Сурет 20. Бет және бас флегмонасын дренаждаумен аяқтау.

Сурет 20. Бет жә не бас флегмонасын дренаждаумен аяқ тау.

Тілме. Адамның тері жабындылары мен шырышты қ абаттарының жұ қ палы ү демелі қ абынуы. Қ оздырғ ыштары пиогенді стрептококтар. Ә ртү рлі жаралардан немесе лимфогенді, гематогенді жолмен инфекция теріге еніп, серозды, ірің ді, экссудативті қ абыну тудырады. Инкубациялық кезең нен кейін (4-6 кү нге созылады) науқ астың жағ дайы кү рт тө мендейді, дене қ ызуы кө теріліп, тоң ып қ алтырайды, басы ауырып, жү регі қ ағ ады, ә лсізденіп, ұ йқ ысы қ ашып, сандырақ тайды, жү регі айнып қ ұ суы мү мкін. Келесі кү ні қ абынудың жергілікті белгілері айқ ындала бастайды.

Тілменің 4 тү рі кездеседі: эритематозды, буллезды, флегмонозды, некрозды. Эритематозды тү рінде теріде айқ ын

қ ызыл, географиялық карта сияқ ты шекарасы анық гиперемия, домбығ у, ауырсыну, жергілікті температураның кө терілуі пайда болады. 21-суретте бет тілмесінің эритематозды тү рі.

Сурет 21. Бет тілмесінің эритематозды тү рі.

(Қ абыну ошағ ының кө рінісі кө белек суретіне ұ қ сас келгендіктен,

«кө белек» симптомы деп аталады).

Инфекция лимфа тамырлары арқ ылы таралса, лимфангиит, лимфаденит пен асқ ынады. Бара-бара эпидермис астында қ абыну экссудаты тү зіліп, кө піршіктер пайда болып, тілменің буллезды формасы дамиды. 22-суретте аяқ тілмесінің буллезды тү рі. Қ абынудың флегмонозды тү рінде процесс жайылып терең дей тү сіп, тері астында серозды - ірің ді экссудат тү зіледі. Ә лсіреген қ арт адамдарда қ абыну ошағ ында қ ан айналымы бұ зылады, тері ө ліеттеніп, тілменің некрозды тү рі жиі дамиды. Тілме ауруы орта есеппен 1-2 аптағ а созылады, кө бінесе бетте, аяқ та кездеседі. 20-25% ауруларда тілме ауруы қ айталанады, лимфа тамырлары бітеліп, істен шығ ып, лимфа айналымының бұ зылуы лимфостазғ а ә келеді. Ауырғ ан аяқ қ атты ісініп, піл аяқ тық дамиды. Тілменің тағ ы да бір ерекшелігі қ абынудың бір жерден басқ а жерге кө шуі - кө шпелі тілме деп аталады. Тілме бетте орналасса, суреті кө белекке ұ қ сас келгендіктен, кө белек симптомы деп аталады. Эритематозды, буллезды тү рлерінің ағ ымы жең іл, флегмонозды, некрозды тү рлерінде ауырлай тү седі, Тілмені флегмона, эритема, эризипелоидтан ажырату ү шін, оның ө зіне тә н белгілеріне сү йену қ ажет: айқ ын қ ызыл гиперемия, шекарасы анық, процестің теріде орналасуы, ауырсыну сезімі периферияғ а қ арай кү шейе тү суі. Науқ асты міндетті тү рде инфекция ауруханасына, хирургиялық инфекция стационарына жеке палатағ а жатқ ызып, комплексті ем жү ргізіледі: тө сектік режим, қ абынғ ан жердің қ имылын шектеу; антибиотиктерден - пенициллин, бицилин, стрептомицин; сульфаниламидтерден – стрептоцид, сульфацил, этазол; тілменің жең іл тү рлерінде қ абыну ошағ ын ультракү лгін сә улесінің эритемді,

Сурет 22. Аяқ тілмесінің буллезді тү рі.

субэритемді дозаларымен қ ыздыру. Қ ол аяқ қ а 4-5, бетке 3 биодоза тағ айындалады. Дер кезінде басталғ ан ем тез арада нә тиже беріп, қ абыну қ айтады. Сырқ аттың флегмонозды, некрозды тү рлерінде ультракү лгін сә улесін қ олданбағ ан жө н, себебі қ абынғ ан жер ісініп, терінің ұ сақ тамырларында тромбтар тү зіледі. Қ абынғ ан жерді спирт, повидон – йод ерітінділерімен сү ртіп, синтомицин эмульсиясы, стрептоцид суспензиясы, тетрациклин майымен таң ғ ыш салынады. Ірің діктер болса, оларды тіліп ашып, ө ліеттерден тазартады; қ ажеттілігіне қ арай дезинтоксикациялық терапия тағ айындалады. Науқ астарды емдеуде медициналық қ ызметкерлер дезинфекциялық тә ртіпті, асептика, антисептика заң дылық тарын мұ қ ият сақ таулары қ ажет. Тілмемен ауырғ ан науқ астар ү немі жеке басының гигиенасына кө ң іл аударып, денесіндегі пайда болғ ан бө ртпелер, микрожараларды, сырылғ ан жерлерін спирт, бриллиант жасылымен сү ртіп отырса, ауру қ айталанбайды.

Эризипелоид, басқ аша шошқ а тілмесі деп аталады, қ оздырғ ышы шошқ а тілмесінің таяқ шасы, адам ағ засына ә ртү рлі жаралар арқ ылы тү сіп, тері қ абаттарының қ абынуын тудырады. 23-суретте қ ол саусақ тарының эризипеллоид ауруының кө рінісі.