 |
Гранулезожасушалы ісік. Текома. Текома да гормон бөліп шығарушы, негізінен қатерсіз, көлденеңі 20—30 сантиметр, біржақты өсетін, консистенциясы қатты, сары түсті ісік
|
|
|
|
Гранулезожасушалы ісік
Гранулезажасушалы ісік эстроген гормондарын бө ліп шьіғ ара-тын, қ ыз балаларды тез балиғ атқ а жеткізетін, етеккірі тоқ тағ ан ө йелдерде етеккір келтіретін ісік. Клиникада бү л ісікті сылып тас-тағ аннан кейін қ айта пайда болатындығ ы (рецидив), қ атерлі ісіктей метастаз беретіндігі анық талғ ан (155-сурет).
Кесіп қ арағ анда бү л ақ шыл-сары тү сті, кейде қ анқ ү йылыс ошақ тары бар, тү йінді ісік тү рінде кө рінеді. Микроскоппен қ ара-ғ анда ісік негізінен майда, бір-біріне ү қ сас, ядролары домалақ, хроматинге бай жасушалардан тү рады. Олар эпителиге ү қ сап бірлескен кешендер, трабекулалар, кейде фолликулағ а ү қ сағ ан домалақ, ортасында саң ылауы бар қ ү рылымдар (Колл-Экснер денешіктері) тү зеді. Жасушалар цитоплазмасында майдың барлыгы анық талғ ан. Ісік стромасы ө те ө лсіз дамығ ан (58-сурет). ісік жасу-шалары эстерогендерді кө п мө лшерде бө ліп шығ арғ андық тан эндометридің безді гиперплазиясы, кейде карциномасы дамиды.
Текома
Текома да гормон бө ліп шығ арушы, негізінен қ атерсіз, кө лденең і 20—30 сантиметр, біржақ ты ө сетін, консистенциясы қ атты, сары тү сті ісік. Текоманың прогестерон гормонын бө ліп шы-гаратын тү рі ірі, цитоплазмасы ашық тү сті, кө біктенген, жайыл-
|
|
155-сурет.
Гранулезожасушалы
ісік (фолликулома)
малы тү рде немесе ү ялана орналасқ ан жасушалардан қ ү ралғ ан. Судан бояуы ісік жасушаларында май барлыгын анық кө рсетеді. Ісіктің гормон бө ліп шыгармайтын турлері ә р тү рлі бағ ытта жайғ а-сқ ан, бір-бірімен араласып жатқ ан ү ршық тә різді ядролы, ү зынша ірі жасушалардан тү зілген қ арапайым фиброманы елестетеді. Қ атерлі текома жасушаларының қ ү рылысы ә р тү рлі, ядролары атипті тү зілген, ісік жасушаларының арасында митоздар, некроз ошақ тары кө птеп кездеседі.
|
|
|
Аналық бездердің метастаздық ісіктері
Аналық бездерде ә р тү рлі метастаздар болады, олардың біріншілік ісіктерден айырмашылығ ы екі жақ ты болады. Аналық бездерге асқ азан-ішек жолдарының, ү йқ ы безінің, ө т қ алтасының, сү т бездерінің қ атерлі ісіктері жә не жамбас қ уысындағ ы жыныс
Ж. Ахметов. Патологиялық анатомия
17 бө лім. Жыныс агзаларының жә не сут бездерінің аурулары
ағ заларының карциномасы метастаз береді. Ә дебиетте бү рыннан белгілі Крукенберг ісігі асқ азан карциномасының метастазы ол жү зік тә різді (шырышты) карциномағ а сә йкес келеді. Патологоанатом кейде аналық без карциномасы деп операция жасалғ ан ісіктерде осы ө згерісті кө реді.
Жатыр тү тіктерінің аурулары
Жатыр тү тіктерінің ең жиі кездесетін патологияларына қ абы-ну, тү тіктік жү ктілік кіреді. Тү тіктің бірншілік ісіктері ө те сирек кездесетін ісіктер қ атарына жатады.
Жатыр тү тігінің қ абынуы — сальпингит — этиологиясы бой-ынша арнайы (туберкулездік) немесе арнайы емес (бактериялық ) болып бө лінеді. Бактериялардан жиі кездесетіні гонококтар, ста-филококтар, ішек таяқ шалары. Инфекция жатыр арқ ылы немесе гематогендік, лимфогендік жолдармен тү седі. Сальпингит кө бінесе ірінді тү рде ө тіп, тү тік ішінде ірің ді экссудат жиналады. Қ абыну тез арада тү тіктің айналасына (перисальпингит) немесе аналық без-дерге (салъпигоофорит) ө теді. Тү тіктің біріншілік ісіктеріне адено-карцинома жатады.
|
|
|
17. 3. СҮ Т БЕЗІНІҢ АУРУЛАРЫ
Сү т бездерінде: қ абыну, фиброзды-кистозды ө згерістер, ісіктер кездеседі.
Сү т безінің қ абынуын мастит деп атайды. Мастит жедел немесе созылмалы тү рде ө теді. Жедел мастит негізінен босанганнан кейін баланы емізуге байланысты ө рістейді. Оны лактациялық мастит деп те атайды. Жедел маститтің негізгі себептеріне емшек ү шының жарылуы немесе жарақ аттануы, сол жерден сү т безіне инфекцияның (кө бінесе стафилококтардың ) тү суі немесе сү ттің сү т безінде жиналып қ алуы жатады. Сү т безінде негізінен ірің ді (флегмоналы) қ абыну кө рінеді. Кейде жедел абсцестер пайда болады. Сү т безі қ абынуга байланысты ү лкейген, қ ызарғ ан, ү стап кө ргенде ауырады.
Созылмалы мастит жедел маститтің толық айыгып кетпеген тү рі болып есептеледі. Бү л кезде лейкоциттер орнын плазмалық жасушалардан, лимфоциттерден жә не эозинофилді лейкоциттер-ден тү ратын сің белер басады. Без стромасында дә некер тін ө сіп, оның жалпы қ ү рылысы ө згереді, қ уысы кең ейген бездер, кисто-малар пайда болады. Қ абыну ү рдісі кейде сү т безіндегі май тінінің жарақ аты айналасында, липогранулема тү рінде дамиды.
СҮ Т БЕЗДЕРШЩ ФИБРОЗДЫ-КИСТОЗДЫ АУРУЛАРЫ
Бү л аурулар ә р тү рлі атпен аталып келген: сү т безінің диспла-
зиясы, мастопатиялар, фиброаденоматоз. Қ азіргі танда фиброзды-
кистозды патологияның кистозды, пролиферативті жә не склероз-
даушы аденоз деген тү рлерін ажыратады. ч
Бү л аурулардың клиникалық белгісі сү т бездерінде кө лденең і 2-3 см тү йіндердің табылуы. Фиброзды-кистозды аурудың кистозды турінде сү т бездерінде ү лкендіктері ә ртү рлі кисталар пайда болады, олардың іші жартылай мө лдір сү йық тық пен толғ ан, айналасына дә некер тін ө сіп кетеді. Микроскопта қ арағ анда майда кис-талардың ішкі қ абаты текше тә різді, цилиндрлік, кейде кө пқ абат-ты эпителиймен қ апталғ ан. Бү л эпителий сорғ ыштә різді қ ү ры-лымдар тү зеді. Ірі кисталарда эпителий қ абаты бірте-бірте жазық -талып, атрофияланады.
|
|
|
Фиброзды-кистозды аурудың пролиферативті турінде без бө ліктерінің, ө зектерінің эпителиі пролиферацияланып (кө бейіп) ө се бастайды. Олар тыгыз жайгасқ ан (солидті) немесе бү ртіктенген (папиллярлы) қ ү рылымдар тү зеді. Без альвеолаларында криброз-ды (тор тә різді) қ ү рылымдар пайда болады. Егер эпителий жасу-шаларының арасында атипиялық ө згерістер пайда болса, оны ати-пиялық эпителиалдық гиперплазия деп йтайды. Бү л патология сү т бездерінің ракалды ө згерістеріне кіреді.
Склероздаушы аденоз майда альвеолалар мен ө зектердің про-лиферациясымен, бө лік ішілік фиброзбен сипатталады. Пролиферация нә тижесінде бездер тығ ыз орналасқ ан, сондық тан, ол аденоз деп аталады. Аурудың фиброз кезең інде дә некер тін ө сіп кетіп, безді қ ү рылымдарды ыгыстыра бастайды, тү йіндер қ атты болады.
|
|
|
