 |
2-параграф. Білім алушыларының даярлық деңгейіне қойылатын талаптар
|
|
|
|
2-параграф. Білім алушыларының даярлық дең гейіне қ ойылатын талаптар
81. Білім алушылардың дайындық дең гейі ү ш аспект бойынша бағ аланады:
1) тұ лғ алық нә тижелер;
2) жү йелік-ә рекеттік нә тижелер;
3) пә ндік нә тижелер.
Тұ лғ алық нә тижелер:
1) Қ азақ стан Республикасы Конституциясына, тә ртіп сақ тау ережелері мен заң дарына қ ұ рмет кө рсетуінен;
2) белсенді азаматтық ұ станымын, жоғ ары патриоттық сезімін кө рсете білуінен, ө з Отанына қ ызмет етуге жә не оның мү ддесін қ орғ ауғ а дайын болуынан;
3) мемлекеттік тілді жә не ө з ана тілін білуінен, қ азақ халқ ының жә не Қ азақ стан аумағ ында ө мір сү ріп жатқ ан басқ а да ұ лыстардың тарихына, мә дениетіне, салт-дә стү ріне жә не басқ а қ ұ ндылық тарына қ ұ рметпен қ арауынан;
4) ө з елінің, туғ ан ө лкесінің табиғ атын сақ тауғ а жә не кө ркейтуге ұ мтылуынан, қ оршағ ан ортаны қ орғ ауда белсенділік танытуынан;
5) салауатты ө мір салтын ұ стануынан, ө з қ ауіпсіздігі мен айналасындағ ы адамдардың қ ауіпсіздігін сақ тауғ а ү йренуінен;
6) адамдармен қ арым-қ атынаста жоғ ары мә дениеттілік танытуынан, этикалық нормаларды сақ тай білуінен;
7) ө здігінен білім алуғ а, ө мірден ө з орнын табуғ а жә не жасампаз ең бекке қ абілеттілігінен;
8) ү лкендерге қ ұ рметпен, кішілерге қ амқ орлық пен қ арап, айналасына мейірімді, кішіпейілді бола білуінен;
9) ә леуметтік ортаның ерекшеліктерін дұ рыс бағ алай алуынан, қ оғ амғ а жат қ ұ былыстарғ а, идеологиялық, қ ұ қ ық қ а қ айшы жә не діни сипаттағ ы деструктивті ә рекетке қ арсы тұ ра білуінен кө рініс табады.
|
|
|
82. Тұ лғ алық нә тижелер білім алушының тә рбиелілігі, ә леуметтенуі, рухани-адамгершілік, шығ армашылық жә не дене дамуы дең гейінің психологиялық -педагогикалық мониторингісі тү рінде бағ аланып, оның портфолиосына жинақ талады.
83. Жү йелік-ә рекеттік нә тижелер:
1) адамзат қ оғ амының ө ркендеуі ү шін ғ ылыми жетістіктерді пайдалану аясы мен ғ ылым негіздері бойынша жү йелі білімін мең геруінен;
2) ғ ылыми ақ паратты талдай, ө ң дей, жинақ тай жә не қ олдана білуінен;
3) таным, жобалау, қ ұ растыру, зерттеу жә не шығ армашылық пен қ олдану ә дістерін мең геруінен;
4) заманауи ақ параттық -коммуникациялық технологияларды мең геруінен;
5) жоғ ары дең гейдегі коммуникативтік қ абілеттілігі мен кө птілді мә дениеттілігінен кө рініс табады.
84. Жү йелік-ә рекеттік нә тижелер білім алушының пә ндік олимпиадалар, таң дау курстары, шығ армашылық оқ у жобалары, сондай-ақ зерттеу жұ мыстарының басқ а да тү рлері бойынша қ ол жеткізген жетістіктерімен анық талады.
85. Пә ндік нә тижелер білім алушылардың білімнің базалық мазмұ нын мең геруі барысында білімдік жә не іс-ә рекеттік дайындығ ынан кө рінеді.
86. Пә ндік нә тижелер базалық дең гейде жә не бейіналды жетік дең гейде (таң дап алғ ан пә ндерді терең детіп оқ ытатын ү лгілік оқ у жоспарларының негізінде) белгіленеді.
87. Білім алушылардың оқ у пә ндерін игеруінің базалық дең гейі білімнің міндетті минимумы мен олардың іскерліктері мен дағ дыларын қ амтиды.
|
|
|
88. Оқ у пә ндерін мең герудің жетік (ық тимал жә не бейіналды/бейіндік) дең гейлері білім алушылар білімінің кең ейтілген жә не терең детілген кө лемін, олардың іскерліктері мен дағ дыларын қ амтиды.
Оқ у пә ндерін мең герудің ық тимал дең гейі 9-сынып ү шін вариативтік оқ у бағ дарламалары негізінде жалпы білім беру ұ йымдарының таң дауы бойынша іске асырылады. Оқ у пә ндерін мең герудің бейіналды дең гейлері терең детіп оқ ытуғ а арналғ ан ү лгілік оқ у бағ дарламалары негізінде іске асырылады.
89. Білім беру ұ йымы ұ сынатын негізгі орта білім мазмұ нын (терең детілген, кең ейтілген) мең геруін жергілікті атқ арушы білім беру органдары бақ ылайды.
90. Орта білім мазмұ нын мең герудің пә ндік нә тижелері бес балдық бағ алау жү йесімен бағ аланады.
91. Бақ ылау нысандары ауызша, жазбаша жә не шығ армашылық емтихандар, тест тапсырмаларының ашық жә не жабық нысандары, бақ ылау жұ мыстары, ауызша сұ рақ -жауап немесе ә ң гімелесу болып табылады.
92. Білім алушылардың денсаулығ ын нығ айту жә не олардың қ озғ алыс белсенділігін жетілдіру мақ сатында сыныптан тыс жұ мыс нысанындағ ы спорт секцияларының сабақ тарын ұ йымдастыруды жергілікті атқ арушы органдар қ амтамасыз етеді.
93. Денсаулық жағ дайына байланысты ұ зақ уақ ыт бойы білім беру ұ йымына бара алмайтын білім алушылар ү йінде немесе емделу орындарында ақ ысыз жеке оқ ытумен қ амтамасыз етіледі.
94. Ерекше білім алу қ ажеттілігі бар білім алушылардың білім алуы даму бұ зушылық тарының тү зетілуі жә не ә леуметтік бейімделуі ү шін жағ дай жасалады.
95. Сыныпта ерекше білім беруге қ ажеттілігі бар балалар болғ ан жағ дайда сынып толымдылығ ы осындай ә р балағ а барлық білім алушылар санын ү шке кеміту есебінен жү зеге асырылады.
Ескерту. 95-тармақ жаң а редакцияда – Қ Р Білім жә не ғ ылым министрінің 05. 05. 2020 № 182 (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) бұ йрығ ымен.
|
|
|
5-тарау. Оқ у мерзіміне қ ойылатын талаптар
96. Негізгі орта білім берудің жалпы білім беретін оқ у бағ дарламасын мең геру мерзімі – бес жыл.
97. Оқ у жылының ұ зақ тығ ы – 34 оқ у аптасы.
98. Оқ у жылындағ ы каникул уақ ытының ұ зақ тығ ы кемінде 30 кү нді қ ұ райды.
Каникулдар оқ у жылында ү ш рет – кү зде, қ ыста жә не кө ктемде беріледі.
| Қ азақ стан Республикасы Білім жә не ғ ылым министрінің 2018 жылғ ы 31 қ азандағ ы № 604 бұ йрығ ына 4-қ осымша |
Жалпы орта білім берудің мемлекеттік жалпығ а міндетті стандарты
1-тарау. Жалпы ережелер
1. Осы жалпы орта білім берудің мемлекеттік жалпығ а міндетті стандарты (бұ дан ә рі – стандарт) 2007 жылғ ы 27 шілдедегі Қ азақ стан Республикасының " Білім туралы" Заң ының (бұ дан ә рі – Заң ) 5-бабы, 5-1) тармақ шасына жә не 56-бабына сә йкес ә зірленді жә не білім берудің мазмұ нына, оқ у жү ктемесінің ең жоғ ары кө леміне, білім алушылардың дайындық дең гейіне жә не оқ у мерзіміне қ ойылатын талаптарды айқ ындайды.
2. Стандартта Заң ғ а сә йкес терминдер мен анық тамалар қ олданылады. Оларғ а қ осымша мынадай терминдер мен олардың анық тамалары енгізілді:
1) бағ алау – білім алушылардың оқ уда нақ ты қ ол жеткізген нә тижелерін оқ ытудан кү тілетін нә тижелермен ә зірленген критерийлер негізінде салыстыру процесі;
2) бағ алау критерийлері – білім алушылардың оқ у жетістіктерін бағ алауғ а негіз болатын нақ ты ө лшеуіштер;
3) білім алушыларды қ орытынды аттестаттау – тиісті білім беру дең гейінің мемлекеттік жалпығ а міндетті стандартында кө зделген оқ у пә ндерінің кө лемін олардың мең геру дә режесін айқ ындау мақ сатында жү ргізілетін рә сім;
|
|
|
4) білім берудегі қ ұ ндылық тар – білім алушының тұ лғ асын қ алыптастырудағ ы жетекші фактор болып табылатын жалпыадамзаттық қ ұ ндылық тарғ а негізделген оқ ыту мақ саттарының жү йесін қ алыптастырудағ ы бағ дарлар;
5) ерекше білім беру қ ажеттіліктері – денсаулығ ына байланысты білім алуда ұ дайы немесе уақ ытша қ иындық кө ріп жү рген, арнайы, жалпы білім беретін оқ у бағ дарламалары мен қ осымша білімнің білім беру бағ дарламаларына мұ қ таж балалардың қ ажеттіліктері;
6) жалпы орта білім берудің базалық мазмұ ны – типіне, тү ріне жә не меншік нысанына, сондай-ақ оқ ыту тіліне қ арамастан, білім беру ұ йымдарында оқ ып білуге міндетті жалпы орта білім беру мазмұ нының қ ұ рамы, қ ұ рылымы мен кө лемі;
7) жиынтық бағ алау – анық талғ ан оқ у кезең ін (тоқ сан, триместр, оқ у жылы), сондай-ақ оқ у бағ дарламасына сә йкес бө лімдерді оқ ып аяқ тағ аннан кейін ө ткізілетін бағ алау тү рі;
8) инклюзивті білім беру – ерекше білім беру қ ажеттіліктері мен жеке мү мкіндіктерін ескере отырып, барлық білім алушылардың білім алуына тең қ олжетімділік ү шін жағ дайлар жасау;
9) оқ у жү ктемесінің инвариантты компоненті – білім беру ұ йымдарында типіне, тү ріне жә не меншік нысанына, сондай-ақ оқ ыту тіліне қ арамастан, барлық білім алушылардың оқ ып білуі ү шін міндетті оқ у пә ндерін айқ ындайтын ү лгілік оқ у жоспарының қ ұ рамдас компоненті;
10) оқ у жү ктемесінің вариативті компоненті – білім алушылардың білімге деген қ ажеттіліктеріне сә йкес білім беру ұ йымдары айқ ындайтын ү лгілік оқ у жоспарының қ ұ рамдас компоненті;
11) оқ ытудан кү тілетін нә тижелер – оқ ыту процесі аяқ талғ аннан кейін білім алушының білуін, тү сінуін, кө рсетуін сипаттайтын қ ұ зыреттіліктер жиынтығ ы;
12) сабақ тан тыс іс-ә рекет – біртұ тас оқ у-тә рбие процесінің қ ұ рамдас бө лігі, білім алушылардың бос уақ ытын ұ йымдастыру нысаны;
13) ү лгілік оқ у жоспары – оқ у пә ндерінің тізбесін реттейтін жә не тиісті білім беру дең гейінің оқ у жү ктемесінің инвариантты жә не вариативті компоненттерінің кө лемін айқ ындайтын қ ұ жат;
|
|
|
14) формативті бағ алау – сыныпта кү нделікті жұ мыс барысында жү ргізілетін бағ алау тү рі, білім алушылардың ү лгерімінің ағ ымдағ ы кө рсеткіші болып табылады, оқ ыту барысында білім алушылар мен мұ ғ алім арасындағ ы жедел ө зара байланысты, оқ ушы мен мұ ғ алім арасындағ ы кері байланысты қ амтамасыз етеді жә не білім беру процесін жетілдіруге мү мкіндік береді;
3. Стандартты қ олдану:
1) оқ ытудың кү тілетін нә тижелері тү рінде кө рсетілген жалпы орта білім беру мақ саттарының жү йесіне қ ол жеткізу арқ ылы оқ ыту мен тә рбиелеудің сапасын арттыруғ а;
2) қ азақ, орыс жә не шетел тілдерінде білім беру процесін ұ йымдастыру ү шін қ ажетті жағ дайлар жасау арқ ылы ү штілді білім беру саясатын іске асыруғ а;
3) қ олданбалы сипаттағ ы міндеттерді шешу ү шін білім алушылардың теориялық білім негіздерін мең геруі мен алғ ан білімдерін қ олдана білуін дамытуды кө здейтін жалпы орта білім берудің академиялық жә не практикалық бағ ыттылығ ының ү йлесімділігіне;
4) білім алушылардың жас ерекшеліктерін ескере отырып, пә ндік білім мен дағ дыларды кезең -кезең імен терең детуді қ амтамасыз етуге;
5) білім беру процесінің мазмұ ндық негізін айқ ындайтын білім берудің қ ұ ндылық тары мен оқ ытудан кү тілетін нә тижелер жү йесінің ө зара байланыстылығ ы мен ө зара шарттылығ ына негізделген оқ ыту мен тә рбиелеудің бірлігі қ ағ идатын іске асыруғ а;
6) балалардың денсаулығ ын сақ тауды қ амтамасыз етуге, білім алушылардың ерекше білімге деген қ ажеттіліктерін, сондай-ақ қ осымша білім беру қ ызметтерін алу қ ажеттіліктерін қ анағ аттандыруғ а қ олайлы жағ дайлар жасауғ а;
7) орта білім беру ұ йымдарының типтері мен тү рлерінің ә ртү рлілігі жағ дайында жалпы орта білім берудің баламалылығ ын қ амтамасыз етуге;
8) білім беру ұ йымдарында инновациялық практиканы қ олдауғ а жә не дамытуғ а;
9) білім сапасын қ амтамасыз ету бойынша білім беру ұ йымдарының қ ызметін объективті бағ алауды ұ йымдастыруғ а бағ ытталғ ан.
|
|
|
