Главная | Обратная связь | Поможем написать вашу работу!
МегаЛекции

Ноталарга коюулуучу кошумча белгилер.




Үндөрдүн созулушун узартуучу белгилер.

Негизги нота созулуштарына ноталык жазууда, үндөрдүн созулушун узартуучу белгилер колдонулат.

Аларга төмөнкүлөр кирет:

· Учурдагы нота созулушун, анын жарымына узартуучу белги чекит деп аталат,ал нотанын жанына коюлат, мисалы:

 

· Учурдагы нота созулушун анын жарымына жана төрттөн бир бөлүгүнөузартуучу белги эки чекит деп аталат, ал да нотанын жанына коюулат, мисалы:

 

· Лига, жанаша турган бийиктиги бирдей болгон ноталык созулушту бириктирип турган кайкы сызык, ошол сызыкча бириккен ноталык созулуштар кошулуп узарып саналат, мисалы:

 

· Фермата созулушту мезгилсиз узартуучу белги. Фермата – ортосунда чекити бар жарым тегерек.

Фермата нотанын үстүнө жана алдына коюлат, мисалы:

Нота созулуштарынын туура бөлүнүүсү:

Тапшырмаларды чыгаруу:

 

Динамикалык кубаттулук белгилери

Музыканын даана аткаруусунун маанилүү шарттарынын бири болуп динамикалык өзгөртүүлөр эсептелет.

Үндүн катуулугун өзгөртүү белгилерин динамикалык кубаттулук деп аталат.

Үндүн күчү болгон динамика же нюанстар, темптер өңдүү эле италия сөздөрү менен аталып жана кыскартылган тамгалар менен белгиленет.

Piano (пиано) p - акырын

Pianissimo (пианиссимо) pp - абдан акырын, эң акырын

Mezzo piano (меццо-пиано) mp - өтө акырын эмес

Forte (фортэ) f - катуу

Fortissimo (фортиссимо) ff - абдан катуу, эң катуу

Mezzo forte (меццо-фортэ) mf - өтө катуу эмес

Diminuendo (диминуэндо) - үндү акырындатып

poco a poco diminuendo (поко-а-поко диминуэндо) акырындап азайтуу

Crescendo (крешендо) - үндү катуулатып

poco a poco crescendo (поко-а-поко крещендо) акырындык менен күчөтүү

Sfozzando (сфорцандо) sf - үндү кокусунан катуулатуу

Subito piano (субито пиано) sp – үндү кокусунан акырындатуу

Музыкалык чыгарманын мазмунун, аны таасирдүү аткарууда динамикалык түстөрүнүн же нюанстарынын мааниси өтө зор.

Музыкалык аспаптарга ылайык динамикалык өзгөртүүнүн белгилери ноталык стандын астына жазылат, ал эми акценттердин белгилери ноталык стандын астына да үстүнө да жазылат. Мисалы:

 

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Темп (Ылдамдык)

Латын тилинен алынган “tempus” – убакыт деп которулат, ал эми музыканы аткаруудагы ылдамдык темп деп аталат. Темп чыгарманын мүнөзү менен байланыш жана ал чыгарманын башында көрсөтүлөт. Темптин белгилери көп учурда италия тилинде берилет. Музыкада темп үч негизги топко бөлүнөт: жай, орто жана тез темптер.

Жай темптер

Итальялык белгилери Айтылышы Мааниси (мазмуну)
Largo ларго кеӊири (кенен)
Lento ленто шашпай
Adagio адажио жай баракат, тынч
Grave граве оор салмактуу

Орто темптер

Andante анданте тынч, шашпаган арыш менен
Andantino андантино андантеге караганда жандуураак
Moderato модерато орточо
Sostenuto состенуто сабырдуу, токтоо
Allegretto аллегретто аллегродон жайыраак
Allegro moderato Аллегро модерато орточо ылдам

Тез темпттер

 

Allegro аллегро ылдам, тез, бат
Vivo виво бат, жандуу
Presto престо абдан ылдам, тез
Prestissimo престиссимо абдан тез, эң ылдам

 

Темптердин аталыштарына коюлучу кошумча сөздөр:

molto мольто абдан
сon moto кон мото кыймылдуу
commodo коммодо ыӊгайлуу
assai ассаи аябай (өтө эле)
non troppo нон троппо анча эмес
accelerando аччелерандо тездетүү
ritenuto ритенуто токтотуу
ritardando ритардандо кечиктирүү
meno mosso мено моссо азыраак кыймылда
piu mosso пью моссо көбүрөөк кыймылда
dolce дольче жумшак, назик
energico энерджико кайраттуу
cantabile кантабиле жумшак, уккулуктуу
poco поко анча-мынча

 

Музыкалык практикада темптин ылдамдыгын так өлчөө үчүн 1816-жылы немец композитору Н.Мельцел метроном деген приборду ойлоп чыгарган, ал “Мельцелдин метроному” деп аталып, кычкача М.М. деп белгилеген. Метроном менен музыкалык темптерди так аныктаса болот. Метроном керектүү сандагы басымды минутада санай билет. Кыймылдагы гирька (тыкылдак) менен анын туура ылдамдыгы аныкталат.

Метрономдун жардамы менен аткаруучу, чыгармадагы автордун көрсөткөн ылдамдыктын тездигин аныктап, көнүгүү учурунда өзүн көзөмөлдөй алат.

Азыркы учурда музыкалык практикада электрондук метрономдор колдонууда.

Метроном грек тилинен μέτροn — мера, nόμος — закон деп которулат ал музыкалык чыгармалардын темпин (ылдамдыгын) туура аныктоо прибору. Мельцелдин Метроном системасынын сүрөтү:

 

 

§ 14. Эки үндү жаздыруу. Фортепиано үчүн музыка жаздыруу.

Поделиться:





Воспользуйтесь поиском по сайту:



©2015 - 2024 megalektsii.ru Все авторские права принадлежат авторам лекционных материалов. Обратная связь с нами...