 |
Тромбоцит агрегациясын төмендететін дәрілер. 5 страница
|
|
|
|
Пиридоксина гидрохлорид (В6 дә румені) – азоттық алмасуғ а қ атысады. Гиповитаминоз, анемия, гипотрофия, ревамтизм, жү рек аурулары, гепатит, холецистит, қ ояншық, аллергиялық дерматоз кезінде қ олданылады. Кейде аллергиялық реакция береді. Асқ азанның жара ауруына байқ ап қ олдану керек, ө йткені қ ышқ ылдық ортаны кө бейтіп жіберуі мү мкін. Ұ нтақ жә не тү ймедағ ы 0, 002, 0, 005 жә не 0, 01 г-нан кү ніне 3-4 реттен ішуге; ампуласы 1%, 2, 5% жә не 5% ерітіндісі 1 жә не 2 мл кү ніне 1 реттен егіледі.
Rp.: Sol. Pyridoxini hydrochloride 5% - 1 ml
D. t. d. № 10 in amp.
S. Бұ лшық етке егуге кү ніне 2 рет 1 мл-ден.
Никотин қ ышқ ылы (РР дә румені, Эндурацин жә не т. б.; қ оспа дә рілер – Никоверин, Никошпан жә не т. б. ) жә не никотинамид – НАД пен НАДФ-тың қ ұ рамына қ ажет. Денеде никотин қ ышқ ылы трифтофаннан пайда болады. Ұ зақ уақ ытқ а тамырды кең ейтетін қ ызметі бар. Бұ л негізі гипо- жә не авитиминоз, микроциркуляцияның бұ зылуы, жү рек, бү йрек бауыр аурулары, асқ азан жә не он екі елі ішек жаралары, ми тамырының тарылуы кезінде қ олданылады. Егу жолмен берілген (1% ерітіндісі 1 мл кө к тамыр арқ ылы) беттің жылдам қ ызаруы, бас ауыруы, бас айналу, коллапс жә не гипотензия пайда болуы мү мкін, бірақ біраздан кейін басылады. Тү ймедағ ы 0, 05, 0, 1 жә не 0, 5 г кү ніне 2-3 реттен ішуге қ олданылады. Аллергия кезінде қ олданбағ ан жө н. Кері кө рсеткіштері: асқ азанның жә не он екі елі ішектің жарасы, бауыр қ ызметінің бұ зылысы, подагра мен гиперурикемия.
|
|
|
Rp.: Sol. Acidi nicotinici 1% - 1 ml
D. t. d. № 10 in amp.
S. Бұ лшық етке 1 мл-ден егуге кү ніне 2 рет.
Никотинамид – никотин қ ышқ ылына ұ қ сас 2, 5 % - 1 мл ампула тү рінде, бұ лшық етке егіледі. Пеллагра ауруы, қ ышқ ылдығ ы тө мен гастрит, созылмалы колит, гепатит, бауыр церрозы кезінде қ олданылады. Жанама ә серлері никотин қ ышқ ылына ұ қ сас.
Аскорбин қ ышқ ылы (Аддитива С дә румені, Упсавит С дә румені, Витрум плюс С дә румені, Цебион, Асвитол, Пливит С жә не т. б. ) – денеде қ ұ растырылады, негізгі зат алмасуғ а, мукополисахаридтердің, коллагеннің, тирозиннің синтездеріне қ атысады. Бұ л дә румен жетіспеуі гиповитаминозғ а, авитаминозғ а (цинга) ә келеді. Жұ қ палы аурулар, геморрагиялық диатез, қ ан кетулер, гипо- жә не авитаминоздар, улану, асқ азанның жарақ атты аурулары, цинга жә не Адиссон ауруы кезінде қ олданады. Жанама ә серлері: ұ йқ ы безі қ ызметінің тежелуі, глюкозурия жә не гликоген синтезінің тежелуі. Тромбофлебит жә не тромбоз кезінде қ олдануғ а болмайды. Ұ нтақ, драже жә не тү ймедақ тү рінде мө лшері 0, 05 жә не 0, 1 г ішуге жә не ампуласы 5% жә не 10% ерітіндісі 1 жә не 2 мл-ден егуге арналғ ан.
Rp.: Sol. Acidi ascorbinici 5% - ml
D. t. d. № 20 in amp.
S. Бұ лшық етке кү ніне 2 реттен егуге.
Пантотем қ ышқ ылы (Калципан жә не т. б. ) – А коферментінің синтезіне қ атысады. Бронх демікпесі, басқ а аллергиялық аурулар, ішек атониясы, рахит, токсикоз, атониялық ішектің жү рмеуі кезінде қ олданады. Жанама ә серлері: ық ылық, лоқ су, қ ұ су, азотемия, аллергиялық ө згерістер. Гемофилия жә не атония кезінде қ олданбайды. Бұ л тү ймедақ тү рінде 0, 1 г; ампуласы 10% ерітіндісі 2 жә не 5 мл, сосын 20% ерітіндісі 2 мл егуге арналғ ан.
|
|
|
Rp.: Sol. Calcii pantothenatis 20% - 2 ml
D. t. d. № 10 in amp.
S. Бұ лшық етке егуге 2 рет 1 мл-ден.
Ретинол ацетаты (А дә румені, Аксерофтол, Ретинол пальмитаты, Видестим жә не т. б. ) жә не балық майы. Коротиндерден тү зілген, тотығ у – тотық сыздану ү рдістеріне ә сер етеді, белок, липид, мукополисахаридтердің тү зілуіне қ атысады. Бұ лар А дә румені жетіспеуі, тері аурулары, кү йік, ісіктер жә не т. б. кө птеген қ абыну жә не жарақ атты аурулардың алдын алу жә не емдеу ү шін қ олданылады.
Ретинол ацетаттық дә рілер ә р тү рде шығ арылады: драже ретінде 3300 МЕ, тү ймедағ ы 33000 МЕ, майлы ерітіндісі ішуге 3, 44% жә не 8, 6% флаконда 10 мл жә не қ аптамасы 0, 2 г жә не егуге 25000 ден 100000 МЕ ампуласы жә не т. б. тү рлері шығ арылады.
Rp.: Sol. Retinoli asetatis oleosae 3, 4% - 10 ml
D. S. 2-3 тамшыдан ішуге кү ніне 3-4 рет.
Эргокальциферол (Д2 дә румені, холекальциферол – Д3 дә румені) – негізінен кальций мен фосфор алмасуына ә сер етеді. Алдын-ала нә ресте мен жас балаларда рахиттің алдын алу ү шін жү кті жә не бала емізіп жү рген ә йелдерге, содан соң шала туғ ан балаларғ а 1 жасқ а дейін, кейде одан кө п уақ ытқ а тағ айындалады, рахит жә не кальций алмасуы бұ зылуы кезінде ем мақ сатында қ олданылады.
Эргокальциферол драже тү рінде 500 МЕ; май ерітіндісі 500 жә не 1000 МЕ, 0, 0625%, 0, 125% жә не 0, 5% (1 тамшыда 625, 1250 жә не 5000 МЕ); спирт ерітіндісі 0, 5% (1 тамшыда 4000 МЕ).
Rp.: Sol. Ergocalciferoli oleosae 0, 125% - 10 ml
D. S. 5 – 10 тамшыдан кү ніне 1 рет.
Токоферол (Е дә румені - ацетат, Альфа-токоферол ацетат, Биовиталь Е дә румені, Витрум Е дә румені, Сант-Е-Гал, Токофер - 300, - 400, Словакофарма, Допельгерц Е дә румені жә не т. б. ) – кө птеген тотығ у ү рдістеріне қ атысады, антиоксиданттық ә сер етеді, қ анық пағ ан май қ ышқ ылдарының тотығ уын тежейді.
Токоферол негізі бұ лшық еттің дистрофиясында, дерматомиозитте, менструальдық циклдың бұ зылысында, жұ кті ә йелдің іштастаудық жағ дайында, ерлердің жыныс безінің бұ зылғ ан кезінде т. б. Бұ ның 5%, 10% жә не 30% май ерітіндісі флаконда тамшы ретінде жә не ампуласы егуге.
|
|
|
Rp.: Sol. Tocopheroli asetatis oleosae 30% - 20 ml
D. S. 10 тамшыдан ішуге кү ніне 2 рет.
#
Викасол (К дә румені, Феноменадион, Менадион натрий бисульфаты, Канавит жә не т. б. ) – бауырда протромбин мен проконвертиннің тү зілуін жеделдетеді. Жү йелік қ ан кетуді тоқ татуғ а алдын ала (он сағ аттай бұ рын) қ олдану керек жә не асқ азан-ішек жарасы, гепатит, геморрой, ө кпе туберкулезінде пайданылады. Феноменадион қ аптамасы 0, 1 мл - 10% май ерітіндісі (0, 01); викасол тү ймедағ ы 0, 015 г жә не ампуласы 1% - 1 мл.
Rp.: Sol. Vikasoli 1% - 1 ml
D. t. d. № 10 in amp.
S. Бұ лшық етке 1 мл-ден егуге.
#
13. 1. тарау. Қ абынуғ а қ арсы қ олданылатын дә рілер.
Қ абыну – денедегі эндо- жә не экзогенді зақ ымдаушылар ә серіне жауап тү ріндегі комплексті ү рдістер.
Қ абынуғ а қ арсы қ олданылатын дә рілерді химиялық қ ұ рамына қ арай стероидты жә не стероидты емес деп екіге бө леді.
Стероидты қ абынуғ а қ арсы дә рілерге глюкокортикоидтар жатады. Олар простогландиннің тү зілуіне кажетті арахидон қ ышқ ылын қ ұ растыратын фосфолипаза А2 басып тастайды (глюкокотикоидтарды қ араң ыз).
Стероидты емес қ абынуғ а қ арсы дә рілерге мына топтағ ы дә рілер жатады:
1/ Циклооксигеназа (ЦОГ)-1 жә не ЦОГ-2-ге тә уелсіз тежейтін – ацетилсалицил қ ышқ ылы (Acidum acetylsalicylicum), индометацин (Indometacin), диклофенак (Diclofenac-natrium), ибупрофен (Ibuprofen), напроксен (Naproxen), пироксикам (Piroxicamum) жә не т. б.
2/ ЦОГ-2-ге тиісті тежейтін – мелоксикам (Meloxicam), целекоксиб (Celecoxib) жә не т. б.
Стероидты емес қ абынуғ а қ арсы дә рілердің (мысалы, ацетилсалицил қ ышқ ылы) қ абынуғ а қ арсы, ауырсынуғ а қ арсы жә не қ ызбаны тү сіретін қ асиеттері бар.
Қ абынуғ а қ арсы ә сер ететін механизмі олардың циклді эндопероксидтердің тү зілуіне қ ажет циклооксигеназа ферментін басып тастауымен байланысты. Мұ ның нә тижесінде простогландиндердің бө лінуі тө мендеп, гиперемия, ісіну, ауырсыну басылады.
|
|
|
Ауырсынулық ә сер етуі сезімтал ұ штарғ а простогландиндердің ә сер етуін тежеумен байланысты.
Қ ызбаны тү сіру қ асиеті простогландиндердің биосинтезін басып, олардың гипоталамустағ ы терморегуляция орталығ ына ә сер етуін тежеуінде.
Бұ лардың бә рі негізгі ревматизм жә не т. б. ревматоидық ауруларғ а қ олданылады.
Ацетилсалицил қ ышқ ылы (аспирин, тромбо АСС, упсарин УПСА, аспирин-кардио жә не т. б. қ оспалы дә рілер – цирамон, цитрапар, цитрапак, аскофен-Р, алка-зельтцер, алка-прим, томапирин жә не т. б. ) – қ абынуғ а қ арсы, қ ызу жә не ауырсынуды басатын, антиагрегациялық ә серлері бар, ревматизмге қ арсы жә не бас ауырғ анда, мигреньге (сақ ина), невралгияғ а қ арсы қ олданылады.
Аспирин 0, 1 г балаларғ а, 0, 25 жә не 0, 5 ересектерге арналғ ан. Ішуге бергенде ересектерге 0, 25-1 г-ғ а дейін, балаларғ а 0, 1 ден 0, 3 г-ғ а дейін кү ніне 3-4 реттен қ олданылады.
Жанама ә серлері кө бінесе асқ азанның зақ ымдануымен кө рінеді, тітіркендіргіш ә серінен кілегейлі қ абатты қ оздырып геморрагия, содан соң жара пайда болуына ә келеді.
Ацетилсалицил қ ышқ ылын қ олдануғ а болмайтын кері кө рсеткіштер: асқ азан мен он екі елі ішектің жарасы, геморрагиялық диатез, жү рек жетіспеушілігі, бауыр жә не бү йрек қ ызметінің едә уір тө мендеуі, тромбоцитопения, К дә руменінің жетіспеушілігі жә не жү кті ә йелдер.
Индометацин (метиндол жә не т. б.; қ оспа дә рісі - индовазин) қ абынуғ а қ арсы ә сері кү шті жә не ауырсынуды жақ сы басады. Кө бінесе ревматоидты артритте, периартритте, спондилитте, остеоартрозда, подаграда, тромбофлебитте жә не т. б. қ абынулар кезінде қ олданады.
Индометацин тү ймедақ тү рінде 0, 005, 0, 01 жә не 0, 025 г № 10, 30, 50; дражесі 0, 025 г № 30; қ аптамасы 0, 025, 0, 03 жә не 0, 05 г № 20, 30, 50; тік ішек балауызы 0, 05 жә не 0, 1 г № 5, 10; ампуласы 3% ерітіндісі 2 мл; 1% жә не 10% гель сық па ыдыста 50 жә не 100 г; 5% жә не 10% май сық па ыдыста 30 жә не 40 г; 1% кө здің суспензиясы 10 мл шығ арылады.
Бұ ны ішу ретінде қ олданғ анда 0, 025 г кү ніне 2-3 рет, содан соң мө лшерін кө бейтеді - тә улігіне 0, 1-0, 15 г 3-4 рет тамақ танғ аннан кейін сү тпен жә не антацидтік дә рілермен бірге қ осып беріледі.
Индометецинді қ олданғ анда жанама ә серлері кездеседі: бас ауыру, бас айналу, ұ йқ ы безінің тұ сының ауырсынуы, іш қ ату, асқ азанның жарасы, тыныс алудың нашарлауы, аритмия, уытты гепатит, дене ісінуі, қ ан қ ысымының кө терілуі, қ ан тү зілуінің тежелуі. Сондық тан да асқ азанның жә не он екі елі ішек жарасында, тағ ы басқ а да ішек жараларында, демікпеде, тромбоцитопенияда, бү йрек жетіспеушілігінде қ олдануғ а болмайды.
|
|
|
Rp.: Dragee Indometacini 0, 025
D. t. d. № 30
S. 1 дражеден кү ніне 3 рет.
Диклофенак-натрий (алмирал, атрекс, атрозан, биоран, верал, вольтарен, дикло-Ф, диклобене, диклоберл, дикловит, диклоген, дикломакс, диклонак, диклонат, диклоран, диклофен, наклофен, неодал, ортофен, раптен, реводина, санфинак, фелоран, фламирил, юмеран жә не т. б. ) – сірке қ ышқ ылының туындысы, негізі циклооксигеназаны тежейді, содан соң простагландиндер мен тромбоксанның тү зілуі тө мендейді.
Бұ лардың қ абынуғ а қ арсы, қ ызуды басу жә не ауырсынуды тежеу ә серлері ө те кү шті, сондық тан негізі жедел ревматизм, ревматоидты артрит, невралгия, миалгия, подагра, конъюнктивит, катаракта жә не т. б. қ абыну ауруларында қ олданылады.
Диклофенак мө лшерлері: 0, 015 жә не 0, 025 тү ймедағ ы; 0, 05 тік ішек балауызы; 2, 5% ампуладағ ы ерітіндісі 3 мл; 2% майы 30 г сық па ыдыста шығ ады. Ішуге ересектерге 0, 025-0, 05 г, балаларғ а 0, 015 г-нан кү ніне 2-3 реттен.
Жанама ә серлері кө бінесе асқ азанның зақ ымдануы, аллергиялық дерматиттер, тыныс жолы жә не қ ан тү зілісінің бұ зылуы, қ ан қ ысымының жоғ арылауы жә не т. б. ө згерістер.
Асқ азан жараларында, демікпеде, жү кті ә йелдерге қ олданбайды. Бауыр мен бү йрек қ ызметі тө мен кезінде сақ керек.
Rp.: Diclofenac natrii 0, 025
D. t. d. № 30 in obd.
S. 1 тү ймедақ тан кү ніне 3 рет.
Ибупрофен (болинет, лингвал, бонифен, бруфен, буран, нурофен, долгит, профинал, солпафлекс жә не т. б. қ оспалы дә рілер – ибуклин, новиган) – пропион қ ышқ ылының туындысы, негізгі ә серлері - қ абынуғ а қ арсы, қ ызуды тү сіру жә не ауырсынуды басу.
Осы дә рінің қ олданылуы: ревматоиды, псориаздық жә не подагралық артриттер, невралгия, миалгия, радикулит, тыныс жолдардың қ абынулары, жарақ аттан жә не операциядан кейінгі ауырусынулар, тіс жә не бас ауыруы жә не т. б. қ абыну ү рдістері.
Ибупрофенді шығ ару мө лшерлері: тү ймедақ тары 0, 05 жә не 0, 1 г-нан балаларғ а; 0, 2, 0, 4 жә не 0, 6 г-нан ересектерге; драже тү рінде 0, 2 г; қ аптамасы 0, 3 г; 2% сироп 100 жә не 200 мл; 2% суспензиясы 60 жә не 120 мл балаларғ а ішуге арналғ ан; 4% тамшы ерітіндісі 15 мл; 5% майы 20, 50 жә не 100 г; 10% гель 30 г. Ішуге ересектерге мө лшерін 0, 2-0, 8 г-нан кү ніне 3-4 реттен қ олданады.
Жанама ә серлерінен осы топтағ ы басқ а дә рілерге қ арағ анда ульцерогендігі (жараландыру) тө мен, бірақ асқ азанның қ андай да бұ зылыстары байқ алуы мү мкін, қ ан қ ысымының кө терілуі, қ ан тү зілісінің бұ зылуы, демнің қ ысылуы жә не терінің аллергиялық ө згерістері пайда болуы мү мкін.
Оны жедел жә не созылмалы асқ азан жараларында, қ ан тү зілісі бұ зылғ анда, кө з невритінде, жоғ ары қ ан қ ысымында, геморрагиялық диатезде, жү рек жетіспеушілігінде жә не жү кті ә йелдерге қ олдануғ а болмайды.
Rp.: Ibuprofeni 0, 2
D. t. d. № 30 in obd.
S. 1 тү ймедақ тан кү ніне 3-4 рет.
Напроксен (напросин, Апо-напроксен, налгезин, алив жә не т. б; қ оспалы дә рі – пенталгин Н) – пропион қ ышқ ылының туындысы болғ андық тан қ олданылуы, кері кө рсеткіштері жә не жанама ә серлері ибупрофенге ұ қ сас келеді.
Шығ армалы мө лшерлері 0, 25 жә не 0, 5 г тү ймедағ ы; 2, 4 жә не 2, 5 % суспензиясы 100 мл-ден; 0, 25 жә не 0, 5 тік ішек балауызы. Ересектерге ішу ретінде қ олданғ анда 0, 5-0, 75 г тә улігіне 2 реттен, балаларғ а 1 жастан 5 жасқ а дейін 2, 5-5 мг/кг жә не 5 жастан жоғ арылар ү шін 10 мг/кг кү ніне 2 реттен.
Rp.: Naproxeni 0, 25
D. t. d. № 30 in tab.
S. 1 тү ймедақ тан кү ніне 2 рет.
Пироксикам (пироксифер, пирокам, хотемин, пирокс, роксикам, финалгель, эразон жә не т. б. ) –оксикам тобына жатады, негізгі ә сері қ абынуғ а жә не ауырсынуғ а қ арсы. Ревматоиды артрит, остеоартроз, спондилит жә не ә ртү рлі ауырсынулар кезінде қ олданылады.
Жанама ә серлері: асқ азанның жарасы, қ ан тү зілуінің бұ зылуы, ісінуі, фотосенсибилизация, ұ йқ ысыздық жә не т. б. ө згерістер болуы мү мкін.
Асқ азан мен он екі елі ішектің жарасы, созылмалы гастрит, энтроколит, демікпе, аллергиялық ө згерістер, бауыр жә не бү йрек қ ызметінің тө мендеуі, жү кті жә не бала емізетін ә йелдерге беруге болмайды.
Пироксикамның мө лшерлері: 0, 01 жә не 0, 02 г тү ймедағ ы мен қ аптамасы; тік ішектік балауызы 0, 01 жә не 0, 02 г-нан; 0, 5% гелі 35 жә не 50 г сық па ыдыста; 2% ерітіндісі ампуласы 1 жә не 2 мл-ден. Ересектерге 0, 02 г-нан кү ніне 1 реттен тамақ тан кейін беріледі. 6 жастан асқ ан балаларғ а жә не 15 кг салмақ қ а 0, 005 г, 16 кг-нан 25 кг-ғ а дейін – 0, 01 г-нан, 26 кг-нан 45 кг-ғ а дейін – 0, 015 г, 45 кг-нан жоғ ары – 0, 02 г тә улігіне беріледі.
Мелоксикам (мелокс, мовалис) – таң дамалы (тікелей) циклооксигеназа-2-ні тежейді, содан соң простагландиндердің тү зілуі тө мендеп, қ абыну мен ауырсыну басылады. Ревматоиды артрит, остеоартриттер, атроздар жә не т. б. қ абыну ауруларында тағ айындалады.
Жанама ә серлері мен қ олдануғ а кері кө рсеткіштері пироксикамғ а ұ қ сас келеді. Тү ймедағ ы 0, 004 жә не 0, 008 г-нан, ұ нтағ ы 0, 008 г ерітіндісі егу тү рінде қ олданылады. Бірінші кү ні 16-32 мг-нан, содан соң 8 мг кү ніне 2 реттен ішеді. Жедел ауырсынудың ұ стамасын басу ү шін кө к тамырғ а 8-16 мг егіледі.
Целекоксиб (целебрекс) – таң дамалы циклооксигеназа-2-ні тежейді, бұ ның негізгі ә сері, қ олданылуы, жанама ә серлері жә не кері кө рсеткіштері мелоксикамғ а ұ қ сас келеді. Қ аптама ретінде мө лшері 0, 1 жә не 0, 2 г-нан кү ніне 1-2 реттен беріледі.
13. 2. Аллергияғ а қ арсы дә рілер.
Аллергиялық ауруларғ а есекжем, экзема, Квинке ісігі, пішен қ ызбасы, аллергиялық ринит, демікпе, анафилактикалық шок, сарысу ауруы, аутоиммундық аурулар жатады.
Аллергиялық ауруларды емдегенде біріншіден бұ л жағ дайды шақ ырғ ан аллергендерге мә н береді. Аллергендерді тауып, шектету ең бір тиімді емдеу ә дісі.
Егер аллергеннің шығ у табиғ аты белгісіз болса немесе ә серін шектете алмаса арнайы гипосенсибилизацияғ а жү гінеді. “Аллергия медиаторларын” тежейтін аллергияғ а қ арсы қ олданылатын дә рілер ү лкен орын алады. Аллергияның жылдам дамитын тү рінде келесі дә рілер қ олданылады:
1. Сенсибилизацияланғ ан бұ лтты торшалар мен базофилдерден гистамин жә не басқ а да биологиялық белсенді заттардың бө лінуіне кедергі келтіретін дә рілер. Бұ ғ ан глюкокортикоидтар, кромолин (Kromolin) жә не кетотифен (Ketotifenum) жатады.
2. Гистамин мен оғ ан сезімтал рецепторлардың ә рекеттесуін тежейтін дә рілер: гистаминге (гистаминдік Н1- рецепторларды бө гейтін) қ арсы дә рілер – димедрол жә не т. б.
3. Анафилактикалық шок сияқ ты аллергиялық жү рістердің жалпы кө рінісін болдырмайтын дә рілер: адреномиметиктер (адреналин жә не т. б. ), миотропты бронхолитиктер (эуфилин жә не т. б. ).
4. Тіндердің зақ ымдануын тө мендететін дә рілер: стероидты қ абынуғ а қ арсы қ олданылатын дә рілер (преднизалон жә не т. б. ).
Созылмалы аллергиялық қ атерлі ө згерістерде ең кө п қ олданылатын – гистаминге қ арсы ә серін тигізітін (гистаминдік Н1-рецепторларды бө гейтін) дә рілер – димедрол (Dimеdrolum), супрастин (Suprastin), фенкарол (Phencarolum), тавегил (Tavegil), лоратадин (Loratadine) жә не т. б. антигистаминдер жатады.
Кромолин (натрий кромогликаты, вивидрин, интал, иферал, кромогексал, кромоглин, лекролин, стадаглицин, хай-кром жә не т. б; қ оспа дә рі «интал плюс» жә не «дитек») - тыныс жолдарының аллергиялық ауруларына қ арсы (демікпеге жә не т. б. кең ірдек пен бронх ауруларына), асқ азан, мұ рын жә не кө з аллергиялық ауруларына қ олданылады.
Мө лшерлі аэрозольды баллонда 10 жә не 15 мл (1 мө лшері 5 жә не 1 мг-нан, барлығ ы 112 жә не 200 мө лшерден тү рады); қ аптамадағ ы ұ нтағ ы 0, 02 г 1 ингаляцияғ а № 30; 1% жә не 2% ерітіндісі ампуласы 1 жә не 10 мл; т. б. кө з тамшысы жә не флаконда ерітіндісі бар.
Кетотифен (айрифен, астафен, денерел, задитен, зетифен, стафен жә не т. б. ) 270- тыныс жолындағ ы аллергияғ а қ арсы ә сері ө те жақ сы, сондық тан бұ л демікпе, аллергиялық ринит, дерматоз жә не т. б. аллергиялық аурулар кезінде қ олданылады.
Кетотифеннің тү ймедақ тү рінде мө лшері 0, 001 г-нан жә не 0, 02% сироп 100 жә не 200 мл пайданылады. Ү лкендерге 0, 001-0, 002 г-нан немесе 5-10 мл сироп кү ніне 2 реттен. Балаларғ а 0, 125 г жә не 1 мл сироп 1 кг салмағ ына кү ніне 2 реттен беріледі.
Кетотифенді қ олданғ анғ а жанама ә серлері: ауыздың қ ұ рғ ауы, тә беті жоғ арылап салмақ қ осу. Бала емізетін жә не жү кті ә йелдерге беруге болмайды.
Димедрол (аллергин, грандим, дифенгидрамин жә не т. б. ) – антигистаминдік, седативтік жә не ұ йық татын дә рі. Бұ ның қ олданылуы: есекжем, пішен қ ызбасы, аллергиялық конъюнктивит, ринит, дерматит, лоқ су мен қ ұ су, жү ктілік кезіндегі қ ұ су жә не т. б аллергиялық ө згерістер.
Бұ л дә рі тү ймедақ тү рінде мө лшері 0, 02 г-нан 0, 1 г-ғ а дейін; 1% ерітіндісі ампуласы 1 мд-ден жә не 0, 01 г тік ішек балауызы балаларғ а арналғ ан. Ішуге қ олданылатын мө лшері 0, 03-0, 05 г-нан кү ніне 1-3 реттен. Егуге тері астына 0, 01-0, 05 г - 1% ерітіндісі 1-5 мл-ден. Балаларғ а 1 жасқ а дейін 0, 002-0, 005 г; 2 жастан 5-ке дейін 0, 005-0, 015 г; 6 жастан 12 жасқ а дейін 0, 015-0, 03 г беріледі.
Димедролдың жанама ә серлері: ауыз қ уысының шырышты қ абатының жансыздануы, бас ауыру жә не айналу, ауыздың қ ұ рғ ауы, лоқ су, ұ йқ ышылдық жә не ә лсіздік, бірақ бұ л ө згерістер біршама уақ ыттан кейін басылады. Оны глаукомада, қ уық тү бі безінің гипертрофиясында (ө суі), бала емізетін жә не жү кті ә йелдерге қ олданбайды.
Rp.: Sol. Dimedroli 1%-1 ml
D. t. d. № 6 in amp.
S. Кү ніне 1 мл-ден бұ лшық етке.
Супрастин (хлоропирамин жә не т. б. ) – негізгі ә сері антигистаминдік, антихолинергиялық жә не миотропты спазмолитик, ал жалпы қ олданылуы жә не қ атерлігі димедролғ а ұ қ сас келеді. Тү ймедағ ы 0, 025 г жә не 2% ерітіндісі 1 мл ампулада шығ арылады.
Rp.: Sol. Suprastini 2%-1 ml
D. t. d. № 6 in amp.
S. Кү ніне 1 мл бұ лшық етке.
Фенкарол (хифенадин жә не т. б. ) антигистаминдік дә рі, димедролдан айырмашылығ ы шеткі жә не орталық жү йкеге ә сер етпейді, сондық тан бұ ны қ олданғ анда кө птеген қ атерлік ық палдығ ы жоқ. Бұ л кө бінесе аллергиялық ринит, экзема, тері қ ышыну жә не т. б. аллергиялық ауруларды емдеу ү шін қ олданылады.
Фенкаролдың седативті ә сері жоқ болғ андық тан аса ұ қ ыптылық ты қ ызметкерлерге де (кө лік айдайтындарғ а жә не т. б. ) қ олдануғ а болады (жұ мыс кезінде қ алғ ымайды). Бұ ның тү ймедағ ы 0, 025 жә не 0, 05 г ересектерге, 0, 01 г балаларғ а кү ніне 3-4 реттен пайданылады. Бірінші 3 айлық та жү кті ә йелдерге қ олданбағ ан жө н.
Rp.: Phencaroli 0, 025
D. t. d. № 50 in tab.
S. 1 тү ймедақ тан кү ніне 3 рет.
Тавегил (клемастин, ривтагил, бравегил жә не т. б. ) - димедролғ а ұ қ сас, бірақ белсенділігі жоғ ары жә не ә сері ұ зақ қ а созылады. Қ олданғ анда бас ауыруы, лоқ су, ауыздың қ ұ рғ ауы жә не іш қ ату байқ алуы мү мкін. Бала емізетін жә не жү кті ә йелдерге қ олданбайды. Қ алғ ан ә серлері басқ а антигистаминдік дә рілермен бірдей. Мө лшері 0, 001 г тү ймедағ ы жә не 0, 1% ерітіндісі ампула тү рінде 2 мл қ олданылады.
Лоратадин (ломилан, кларотадин, лоратин, лоридин, кларифер, кларисенс, лорадин, эролин, тирлор, клавористирин, кларитин, лорагексал, кларидол, лорид жә не т. б. ) – белсенділігі ө те кү шті жә не ә сері жылдам (30 минуттың ішінде) ұ зақ тығ ы 24 сағ атқ а созылады, содан соң седативті ық палы жоқ.
Бұ ны кө бінесе аллергиялық ринит, есекжем, конъюнктивит, Квинке ісігі, қ ышымалы дерматоз жә не т. б. ұ қ сас аурулар кезінде қ олданады. Мө лшері 0, 01 г тү ймедағ ы; сироп 120 мл (1 шай қ асық та 0, 005 г) флаконда шығ арылады.
Гистаминдік Н2 – рецепторларды тежейтін (ранитидин, фамотидин) асқ азан сө лінің бө лінуін азайтады, сондық тан асқ азан мен он екі елі ішек жарасында қ олданылады (ас қ азан ғ а ә сер етуші дә рілерді қ араң ыз).
13. 3. Иммунитетке ә сер ететін дә рілер
Иммундық ө згерістер денеде екі тү рлі болады:
1. Иммунитетті тежейтін дә рілер,
2. Иммунитетті қ уаттаушы дә рілер.
|
|
|
