 |
Сурет 72. Ортан жіліктің созылмалы остеомиелиті кезінде
|
|
|
|
Сурет 72. Ортан жіліктің созылмалы остеомиелиті кезінде
операциядан кейінгі сү йек қ уысын дренаждау.
а-куысты жуу; б-вакуумды дренаждау.
Некрэктомиядан кейін сү йек қ уысын ә ртү рлі биополимерден жасалғ ан заттармен толтыруғ а болады: антибиотик қ осылғ ан коллагенді губка, кү рделі композициялы желімдер, антисептиктер қ осылғ ан биополимерлі пломбалар. Бұ л заттардың қ ұ рамына сү йек регенерациясын белсендіретін препараттар қ осылады. Некрэктомия оперциясынан кейінгі негізгі мақ сат сү йек куысындағ ы микрофлораның қ алдық тарын жою: а) 7-15 кү ндей дренаж арқ ылы антибиотиктер, диоксидин, фурациллин, фурагин, риванол ерітінділерімен жуу; б) антибиотикотерапия; в) иммундық терапия; в) физиотерапияны жергілікті қ олдану – ультрадыбыс, дерілермен электрофорез.
Гематогенді остеомиелиттің сирек кездесетін тү рлеріне біріншілік созылмалы остеомиелиттер жатады. Ешқ андай белгі бермей басталып, созылмалы кезең дерінде бірақ анық талады, олар Броди абсцесі, склерозды Гарре остеомиелиті жә не альбуминозды Оллье остеомиелиті.
Сү йекішілік Броди абсцесі – қ оздырғ ышы кө бінесе стафилококк болып табылады, жілік метафизінде капсуламен шектелген некрозды ошақ дамиды (73-сурет).
Сурет 73. Балтырдың ү лкен жілік сү йегінің Броди абсцесі. Ренгенограмма.
Қ абынғ ан жерде ірің ді, серозды немесе қ ан аралас сү йық тық тү зіледі. Процесс реактивтілігі баяу науқ астарда, қ оздырғ ыштың тө мен вируленттілігінде дамиды. Клиникалық кө ріністері – қ абыну ошағ ында ауыр жұ мыстан кейін жә не сү йекке пальпация жасағ анда болар болмас ауырсыну болады. Дене қ ызуының кө терілуі, жергілікті қ абыну белгілері сирек кездеседі. Қ абыну бірде ө ршіп, бірде басылып жылдар бойы созылады. Рентгенограмада жілік метафизінің кемігінде диаметрі 2-2, 5 см., шектелген қ абыну ошағ ы анық талады.
|
|
|
Броди абсцессінің емі - сү йекке трепанация жасап, ірің ді ошақ ты санациялап, тігіс салынып жабылады. Сү йектегі қ уыс ү лкен болғ ан жағ дайда оны бұ лшық етпен тығ ындап пластика жасалады.
Склерозды Гарре остеомиелиті - біріншілік созылмалы остеомиелит, ағ ымы баяу, қ абынғ ан сү йек тү н кезінде қ ақ сап ауырады, дене қ ызуы кө теріліп, қ ан анализінде лейкоцитоз, ЭТЖ ө седі. Рентгенограммада қ абынғ ан жілік склерозданады, жіліктің қ уысы тарылып, біржолата склероздануы мү мкін, сү йектің диафизі ұ ршық тә різдес қ алың дайды (74-сурет).
Сурет 74. Гарре остеомиелиті.
Негізгі емі антибиотиктер тағ айындау (линкомицин, фузидин, пенициллиндер тобы), трипсинмен электрофорез жү ргізу, физиотерапиялық ем-УЖЖ. Кө птеген ұ сақ остеомиелиттік ошақ тар болса операциялық жолмен санацияланады.
Альбуминозды Оллье остеомиелиті – қ оздырғ ыштары стафилококк, стрептококк. Қ абынудың клиникалық кө ріністері айқ ын емес, қ абыну ошағ ында жұ мсақ тіндердің аздағ ан инфильтрациясы, терісінде болар болмас гиперемия болуы мү мкін. Гематогенді созылмалы остеомиелиттің бұ л тү рінің ерекшелігі қ абыну ошағ ында ақ уызғ а немесе муцинғ а бай серозды сұ йық тық тү зіледі, ірің болмайды. Сырқ аттың патогенезі толық дә лелденбеген, аурудың туындауын қ оздырғ ыштардың тө мен вируленттілігімен, науқ астың иммундық қ абілетінің жоғ ары болуымен тү сіндіріледі, қ абыну процесі серозды кезең нен ары қ арай дамымайды. Кейбір жағ дайларда қ абыну сү йек деструкциясы (секвестрация) жә не ірің деумен асқ ынады. Емі – операция жасап қ абыну ошағ ын жою.
|
|
|
Созылмалы остеомиелиттердің біріншілік тү рлерінен басқ а атипиялық остеомиелиттер кездеседі. Остеомиелит дамымай тұ рып ұ зақ уақ ыт антибиотиктерді қ абылдағ ан науқ астарда атипиялық, антибиотикалық остеомиелит дамиды. Сү йекте ұ сақ остеомиелиттік ошақ тармен қ атар остеопороз, остеосклероз пайда болады. Ағ ымы баяу, ауырсыну, қ ызару болмайды, аздап лейкоцитоз, ЭТЖ ө седі. Грипп, скарлатина, сү зек, паратиф ауруларынан кейін созылмалы гематогенді остеомиелит дамуы мү мкін, атипиялық остеомиелиттің бұ л тү рлерін тиффозды инфекциялардан кейінгі остеомиелит деп атайды. Аурудың қ оздырғ ыштары қ арапайым ірің діктерді тудыратын микрофлора. Емі – созылмалы гематогенді остеомиелиттің еміне сә йкес. Остеомиелиттің фиброзды тү рі – қ абынудан кейін сү йек майы склерозданып, бара - бара сү йекке айналады. Ісік тә різдес, біріншілік созылмалы остеомиелит – сирек кездеседі. Сү йек айналасындағ ы жұ мсақ тіндер ісік сияқ ты қ атайып, сү йекпен жабысып, науқ асты тү н мерзімінде ауырып мазалайды. Қ атайғ ан жерде қ абыну белгілері, секвестрлер, жыланкө здер болмайды. Рентгендік кө рінісі остеогенді саркомағ а ұ қ сас келеді. Нақ тылы диагноз биопсия, микробиологиялық зерттеулер, динамикалық бақ ылау (3 – 4 ай) арқ ылы қ ойылады.
Гематогенді емес остеомиелиттердің бірнеше тү рлері кездеседі: 1) сү йекке инфекция айналасындағ ы қ абынғ ан тіндерден таралғ анда; 2) ашық сынық тарда; 3) оқ тиген жараларда. Бұ л остеомиелиттер кө бінесе теріге жақ ын жатқ ан сү йектерде жиі кездеседі. Мысалы аяқ тың тізеден тө мен бө лігінде тілменің флегмонозды қ абынуында балтырдың ү лкен жілігінде остеомиелит дамуы мұ мкін. Саусақ тардың сү йек панарицийі (остеомиелиті) теріасты панарицийінің, ал бас сү йегінің остеомиелиті бас терісінің ірің ді қ абынуларының асқ ынуы болып келеді. Ашық сынық тардың инфицирленген жараларына дер кезінде дұ рыс біріншілік хирургиялық тазарту жү ргізілмесе жарақ аттық остеомиелит дамиды. Рентгенограммада сол аяқ тың ортан жілігінің остемиелиті 
кө рсетілген (75-сурет).
|
|
|
|
|
|
