 |
Сурет 113. Газды гангренаның эмфизематозды түрі.
|
|
|
|
Сурет 113. Газды гангренаның эмфизематозды тү рі.
Рентгенограммада тінаралығ ында тү зілген газ анық талады. Жараның іші сұ рғ ылт ө ліетке толы, шетінен басқ анда жара ішінен газ кө піршіктері шығ ады. Газды гангренада қ ол аяқ ты жің ішке жіппен байлау арқ ылы тіндерінің прогрессивті ісінуіне кө з жеткізуге болады. Байлағ ан жіп тез арада теріге ене бастайды, бұ л сынама - лигатура сынамасы деп аталады. Анаэробтар токсиндерінің ә серінен қ ан анализінде гемоглобин, эритроциттер кү рт тө мендейді, анизоцитоз, гипохромия пайда болып, нормобласттар жоғ алады. ЭТЖ 50 – 60 мм/сағ. дейін ө седі, лейкоцитарлық формула солғ а жылжып, лейкоцитоз орын алады. Эозинофилдер жоғ алып, лимфоциттер азаяды. Таяқ ша ядролы нейтрофилдер, миелоциттер кө бейеді.
Анаэробты инфекцияның жіктелуі: 1) патолого-анатомиялық; 2) клиникалық; 3) анатомиялық. Осылардың ішінде клиникалық жә не бактериологиялық тұ рғ ыдан патоло-анатомиялық классификация кең інен қ олданады. Жіктелудің осы тү рінде анаэробты инфекция келесі тү рлерге бө лінеді: эмфизематозды, токсикалық ісіну, аралас, некрозды (шірікті), флегмонозды, тіндердің ыдыраумен ө тетін тү рі.
Эмфизематозды газды гангренағ а тіндердің ісінуінен газ тү зілуі басым, қ оздырғ ышы кө бінесе Clotridium perfringens. Клиникалық кө рінісі токсикалық жә не аралас тү рлеріне қ арағ анда жең ілдеу келеді. Ұ лы Отан соғ ысында анаэробты инфекцияның бұ л тү рі 19, 7% қ ұ рап, аурулардың 36, 2% кө з жұ мғ ан. Микрофотограммада бұ лшық ет арасында тү зілген газ кө піршіктері кө рінеді (114-сурет). Рентгенограммада тінаралығ ында тү зілген газ анық талады (115-сурет, 179-бет).
|
|
|
Сурет 114. Микрофотограммада бұ лшық ет арасында тү зілген газ кө піршіктері кө рінеді.
Сурет 115. Рентгенограммада тінаралығ ында тү зілген газ анық талады.
Токсикалық ісіну тү рінде тіндердің ісінуі газ тү зілуінен 
белсенді болады, ауыр токсикоз орын алады (116-сурет).
Сурет 116. Токсикалық ісіну.
Қ оздырғ ышы Cl. Oedematiens, анаэробты инфекциялар арасында 34, 7% кездесіп, 52, 3% жараланғ ан жауынгерлерді ө лімге ә келген.
Қ оздырғ ыштары аралас газды гангренада тіндерде токсикалық ісіну, газ тү зілу қ атар жү реді, даму жиілігі 29, 2%, адам ө лімі 44, 1%.
Некроздық формасы тіндердің ө ліеттенуімен ө теді, 9, 3% кездесіп, аурулардың 22, 3% ө лімге ә келеді, басқ а тү рлерімен салыстырғ анда жең іл жү реді.
Флегмонозды формасында эмфизема мен ісік бә сең деу, ірің деу байқ алады, тез таралмайды. Ағ ымы жең іл, сирек кездеседі 7, 1%, ө лімге ә келуі 10, 3%.
Клиникалық классификация бойынша найзағ ай тә різдес жә не жедел тү рлерін ажыратады.
Найзағ ай іспеттес тү рі. Науқ ас жараланғ аннан кейін бірер сағ атта, иммобилизация жә не тасымалдау кезінде қ осымша жарақ аттанса дамиды, тез арада ө лімге ә келеді.
Жедел тү ріне газды гангренаның басқ а тү рлерін жатқ ызады.
Анатомиялық жіктелуде газды гангренаны эпифасциалды жә не субфасциалды деп бө леді.
Газды гангренаның алдын алу шаралары: Алғ ашқ ы кө мекті дер кезінде жә не дұ рыс кө рсету, шоктан шығ ару, қ ан тоқ тату, анемиямен кү ресу, неғ ұ рлым ерте жарағ а біріншілік хирургиялық тазарту жү ргізіп, дренаждау. Жергілікті жә не жалпы антибиотикотерапия жү ргізу, қ ажетті жағ дайларда жараланғ андарды эвакуациялау. Жараны мұ қ ият бақ ылап жаралардың асқ ынуының алғ ашқ ы белгілерін дер кезінді анық тау. Кірленген, жыртылғ ан ү лкен жараларда гангренағ а қ арсы сарысудың 1 -2 дозасын бұ лшық етке инъекциялау. Қ азіргі кезде газды гангренаның алдын алу мақ сатында 1. арнайы сарысу қ олданады: қ ұ рамында Clostridium perfringens қ оздырғ ышына қ арсы 10000 антитоксикалық бірлік; Cl. Septicum қ арсы 10000 а. б; Cl. Oedematiens карсы 10000 а. б. 2. Анаэробты бактериофагты тең мө лшерде стафилококк, стрептококтың бактериофагтарына қ осып, осы бактериофагтарды 1: 1 қ атынаста 0, 5% новокаин ертіндісімен араластырып жарағ а жергілікті анестезия жасалады. Жараның кө леміне байланысты 100 – 200 мл. бактериофагтар ерітіндісін қ олданады.
|
|
|
Газды гангренаның емі. Науқ асты бө лек, жарық, ауасы кең палатағ а орналастырып, тә жірибелі медперсоналдың бақ ылауы қ ажет. Кешенді ем 3 топтан қ ұ ралады:
1. Арнайы (спецификалық ) ем жү ргізу мақ сатында, бактериологиялық диагноз анық талғ анғ а дейін, газды гангренаның қ оздырғ ыштарына қ арсы 150. 000 антитоксикалық бірлік поливалентті антигангренозды сарысуды (антиперфрингенс, антиэдематиенс жә не антисептикум ә рқ айсысы 50000 а. б. доза) дә рігердің ө зі немесе мейірбике дә рігердің бақ ылауымен науқ астың кө ктамырына баяу тамшылатып енгізеді. Ә рбір 100мл. сарысуды 100 – 400 мл. дене температурасына дейін жылытқ ан натрий хлордың 0, 9 % ерітіндісімен араластырып қ олданады. Бактериологиялық диагноз анық талғ аннан кейін инфекцияны тудырғ ан қ оздырғ ышқ а қ арсы сарысумен ем жү ргізеді.
2. Жедел хирургиялық операция ү ш тү рге бө лінеді: а) Анаэробты инфекция ошағ ын кең інен тіліп ашып, ө ліеттенген тіндерді ә сіресе бұ лшық еттерді алып тастау; ә ) ауыр, прогрессивті интоксикация дамығ ан жағ дайда жгут салмай гелиотина тә сілімен (балтамен шапқ андай) ампутация жасап, жараны тікпейді; б) аса асқ ынып кеткен жағ дайда ампутация істелген аяқ, қ олдың тіндеріне қ осымша тілік жасау; в) операциядан кейін жараларды тотық тығ ыштар ерітіндісімен ( калий перманганаты, сутегінің асқ ын тотығ ы) кө п мө лшерде жуып, 10% натрий хлор, бактериофаг ерітінділерімен таң ғ ыш салып, ауырғ ан жердің қ имылын шектеу.
|
|
|
Бейспецификалық, дезинтоксикациялық ем жү ргізу- науқ асқ а тә улігіне 4 литрге дейін натрий хлордың изотониялық ерітіндісін, глюкоза, қ ан, қ ан алмастырушы сұ йық тық тарды қ ұ яды. Кө п мө лшерде сұ йық тық ішкізіп, жоғ ары калориялы тағ амдармен тамақ тандырады. Газды гангренада оксигенотерапия жү ргізу ү шін барокамераларды пайдаланады. Қ ажеттілігіне байланысты науқ асқ а тиісті симптоматикалық ем тағ айындалады (жү рек гликозидтері, аналгетиктер, диуретиктер, тыныс алуды реттейтін аналептиктер т. б. ).
|
|
|
