 |
МИ ИНФАРКТЫ. _______________________ _______ ЛСЛхметов. Патологиялық анатомия. Миға қан қүйылу
|
|
|
|
МИ ИНФАРКТЫ
Ми инфаркты ми қ ан тамырларының окклюзиясына, тромбо-зына, эмболиясына байланысты дамиды. Ми инфарктының даму-ың да ми қ ан тамырлары арасындағ ы коллатералдық жолдардың маң ызы зор, себебі ми қ ан тамырлары бір-бірімен ө те тығ ыз бай-ланысқ ан. Вимизий шең бері осы жолдарды байланыстырып тү ра-ды. Мидағ ы инфаркт негізінен мидың орта артериясының бассейнінде дамиды. Ми артерияларының окклюзиясы (тарылып қ алуы, тығ ындалуы) негізінен атеросклероздық ө згерістерге байланысты. Атеросклероздық ө згерістер ми артерияларың да ғ ана емес, омыртқ а артериясында (a. vertebralis) жә не ішкі ү йқ ы артериясын-да да дамуы мү мкін. Пайда болғ ан атеросклероздық табақ шалар артериялар саң ылауын тарылтып немесе бү тіндей бітеп тастайды.
Ми тамырларының эмболиясы ө ртү рлі жағ дайларда кездеседі — тромбоэмболиялар: 1) жү рек инфарктындағ ы қ абырғ аішілік тром-бтар нә тижесінде; 2) ревматизмдік сү йелді эндокардит ошақ тары-
нан; 3) жү ректің ауыр аритмиясында; 4) атеросклероздық табақ -шаларда; 5) жү рекке операция жасалғ анда пайда болуы мү мкін. Май, ауа эмболияларында мидағ ы ө згерістер инфарктқ а дейін жетпейді. Эмболиялық ишемия аймақ тарьшың айналасында май-да қ ан қ ү йылу ошақ тары кө рінеді (168-сурет). Сирек жағ дайларда тү йінді периартериит, жү йелі қ ызыл жегі жә не де басқ а васкулит-тердегі қ ан тамырларының ө згерістері де мида инфаркт дамуының себебі бола алады.
Морфологиясы бойынша инфаркттың ақ (ишемиялық ), қ ызыл (геморрагиялық ) жә не аралас тү рлерін ажыратады. Мидың ақ инфаркты (ишемиялық инсульт) дамығ ан аймақ тарда алғ ашқ ы 6-12 сағ атта ісіну, жү мсару белгілері пайда болады. 1 тә уліктен кейін мидың ісінген жерлері ө те болбыр, кесіп қ арағ анда пышақ қ а жа-бысатын болып қ алады. Инфаркт аймағ ың да мидың сү р жә не ақ заттары арасындағ ы шекара жойылады. Тек 48-72 сағ аттан кейін ғ ана ишемиялық некроз ошақ тары ісіп, былжырап, ыдырап, аньгқ кө рінеді. Микроскоппен қ арағ анда инфаркт аймағ ында нерв жа-сушаларының хроматолизі, пикнозы, ишемиялық ө згерістері, некрозы кө рінеді. Нерв аксондары бө лшектеніп кетіп, олардың миелиндік қ абығ ы ьщырайды. 48 сағ аттан соң инфаркт аймағ ында лейкоциттёр пайда болады. Лейкоцит ферменттері ә серінде ми тіні ьщырайды, 72 сағ аттан соң лейкоциттерді микроглия элементтері
|
|
|
|
|
_______________________ _______ ЛСЛхметов. Патологиялық анатомия
алмастырады. Олардан макрофагтар (" тү йіршікгі шарлар" ) тү зіледі. Макрофаггар болса ө лген жасушалар қ алдық тарын фагоцитоздай-ды. 2 аптадан соң некроз ошағ ы тазаланып, ми тіні тартылып, киста тү зіле бастайды. Кисталардың қ абырғ асы осы аймақ та кө бей-ген астроциттік глиядан тү рады.
Мидың қ ызьиі инфаркты (геморрагиялық инсульт) мидың қ ыр- тыс қ абатын да кездеседі. Инфаркт аймақ тағ ы кисталар, эритро-циттер ыдырауы нә тижесінде пайда болғ ан гемосидеринге байланысты, қ ызғ ылт сү йық тық пен толғ ан, қ абырғ алары қ оң ыр рең ге боялғ ан.
Миғ а қ ан қ ү йылу
Миғ а қ ан қ ү йылудың негізгі себептеріне: артериялық гипертония, ми қ ан тамырларының ө р тү рлі аневризмалары, қ ан та-мырларының атеросклероздық ө згерістер кіреді. Ол: ми ішіне қ ан қ ү йылу, субарахноидадцық қ ан қ ү йылу жө не ми қ арыншаларына қ ан қ ү йылу тү рлеріне бө лінеді.
|
|
|
Патологиялық анатомиясы. Ми ішіне қ ан қ ү йылғ анда (гематома) мидың кө лемі ү лкейіп, сол жерде кесіп қ арағ анда қ ып-қ ызыл қ ан ү йындылары кө рінеді. Кө бінесе бү л кө рініс мидың қ ыртыс қ абаты астындағ ы тү йіндерде (кө ру тө мпешіктерінде, ішкі капсу-лада, гипоталамуста) кө рінеді (169, 170-суреттер). Айналадағ ы ми
19 бө лім. Орталық нерв жуйесінің аурулары
170-сурет. Мидағ ы аралас инфаркт
|
|
169-сурет.
Мидағ ы қ ызыл
инфаркт
тіні ісінген, мидың қ ан қ ү йылғ ан жарты шары, екінші жақ қ а қ арағ анда ү лкейген, дислокацияланғ ан (жылжығ ан). Қ ан, қ ан қ ү йылу ошағ ынан ми қ арыншаларының қ абырғ асын бү зып, ми-жү лын сү йық тығ ы жү йесіне тү суі мү мкін. Бү ң дай жағ дайды ми-жү лын сү йық тығ ы клиникада тексеріп анық тауғ а болады. Ө те си-рек жағ дайларды қ ан тікелей ми қ арыншаларында анық талады. Бү л қ ү былысты қ ан қ ү йылу ошақ тарының қ арыншаларғ а жақ ын жатуымен тү сіндіруге болады. Қ ан қ ү йылу ошақ тарының айнала-сында гемосидерин, пигментімен толғ ан макрофагтар табылады, ми тіні қ оң ыр ренте боялады. Егер осы жерде киста пайда болса, оның да қ абырғ асы қ оң ыр тү сті болады.
СУБАРАХНОИДАЛДЫҚ Қ АН Қ Ү ЙЫЛУ
Субарахноидалдық қ ан қ ү йылу ми қ ан тамырларының анев-ризмасының жарылып кетуімен байланысты. Майда аневризмалар артериялық гипертонияда жиі кездеседі. Сирек жағ дайларда (5%) қ ан қ ү йылу мидағ ы қ ан тамырлық мальформацияның жарылып кетуімен байланысты. Бү л патология ми қ ан тамырарының дү рыс
|
|
|
