 |
14. 4. АсҚазан ісіктері. Полиптер. Ж. Ахметов. Патологаялық анатомия. АсҚазан рагы. 14 бөлім. Асқорыту жүйесінің аурулары
|
|
|
|
14. 4. АСҚ АЗАН ІСІКТЕРІ
ПОЛИПТЕР
Полип дегеніміз асқ азан шырышты қ абатынан, оның қ уысына қ арай ө сетін, кө лденең і бірнеше сантиметр тү йін. Кейде ол аяқ ша-сьша ілініп салбырап тү рады. Полиптік пайда болуы қ абыну ү рдісіне немесе гиперплазияғ а байланысты. Қ абыну полиптерінің строма-сында созылмалы қ абынуғ а тә н жасушалық сің белер: лимфоцит-тер, плазмалық жасушалар болады. Ә детте олар созылмалы гастриттерді табылады, малигнизацияғ а бейім емес.
Аденоматоздық полип ісік негізінен безді эпителиден тү зілген, эпителий жасушаларын ядролары гиперхромды, ірі. Осы гиперп-лазияның ү рдістің кө рінісі есебіндегі аденоматоздық полиптердің
 | |||
 | |||
Ж. Ахметов. Патологаялық анатомия
арасывда нағ ыз, ісік, асқ азан аденомасы кездеседі, олар полип тө різді қ ү рылымдардың 5-10%-ын қ ү райды. Асқ азан аденомасы факультативтік ракалды ү рдісіне жатып, микроскопта қ арағ анда аденомада дисплазия жө не малигнизация ошақ тары табылады. Асқ азан аденомасының малигнизациясы 40%-ке жетеді, кейде ол асқ азан рагымен бірге табылады.
АСҚ АЗАН РАГЫ
Асқ азан рагы Қ азақ станда қ атерлі ісікгер арасында бірінші орында тү рып, рактардың 40%-ін қ ү райды.
Этиологиясы. Асқ азан рагының дамуында ракалды сырқ аттар-дың маң ызы зор. Оларғ а: асқ азан жарасы, безді полиптер жө не созылмалы гастрит жатады. Сонымен қ атар рак осы сырқ аттар болмағ ан жағ дайда да кездеседі. Бү л жерде рак тудырушы ө ртү рлі заттардың ө серін де есепке алу қ ажет.
|
|
|
Жіктелуі. Асқ азан рагын жіктегенде оның орнын, ө су формала-рын, сыртқ ы кө рінісін жө не микроскопиялық тү зілісін есепке ала-ды. Рактың ең кө п табылатын жері асқ азанның шығ аберіс аймағ ы мен кіші иілімі. Олардан кейінгі орында кіреберіс (кардия) бө лігінің рагы. Асқ азанның басқ а бө ліктерінде рак ө те сирек кездеседі. Ісік ө те асқ ьшьш кеткенде оньщ алғ ашқ ы басталу орнын анық тау мү мкін емес. Рактың бү л тү рін тоталды рак деп атайды.
Ісіктің ө су сипатына қ арап асқ азан рагының тө мендегі тү рлерін ажыратады (В. В. Серов).
/. Экзофитті-экспансивті ө суі басым рактар: 1) жазық рак; 2) полипозды рак; 3) саң ырауқ ү лақ тө різді (фунгозды) рак; 4) жа-ралы рак (қ атерлі жаралар); а) асқ азан рагының алғ ашқ ы - жаралы тү рі; б) табақ ша тә різді рак (рак-жара); в) созылмалы жарадан ту-ындайтын рак (жара-рак).
II. Эвдофитті-инфильтративті ө суі басым рактар: 1) сің белі-жаралы рак; 2) диффузды рак.
III. Экзо-эвдофитті, аралас тү рде ө сетін рактар: бір-біріне ө тетін тү рлер.
Патологиялық анатомиясы. Жазық талган рак асқ азан рагьшың алғ ашқ ы, басталу кезең інің бірі больш, шырыпггы қ абық тың 2-3 см кө лемінде сө л қ алындауымен сипатталады. Ә детте бү л жерде аденокарцинома, сирек жағ дайда жетілмеген рак табылады.
Полипозды рак кө дденең і 2-3 см домалақ тү йін тү рінде кө рінеді, кейде оның сыртында майда бү рлер кө рінеді. Бү л жазық талғ ан рактың ө рі қ арай дамуы нә тижесінде немесе аденоматоздық по-
14 бө лім. Асқ орыту жү йесінің аурулары
липтерден ө сетін ісік. Морфологиясы бойынша бү л аденокарци-номағ а сө йкес келеді.
|
|
|
Саң ырауқ улақ тә різді рак полипозды рактың асқ азан ішіне қ арай (экзофитті) ө суіне байланысты дамиды (118-сурет).
Жаралы рак - асқ азан рагының алгашқ ы жаралы тү рі шырыш-ты қ абық та жара тү рінде басталады. Кейде рак тінінің некрозына байланысты ісіктің бетінде жара пайда болады (рак-жара). Сонымен қ атар асқ азанның созылмалы жарасынан да рак даму мү мкін, оны жара-рак деп атайды. Микроскоптық кө рінісі аденокарци-номағ а немесе жетілмеген ракқ а жатады.
Диффузды рак асқ азанның шығ аберіс бө легінде ө сіп кейде оғ ан бү тіндей жайылады. Бү л кезде ісік жасушалары асқ азанның бар-лык, қ абаттарына тарап, асқ азанның қ абырғ асы қ алындап, оньщ шырышты қ абаты ө з бедерін жоғ алтады. Бара-бара асқ азан бү рісіп, оның сыртқ ы формасы ерекше езгереді, қ уысы тарылады. Кесіп қ арағ анда асқ азан қ абырғ асы қ атты, тү сі ақ шыл боладьг. Микроскопией тексергенде скирр немесе шырышты рак кө рінеді.
Гистологиялық қ ү рылымына қ арап асқ азан рагыньщ томендегі тү рлерін ажыратады: аденокарцинома, жетілмеген рак, безді-жал-пақ жасушалы рак, жалпақ жасушалы рак жө не жіктелмейтін рак.
|
|
|
118-сурет. Асқ азанның кардия бө ліміндегі саң ырауқ ұ лақ тә різді рак |
Асқ азай рагъі лимфа жә не қ ан арқ ылы (гематогенді) мета-стаздар береді. Лймфа жолдары арқ ылы ісік жасушалары тек ай-мақ тық лимфа тү йіндеріне ғ ана емес, басқ а жерлердегі лимфа
|
|
|
