri ile buralarэn Allah (Celle Celвluhы) katэnda taюэdэklarэ saygэnlэk ve deрer, зoрu kimselerin tasavvurunun ьzerindedir. Fakat эsrarla sцylediрimiz юudur ki, bьtьn bu tezahьrler, sцz konusu mezarlarэ, namaz yeri edinmeyi ve-ya tercihli duв ve ziyaret yeri olarak seзmeyi gerektirmez, diyor Эbn Teymiy-ye. [118]
* * *
MEZAR BAЮINDA KUR’AN OKUMAK
Цlьlere Kur’вn Okunmaz Diyenlerin Gцrьюleri:
Allah Resыlь sallallahu aleyhi ve sellem, kabirleri ziyaret ettiрi zaman, юu duayэ okurdu:
“Esselвmu aleykьm ehle’d-diyвri mine’l-mь’minine vel mьslimin. Ve innв inювAllah-u le lвhikыn. Es’elullвhe lenв ve lekьmь’l-вfiyeh.” Anlamэ: “Ey Mьminlerin ve Mьslьmanlarэn diyarэ! Allah’эn selвmэ ьzerinize olsun. Allah dilerse, muhakkak biz de sizin yanэnэza geleceрiz. Allah’tan bizlere ve sizlere вfiyet dilerim.” [119]
Hatta Вiюe vвlidemiz, Allah Resыlь’ne sallallahu aleyhi ve sellem:
— Kabirleri ziyaret edeceрim zaman onlara nasэl dua edeyim? diye soru sorduрunda, Allah Resыlь sallallahu aleyhi ve sellem ona юu duayэ okumasэnэ tavsiye etmiюtir:
— Cibrоl bana: “Muhakkak ki Rabbin sana Baki’ (Mezarlэрэ) ehline gidip onlar iзin istiрfar etmeni” emrediyor, dedi.
Ben (Вiюe) de, dedim ki:
— Yв Resыlallah! Onlar iзin nasэl duв edeyim?
Resыlullah sallallahu aleyhi ve sellem dedi ki:
— Юцyle de: “Esselвmu aleykьm ehle’d-diyвri mine’l-mь’minine vel mьslimin. Ve yerhamullahu’l-mustakdimоne minnв vel muste’hirоn. Ve innв inювallahu bikьm le lвhikыn.” meali: “Ey Mьminlerin ve Mьslьmanlarэn diyarэ! Allah’эn selвmэ ьzerinize olsun. Allah, bizden цnce цlenlere ve bizden sonra цleceklere rahmet eylesin. Allah dilerse biz de sizlere kavuюacaрэz.”[120]
Dolayэsэyla, eрer kabirlerde Kur’an okumak cвiz olmuю olsaydэ veya Kur’an okuyup da onun sevabэnэ цlьlere gцnderme gibi bir юey dinimizde cв-iz olmuю olsaydэ, bunu Resыlullah sallallahu aleyhi ve sellem mutlaka muhterem hanэmэna sцylerdi.
Зьnkь Эslвm’эn bu hususta юцyle bir kuralэ vardэr: “Эhtiyaз anэnda beyanэn geciktirilmesi cвiz deрildir.” Yani, eрer цlьler iзin Kur’an okumanэn onlara faydasэ olacak olsaydэ, bunu Allah Resыlь sallallahu aleyhi ve sellem mutlaka sцylerdi. Зьnkь kendisine, kabirleri ziyaret etmek isteyen bir kimsenin orada ne yapacaрэ sorulmuюtu.
Eрer Kur’an’a ve Sьnnet’e az da olsa vвkэf olunmuю olsaydэ, insana faydasэ olmayacak bu gibi bid’atlerle uрraюэlmayacaktэ. Цlьler iзin Kur’an okumanэn cвiz olduрuna dair hiзbir delil olmadэрэ gibi, tam tersine, bunun tam zэddэna birзok delilin olduрunu biliyoruz.
Цlmьюlerin arkasэndan Yвsоn Sыresi’ni okumak Kur’вn’a ve Kur’вn merkezli sьnnete kesinlikle zэt olan зirkin bid’atlerden bir tanesidir. Bu bid’at, Asr-э Saadet ve Hulefa-э Rвюidоn dцneminde yoktu. Sonraki dцnemlerde ortaya зэkmэюtэr. Yвsоn Sыresi’nde цlьlere hitap yoktur. Цlьye Yвsоn okunmasэ konusunda, bir tane bile sahih hadis yoktur.
Эlgili hadisteki “Цlьleriniz” kelimesini Hanefоler’in dэюэnda Ювfiоler “Цlmek ьzere olanlar” diye aзэklamэюlardэr.
Hanefоler dэюэnda ьз mezhebin gцrьюlerine bakэldэрэnda, цlьlere Kur’вn okunmayacaрэ aзэkзa gцrьlecektir. Selef вlimleri hayra зok dьюkьn olmalarэna raрmen kimse Kur’вn okumakla ilgili bir юey nakletmemiюtir.
Resыlullah Efendimiz de, onlara bunu anlatmamэюtэr. Onlarэ duвya, istiрfara, sadakaya, hac ve oruca teюvik etmiюtir. Kur’вn okumanэn sevabэ da цlьlere ulaюacak olsaydэ, Efendimiz bunu onlara anlatэr, onlar da bцyle yaparlardэ.
Kur’вn diriler iзin kanundur, цlьler iзin deрildir. Peygamberimiz kaз цlьye Kur’вn okumuюtur, hangi вyette “okuyun!” denilmektedir?
وَأَنْ لَيْسَ لِلإنْسَانِ إِلا مَا سَعَى / Bilsin ki insan iзin kendi зalэюmasэndan baюka bir юey yoktur. ” [121]
Hayat sahibi olan kimseyi korkutmasэ ve kвfirler ьzerine de azabэn tahakkuk etmesi iзin (O Kur’an’э) indirdik. [122]
Bu ayetten aзэkзa anlaюэldэрэna ьzere, Kur’an цlьler iзin deрil, diriler iзin inmiюtir! Kur’an yaюayan bedenlerdeki цlь kalpleri yeniden diriltmek iзin gцnderilmiюtir. O halde цlьlere Kur’an okumak dinde aslэ olmayan bir bidattэr.
Evlerinizi kabirlere зevirmeyin. Zira юeytan iзinde Bakara suresinin okunduрu evden kaзar” [123]
Цlьlere Kur’вn Okunur Diyenlerin Gцrьюleri: [124]
Цnce, okunacaрэna dair mezhep imamlarэnэn ve вlimlerin gцrьюlerini aзэklayacaрэz.
Sonra Resыlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in aзэk ve net yoruma muhtaз olmayan, “kabirde цlьye Kur’an okuyun!” buyrulan вyet, sahih ve zayэf hadisleri gцstericeрiz. Ve o hadislere yapэlan tahriзleri yazacaрэz.
Kabirde цlьye Kur’an okunmaz, diyenlerin elinde aзэk ve yoruma ihtiyaз duymadan, kabirde цlьye Kur’an okumayэn diye bir вyet, sahih veya za-yэf bir hadis bile yoktur.
Tekrar ediyorum dikkat ediniz lьtfen! Kabirlerde цlьlere Kur’an okumayэn, diye ayet, bir hadis veya bir sahabe sцzь, yoruma muhtaз olmadan bunu net bir biзimde yasaklayan hiз bir delil yoktur.
Цlьye Kur’an okunmaz, diyenlerin elinde, dilinde, sadece yoruma muhtaз olan hadisler var. Biz, onlarэ zikredip, onlarэn konu hakkэnda birer delil olmadэрэnэ, tamamen yorum olduрunu ispatlayacaрэz.
Цlьlere Kur’вn Okuma Эle Эlgili Вlimlerin Gцrьюь
Baюta mezhep imвmlarэ olmak ьzere, fakihler de, konu hakkэnda deрiюik gцrьюler ileri sьrmьюlerdir. Bu gцrьюlerin bilinmesi ile konunun daha iyi anlaюэlacaрэnэ ve aydэnlanacaрэnэ umuyoruz.
Hanefоler
Hanefоler, kabirde olsun, baюka mekвnlarda olsun, цlьlere Kur’вn oku-manэn cвiz olduрunu ve okunan Kur’вn’эn sevвbэnэn baрэюlanmasэ durumunda, bunun цlьye ulaюacaрэnэ sцylemiюlerdir. [125]
Hanefо fэkэh kitaplarэnэn hemen hemen tamamэnda, konuya iliюkin юu metin yer almaktadэr. “Kiюi, namaz, oruз, zekвt, hac ve Kur’вn okumak gibi bir ameli yapar da, sevвbэnэ baюkasэna baрэюlarsa -bunu hangi niyetle yaparsa yapsэn- bu yapэlan baрэю yerine ulaюэr ve kendisine baрэю yapэlan kimse bundan yararlanэr. Цlь veya diri olmasэ fark etmez. [126]
Buna delil olarak, Hazreti Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’in ьmmeti adэna kurban kesmesini, цlьlere Yвsоn okunabileceрini gцsteren, цlь adэna hac ve sadakanэn faydalэ olacaрэnэ bildiren ve kabirlerde Yвsоn ile Эhlвs Sыresi’nin okunabileceрini gцsteren hadisleri almэюlardэr. [127] Muhaddis ve fakоh Aynо’den (v. 855/1451), Эbn Вbidоn’e (v. 1252/1836) kadar, hemen hemen bьtьn Hanefо fakihleri buna dвhildir.
Юu ifadeler de Hanefо вlimlerine aittir: “Ehl-i Sьnnet ve’l Cemвat Mez-hebi’ne gцre, bir insan, namaz, oruз, hac, Kur’an okumak, zikir, gibi iюlediрi gьzel amellerinin sevabэnэ baюkasэna hediye edebilir. [128]
Mьtekaddim ve mьteahhir ulкmв da aynэ gцrьюtedirler. Hanefо вlim-leri, Ehl-i Sьnnet’in de; kiюinin namaz, oruз, sadaka, hac, Kur’вn okuma gibi sвlih amelleri yaptэktan sonra, bunlarэn sevвbэnэn цlьlere baрэюlamasэ durumunda, bunun цlьye ulaюacaрэ ve onun istifвde edeceрi юeklindeki Hanefо gцrьюьnde olduрunu ileri sьrmьюlerdir. [129]
Hanbelоler
Hanbelоler de Hanefоler gibi dьюьnerek, цlьlere Kur’вn okunmasэnэ cв-iz gцrmьюlerdir. Ahmed b. Hanbel, kabirlerde Kur’вn okunmasэnэn bid’at ol-duрunu sцylemiю, daha sonra ise bu fetvвsэndan dцnmьюtьr. [130]
Ahmed b. Hanbel, Muhammed b. Kudвme el-Cevherо ile birlikte bir cenazeye katэlmэю ve tam mezarlэktan ayrэlacaklarэ esnada kцr bir adam kabrin baюэnda Kur’вn okumaya baюlayэnca, Эbn Hanbel: “Ey falanca! Kabirde Kur’вn okumak bid’attэr.” diyerek kэrвata engel olmuюtur. Bunun ьzerine Muhammed b. Kudвme, Ahmed b. Hanbel’den, Mьbeююir b. Эsmвоl el-Halebо hakkэndaki dьюьncesini ve ondan hadis alэp almadэрэnэ sormuю, o da sцz konusu юahsэn sikв (rivayet hususunda gьvenilir, muteber) olduрunu ve kendisinden rivвyette bulunduрunu ifвde etmiюtir.
Bunun ьzerine Muhammed, Leclвc radэyallahu anh hadisini, Mьbeююir b. Эsmail’in kendisine rivвyet ettiрini sцylemiюtir.
Sahвbeden Leclвc radэyallahu anh (120/738) oрluna vasiyette bulunurken юцyle demiюtir:
عن عبد الرحمن بن العلاء بن اللجلاج عن أبيه عن جده قال: قال لى أبى: يا بني! إذا أنا مت فالحدني فإذا وضعتني فى لحدى فقل: بسم الله وعلى ملة رسول الله، ثم سن على الثرى سنا، ثم اقرأ عند رأسي بفاتحة البقرة وخاتمتها، فانى سمعت رسول الله صلى الله عليه وسلم يقول ذلك.
|
|
|
