 |
Ж.Ахметов. Патологиялық анатомия
|
|
|
|
Ж. Ахметов. Патологиялық анатомия
139-сурет.
Гипернефроидты рак.
Макро кө рінісі
140-сурет. Гипернефроидты рак. Микро керінісі
17 бө лім. Жыныс агзаларының жә не сут бездерінің аурулары
ақ шыл-сары тү сті некроз ошақ тары, қ ызыл рендегі қ ан қ ү йылу ошақ тары пайда болады, соң цық тан шү бар болып кө рінеді. Бү йрек-жасушалық карцинома бү йрек тү бекшесіне, несепағ арғ а қ арай немесе бү йректің айналасына ө сіп кіреді, кейде бү йрек веналары бойлап, тө менгі қ уыс венағ а, жү ректің оң бө лімшесіне дейін жетеді. Сондық тан, ісіктің алғ ашқ ы метастаздары ө кпеде табылады, ө рі қ арай сү йектерде, бауырда, бү йрекү сті бездерінде, мида метастаз-дар пайда болады.
Бү йректің қ атерлі ісігі-нің ерекше тү ріне нефробластома (синонимдері: Вильмс ісігі, эмбрионалдық рак) кіреді. Бү л ісік тек қ ана 1-5 жастардағ ы балаларда кезде-сіп, олардың қ атерлі ісікте-рінің 20%-ын қ ү райды. Микроскопией қ арағ анда бү л ісік ү рық дә уіріндегі енді дамып, жатқ ан бү йректі еске тү сі-реді. Вильмс ісігі ү шін осы эпителийлі компонентен бір қ атарда мезанхималық ком-поненттің (бү лшық ет, дә некер тін, сү йек, шеміршек қ ү рылымда-ры) болуы шарт. Егер мезенхима компонент-терінде қ атерлі ісік белгілері табылса, ісіктің бү л тү рін аденосаркома деп атайды.
Буйрек тубекшесінен папиллома немесе рак ө сіп шы-ғ ады. Жа-сушалық қ ү рылысына қ арап рактың: ө тпелі жасушалы, жалпақ жасушалы жө не аденокарцинома тү рлерін ажыратады. Негізінен бү л рактар ө тпелі жасушалардан тү зілген болып, ісік папиллома тә різді бү ртіктене тү бекшенің ішіне қ арай ө сіп тез некрозғ а ү шы-райды. Жиі жағ дайда ісік тү бекше ішін толтырып, несепағ арды тығ ындап оның айналасындағ ы тіндерге ө сіп кіре бастайды. Осы-ғ ан байланысты пиелонефрит, гидронефроз, егер инфекция тү ссе пиенефроз дамиды. Ісік қ уық қ а имплантация (жабысу) жолымен таралады. Ісіктер негізінде гематогендік жолмен бауырғ а, ө кпеге, сү йектерге метастаз береді, лимфогендік метастаздар аймақ тық лимфа тү йіндерінде табылады. Бү йрек рагінің дамуында бү йрек тасы ауруының, кейбір химиялық заттардың (анилин) маң ызы зор.
|
|
|
17 бө лім. ЖЫНЫС АҒ ЗАЛАРЫНЫҢ ЖӘ НЕ СҮ Т БЕЗДЕРІНЩ АУРУЛАРЫ
Жыныс агзалары мен сү т бездерінде жыныс гормондары мө лшерінің ө згеруіне байланысты дамитын (дисгормондық ) ауру-лар, қ абьшу жә не ісіктер кездеседі.
Жыныс гормондары мө лшерінің ө згеруіне байланысты дамитын ауруларғ а: қ уық алды безінің қ алыптан тыс ү лғ аюы (гиперт-рофиясы), эндометрийдің безді гиперплазиясы, жатыр мойныньщ немесе денесінің полиптері, сү т безі дисплазиялары кіреді.
Ж. Ахметов. Патологиялық анатомия
17 болім. Жыныс агзаларының жә не сү т бездерінің аурулары
|
|
|
|
|
141-сурет. Қ уық асты безінің аденомасы. Қ уық қ абырғ асының гипертрофиясы |
|
142-сурет. Қ уық асты безінің эпителиішілік дисплазиясы |
17. 1. ЕРКЕК ЖЫНЫС АҒ ЗАЛАРЫНЫҢ АУРУЛАРЫ
Қ УЫҚ АЛДЫ БЕЗІНІҢ (ПРОСТАТА) ПАТОЛОГИЯСЫ
Қ абыну (простатит) простата безіне инфекция урогенді, гематогенді, лимфогенді жолдармен тү седі. Негізгі қ оздырушысы ішек таяқ шалары, кейбір грамтеріс бактериялар, гонококктар, три-хомонадалар, ө те сирек жағ дайда мерез жә не туберкулез иң фекци-ясы. Инфекция кө бінесе несеп жолдарын катетеризация жасағ ан-да, буждағ анда, цитоскопияғ а байланысты. Несеп жолына тү скен инфекция простата ішілік рефлюкс нә тижесінде, простатаның қ уық тық бө лігіне ө теді.
|
|
|
Простатит клиникалық ағ ымы бойынша жедел жө не созылма-лы болады.
ЖЕДЕЛ ПРОСТАТИТ
Жедел простатит кезінде ірінді қ абыну дамып, без тінінде лейкоциттік сің белер пайда болып, олар бір-біріне қ осылып, май-да ошақ тар - абсцестер тү зеді. Бездің ө зі ү лкейген жө не жү мсақ болады. Қ абыну нә тижесінде простатада кө лемді тыртық тар, пер-тификация аймақ тары пайда болады. Кө п жағ дайларды (бездердің шығ у жолдары жабылып қ алғ анда) бү л патология созылмалы си-патта болады.
СОЗЫЛМАЛЫ ПРОСТАТИТ
Созылмалы простатитпен ауырғ ан адамдардьщ анамнезің де несеп жолдарының ө ртү рлі қ абьшулары айтылады, яғ ни ол жедел ин-фекциялардың жалғ асы ретінде дамиды. Без ө детте ү лкейген, қ атты, кедір-бү дыр болады. Микроскоппен Караганда простатада дө некер тіннің ө сіп кетуі, онда лимфогастаоцитарлық сің белер анық тала-ды. Без қ ү рылымдары атрофияланғ ан. Созылмалы простатит кли-никада кө бінесе белгісіз ө теді. Кейде бү т аралығ ында ауыру, несеп бө лінуінің қ иындауы пайда болады. Бактериологиялық зерттеу кезінде микробтар ә рдайым табыла бермейді. Простатитгің бү л тү рін бактериялық созылмалы простатит деп атайды.
Қ уық алды безінің қ алыптан тыс улгаюы (нодоздық гипертрофия, простата безінін катерсіз гиперплазиясы) 50-60 жастан кейін аталық ү рық безі гормондарының (тестостеронның ) жеткілікті
ө ндірілмеуіне байланысты дами-тын ауру. Соның нө тижесінде қ уық алды безі едә уір ү лкейіп мас-сасы 200-300 грамғ а дейін жетеді (қ алыпты жағ дайда 15-25 гр) (141-сурет). Бү л жағ дайда андрогендер без паренхимасына тікелей эсер етіп, гипертрофиялық ө згерістер тудырады. Ү стап кө ргенді қ атты, сырты тегіс немесе кедір-бү дыр болып кө рінеді. Гиперплазиялық тү йіндер шекарасы анық, пішіні домалақ, рең і қ ызғ ылт-сарғ ыш, консистенциясы жү мсақ. Кесінді бетінен сү тә різді ақ простаталық сү йық тық бө лініп шығ ады. Мик-роскопиялық қ ү рылысы бойын-ша оның: безді, етті-фиброзды жө не аралас тү рлерін ажыратады. Безді гипертрофияда бездердің саны артады, сонымен қ атар олардың бө ліктер бойынша ор-
|
|
|
|
|
|
