«А» - келешекте сізге немесе балағ а туатын қ ауіп барлығ ын тексерің із. Ә р жағ дайда ә р тү рлі қ ауіпті жағ дайлар болуы мү мкін, оларды сіз тез арада бағ алауың ыз қ ажет.
«В» - ауа ө ткізгіш жолдарын тексеру (ө ткізгіштігі сақ талғ ан ба? ).
«С» - тыныс алуын тексеру (бала тыныс алып жатыр ма? ):
- кеуде қ уысының қ озғ алысын іздең із
- тыныс алу дыбысын тың даң ыз
- баланың тынысын ө з бетің ізде сезінің із
«Д» - циркуляцияны тексерің із – жү регі соғ а ма
- пульсін іздең із (иық артериясы, ұ йқ ы артериясы)
Егер тыныс алуын анық тай алмасаң ыз- «жасанды дем беру» ө ткізу;
Егер пульсін анық тай алмасаң ыз- «жү рекке тікелей емес массаж».
Орында
луы толық емес немесе қ ателік
тер бар
-0, 5 б
Орын
далма-ды немесе дұ рыс емес
- 0 б
Амандасу. Ө зін таныстыру. Шұ ғ ыл кө мек кө рсету кезінде тиімді ара қ ашық тық ты сақ тау. Анасын тыныштандыру (уайымдамаң ыз, бә рі жақ сы болады, біз сіздің балаң ызғ а шұ ғ ыл кө мек кө рсетеміз). Анасына шұ ғ ыл кө мектің керектігін айтып жеткізу. Шұ ғ ыл кө мек кө рсету кезінде сіздің қ атысуың ызғ а болады, кейін баланың жағ дайына қ атысты, қ ажет сұ рақ тарды қ оюың ызғ а болады.
Естен тану кзінде:
Баланы тегіс жерге жатқ ызу жә не аяқ тарын жоғ ары кө теру.
Қ ысып тұ рғ ан киімдерін шешу.
Таза ауаның болуын қ амтамасыз ету.
Баланың бетіне жә не денесіне суық су шашу немесе мү сә тір спиртін немесе сірке қ ышқ ылын иіскету (мақ та шаригімен).
4.
Тері астына енгізу: кордиамин – бір реттік дозасы = 0, 1 мл - 6 айғ а дейін; 6-12 ай - 0, 1-0, 2 мл; > 1 ж. - 0, 3-0, 5 мл.
5.
Коллапс кезінде:
Баланы қ атты тегіс жерге бас жағ ын тө мен орналастырып немесе аяқ тарын жоғ ары кө теріп жатқ ызу.
Қ ысып тұ рғ ан киімдерін шешу.
Таза ауаның болуын қ амтамасыз ету.
6.
Келесі препараттарды енгізу:
· мезатон- кө к тамырғ а тамшылатып 0, 1мл/жасына 5% глюкоза ерітіндісінде, немесе,
7.
· норадреналин - - 0, 2% ерітінді кө к тамырғ а тамшылатып; 12 айғ а дейін – 0, 05 мл (бір реттік дозасы); 1-6 жас – 0, 1-0, 2 мл; 6 жастан жоғ ары – 0, 3-0, 4 мл немесе,
8.
· адреналин - 0, 1% ерітінді тері астына, бұ лшық етке немесе кө к тамырғ а, бір реттік дозасы 6 айғ а дейін 0, 1мл; 1 жасқ а дейін 0, 15 мл; 1-6 жас – 0, 2-0, 5; 6 жастан жоғ ары – 0, 5-0, 7 мл. 5. Қ ан қ ысымын бақ ылап отырып кө к тамырғ а тамшылатып қ ан алмастыратындар енгізу.
9.
Анасынан ашық жә не жабық сұ рақ сұ рау арқ ылы толық анамнез жинау.
Естен тану ө ткір тамыр жетіспеушілігі, ми қ ан айналымының бұ зылуымен жә не қ ысқ а мерзімді есін жоғ алтумен сипатталады.
Коллапс - ө ткір тамыр жетіспеушілігінің ауыр тү рі.
Коллапс кө п мө лшерде қ ан жоғ алту немесе тамыр жү йесінде қ анның бө лінуінің бұ зылуының нә тижесі болып саналады (қ анның басым бө лігі перифериялық тамырларда жә не ішкі мү шелерде жиналады), соның себебінен қ ан қ ысымы кү рт тө мендейді.
Клиникасы:
· жағ дайының аяқ астынан тө мендеуі, есін жоғ алту;
· тері қ абатының бозаруы;
· суық жабысқ ақ тер;
· пульс жіп тә різдес жиі;
· қ ан қ ысымы тө мен.
10.
Анасына ө ткізілген шараның болжамы, асқ ынулары жә не қ ортындысы туралы мә лімет беру. Шараны мейіргерлік парақ қ а тиісті мә ліметтерді енгізу. Анасына балада қ андайда бір асқ ынулар болса, қ айталанса медбике (фельдшер)-ді шақ ыру керектігін тү сіндіру. Қ ажет жағ дайда дә ргерге жатқ ызу. Кері байланыс қ атынасын жү ргізу (тү сіну дең гейін тексеру). Анасынан кең естерді тү сінгенін, сұ рақ тары болуын сұ рау, сіз берген кең естерді қ айталап шығ уын ө тіну. Қ оштасу. Шығ арып салу.
Орында
луы толық емес немесе қ ателік
тер бар
-0, 5 б
Орын
далма-ды немесе дұ рыс емес
- 0 б
Амандасу. Ө зін таныстыру. Шараны орындау барысында тиімді ара қ ашық тық ты сақ тау. Анасын тыныштандыру (уайымдамаң ыз, бә рі жақ сы болады, біз сіздің балаң ызғ а шұ ғ ыл кө мек кө рсетеміз). Анасына шұ ғ ыл кө мектің керектігін айтып жеткізу: сіздің балаң ыздың демалысы қ иындап жатыр, егер шұ ғ ыл тү рде кө мек кө рсетпесек, бұ л жағ дай ө міріне қ ауіпті- есінің тануы, демалысының тоқ тауы мү мкін. Бізге шұ ғ ыл тү рде кө мек кө рсету керек. Шұ ғ ыл кө мек кө рсету кезінде сіздің қ атысуың ызғ а болады, кейін баланың жағ дайына қ атысты, қ ажет сұ рақ тарды қ оюың ызғ а болады.
Баланы ың ғ айлы жағ дайда отырғ ызу Бала ың ғ айлы жағ дай іздейді- алдығ а қ арай ең кейіп отырады, шынтағ ымен тізелерін тірейді, аузымен ауаны аулайды, қ ысып тұ рғ ан киімнен босату. Тыныштық жағ дай жасау. Таза ауа жіберу жә не оттегі беру.
3.
Алдандыру шараларын ө ткізу – қ олдарына жә не аяқ тарына ыстық ванналар жасау. t +40+42 0 С.
4.
Ингаяция тү рінде: сальбутамол (1-2 дем алу), немесе беротек, немесе астмопент, немесе алупент жә не т. б. Ингаляциялар тә улігіне 3-4 рет. ( Баланың аузына қ ұ лақ ты тақ алтып, сырылдарды есту). Пластик бө телкенің тү п жағ ынан 250 мл кө лемді қ айшымен кесіп тастау(бө телкенің қ алғ ан кө лемі 750 мл ден кем болмауы қ ажет). Жасалғ ан спейсордың ішін таза салфеткамен қ ұ рғ атып сү рту. Пациенттің қ ауіпсіздігі ү шін бө телкенің кесілген жерін жабысқ ақ лентамен мұ қ ият айналдыра отырып жапсыру. Баланы кө мекшінің алдына отырғ ызу, басы мен қ олдарын бекітіп ұ стау. Аэрозольді препаратты қ оданар алдында міндетті тү рде сілкіп шайқ ау қ ажет. Спейсорды оң қ олмен, мұ рны мен ауызын тығ ыз қ амтып, баланың бетіне орналастыру. Спейсордың аузына аэрозольді препараттың шашыратқ ышын тақ атып 3 рет шашамыз да, алып тастаймыз, сол қ олмен бө телкенің ауызын басып тұ рып баланың 40 секунд кө лемінде препарат шашыратқ ан ауамен тыныс алуын қ адағ алаймыз. Шараның барысында спейсордің баланың бетіне тығ ыз орналасуын қ адағ алау қ ажет. Шараны 20 мин. интервал мен 3 рет қ айталаймыз. 4 сағ аттық ү зіліспен.
5.
Тиімді болмаса: тері астына 0, 1% адреналин, (немесе 0, 18% эпинефрин ерітіндісін)15 мин кейін 5% эфедрин ерітінділері (жасына сә йкес дозада).
6.
1. Тиімді болмаса: кө к тамырғ а- 2, 4% эуфиллин – тамшылатып – 1 мл/жасына, 100-250 мл физиологиялық ерітіндіде