 |
Ж.Лхметов. Патологнялық анатомия
|
|
|
|
Ж. Лхметов. Патологнялық анатомия
ритгерде) ө туі мү мкін. Эзофагиптердің жедел жө не созылмалы тү рлері бар. Морфологиясы бойынша жедел эзофагиттің: катаральды, ге-моррагиялық, фибринді, ірінді, жаралы тү рлерін ажыратады.
Созылмалы эзофагит ө ң ешке ү зақ уақ ыт ө сер етуші зиянды фак-торлар нө тижесінде (тамақ тың жеткілікгі шайналмай жү тылуы, тістердегі қ абыну жә не де басқ а патологиялық ү рдістер, бауыр циррозы, ө ң ештің ө з сырқ аттары - рак, жара, стеноз, дивертикулит) жө не басқ а ағ залардың патологиясың да (мү рын-жү гқ ыншақ айма-ғ ының, гаймор қ уысының қ абынуы, ө кпедегі жө не бронхтардағ ы созылмалы қ абынулары жө не т. б. ) жиі кездеседі. Микроскоппен қ арағ анда қ абыну сің бесінің арасында плазмалы жасушалардың, лимфоцит жө не макрофагтардың саны басым болады. Кейде қ абы-нумен бірге эііителидің дисплазиясы, лейкоплакиясы да кө рінеді.
Созылмалы эзофагиттің ерекше тү ріне рефлюкс-эзофагитте дамитын Баррет ө ң еші кіреді. Бү л патологияғ а ө ң ештің кө пқ абат-ты жалпақ эгштелиінің бір қ абатты цилиң дрлік эпителимен алма-суы тө н. Эпителий қ ү рылысы асқ азан, кейде ішек эпителиіне ү қ сас болады. Жаң адан пайда болғ ан эпителий ө ң ештің бағ андық жасу-шаларының асқ азан немесе ішек эпителий бағ ытында жіктеліп дамуымен байланысты. Оның негізгі себебі ө ң ешке асқ азанның қ ышқ ылды заттарының тү суі. Баррет ө ң ешінің қ ауіптілігі сол жердей аденокарцинома ісігі ө сіп шығ ады.
|
|
|
Рефлюкс-эзофагит - ө ң еште эрозиялар, жедел жаралар болуы-мен сипатталады.
Ө ң еш рагы (қ ылтамақ ). Қ азақ стаң ца ең жиі ү шырайтын қ атерлі ісіктердің бірі, ө сересе ол жергілікті халық арасында кө бірек тарағ ан.
Этиологиясы. Қ ылтамақ тың даму себептеріне арақ ты салына ішу, тамақ ты, шайды ыссы кү йінде ішу, насыбай ату, ысталғ ан балық ты жеу жө не басқ а факторларды кіргізуге болады. Қ ылта-мақ тың дамуына тікелей себепші факторлардың ішің де созылмалы эзофагитгі, ө ң еш лейкоплакиясын, полиптерді, тыртық тарды атап ө туге болады. Бү л ауру негізінен ө ң ештің орта жө не тө менгі бө ліктері арасында кездеседі. Сыртқ ы кө рінісіне қ арап скирроз-ды, ми тө різді жө не бү ртікгі тү рлерін ажыратады. Скиррозды рак ө ң еш қ абырғ асына бір тегіс таралып оның белгілі бір бө лігін шең -бер тө різді қ ысып, тарылтып, қ ояды, консистенциясы қ атты болады. Ойық ты рак ө ң ештің ішіне қ арай ө сіп, ө зінің жү мсақ тығ ы-на байланысты тез некрозданады, оның арасында ойық тар (жаралар) пайда болады. Буртіктірак ө ң еш қ абырғ асынан оның қ уысына қ арай ө седі. Микроскоппен тексергенде ө ң еш рагы негізінен жал-пақ жасушалы тү лейтін немесе тү лемейтін рактар қ атарына жата-ды. Аденокарцинома ө те сирек кездеседі.
14 бө лім. Асқ орыту жуйесінің аурулары э**у
Ісік кө птеген ағ заларғ а лимфа жолдарымен таралады. Ал қ ыл-тамақ ү шін айналасындағ ы ағ заларғ а ө сіп таралудың орны ерекше. Ол кең ірдекке, бронхтарғ а, плеврағ а, ө кпеге, қ алқ анша безге, кө кірек аральпъша, кө кетке, қ олқ ағ а ө сіп кіріп, кө птеген асқ ыну-ларғ а ө келіп соқ тырады. Ө ң еш пен кең ірдек арасындағ ы жыланкө з, тамақ тьщ тыныс жолдарына тү суіне, аспирациялық пневмонияның, ө кпе абсцесі мен гангренасының, плевра эмпиемасының дамуына, медиастинитке альш келеді. Ал басқ а жағ дайларда ісікке байланысты ө ң ештен ас ө тпей қ алып науқ ас кахексиядан ө леді.
|
|
|
14. 3. АСКДЗАН АУРУЛАРЫ
Ақ азан ауруларының арасында ең жиі кездесетіндері: гастрит, жара ауруы жө не рак.
ГАСТРИТ
Гастрит деп асқ азанның қ абынуын айтады. Ол жедел немесе созылмалы тү рде ө теді.
Жедел гастритті этиологиясына қ арап сыртқ ы немесе эндогенді себептерге байланысты дамитын деп екі топқ а бө леді.
1. Сыртқ ы ө серден дамитын гастриттер кө птеген химиялық, физикалық, механикалық, биологиялық факторлардың, дә рі-дә рмектердің асқ азанның шырышты қ абығ ына тікелей ө сері нә тижесінде пайда болады. Мысалы тамақ тан уланғ анда, асқ аза-нғ а улы инфекциялар тү скең де, ө те ыссы немесе ө те салқ ын та-мақ ты жегенде, қ ышқ ылдар, сілтілер ө серінде дамитын гастрит жедел қ абыну тү рін алады.
2. Ішкі себептерден туындайтын гастриттерге ө ртү рлі инфек- цияларда (іш сү зегі, дизентерия, туберкулез, дифтерия жө не т. б. ), уремияда, аллергияда немесе қ ан айналымьгның бү зылуына байланысты дамитын тү рлері жатады.
Патологиялық анатомиясы. Морфологиясы бойынша жедел гастриттер: 1) катарадды, 2) геморрагиялық, 3) фибринді, 4) ірінді, (флегмоналы), 5) некрозды (коррозиялы) гастриттер деп бө лінеді.
Катаралды гастрит асқ азанның шырышты қ абатының ісініп, қ алындауымен сол жерді шырышты заттардан тү ратын перденің жауып тү руымен сипатталады. Шырышты қ абық тың стромасында серозды экссудат жиналып, оның астында нейтрофилдерден тура-тын сің белер пайда болады. Без эпителиі дистрофияғ а, некробио-зғ а ү шырап кө шіп тү се бастайды.
 |
|
|
|
