 |
Клиникалық көріністері
|
|
|
|
Клиникалық кө ріністері
Деструктивті АИТ-тің барлық ү ш тү рінде Қ Б қ ызметі бұ зылысының симптоматикасы ә лсіз немесе мү лдем болмайды. Қ Б-і бұ ғ ан дейін дамығ ан жемсау кө рінісінде болмаса ұ лғ аймайды, пальпациялағ анда ауырмайды. Эндокринді офтальмопатия ешқ ашан дамымайды. Босанудан кейінгі тиреоидит босанудан 14 аптадан кейін жең іл тиреотоксикозбен манифестацияланады. Басым жағ дайда жалпы ә лсіздік, шаршағ ыштық, дене салмағ ының тө мендеуі секілді бейспецификалық белгілерді бұ ғ ан дейінгі босанумен байланыстырады. Жеке жағ дайларда ғ ана тиреотоксикоз айқ ын дамып, Грейвс ауруымен салыстырмалы диагностикалауды талап етеді. Гипотиреоидты фаза шамамен босанудан 19 аптадан кейін дамиды, бірақ ауыр гипотиреоз кө рініс бермейді. Бірқ атар жағ дайларда босанудан кейінгі тиреоидиттің гипотиреоидты фазасы босанудан кейінгі депрессиямен ассоцирленеді.
Ауырсынусыз (ү нсіз) тиреоидит жең іл, жиі субклиникалық тиреотоксикоз кезінде кездейсоқ диагностикаланады. Ауырсынусыз тиреоидиттің гипотиреоидты кезең інің диагнозы, яғ ни Қ Б қ ызметінің қ алыптасуымен сипатталатын субклиникалық гипотиреозбен сырқ аттанғ ан науқ астарды динамикалық бақ ылау барысында ретроспективті қ ойылады.
Цитокин-индуцирлеген тиреоидит ә детте ауыр тиреотоксикоз немесе гипотиреозбен ұ штасады, жиі жоспарлы гормональды зерттеу нә тижесінде диагностикаланады, себебі бұ л зерттеу интерферон препаратын қ абылдайтын науқ астарды зерттеу алгоритімі ішіне кіреді.
|
|
|
Диагностикасы
Диагностика негізінде жақ ын аралық та болғ ан босанулар (тү сіктер) секілді анамнездік мә ліметтер немесе интерферон препараттарымен терапия қ абылдағ аны жатады. Жоғ арыда кө рсетілген жағ дайларда Қ Б қ ызметінің бұ зылысы жиі босанудан кейін жә не цитокин-индуцирлеген тиреоидиттің дамуымен тығ ыз байланысты. Ауырсынусыз тиреоидитке жең іл, жиі субклиникалық тиреотоксикозбен сырқ аттанғ ан, бірақ клиникалық кө рінісі жә не эндокринді офтальмопатия белгілері жоқ науқ астарғ а кү мә ндануғ а болады. Аталғ ан ү ш тиреоидиттің тиреотоксикалық кезең іне Қ Б сцинтиграфиясының мә ліметтері бойынша радиофармпрепараттарды сің іруінің тө мендеуі тә н. УДЗ кезінде барлық аутоиммунды ауруларғ а тә н емес без паренхимасы эхогендігінің тө мендеуі анық талады.
Салыстырмалы диагностикасы
Аталғ ан ү ш тиреоидиттің тиреотоксикалық кезең дерін Грейвс ауруымен салыстырмалы диагностикалау қ ажет. Соң ғ ысының ү немі босанудан кейінгі кезең де жиі басталатынын (рецидив беретінін) жә не интерферон препараттарын қ абылдаудан индуцирленуін ескеру қ ажет. Грейвс ауруы мен деструктивті АИТ-тің ү ш тү рінің тиреотоксикалық кезең ін салыстырмалы диагностикалауда қ олданылатын ә дістің бірі Қ Б сцинтиграфиясы болып табылады, мұ нда Грейвс ауруы кезінде- 99mTc сің ірілуінің диффузды ұ лғ аюы, ал деструктивті тиреоидиттерде — сің ірілудің тө мендеуі немесе мү лдем жоғ алуы анық талады (3. 25 сурет).
Грейвс ауруы мен емізулі ә йелдердегі босанудан кейінгі тиреоидитті салыстырмалы диагностикалау айтарлық тай қ иындық тар тудырады, себебі емізетін ә йелдерге Қ Б сцинтиграфиясы қ арсы кө рсетілім болып табылады. Бұ л жағ дайда науқ асты динамикалық бақ ылау аса маң ызды, себебі босанудан кейінгі тиреоидит кезінде қ анда тиреоидты гормондар біртіндеп тө мендейді. Деструктивті тиреоидиттердің гипотиреоидты кезең ін созылмалы АИТ соң ында дамитын тұ рақ ты гипотиреоздан салыстырмалы диагностикалау қ ажет. Бұ л кезде анамез мә ліметтері (босану, интерферонмен терапия) жә не орынбасушы терапияны тоқ татып динамикалық бақ ылау жү ргізу кө мек береді.
|
|
|
Емі
Тиреотоксикалық кезең де тиростатиктерді (тиамазол) тағ айындау кө рсетілмеген, себебі деструктивті тиреотоксикоз кезінде Қ Б гиперфункциясы дамымайды.
3. 25 сурет. Босанудан кейінгі тиреоидит кезіндегі қ алқ анша без сцинтиграфиясы: 99mTc сің ірілуінің кенет тө мендеуі, керісінше сілекей бездерімен сің ірілуінің жоғ арылауымен ұ штасуы
Айқ ын жү рек-қ антамырлық симптоматика кезінде β -адреноблокаторлар тағ айындалады. Гипотиреоидты кезең де левотироксинмен орынбасушы терапия тағ айындалады. Бір жылдан кейін бұ л препаратты қ абылдауды тоқ татады: егер гипотиреоз транзиторлы болса, науқ астар эутиреоз сақ талады, ал тұ рақ ты гипотиреоз кезінде ТТГ дең гейі артып, Т4 дең гейі тө мендейді.
Болжамы
Босанудан кейінгі тиреоидиттің қ айталау қ аупі келесі жү ктілікте — 70 %; босанудан кейінгі тиреоидитпен сырқ аттанғ ан науқ астардың 25- 30%-да тұ рақ ты гипотиреозғ а айналатын созылмалы АИТ дамиды.
|
|
|
