 |
АТАЛЫҚ БЕЗ ІСІКТЕРІ. Ж.Лхметов. Патологиялық анатомия. 17 болім. Жыныс аезаларының және сүт бездерінің аурулары
|
|
|
|
АТАЛЫҚ БЕЗ ІСІКТЕРІ
Аталық без ісіктерінің гистиогенезі ө те кү рделі. Аталық без ісіктерінің негізгі тобы жетілмеген жыныстық жә не ү рық тық жасушалардан ө седі. Оларды герминогендік ісіктер деп атайды, олар ісіктердің 95%-ын қ ү райды. Без стромасынан (жыныстық созыл-ма) ө сетін ісіктер болса герминогендік емес ісіктерге жатады, олар 5%-ды қ ү райды.
Герминогендік ісіктер. Герминогендік ісіктер қ атерлі ісіктердің қ атарына жатады. Олар негізінен 15-34 жас аралығ ьшда кездеседі.
Халық аралық жіктелу бойынша герминогендік ісіктерге: се-минома, спермацитарлық семинома, эмбриондық рак, сары қ апшық ісігі, полиэмбриома, хориокарцинома, тератомалар кіреді. Бү л ісіктер бір типтегі жасушалардан тү зілген. Одан басқ а кү рделі, бірнеше типтегі жасушалардан тү зелетін ісіктер бар: тератокарци-нома (эмбриондық рак жә не тератомадан тү зілген) жә не т. б. Герминогендік емес ісіктерге: лейдигома, сертолиома, гранулезожа-сушалық ісік жә не кү рделі қ ү рылысқ а ие немесе жетілмеген ісіктер кіреді.
Семинома. Герминогендік ісіктердің ішінде ең жиі кездесетін қ атерлі ісік. 40 жас семиноманың ең кө п кездесетін кезі. Ісік тез ө сіп, аталық без қ алыптағ ьщан 5-10 есе ү лкейеді. Ә детте бү л ісік бір типтегі, шекаралары анық, цитоплазмасы ашық жасушалардан тү зілген. Стромасы ө те аз, ол жерде дисгерминомадағ ыдай лимфоциттік сің белер болмайды (144-сурет).
Сперматоцитарлық семинома еще жастағ ы кісілерде кездеседі. Оның типтік семиномадан айырмашылығ ы баяу ө седі, метастаз
|
|
|
бермейді, ісік жасушалары майда, 2-реттегі сперматоцитгерге ү қ сай-ды, алып жасушалар сирек кездеседі, лимфоцитарлық инфильтрация жоқ.
Эмбрионалдық рак жас кісілерде кездесетін ісік. Ісік аталық безде шекарасы анық тү йін тү рінде оседі, қ ан қ ү йылу, некроз ошақ тарына байланысты ісік кесіндісі шү барланып кө рінеді. Мик-роскоппен қ арағ анда ісік жасушалары ірі, полигоналды, кейде тү тікті, альвеолалық, бү ртікті қ ү рылымдар тү зеді. Ісік жасушалары арасында атипизм, полиморфизм коріністері, митоздар кездеседі. Ісік стромасы жетілмеген мезенхималық тіннен тү рады.
Хориокарцинома. Бү л ісіктің морфологиялық кө рінісі бойынша басқ а ағ залардан, мысалы, жатырдан осетін ісіктерден айырма-шылығ ы (қ араң ыз б. ) жоқ.
Тератома деп ө те кү рделі қ ү рылысқ а ие ісіктерді атайды. Ата-лық безде: жетілген, жетілмеген жә не малигнизацияланғ ан тератомалар кездеседі.
Жетілген тератома қ ү рамында қ алыпты тіндер: нерв, бү лшы-қ ет, шеміршек, сү йек, май, эпителий тіндері табылады. олар бір-біріне байланыссыз орналасқ ан. Ісіктің сыртында дә некер тіндік қ абы болады. Кейде тератомада кисталар болады, оның ішінде
Ж. Лхметов. Патологиялық анатомия
17 болім. Жыныс аезаларының жә не сү т бездерінің аурулары
тістерді, шаша, май қ алдық тарын кө реміз. Оның мысалы ретінде дермоидты кистаны келтіруге болады.
Жетілмеген тератомалар қ ү рамында да ү рық тың ү ш қ абығ ы-ның элементтері болады. Олардың арасында эпителий тінінің пролиферациясы табылады. Бү л тератоманың қ атерлі ісікке айна-лу қ ауіпі бар.
Малигнизацияланган тератома. Тератома қ ү рамындағ ы жасуша- лар арасында малигнизация белгілері пайда болады. Ісікте жалпақ жасушалы рак, аденокарцинома, саркома ошақ тары табылады.
|
|
|
Герминогендік емес ісіктер аталық без стромасынан ө седі.
Лейдигома сарғ ыш қ оң ыр тү сті тү йіндер тү зіп, цитоплазмасы қ оң ыр, ядролары хроматинге бай, домалақ, цитоплазмасы тү йіршіксіз жасушалардан тү рады. Ісік жасушалары капиллярлар-ды айнала жайғ асады. Жасуша цитоплазмасында ө р тү рлі пигмент, май тамшылары, белок кристалдары болады. Бү л ісіктің қ атерлі тү рлері де кездеседі.
Сертолыома (андробластома) ісігі гормондар бө ліп шығ аратын белсенді ісік. Микроскопта қ арағ анда ә р тү рлі трабекулалық, кей-де тубулярлық қ ү рылымдар кө рінеді. Ісік негізінен атипиялық ө згерістер пайда болса, онда сертолиоманың қ атерлі тү рі дамыды деген сө з.
17. 2. Ә ЙЕЛДЕР ЖЫНЫС АҒ ЗАЛАРЫНЫҢ АУРУЛАРЫ
ЖАТЫР ПАТОЛОГИЯСЫ
Жатыр мойнының патологиясы. Жатыр мойнының екі бө лігін ажыратады: оның қ ындық бө лігі (эктоцервикс) жә не ішкі ө зегі (эндоцервикс). Эктоцервикс кө п қ абатты жалпақ эпителимен қ ап-талғ ан, эндоцервикс эпителиі призмалық эпителий.
Жатыр мойнының қ абынуын цервицит деп атайды. Жедел цервицит кө бінесе жыныстық қ атынасқ а байланысты дамитын инфекция. Оның қ оздырушыларына: гонококтар, ақ шыл спирохета, трихомонада, хламидилер жә не ішек таяқ шалары, стафилококк, стрептококктар кіреді. Қ абыну аймағ ы қ ызарып, жатыр мой-нының каналынан сү йық, қ оймалжың секрет бө лініп шығ а бас-тайды.
|
|
|
