 |
Ж.Ахметов. Патологиялық анатомия
|
|
|
|
Ж. Ахметов. Патологиялық анатомия
21 бө лім. Балалар аурулары
ошақ тары майда, бірлі-жарымды, ал мидағ ы қ абыну ірің ді менингит немесе менингоэнцефалит тү рің це ө теді. Оғ ан қ ол-аяқ тың майда буындарының ірің ді қ абынуы (артрит)/ірінді увеит, ирвдоциклит, ірің ці перикардит қ осылады.
Журекте паренхиматоздық миокардит кө рінісі дамиды. Кө кба-уырда сепсиске тә н ө згерістер кө рінеді.
Инфекцияның менингококты менингит жене менингоэнцефалит турі қ абыну ү рдісінің басымдығ ымен сипатталады. Таралғ ан микроангиопатия жә не геморрагиялық диатез симптомдары бол-майды. Аурулардың кө пшілігінде менингитпен қ атар энцефалит жә не эпендиматит дамиды. Ми қ абық тары бірінші кү ндері қ ып-қ ызыл болып қ анмен толады. Менингит серозды қ абыну тү рінде басталып, 2-3 кү ндері ірінді сипат алады (212-сурет). Ірің мидың жоғ арғ ы жә не алдың ғ ы бө ліктеріне жиналады. Аурулар менингиттің 4-5 кү нінде ө леді. Тек кейбір жағ дайларда мидың жедел ісінуі нә тижесінде оның сабақ бө лігі шү йденің ү лкен тесігіне тығ ылып қ алып, ауру тыныс алудың тоқ тауынан (параличінен) ө леді.
|
|
|
212-сурет. Ірің ді менинго-энцефалит |
Ауру ө з мерзімінде дү рыс емделгенде ірің ді экссудат толық сорылып кетеді. Кеш басталып жә не толық емделмегенде экссудат
ішінара дә некертінденіп жү лын сү йық тығ ы айналымы бү зылып, гидроцефалия, парездер, салданулар, эпилепсия белгілері дамиды, кейде ауру естімей немесе кө рмей қ алады.
|
|
|
ІШЕКТІК КОЛИ-ИНФЕКЦИЯ
Ішектік коли-инфекция (синонимдері: колиэнтерит, колидис-пепсия, эшерихиоз) аш ішек қ абынуының басымдыльпымен си-патталатын жедел жү қ палы ауру.
Этиологиясы мен патогенезі. Ішектік коли-инфекцияны энтеропатогендік ішек таяқ шалары 0-111, 0-55, 0-26 жә не т. б. қ оз-дырады. Коли-инфекциямен негізінен бір жасқ а дейінгі, ә сіресе шала туылган жө не ана сү тін ембеген сә билер ауырады. Инфекция ауру адам мен бактерия тасушылардан, ойьшшық тардан немесе тамақ арқ ылы жү ғ ады. Кейде инфекция ә уел бастан аутоинфекция тү рінде ө теді. Тоқ ішектен ішек таяқ шаларының асқ азан-ішек жү йесінің жоғ арғ ы бө лімдеріне ө туі дисбактериозга байланысты, қ алыпты жагдайда ол жерлерде ішек таякдпалары болмайды. Патологиялық жағ дайда олар ө здерінен экзо- жә не эндотоксиндер бө ліп шығ ара-ды. Токсиндер ө серінен жалпы улану, ацидоз, менингит жә не энцефалит белгілері пайда болады. Бү йректерде, миокардта белокты, ал бауырда майлы дистрофия дамиды. Мида ісіну жө не қ ан айналы-сының бү зылу белгілері кө рінеді. Қ ү су мен ауық -ауық іш кетуіне байланысты организм сусызданып, су жә не минералды заттар ал-масуы бү зылады (эксикоз).
Патологиялық анатомиясы. Тері қ ү рғ ақ, жү п-жү қ а, сондық -тан сө билердің беті ө жімденіп, қ арттардың бетіндей болып қ ала-ды, бала салмағ ын тез жоғ алтады. Аш ішек ауамен толган, ішек ішінде азғ ана жасыл рең ді шырышты зат, кейде қ ан араласқ ан су тә різді сү йық тық болады. Қ ү рсақ тың іш пердесі жылтыр, сірі қ аба-тында, ө сіресе ішек пен шажырқ ай қ осылғ ан жерде таргыл жө не нү ктелі қ ан қ ү йьигулар кө рінеді. Кейде ішекте қ ан айналудың бү зы-лу белгілері, дистрофиялық ө згерістер ғ ана байқ алады. Кө бінесе катаралды-десквамациялық немесе геморрагиялық энтерит кө рініс-тері дамиды. Микроскоппен қ араганда ішектің шырышты қ аба-тында жә не оның астында аздаган лимфоцитті-гистиоцитті жасу-шалар, плазмоциттерден жә не бірлі-жарымды лейкоциттерден тү зілген сің беілер, қ ан қ ү йылу ошақ тары табылады. Ішектің эпителиі некрозданып, кө шіп тү скен, оның бетінде катаралды немесе геморрагиялық экссудат кө рінеді.
|
|
|
Коли-инфекцияның ү зақ қ а созылган тү рінде жаралы энтерит немесе энтероколит дамиды. Жаралар шажырқ айдың ішекке қ осылғ ан жерінде пайда болады, олар домалақ немесе пішінсіз,
Ж. Ахметов. Патологиялық анатомия
кө лденең і 2-3 мм (кейде 1-2 см) шеттері сө л кө терілген. Сирек жағ дайларда шажырқ ай қ ан тамырларының тромбозы нө тижесінде некроздық энтерит дамиды. Ауэрбах жә не Мейсснер ө рімдерінің нерв жасушаларында дистрофиялық ө згерістер байқ алады. Мио-кардта, қ ү су жө не іш кетуге байланысты дамығ ан гипокалиемия нә тижесің де, фуксинофилді дистрофия, микронекроз ошақ тары табылады. Ішектік коли-инфекцияның асқ ынғ ан тү рлері (стафи-лококты инфекция, каң дидоз қ осыла дамығ анда) эпителийде некроз пайда болуымен, жаралардың терендеуімен, пневматоздың дамуымен сипатталады. Пневматоз шырышты жө не сілі қ абаттың астына газ тү зуші ішек таяқ шалары кіріп қ алғ анда жө не кө бейген-де байқ алады. Екіншілік инфекциялардың қ осылуы отит, пневмония, кейде колисепсистің дамуына соқ тырады. Ауру ө лімі себептеріне: токсикоз, эксикоз, сепсис, пневмония жатады.
|
|
|
